Is life meaningless? And other absurd questions - Nina Medvinskaya

Tłumaczenie: Liliana Maciejewska Korekta: Ola Królikowska

Albert Camus grew up surrounded by violence.

Albert Camus dorastał otoczony przemocą.

His homeland of Algeria was mired in conflict between native Algerians

Jego rodzinna Algieria była pogrążona w konflikcie pomiędzy Algierczykami

and colonizing French Europeans.

a francuskimi kolonizatorami.

He lost his father in the First World War,

W pierwszej wojnie światowej stracił ojca,

and was deemed unfit to fight in the second.

a do walki w drugiej nie został dopuszczony.

Battling tuberculosis in France and confronting the war's devastation

Zmagając się z gruźlicą we Francji i stykając się z wojennymi zniszczeniami

as a resistance journalist, Camus grew despondent.

jako dziennikarz ruchu oporu, Camus czuł się przybity.

He couldn’t fathom any meaning behind all this endless bloodshed and suffering.

Nie mógł pojąć sensu nieustannego rozlewu krwi i cierpienia.

He asked: if the world was meaningless,

Pytał, czy skoro świat pozbawiony jest sensu,

could our individual lives still hold value?

życie poszczególnych ludzi wciąż ma sens?

Many of Camus’ contemporaries were exploring similar questions

Wielu współczesnych mu rozmyślało nad podobnymi zagadnieniami

under the banner of a new philosophy called existentialism.

w ramach nowej filozofii, egzystencjalizmu.

Existentialists believed people were born as blank slates,

Według egzystencjalistów ludzie rodzą się jako niezapisane karty,

each responsible for creating their life’s meaning amidst a chaotic world.

a zadaniem każdego jest znalezienie sensu życia w chaotycznym świecie.

But Camus rejected their school of thought.

Camus odrzucał jednak tę szkołę.

He argued all people were born with a shared human nature

Twierdził, że w momencie urodzenia wszystkich łączy ludzka natura,

that bonded them toward common goals.

która jednoczy ku wspólnym celom.

One such goal was to seek out meaning despite the world’s arbitrary cruelty.

Jednym z nich jest szukanie sensu mimo panującego okrucieństwa.

Camus viewed humanity’s desire for meaning and the universe’s silent indifference

Camus postrzegał ludzką potrzebę sensu i milczącą obojętność wszechświata

as two incompatible puzzle pieces,

jako dwa niepasujące do siebie elementy układanki,

and considered trying to fit them together to be fundamentally absurd.

a próby ich połączenia uważał za absurdalne.

This tension became the heart of Camus’ Philosophy of the Absurd,

To napięcie stało się jądrem filozofii absurdyzmu Camusa,

which argued that life is inherently futile.

według której życie jest z natury bezcelowe.

Exploring how to live without meaning

Dociekanie, jak żyć bez sensu,

became the guiding question behind Camus’ early work,

stało się główną kwestią wczesnej twórczości Camusa,

which he called his “cycle of the absurd.”

którą nazywał "cyklem absurdu".

The star of this cycle, and Camus’ first published novel,

Główna i zarazem pierwsza opublikowana powieść tego cyklu

offers a rather bleak response.

daje raczej beznadziejną odpowiedź.

"The Stranger" follows Meursault, an emotionally detached young man

"Obcy" to historia Meursaulta, emocjonalnie zdystansowanego młodzieńca,

who doesn’t attribute much meaning to anything.

który nie przypisuje niczemu zbyt wiele sensu.

He doesn’t cry at his mother’s funeral,

Nie płacze na pogrzebie matki,

he supports his neighbor’s scheme to humiliate a woman,

wspiera sąsiada w planie upokorzenia kobiety,

he even commits a violent crime — but Meaursault feels no remorse.

popełnia nawet brutalną zbrodnię, jednak nie czuje skruchy.

For him the world is pointless and moral judgment has no place in it.

Dla niego świat jest bezsensowny i nie ma w nim miejsca na osądy moralne.

This attitude creates hostility between Meursault

Takie podejście tworzy wrogość między Meursaultem

and the orderly society he inhabits,

a uporządkowanym społeczeństwem,

slowly increasing his alienation until the novel’s explosive climax.

co wzmaga jego alienację aż do punktu kulminacyjnego.

Unlike his spurned protagonist, Camus was celebrated for his honest philosophy.

Chociaż jego bohaterem wzgardzono, Camusa doceniono za szczerą filozofię.

"The Stranger" catapulted him to fame, and Camus continued producing works

"Obcy" przyniósł mu sławę, więc Camus wciąż koncentrował twórczość

that explored the value of life amidst absurdity

na wartości życia pośród absurdu,

many of which circled back to the same philosophical question:

krążąc wokół tego samego pytania.

if life is truly meaningless,

Jeśli życie naprawdę pozbawione jest sensu,

is committing suicide the only rational response?

czy samobójstwo to jedyne racjonalne rozwiązanie?

Camus’ answer was an emphatic “no.”

Odpowiedzią Camusa było zdecydowane "nie".

There may not be any explanation for our unjust world,

Może nie ma wyjaśnienia dla niesprawiedliwości świata,

but choosing to live regardless is the deepest expression

ale wybranie mimo to życia to największy wyraz

of our genuine freedom.

prawdziwej wolności.

Camus explains this in one of his most famous essays

Camus wyjaśnia to w jednym z najsłynniejszych esejów,

which centers on the Greek myth of Sisyphus.

który skupia się na greckim micie Syzyfa.

Sisyphus was a king who cheated the gods,

Syzyf był królem, który oszukał bogów

and was condemned to endlessly roll a boulder up a hill.

i został skazany na wieczne wtaczanie głazu na wzgórze.

The cruelty of his punishment lies in its singular futility,

Okrucieństwo kary polega na bezcelowości,

but Camus argues all of humanity is in the same position.

jednak według Camusa cała ludzkość znajduje się w tym samym położeniu.

And only when we accept the meaninglessness of our lives

Tylko akceptacja bezsensu życia pozwala

can we face the absurd with our heads held high.

zmierzyć się z jego absurdem z podniesioną głową.

As Camus says, when the king chooses to begin his relentless task once more,

Jak mówił Camus: "Kiedy Syzyf postanawia zacząć nieustające zadanie od nowa,

“One must imagine Sisyphus happy.”

trzeba wyobrazić go sobie szczęśliwym".

Camus’ contemporaries weren’t so accepting of futility.

Współcześni Camusowi nie tak chętnie akceptowali bezcelowość.

Many existentialists advocated for violent revolution

Wielu egzystencjalistów popierało brutalną rewolucję

to upend systems they believed were depriving people of agency and purpose.

obalającą systemy, które według nich pozbawiały ludzi działania i celu.

Camus responded with his second set of work: the cycle of revolt.

Camus odpowiedział kolejnym cyklem, skupiającym się tym razem na buncie.

In "The Rebel," he explored rebellion as a creative act,

W "Człowieku zbuntowanym" rozpatrywał bunt jako akt bardziej twórczy

rather than a destructive one.

niż destrukcyjny.

Camus believed that inverting power dynamics

Camus wierzył, że odwrócenie dynamiki władzy

only led to an endless cycle of violence.

prowadzi do nieskończonego cyklu przemocy.

Instead, the way to avoid needless bloodshed

Sposób na uniknięcie niepotrzebnego rozlewu krwi

is to establish a public understanding of our shared human nature.

to zrozumienie wspólnej ludzkiej natury.

Ironically, it was this cycle of relatively peaceful ideas

Paradoksalnie to właśnie ten cykl względnie pacyfistycznych poglądów

that triggered his fallout with many fellow writers and philosophers.

przysporzył mu konfliktów z wieloma ówczesnymi pisarzami i filozofami.

Despite the controversy,

Mimo kontrowersji

Camus began work on his most lengthy and personal novel yet:

Camus zaczął pisać jedną z najdłuższych i najbardziej osobistych prac,

an autobiographical work entitled "The First Man."

powieść autobiograficzną "Pierwszy człowiek".

The novel was intended to be the first piece in a hopeful new direction:

Miała ona być pierwszym krokiem w nowym kierunku,

the cycle of love.

pełnym nadziei cyklu miłości.

But in 1960, Camus suddenly died in a car accident

Jednak w 1960 roku Camus nagle zginął w wypadku samochodowym,

that can only be described as meaningless and absurd.

który można określić jedynie jako bezsensowny albo absurdalny.

While the world never saw his cycle of love,

Mimo że świat nigdy nie poznał jego cyklu miłości,

his cycles of revolt and absurdity continue to resonate with readers today.

cykle buntu i absurdu do dziś przemawiają do czytelników.

His concept of absurdity has become a part of world literature,

Koncepcja absurdu stała się częścią światowej literatury,

20th century philosophy, and even pop culture.

XX-wiecznej filozofii, a nawet popkultury.

Today, Camus remains a trusted guide for moments of uncertainty;

Camus pozostaje przewodnikiem w chwilach niepewności.

his ideas defiantly imbuing a senseless world with inspiration

W tym niedorzecznym świecie jego pomysły są raczej tchnieniem inspiracji,

rather than defeat.

a nie porażki.