Can other animals understand death? - Barbara J. King

Tłumaczenie: Aleksandra Sokół Korekta: Ola Królikowska

In 2018, an orca called Tahlequah gave birth.

W 2018 roku orka o imieniu Tahlequah urodziła córkę,

But her daughter died within an hour.

która zmarła po godzinie.

Tahlequah, however, didn’t leave her body.

Tahlequah nie porzuciła jednak jej ciała.

And over the next 17 days and 1,600 kilometers,

Przez 17 dni i 1600 kilometrów

she kept it afloat atop her own,

utrzymywała je na powierzchni,

diving to retrieve the body whenever it slipped away,

w razie potrzeby nurkując po nie nawet,

even after it began deteriorating.

kiedy zaczęło się rozkładać.

By altering her feeding and travel patterns,

Nietypowe zachowanie Tahlequah wpłynęło

Tahlequah’s behavior was certainly unusual.

na jej nawyki żywieniowe i podróżnicze.

But was she mourning— or just confused?

Przeżywała żałobę czy była po prostu zagubiona?

Do non-human animals grieve?

Czy zwierzęta poza ludźmi przechodzą żałobę?

This question is tricky.

To podchwytliwe pytanie.

In 1871, Charles Darwin argued that other animals

W 1871 roku Charles Darwin postawił tezę,

experience a wide range of emotions, including grief.

że zwierzęta czują szereg emocji, w tym smutek.

But, especially in the absence of a dependable bridge

Ponieważ jednak nie zbudowano pomostu

between our minds and theirs,

między umysłami ludzi i zwierząt,

many scientists have long been wary

wielu naukowców ostrożnie podchodziło

of projecting human emotions onto other animals.

do przenoszenia ludzkich emocji na zwierzęta.

It’s also been thought that they might display irregular behaviors after a death

Zakładano także, że nietypowe zachowania po śmierci

for other adaptive reasons.

wynikały z innych przyczyn.

And, for a while, the paradigm was that humans were exceptional:

Przez dłuższy czas uważano ludzi za wyjątkowych:

other animals were reacting and surviving,

inne zwierzęta reagowały, by przetrwać,

while we alone were thinking and feeling.

podczas gdy my mogliśmy myśleć i czuć.

This conception was increasingly challenged during the 20th century.

Ten koncept zaczęto kwestionować w XX wieku.

In 1985, for example, a gorilla called Koko,

Dla przykładu w 1985 roku gorylica imieniem Koko,

who'd been trained to use some signs from American Sign Language,

którą nauczono kilku znaków z amerykańskiego języka migowego,

was told that her kitten companion had died.

dowiedziała się, że jej koci towarzysz zmarł.

She made distress calls, and several weeks later,

Koko zaczęła wzywać pomoc, a kilka tygodni później,

looking at a photo of another kitten signed “cry,” “sad,” and “frown.”

widząc zdjęcie innego kota, wyraziła miganiem “płacz”, “smutek” i “troskę“.

Now there’s a growing pool of data and observations

Możemy zaobserwować wzrost danych i obserwacji

suggesting that some animals, including mammals and birds,

sugerujących, że niektóre zwierzęta, w tym ssaki i ptaki,

might experience what we call grief.

mogą doświadczać czegoś na wzór żałoby.

In 2003, Eleanor, an elephant matriarch, collapsed.

W 2003 roku Eleanor, matrona słoni, upadła.

Within minutes, another matriarch called Grace neared and helped Eleanor stand,

Inna matrona Grace próbowała pomóc Eleanor wstać,

only for her to fall again.

jednak bezskutecznie.

Grace vocalized, stayed by Eleanor’s side, and tried pushing her back up.

Grace została przy Eleanor, próbując ją podnieść.

When Eleanor died, a female named Maui approached,

Po śmierci Eleanor samica imieniem Maui

positioned herself over Eleanor’s body, and rocked back and forth.

stanęła nad jej ciałem, kołysząc je w przód i w tył.

Over the course of one week,

W ciągu jednego tygodnia

elephants from five different families visited Eleanor’s body.

słonie z pięciu różnych rodzin odwiedziły ciało Eleanor.

On separate occasions,

Przy różnych okazjach

elephants have been observed carrying the remains of family members,

zauważono słonie niosące pozostałości po członkach rodziny,

including jawbones and tusks.

w tym kości szczęki i kły.

In 2010, a giraffe was born with a deformed foot and had trouble walking.

W 2010 roku na świat przyszła żyrafa ze zdeformowaną stopą.

The calf lived just four weeks.

Cielę przeżyło zaledwie cztery tygodnie.

On the day the calf died, 22 other females and four juveniles

W dzień jego śmierci 22 samice wraz z czwórką młodych

closely attended and occasionally nuzzled the body.

czuwały nad ciałem, od czasu do czasu je trącając.

On the third morning, the mother was alone and still not eating,

Trzeciego poranka osamotniona matka wciąż nie jadła

which giraffes usually do constantly.

wbrew nawykom żyraf.

Instead, she stayed by her dead calf, even after hyenas ate away at the body.

Zamiast tego czuwała nawet, kiedy hieny zjadły ciało cielęcia.

Scientists have also begun quantitatively assessing other animals’

Naukowcy zaczęli ilościowo badać reakcje

responses to death.

innych zwierząt na śmierć.

In 2006, researchers analyzed baboon fecal samples for glucocorticoids,

W 2006 roku zbadano próbki pawianiego kału w celu wykrycia glikokortykoidu:

stress hormones that spike when humans are bereaved.

hormonu stresu, który występuje u ludzi w momencie śmierci bliskiej osoby.

They compared the samples from females who had lost a close relative

Porównano próbki od samic, które utraciły członka rodziny

in a predator attack with those who hadn’t.

w ataku drapieżnika, z tymi, które żyły normalnie.

And they found that the glucocorticoid levels of baboons who had

Zauważono zawyżony poziom glikokortykoidu u pawianic

were significantly higher the month following the death.

miesiąc po śmierci bliskiego.

Those baboons then increased their grooming behavior

Te same pawianice częściej uwodziły samców

and the number of their grooming partners,

i miały więcej partnerów,

broadening and strengthening their social networks.

wzmacniając swoje więzi społeczne.

Within two months, their glucocorticoid levels returned to the baseline.

Poziom glikokortykoidu wracał do normy po dwóch miesiącach.

Researchers have also observed primate mothers engaging in apparently

Badania wykazały też, że samice ssaków naczelnych

contradictory behaviors while carrying their dead children.

wykazywały sprzeczne zachowania wobec swoich martwych dzieci.

Like switching between cannibalizing or dragging their child’s corpse

Targanie ich ciał oraz kanibalizm

and carefully carrying or grooming it,

przechodziły w iskanie i delikatne noszenie,

suggesting that the mothers were experiencing conflicting impulses

sugerując, że matki zmagały się ze sprzecznymi impulsami

towards the bodies.

względem ciał.

Our current understanding of the emotional landscapes

Nasze obecne spojrzenie na emocjonalne krajobrazy

of other animals is severely limited.

innych zwierząt jest ograniczone.

To get a better grasp on mourning in the animal kingdom,

Potrzebujemy więcej badań, by móc zrozumieć

we need a lot more research.

pojęcie żałoby w świecie zwierząt.

But where does this leave us for now?

Co jednak możemy zrobić teraz?

Conversations around whether non-human animals experience emotions, like grief,

Rozmowy na temat uczuć takich jak smutek u zwierząt

can be emotional,

wiążą się z emocjami,

in part because their outcomes have very real implications—

po części ze względu na realne konsekwencje,

like determining if orcas should be isolated and kept in captivity,

takie jak izolowanie orek i trzymanie ich w niewoli

or whether dairy cows should be separated from their newborn calves.

oraz rozdzielanie krów mlecznych od ich nowonarodzonych cieląt.

Until we do have more data on the subject,

Czy zanim uzyskamy więcej danych na ten temat,

should we treat non-human animals like they may have the capacity to grieve?

powinniśmy uznać zwierzęta za zdolne do żałoby?

Or assume they don’t?

Czy wręcz przeciwnie?

Which belief could cause more harm?

Która teza przyniesie więcej szkody?