Why do competitors open their stores next to one another? - Jac de Haan

Translator: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Tinh Than Reviewer: Hồng Quế Nguyễn

Why are gas stations always built right next to other gas stations?

Tại sao những trạm xăng luôn ở kề bên nhau

Why can I drive for a mile without finding a coffee shop

Và đôi khi lái xe cả dặm mà chẳng tìm được quán cafe nào

and then stumble across three on the same corner?

để rồi thấy ba bốn cái một lúc ở một góc đường

Why do grocery stores, auto repair shops and restaurants

Tại sao những tiệm tạp hóa, sửa xe và cả những nhà hàng

always seem to exist in groups

hay tụ họp với nhau thành một khu

instead of being spread evenly throughout a community?

thay vì rải đều trên một địa bàn dân cư

While there are several factors

Trong khi có khá nhiều các lý do

that might go into deciding where to place your business,

ảnh hưởng đến quyết định đặt địa điểm kinh doanh của bạn

clusters of similar companies can be explained by a very simple story

hiện tượng kể trên có thể giải thích bằng một câu chuyện đơn giản

called Hotelling's Model of Spatial Competition.

Hotelling's Model of Spatial Competition (Mô hình Ganh đua vị trí của Hotelling)

Imagine that you sell ice cream at the beach.

Hãy tưởng tượng bạn bán kem trên bờ biển

Your beach is one mile long and you have no competition.

Bãi biển của bạn dài một dặm không ai cạnh tranh với bạn

Where would you place your cart in order to sell the most product?

Bạn sẽ để xe kem ở đâu để bán được nhiều kem nhất?

In the middle.

Ngay chính giữa.

The one-half-mile walk may be too far for some people

Đi bộ nửa dặm có thể vẫn quá xa đối với một số người

at each end of the beach,

ở hai đầu của bãi

but your cart serves as many people as possible.

nhưng dù sao xe kem của bạn đã bán được nhiều người nhất có thể

One day you show up at work

Một ngày, khi bạn bắt đầu

just as your cousin Teddy is arriving at the beach

anh họ Teddy của bạn cũng ở đó

with his own ice cream cart.

với xe kem riêng của anh ấy

In fact, he's selling

Thực tế, anh ta bán

exactly the same type of ice cream as you are.

loại kem giống hệt bạn

You agree that you will split the beach in half.

Bạn đồng ý chia bãi làm hai

In order to ensure that customers don't have to walk too far

Và để đảm bảo các khách hàng không phải đi bộ quá xa

you set up your cart a quarter mile south of the beach center,

Bạn đặt xe kem 1/4 dặm về phía nam trung tâm bãi

right in the middle of your territory.

ngay chính giữa lãnh thổ của bạn

Teddy sets up a quarter mile north of the center,

Teddy đặt 1/4 dặm về phía bắc của trung tâm bãi

in the middle of Teddy territory.

ngay chính giữa lãnh thổ của Teddy

With this agreement, everyone south of you buys ice cream from you.

Với thỏa thuận này, mọi người ở phía nam của bạn sẽ mua kem của bạn

Everyone north of Teddy buys from him, and the 50% of beachgoers in between

Những người bắc Teddy sẽ mua từ anh ấy và một nửa số người còn lại ở giữa

walk to the closest cart.

sẽ đi đến xe kem gần hơn

No one walks more than a quarter of a mile,

Không ai phải đi hơn 1/4 dặm

and both vendors sell to half of the beachgoers.

và mỗi xe bán cho một nửa số người trên bãi biển

Game theorists consider this a socially optimal solution.

Trong lý thuyết trò chơi (Game theory), đây là giải pháp tối ưu cho xã hội

It minimizes the maximum number of steps any visitor must take

Nó giảm đến mức thấp nhất quãng đường tối đa khách hàng phải đi

in order to reach an ice cream cart.

để đến một xe kem

The next day, when you arrive at work,

Ngày tiếp theo, khi bạn đến

Teddy has set up his cart in the middle of the beach.

Teedy lại đặt xe ngay chính giữa bãi

You return to your location a quarter mile south of center

Bạn thì về lại vị trí cũ 1/4 dặm phía nam điểm giữa

and get the 25% of customers to the south of you.

và có được 25% lượng khách, những người phía nam bạn

Teddy still gets all of the customers north in Teddy territory,

Teddy vẫn có được toàn bộ khách phía bắc anh ấy

but now you split the 25% of people in between the two carts.

nhưng bây giờ còn giành nửa 25% ở giữa hai người

Day three of the ice cream wars, you get to the beach early,

Ngày thứ ba của chiến tranh kem bạn đến sớm

and set up right in the center of Teddy territory,

và đặt xe ngay giữa lãnh thổ phía bắc của Teddy

assuming you'll serve the 75% of beachgoers to your south,

nghĩ rằng mình sẽ giành được 75% người tắm biển phía nam

leaving your cousin to sell to the 25% of customers to the north.

làm cho ông anh họ chỉ bán được 25% số người còn lại về phái bắc

When Teddy arrives, he sets up just south of you

Teddy đến, anh ấy đặt xe ngay cạnh bạn về phía nam

stealing all of the southerly customers,

lấy đi toàn bộ khách hàng phía nam

and leaving you with a small group of people to the north.

và để cho bạn số ít khách về phia bắc

Not to be outdone, you move 10 paces south of Teddy to regain your customers.

Không chịu thua, bạn dời xe 10 bước phía nam Teddy để đoạt lại khách hàng

When you take a mid-day break, Teddy shuffles 10 paces south of you,

Giờ nghỉ trưa, Teddy dời 10 bước về phía nam bạn

and again, steals back all the customers to the far end of the beach.

và lần nữa. giành lại toàn bộ khách hàng về phía đầu kia của bãi

Throughout the course of the day,

Suốt ngày hôm đó

both of you continue to periodically move south

cả hai xe cứ lần lượt dời về phía nam

towards the bulk of the ice cream buyers,

để tiếp cận phần đa số người mua

until both of you eventually end up at the center of the beach,

cho đến khi cả hai ở ngay chính giữa bãi

back to back, each serving 50% of the ice-cream-hungry beachgoers.

tựa lưng vào nhau, bán cho 50% khách phía mình

At this point, you and your competitive cousin

Lúc này, bạn và ông anh họ đối thủ cạnh tranh

have reached what game theorists call a Nash Equilibrium -

đã đạt trạng thái Cân bằng Nash (Nash Equilibrium) của lý thuyết trò chơi

the point where neither of you can improve your position

khi mà không ai còn có thể cải thiện kết quả của họ nữa

by deviating from your current strategy.

nếu chệch đi chiến lược hiện tại

Your original strategy,

Chiến lược ban đầu của bạn

where you were each a quarter mile from the middle of the beach,

khi mỗi người 1/4 dặm từ giữa bãi

didn't last, because it wasn't a Nash Equilibrium.

không bền vững, bởi vì nó không phải cân bằng Nash

Either of you could move your cart towards the other to sell more ice cream.

Cả hai đều không thể dời về phía người kia để bán được nhiều kem hơn nữa

With both of you now in the center of the beach,

Khi mà cả hai đã đều ở chình giữa bãi

you can't reposition your cart closer to your furthest customers

bạn không thể dời vị trí để gần hơn những khách hàng ở xa

without making your current customers worse off.

mà không làm giảm đi những khách hàng hiện tại

However, you no longer have a socially optimal solution,

Tuy nhiên, bạn cũng đã đánh mất giải pháp tối ưu cho xã hội

since customers at either end of the beach

khi mà khách hàng ở hai đầu

have to walk further than necessary to get a sweet treat.

phải đi xa hơn cần thiết để tận hưởng que kem mát lạnh

Think about all the fast food chains,

Giờ về những chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh

clothing boutiques, or mobile phone kiosks at the mall.

thời trang, điện thoại di động ở trung tâm mua sắm

Customers may be better served

Có lẽ sẽ tốt cho khách hàng hơn

by distributing services throughout a community,

nếu chúng được rải đều trong cộng đồng

but this leaves businesses vulnerable to aggressive competition.

nhưng điều đó là không thể trong sự cạnh tranh ráo riết từ đối thủ

In the real world, customers come from more than one direction,

Thực tế, khách hàng đến từ nhiều hướng

and businesses are free to compete with marketing strategies,

và doanh nghiệp thì tự do cạnh tranh với chiến lược marketing

by differentiating their product line, and with price cuts,

tạo sự khác biệt của dòng sản phẩm, hay giảm giá

but at the heart of their strategy,

nhưng trong cốt lõi

companies like to keep their competition as close as possible.

doanh nghiệp thường thích ở càng gần đối thủ càng tốt.