Why do competitors open their stores next to one another? - Jac de Haan

Translator: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Çeviri: Ahmet Mesut ATEŞ Gözden geçirme: Yunus ASIK

Why are gas stations always built right next to other gas stations?

Neden benzin istasyonları daima diğer istasyonlarının tam yanına yapılır?

Why can I drive for a mile without finding a coffee shop

Neden bir kahve dükkânına denk gelmeden bir mil sürebilir

and then stumble across three on the same corner?

ve sonra aynı köşede üç tanesiyle karşılaşabilirim?

Why do grocery stores, auto repair shops and restaurants

Neden manavlar, araç tamirhaneleri ve lokantalar

bir muhite eşit olarak dağılmak yerine

always seem to exist in groups

instead of being spread evenly throughout a community?

daima grup hâlinde ortaya çıkar?

While there are several factors

İşletmenizi nereye açacağınızı

that might go into deciding where to place your business,

etkileyecek birden fazla etken mümkün olsa da

clusters of similar companies can be explained by a very simple story

benzer işletme kümeleri çok basit bir öykü ile açıklanabilir -

called Hotelling's Model of Spatial Competition.

Hotelling's Görsel Rekabet Modeli ile.

Imagine that you sell ice cream at the beach.

Kumsalda dondurma sattığınızı hayal edin.

Your beach is one mile long and you have no competition.

Kumsalınız bir mil uzunlukta ve hiç rakibiniz yok.

Where would you place your cart in order to sell the most product?

En fazla ürünü satmak için arabanızı nereye yerleştirirsiniz?

In the middle.

Ortaya.

The one-half-mile walk may be too far for some people

Yarım mil uzunluktaki yürüyüş kumsalın

iki ucundan da bazı insanlar için uzun olabilir,

at each end of the beach,

but your cart serves as many people as possible.

ancak arabanız olabildiğince çok insana ulaşır.

One day you show up at work

Bir gün işe geldiğinizde,

just as your cousin Teddy is arriving at the beach

kuzeniniz Teddy de dondurma aracı ile

with his own ice cream cart.

kumsala gelmektedir.

In fact, he's selling

Hatta, kuzeniniz de

exactly the same type of ice cream as you are.

sizinle aynı türde dondurma satmaktadır.

You agree that you will split the beach in half.

Kumsalı ortadan bölmeye anlaşırsınız.

In order to ensure that customers don't have to walk too far

Müşterilerin çok fazla yürümesini önlemek için

you set up your cart a quarter mile south of the beach center,

siz arabanızı kumsalın merkezinden çeyrek mil güneye çekersiniz,

right in the middle of your territory.

sizin bölgenizin tam ortasına.

Teddy sets up a quarter mile north of the center,

Teddy de merkezde çeyrek mil kuzeye yerleştirir,

in the middle of Teddy territory.

Teddy bölgesinin ortasına.

With this agreement, everyone south of you buys ice cream from you.

Bu anlaşmayla, sizden güneydeki herkes sizden dondurma alır.

Everyone north of Teddy buys from him, and the 50% of beachgoers in between

Teddy'den kuzeydeki herkes ondan alır ve kumsala gelenlerin kalan %50'si

walk to the closest cart.

en yakın araca gider.

No one walks more than a quarter of a mile,

Kimse çeyrek milden fazla yürümez

and both vendors sell to half of the beachgoers.

ve iki satıcı da kumsaldakilerin yarısına satış yapar.

Game theorists consider this a socially optimal solution.

Oyun kuramcıları bunu en iyi sosyal çözüm olarak görür.

It minimizes the maximum number of steps any visitor must take

Her müşterinin dondurma aracına ulaşmak için atmak zorunda olduğu

in order to reach an ice cream cart.

adım sayısını en aza indirger.

The next day, when you arrive at work,

Bir sonraki gün, işe geldiğinizde,

Teddy has set up his cart in the middle of the beach.

Teddy arabasını kumsalın ortasına getirmiştir.

You return to your location a quarter mile south of center

Siz merkezden çeyrek mil güneydeki yerinize gidersiniz

and get the 25% of customers to the south of you.

ve sizden güneyde kalan müşterilerin %25'ine ulaşırsınız.

Teddy still gets all of the customers north in Teddy territory,

Teddy ise halâ Teddy bölgesinin kuzeyindeki bütün müşterileri alır

but now you split the 25% of people in between the two carts.

ancak artık müşterilerin %25'ini iki araç arasında paylaşırsınız.

Day three of the ice cream wars, you get to the beach early,

Dondurma savaşının üçüncü günü, kumsala erken gidersiniz

and set up right in the center of Teddy territory,

ve müşterilerin güneyde %75'ine ulaşmayı düşünerek

assuming you'll serve the 75% of beachgoers to your south,

Teddy bölgesinin tam ortasına yerleşirsiniz,

leaving your cousin to sell to the 25% of customers to the north.

kuzeninize müşterilerin kuzeyde %25'ine satmak kalır.

When Teddy arrives, he sets up just south of you

Teddy geldiğinde, sizin tam güneyinize yerleşir

stealing all of the southerly customers,

ve güneydeki müşterilerin hepsini alır,

and leaving you with a small group of people to the north.

sizi kuzeyde kalan az sayıda müşteriye bırakır.

Not to be outdone, you move 10 paces south of Teddy to regain your customers.

Altta kalmayarak, müşteri kazanmak için Teddy'den 10 adım güneye gidersiniz.

When you take a mid-day break, Teddy shuffles 10 paces south of you,

Gün ortasına mola verdiğinizde, Teddy sizden 10 adım güneye kayar

and again, steals back all the customers to the far end of the beach.

ve yine kumsalın en ucuna kadar bütün müşterileri çalmış olur.

Throughout the course of the day,

Bütün gün boyunca

both of you continue to periodically move south

ikiniz de belli aralıklarla güneye,

towards the bulk of the ice cream buyers,

dondurma alıcı kitleye doğru gidersiniz,

until both of you eventually end up at the center of the beach,

ta ki ikiniz de kumsalın tam ortasına varıncaya kadar,

back to back, each serving 50% of the ice-cream-hungry beachgoers.

sırt sırta, ikiniz de dondurmaya aç kumsalcıların yarısına satış yaparsınız.

At this point, you and your competitive cousin

Bu noktada, siz ve rekabetçi kuzeniniz

have reached what game theorists call a Nash Equilibrium -

oyun kuramcılarının Nash Dengesi dediği noktaya ulaşırsınız -

the point where neither of you can improve your position

ikinizin de mevcut stratejinizden sapmadan

by deviating from your current strategy.

konumunuzu iyileştiremeyeceğiniz noktaya.

Your original strategy,

Sizin özgün stratejiniz,

where you were each a quarter mile from the middle of the beach,

kumsalın ortasından çeyrek mil uzaklıkta durduğunuz,

didn't last, because it wasn't a Nash Equilibrium.

sonuç vermedi, çünkü Nash Dengesi değildi.

Either of you could move your cart towards the other to sell more ice cream.

İkiniz de daha fazla satış yapmak için aracınızı diğerine yaklaştıramazdınız.

With both of you now in the center of the beach,

Şimdi ikinizin de kumsalın ortasında durmasıyla

you can't reposition your cart closer to your furthest customers

mevcut müşterilerinizi kaybetmeden arabanızı

without making your current customers worse off.

en uzaktaki müşterilere doğru hareket ettiremezsiniz.

However, you no longer have a socially optimal solution,

Ancak, artık en iyi sosyal çözüme sahip dâhilsiniz,

since customers at either end of the beach

çünkü kumsalın iki ucundaki müşteriler

have to walk further than necessary to get a sweet treat.

tatlı bir ikram almak için gerekenden fazla yürümek zorunda.

Think about all the fast food chains,

Bütün hazır yiyecek zincirlerini, giyim mağazalarını

clothing boutiques, or mobile phone kiosks at the mall.

ya da AVM'lerdeki telefon kiosklarını düşünün.

Customers may be better served

Müşterilere, hizmetleri muhitte

by distributing services throughout a community,

eşit dağıtarak daha iyi hizmet edilebilir,

but this leaves businesses vulnerable to aggressive competition.

ancak bu işletmeleri kavgacı bir rekabete maruz bırakır.

In the real world, customers come from more than one direction,

Gerçek hayatta, müşteriler birden fazla yönden gelir

and businesses are free to compete with marketing strategies,

ve işletmeler satış stratejileri ile rekabette serbesttir,

by differentiating their product line, and with price cuts,

ürün yelpazesini genişleterek ve indirim yaparak,

but at the heart of their strategy,

ancak stratejilerinin merkezi olarak

companies like to keep their competition as close as possible.

şirketler rakiplerini olabildiğince yakın tutmak isterler.