Test yourself: Can you tell the difference between music and noise? - Hanako Sawada

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Łukasz Izmaiłowski

W 1960 roku amerykański kompozytor John Cage wystąpił w krajowej telewizji,

In 1960, American composer John Cage went on national television

to share his latest work.

żeby podzielić się najnowszym dziełem.

But rather than employing traditional instruments,

Ale zamiast tradycyjnych instrumentów

Cage appeared surrounded by household clutter,

w otoczeniu Cage’a pojawił się domowy bałagan,

including a bathtub, ice cubes, a toy fish, a pressure cooker,

w tym wanna, kostki lodu, zabawkowa rybka, szybkowar,

a rubber duck, and several radios.

gumowa kaczka i kilka radioodbiorników.

Armed with these tools and a stopwatch, he performed “Water Walk,”

Uzbrojony w te narzędzia i stoper wykonał “Water Walk”,

setting off a series of sounds with a serious expression

uruchamiając serię dźwięków z poważnym wyrazem twarzy

and incredible precision.

i niesamowitą precyzją.

Some viewers found the performance hysterical,

Niektórzy widzowie uznali występ za śmieszny,

while others thought it was completely absurd.

ale inni uważali to za kompletny absurd.

But most people watching likely shared the same question:

Jednak większość oglądających pewnie zadawała to samo pytanie:

is this even music?

czy to w ogóle jest muzyka?

This question is harder to answer than you might think.

Odpowiedź na to pytanie jest trudniejsza, niż mogłoby się wydawać.

What we determine as music often depends on our expectations.

To, co określamy jako muzykę, często zależy od naszych oczekiwań.

For example, imagine you’re in a jazz club listening

Na przykład wyobraź sobie, że jesteś w klubie jazzowym

to the rhythmic honking of horns.

i słuchasz rytmicznego trąbienia rogów.

Most people would agree that this is music.

Większość ludzi zgodzi się, że to jest muzyka.

But if you were on the highway hearing the same thing, many would call it noise.

Ale słysząc to samo na autostradzie, wielu nazwałoby to hałasem.

After all, car horns aren’t instruments

W końcu klaksony samochodowe nie są instrumentami,

and these drivers aren’t musicians... right?

a ci kierowcy to nie muzycy... prawda?

Expectations like these influence how we categorize everything we hear.

Takie oczekiwania wpływają na to, jak kategoryzujemy wszystko, co słyszymy.

We typically think something sounds more musical

Zazwyczaj myślimy, że coś brzmi bardziej muzycznie,

if it uses a recognizable structure or popular sounds

jeśli wykorzystuje rozpoznawalną strukturę lub popularne dźwięki

arranged in well-known patterns.

ułożone w znane wzory.

And even within the realm of music,

Nawet w dziedzinie muzyki oczekujemy,

we expect certain genres to use specific instruments and harmonies.

że niektóre gatunki będą używać określonych instrumentów i harmonii.

These expectations are based on existing musical traditions,

Oczekiwania te opierają się na tradycjach muzycznych,

but those traditions aren't set in stone.

ale te tradycje nie są stałe.

They vary across different cultures and time periods.

Różnią się one w różnych kulturach i okresach.

And in the early 20th century,

Na początku XX wieku,

when many artists were pushing the boundaries of their fields,

kiedy wielu artystów przesuwało granice swoich dziedzin,

John Cage wanted to discover what new kinds of music might exist

John Cage chciał odkryć, jakie nowe rodzaje muzyki mogą istnieć

beyond those constraints.

poza tymi ograniczeniami.

He began pioneering new instruments that blurred the lines

Zaczął opracowywać nowe instrumenty zacierające granice

between art and everyday life,

między sztuką a życiem codziennym

and used surprising objects to reinvent existing instruments.

i wykorzystał zaskakujące przedmioty do odkrycia na nowo znanych instrumentów.

He also explored new ways for music to mingle with other art forms.

Badał też nowe sposoby łączenia muzyki z innymi formami sztuki.

He and his creative and romantic partner, Merce Cunningham,

Z zawodowym i romantycznym partnerem Merce’em Cunninghamem

held recitals where Cage’s music and Cunningham’s choreography

organizował recitale, gdzie muzyka Cage’a i choreografia Cunninghama

would be created independently before being performed together.

były tworzone niezależnie, a później wykonywane wspólnie.

But whatever his approach,

Ale niezależnie od podejścia

Cage gleefully dared listeners to question the boundaries between music and noise,

Cage ośmielił publikę do zakwestionowania granic między muzyką a hałasem,

as well as sound and silence.

a także dźwiękiem i ciszą.

Perhaps the best example is one of Cage’s most famous compositions—

Chyba najlepszym przykładem jest jedna z najsłynniejszych kompozycji Cage’a,

a solo piano piece consisting of nothing but musical rests

utwór solo na fortepian składający się wyłącznie z pauz muzycznych

for four minutes and 33 seconds.

przez 4 minuty i 33 sekundy.

This wasn’t intended as a prank, but rather, as a question.

To nie miał być żart, a raczej pytanie.

Could the opening and closing of a piano lid be music?

Czy otwieranie i zamykanie pokrywy pianina może być muzyką?

What about the click of a stopwatch?

A co z kliknięciem stopera?

The rustling, and perhaps even the complaining, of a crowd?

Szum, a może nawet narzekanie tłumu?

Like the white canvases of his painting peers,

Jak w przypadku białego płótna u kolegów malarzy,

Cage asked the audience to question their expectations about what music was.

Cage poprosił publikę o zakwestionowanie oczekiwań co do tego, czym jest muzyka.

And while the piece didn’t evoke the drama of some traditional compositions,

Choć utwór nie odwoływał się do dramatyzmu niektórych tradycyjnych kompozycji,

it certainly elicited a strong emotional response.

z pewnością wywołało to silną reakcję emocjonalną.

Cage’s work frequently prioritized these spontaneous, ephemeral experiences

Tworczość Cage’a często stawiała te spontaniczne, efemeryczne doświadczenia

over precise, predictable performances.

ponad precyzyjnymi, przewidywalnymi występami.

He even developed processes that left some compositional decisions up to chance.

Opracował nawet system, który pozostawiał przypadkowi decyzje dotyczące kompozycji.

One of his favorite such systems was the I Ching,

Jednym z jego ulubionych systemów był I Ching,

an ancient Chinese divination text.

starożytny chiński tekst wróżbiarski.

Using just a handful of coins,

Używając zaledwie garstki monet,

the I Ching allows readers to produce a pattern of lines

I Ching pozwala stworzyć wzór linii,

which can be interpreted to answer questions and offer fortunes.

które można interpretować, by odpowiedzieć na pytania i przepowiadać przyszłość.

But Cage adapted these patterns into a series of tables

Ale Cage wpisał te wzorce w tabele

that generated different musical durations, tempos, and dynamics.

generujące różne muzyczne czasy trwania, tempa i dynamikę.

Eventually, he even used early computers to help produce these random parameters.

Wykorzystał nawet wczesne komputery, żeby uzyskać losowe parametry.

For some pieces, Cage went even further,

W przypadku niektórych utworów Cage poszedł jeszcze dalej.

offering musicians incomplete compositions notated with broad instructions,

Dawał muzykom niekompletne kompozycje z obszernymi instrukcjami,

allowing them to compose on the fly with the help of his guidelines.

pozwalając im komponować w locie z pomocą jego wskazówek.

Some composers rejected Cage's seemingly careless approach.

Niektórzy kompozytorzy odrzucili pozornie niesumienne podejście Cage’a.

They believed it was the composer’s job to organize sound and time

Uważali, że zadaniem kompozytora jest organizacja dźwięku i czasu

for a specific, intentional purpose.

w określonym, zamierzonym celu.

After all, if these strange compositions were music,

W końcu skoro te dziwne kompozycje są muzyką,

then where do we draw the line?

to gdzie leży granica?

But like a bold explorer, Cage didn't want to be bound by restrictions,

Ale jako odważny odkrywca Cage nie chciał być ograniczany

and he certainly didn't want to follow old rules.

i z pewnością nie chciał przestrzegać starych zasad.

He dedicated himself to shattering our expectations,

Poświęcił się niszczeniu naszych oczekiwań,

creating a series of once in a lifetime experiences

tworząc serię doświadczeń, które zdarzają się raz w życiu,

that continue encouraging musicians and audiences

wciąż zachęcając muzyków i publiczność

to embrace the unexpected.

do pogoni za nieoczekiwanym.