Where will you be able to live in 20 years? - Carol Farbotko and Ingrid Boas

543,190 views ・ 2021-10-12

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Konrad .Radomyski Korekta: Ola Królikowska
00:10
Mohammadpur has always had a unique relationship with the weather.
0
10454
4125
Mohammadpur w Bangladeszu zawsze miał wyjątkową relację z pogodą.
00:15
Located at the mouth of the Bay of Bengal,
1
15163
2125
Położona u ujścia Zatoki Bengalskiej
00:17
this coastal village was built on top of the Meghna River delta.
2
17288
3500
nadmorska wioska została wybudowana na samym początku delty rzeki Meghna.
00:20
Deltas are a kind of landmass formed when sediment carried by rivers
3
20996
4333
Delty są masywem ziemi ukształtowanym, kiedy sedyment naniesiony przez rzeki
00:25
is deposited where that river meets a larger body of water.
4
25329
3375
opada w miejscu, w którym rzeka wpada do większego zbiornika wody.
00:29
River deltas are incredibly fertile ecosystems
5
29204
3375
Są one niezwykle urodzajnymi ekosystemami
00:32
capable of supporting abundant agriculture and marine life.
6
32579
3750
zdolnymi do podtrzymywania bogatego rolnictwa i życia morskiego.
00:36
However, their borders gradually change as rivers bring more sediment in
7
36621
5000
Jednak ich granice stale się zmieniają, ponieważ rzeki nanoszą więcej sedymentu,
00:41
and storms wash sediment away.
8
41621
2166
a burze go wypłukują.
00:44
The residents of Mohammadpur are well accustomed to managing
9
44579
3167
Mieszkańcy Mohammadpuru są przyzwyczajeni do radzenia sobie
00:47
the ebbs and flows of this ever-shifting landscape.
10
47746
3125
z ciągle zmieniającym się krajobrazem.
00:51
But lately, an abundance of intense cyclones have caused frequent flooding
11
51287
4917
Ale niedawno częste występowanie cyklonów przyczyniło się do częstych powodzi,
00:56
that impedes farming and fishing.
12
56204
2250
które utrudniają rolnictwo i rybołówstwo.
00:59
These floods also erode the coastline,
13
59371
2625
Powodzie przyczyniły się do erozji linii brzegowej,
01:01
allowing later storms to wipe away land altogether.
14
61996
3792
co pozwoliło burzom całkowicie wymyć ląd.
01:06
Since 2000, the Meghna River has overtaken the coastline by 2.5 kilometers,
15
66496
5375
Od 2000 roku rzeka Meghna cofnęła linię brzegową o 2,5 kilometra,
01:11
forcing many villagers to move inland or to nearby cities.
16
71954
3667
zmuszając wielu mieszkańców wsi do przeniesienia się do okolicznych miast.
01:16
Mohammadpur isn’t the only place where erratic weather
17
76246
2667
Mohammadpur nie jest jedynym miejscem ze zmienną pogodą,
01:18
is impacting people’s mobility.
18
78913
2375
która wpływa na przemieszczanie ludności.
01:21
Repeated typhoons in the Philippines have displaced thousands from their homes.
19
81538
4208
Ciągłe tajfuny na Filipinach spowodowały wysiedlenie tysięcy ludzi.
01:25
In Fiji, the government is already moving many coastal villages inland
20
85871
4250
Na Fidżi rząd przesiedla mieszkańców wielu nadmorskich wsi w głąb wyspy,
01:30
to get ahead of predicted land loss.
21
90121
2375
żeby wyprzedzić przewidywaną utratę lądu.
01:32
And in the United States,
22
92704
1459
W Stanach Zjednoczonych topniejąca wieczna zmarzlina powoduje,
01:34
melting permafrost is causing chunks of the Alaskan coastline to erode.
23
94163
4458
że kawałki wybrzeża Alaski ulegają erozji.
01:39
In some ways, this is nothing new.
24
99579
2209
Właściwie nie jest to nic nowego.
01:41
Humanity has always adapted to changing weather
25
101954
2584
Ludzkość zawsze dostosowywała się do zmian pogody
01:44
and moved to regions that best support cultural lifestyles and livelihoods.
26
104538
4458
i przenosiła się do regionów,
które lepiej sprzyjały ich stylowi życia.
01:49
However, scientists agree that this rise in extreme weather
27
109288
3708
Naukowcy jednak uważają, że wzrost ekstremalnych zjawisk pogodowych
01:52
is a by-product of Earth’s rapidly changing climate.
28
112996
3167
jest efektem ubocznym szybkich zmian klimatycznych.
01:56
Global warming increases the frequency and intensity of storms, flooding and drought,
29
116829
5167
Efekt cieplarniany powoduje wzrost występowania burz, powodzi i suszy,
02:01
while also melting polar ice caps and raising sea levels.
30
121996
3792
ale również powoduje topnienie pokryw lodowych i wzrost poziomu mórz.
02:06
These factors are changing the environment much faster than they have in the past.
31
126538
4666
Czynniki te zmieniają środowisko znacznie szybciej niż w przeszłości.
02:11
Even for communities with the resources to take action,
32
131704
3125
Nawet jeśli społeczności mają zasoby do podjęcia działań,
02:14
the variable pace and nature of these changes makes them difficult to adapt to.
33
134829
4959
intensywność i natura zmian sprawiają, że trudno się do nich dostosować.
02:19
And the vulnerable populations most impacted by climate change
34
139996
3917
A społeczeństwa najbardziej podatne na zmiany klimatu
02:23
are often those least responsible.
35
143913
2583
są najczęściej najmniej za to odpowiedzialne.
02:26
Many facing climate mobility live in farming and fishing communities
36
146913
3791
Społeczeństwa stojące w obliczu mobilności klimatycznej
żyją z rolnictwa i rybołówstwa w krajach, które mają najniższe emisje
02:30
in countries that generate dramatically fewer emissions
37
150704
3209
02:33
than their larger counterparts.
38
153913
1666
w porównaniu z większymi odpowiednikami.
02:35
Bangladesh is one such country.
39
155913
2416
Przykładem może być Bangladesz.
02:38
The nation has a unique combination of low-lying geography
40
158329
3625
Kraj charakteryzuje się nizinnym ukształtowaniem terenu
02:41
and heavily populated coastal regions.
41
161954
2875
i gęsto zaludnionym wybrzeżem.
02:45
Most of these vulnerable coastal families, like those in Mohammadpur,
42
165163
4083
Większość nadmorskich rodzin, tak jak te z Mohammadpuru,
02:49
don’t want to abandon their homes and livelihoods.
43
169246
3167
nie chce opuszczać domów i dorobku.
02:52
And for others, leaving Bangladesh isn’t financially practical.
44
172663
3916
Dla innych wyjazd z Bangladeszu nie jest opłacalny.
02:56
So to stay with their communities,
45
176913
1916
Żeby pozostać w swoich społecznościach,
02:58
many have moved a few meters inland
46
178829
2292
wielu ludzi przeprowadziło się parę metrów w głąb
03:01
and built more resilient homes on higher ground or elevated stilts.
47
181121
4375
i wybudowało bardziej wytrzymałe domy na wzniesieniach lub podwyższeniach.
03:05
Others have tried to buy land on newly emerging islands in the delta,
48
185663
4250
Jedni próbowali kupić ziemię na nowo powstałych wyspach na delcie,
03:09
while some have sent family members to find work in nearby cities.
49
189913
3666
a inni wysłali członków rodziny do pracy w pobliskich miastach.
03:13
A handful of individuals might even cross international borders,
50
193788
3833
Garstka ludzi decyduje się nawet na przekroczenie granic między państwami,
03:17
if they have family, friends, or work connections on the other side.
51
197621
3542
jeśli mają rodzinę, przyjaciół czy dojścia do pracy po drugiej stronie.
03:21
But many of the residents who’ve left are eager to return home.
52
201413
3625
Jednak większość mieszkańców, którzy wyjechali, chce wrócić.
03:25
Unfortunately, it's unclear when weather extremes will die down,
53
205663
3875
Niestety nie jest pewne, kiedy skrajne warunki pogodowe znikną,
03:29
and the government has repeatedly delayed projects to build concrete embankments
54
209788
4041
a rząd wielokrotnie przekładał projekty budowy betonowych wzmocnień nabrzeża,
03:33
that would prevent further erosion.
55
213829
2167
które powstrzymałyby przyszłe erozje.
03:36
In other parts of the world,
56
216621
1417
W innych częściach świata
03:38
people couldn’t move inland even if they wanted to.
57
218038
3125
ludzie nie mogą przenieść się w głąb lądu, nawet jeśli tego chcą.
03:41
The low-lying Pacific Island nations of Kiribati and Tuvalu
58
221621
3958
Nisko położone wyspy na Ocenie Spokojnym, takie jak Kiribati czy Tuwalu,
03:45
are only 811 square kilometers and 26 square kilometers, respectively;
59
225579
5750
mają odpowiednio zaledwie 811 i 26 kilometrów kwadratowych,
03:51
so migration would mean moving to a different country altogether.
60
231621
3625
więc migracja wiąże się z przeprowadzką do całkowicie innego kraju.
03:55
Instead, their governments and citizens have united
61
235538
3166
Rządy i mieszkańcy wysp rozpoczęli więc współpracę
03:58
in physically, legally, and politically fortifying their countries.
62
238704
3959
materialną, prawną i polityczną w celu wzmocnienia ich krajów.
04:03
Island residents are planting coastal mangrove forests,
63
243038
3375
Mieszkańcy sadzą nabrzeżne lasy namorzynowe
04:06
and building up low-lying areas of land with dredged sand
64
246538
3916
i zabudowują nisko położone tereny piaskiem osadowym,
04:10
to shield themselves against storms and rising sea levels.
65
250454
3584
żeby chronić się przed burzami i podnoszącym się poziomem mórz.
04:14
And the islands’ governments have repeatedly lobbied on the global stage
66
254121
3750
Rządy wysp wielokrotnie nalegały na arenie międzynarodowej,
04:17
for countries with the highest emissions to reduce pollution
67
257871
3375
żeby kraje z najwyższą emisją ograniczyły zanieczyszczenia
04:21
and take responsibility for climate change.
68
261246
2917
i wzięły odpowiedzialność za zmiany klimatu.
04:24
The challenges facing each coastal community are unique,
69
264871
3167
Wyzwania stojące przed każdą społecznością nadmorską są wyjątkowe,
04:28
and the diversity of the people's experiences can make climate mobility
70
268038
3833
a różnorodność doświadczeń ludzi może spowodować,
że mobilność klimatyczna będzie zjawiskiem trudnym do zmierzenia i zdefiniowania.
04:31
a difficult phenomenon to measure and define.
71
271871
2708
04:35
But as new communities are endangered by extreme weather,
72
275246
3417
Nowe społeczeństwa są zagrożone przez skrajne warunki pogodowe,
04:38
it’s more important than ever to listen to those
73
278663
3250
więc trzeba słuchać tych,
04:41
on the front lines of this crisis.
74
281913
2416
którzy w tym kryzysie są na pierwszej linii frontu.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7