Ethical dilemma: Would you lie? - Sarah Stroud

Tłumaczenie: Adam Rogoń Korekta: Ola Królikowska

Your plan to set up your friend Carey with your acquaintance Emerson

Nareszcie udało wam się spiknąć

waszą znajomą Carey i waszego kumpla Emersona.

is finally coming together.

Both individuals have heard all about each other

Oboje słyszeli o sobie już sporo

and they’re eager to meet for dinner.

i chętnie spotkają się na kolację.

You’ve just made them a reservation for Friday night,

Zarezerwowaliście im stolik na piątkowy wieczór

and you’re about to text Carey the details

i chcecie ustalić z Carey szczegóły,

when an unsettling thought crosses your mind:

kiedy przez głowę przechodzi wam pewna myśl.

Carey is always late.

Carey zawsze się spóźnia.

And not just by 5 minutes;

I to nie o 5 minut,

we’re talking 20 or even 30 minutes late.

a o 20 czy nawet 30.

Carey seems to view punctuality as an oppressive relic of an earlier era.

Dla Carey punktualność

to opresyjna pozostałość po poprzednich epokach.

But what if you told them dinner was at 6 instead of 6:30?

A gdybyście powiedzieli jej, że kolacja jest na 18:00, a nie na 18:30?

That way, they would almost certainly arrive on time.

W ten sposób na pewno byłaby tam na czas.

You really want this relationship to work, so... should you lie?

Naprawdę chcecie, żeby wszystko dobrze wyszło,

więc... czy powinniście skłamać?

Take a moment to think: what you would do?

Pomyślcie nad tym: co zrobilibyście?

Maybe you should lie!

Może powinniście skłamać!

You think this new relationship could be great for Carey,

Uważacie, że ta znajomość przypadnie Carey do gustu

and you don’t want them to ruin it before it’s even begun.

i nie chcecie, żeby wszystko popsuła, zanim w ogóle się poznają.

Sure, Emerson may eventually learn about their chronic lateness.

Jasne, Emerson prędzej czy później dowie się o jej spóźnialstwie.

But if Carey shows up on time just this once,

Ale jeśli Carey pojawi się na czas przynajmniej ten pierwszy raz,

the relationship will at least have a chance to take root.

ich relacja będzie miała szansę się rozwinąć.

Your lie would pave the way for a potentially happy relationship.

Wasze kłamstwo mogłoby pozwolić im na stworzenie szczęśliwego związku.

And if taking an action will create a better outcome for everyone involved,

Jeśli zrobienie czegoś przyniesie zysk każdemu, kogo to dotyczy,

that’s normally a pretty good reason to take it.

to zwykle jest to dobry powód, aby to zrobić.

But isn't it morally wrong to lie?

Ale czy kłamstwo jest moralne?

The absolutist position on lying,

Absolutyści, powiązani z niemieckim filozofem Immanuelem Kantem,

associated with German philosopher Immanuel Kant,

holds that lying is always immoral, regardless of the circumstances.

uważali, że kłamstwo jest niemoralne

niezależnie od okoliczności.

In other words, there’s a moral rule which forbids lying,

Innymi słowy, istnieje pewna moralna zasada, która zabrania kłamać,

and that rule is absolute.

i jest ona bezwzględna.

You might think, though, that this stance overstates

Można pomyśleć, że ta postawa to jednak trochę przesada.

the moral importance of lying.

Suppose a murderer were hunting Carey down.

Gdyby morderca szukający Carey

If the killer asked you about Carey’s whereabouts,

zapytał was, gdzie jest,

it seems odd to say that you must tell the truth

to ujawnienie prawdy w takiej sytuacji

at the cost of your friend’s life.

wydaje się niedorzeczne.

From this perspective, absolutism seems too rigid.

Absolutyzm wydaje się pod tym względem zbyt rygorystyczny.

By contrast, utilitarian philosopher John Stuart Mill

Z kolei utylitarysta John Stuart Mill powiedziałby,

would say lying is wrong only when it leads to less happiness overall.

że kłamstwo jest złe, jedynie gdy psuje humor.

Now, to be fair, most lies do seem likely to create unhappiness.

Szczerze mówiąc, większość kłamstw właśnie do tego prowadzi.

Someone who accepts a lie believes something which is false,

Ktoś, kto wierzy w kłamstwo, wierzy w coś, co jest nieprawdziwe,

and trying to conduct your life on the basis of false information

a życie oparte na błędnych informacjach

doesn’t usually go well.

nie brzmi zbyt dobrze.

However, in some circumstances, perhaps including your situation,

Jednak czasami kłamanie może przynieść pewne korzyści.

lying might produce more happiness overall.

In those cases, utilitarians say it’s not morally wrong to lie.

W takich przypadkach utylitarysta powiedziałby,

że kłamstwo nie jest moralnie złe,

In fact, it might even be your moral duty to do so.

a w zasadzie to wasz moralny obowiązek, żeby skłamać.

But if absolutism seems too extreme, you might feel this stance is too lax.

Ale jeśli absolutyzm wydaje wam się zbyt surowy,

to takie podejście można z kolei uznać za zbyt swobodne.

In other words, perhaps the utilitarian position understates

Stanowisko utylitarystów bagatelizuje

the moral significance of lying.

moralne znaczenie kłamstwa.

Most people generally feel some regret about lying,

Większość ludzi zwykle odczuwa pewien żal po skłamaniu,

even when they believe it’s the right thing to do.

nawet gdy uznają, że postąpili słusznie.

This suggests there’s something inherently objectionable about lying—

To sugeruje, że możemy odczuwać pewną wrodzoną niechęć do kłamania,

even when it leads to more happiness.

nawet jeśli skutkuje ono czymś dobrym.

In this case, lying to Carey would be an instance of Paternalism.

W tym przypadku okłamanie Carey jest przykładem paternalizmu.

Paternalism is interfering with another person’s choices

Paternalizm to ingerencja w wybory podejmowane przez inną osobę

for that person's benefit.

motywowane dobrem i ochroną tej osoby.

This might be fine if that person is a literal child.

To może być w porządku, jeśli ta osoba jest małym dzieckiem.

But it seems disrespectful to treat a peer paternalistically.

Jednak traktowanie swojego rówieśnika w ten sposób jest dość lekceważące.

Lying to Carey would mean taking away their opportunity

Okłamanie Carey oznaczałoby odebranie jej szansy

to handle the situation as they see fit, based on their own beliefs and values.

na uporanie się z tą sytuacją w sposób, jaki uzna za słuszny.

Trying to protect Carey from what you consider

Próba chronienia Carey przed tym, co wy uważacie za zły wybór,

to be a bad choice would show a lack of respect for their autonomy.

oznaczałaby brak szacunku dla jej niezależności.

By extension, it might also be disrespectful towards Emerson,

Co więcej, mogłoby to też wyglądać lekceważąco w stosunku do Emersona,

since you would be deliberately trying to give him a false impression

bo Carey niesłusznie sprawiłaby wrażenie osoby punktualnej.

of Carey’s punctuality.

So how do you weigh potential happiness against guaranteed disrespect?

Jak wyważyć zadowolenie kogoś

z okazaniem mu braku szacunku?

Followers of Kant would say treating others with respect

Zwolennicy Kanta powiedzieliby, że traktowanie innych z szacunkiem

is the heart of moral conduct,

jest podstawą etycznego zachowania,

while followers of Mill would say nothing is more important than happiness.

a wielbiciele Milla odparliby, że nic nie jest ważniejsze od szczęścia.

But other philosophers believe that such conflicts can only be resolved

Inni filozofowie sądzą, że każda sprawa jest wyjątkowa

i do każdej z nich należy podchodzić indywidualnie,

on a case-by-case basis,

depending on various details and on the individuals involved.

uwzględniając różne czynniki i detale.

So what will you do in Carey’s case?

A co wy powiedzielibyście Carey?