Just How Small is an Atom?

Hoe klein is een atoom eigenlijk?

7,596,818 views ・ 2012-04-16

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Christel Foncke
(Muziek)
00:13
You probably already know
0
13809
1200
Je weet waarschijnlijk al dat alles is opgebouwd
00:15
everything is made up of little tiny things called atoms
1
15033
2690
uit kleine, kleine dingen: atomen.
00:17
or even that each atom is made up of even smaller particles
2
17747
2961
Je weet misschien nog dat elk atoom uit nog kleinere deeltjes bestaat:
00:20
called protons, neutrons and electrons.
3
20732
2122
protonen, neutronen en elektronen.
00:22
And you've probably heard that atoms are small.
4
22878
2287
En je hebt waarschijnlijk gehoord dat atomen klein zijn.
00:25
But I bet you haven't ever thought about how small atoms really are.
5
25189
4160
Heb je er al eens over nagedacht hoe klein atomen werkelijk zijn?
Het antwoord is dat ze heel, heel, heel klein zijn.
00:29
Well, the answer is that they are really, really small.
6
29373
3716
00:33
So you ask, just how small are atoms?
7
33908
3039
Hoe klein zijn die atomen eigenlijk?
00:36
To understand this, let's ask this question:
8
36971
3073
Daarom deze vraag:
hoeveel atomen zitten er in een grapefruit?
00:40
How many atoms are in a grapefruit?
9
40068
1908
00:42
Well, let's assume that the grapefruit is made up of only nitrogen atoms,
10
42721
3429
Stel dat de grapefruit alleen uit stikstofatomen is samengesteld,
dat is niet helemaal waar, maar er zitten wel stikstofatomen in een grapefruit.
00:46
which isn't at all true, but there are nitrogen atoms in a grapefruit.
11
46174
3658
00:49
To help you visualize this, let's blow up each of the atoms
12
49856
3031
Om dit te visualiseren, gaan we van elk van de atomen opblazen
00:52
to the size of a blueberry.
13
52911
1813
tot de grootte van een bosbes.
00:54
And then how big would the grapefruit have to be?
14
54748
3148
Hoe groot zou de grapefruit dan worden?
00:57
It would have to be the same size of -- well, actually, the Earth.
15
57920
4029
Ze zou dan ongeveer zo groot zijn als de aarde.
01:01
That's crazy!
16
61973
1016
Dat is te gek! Als ik de aarde zou opvullen met bosbessen,
01:03
You mean to say that if I filled the Earth with blueberries,
17
63013
2821
01:05
I would have the same number of nitrogen atoms as a grapefruit?
18
65858
2977
zou ik hetzelfde aantal stikstofatomen hebben als in een grapefruit?
01:08
That's right!
19
68859
1000
Dat klopt! Hoe groot is dan een atoom?
01:10
So how big is the atom?
20
70258
1533
Nou, het is heel, heel, heel, heel klein.
01:12
Well, it's really, really small!
21
72761
1741
En weet je wat?
01:15
And you know what? It gets even more crazy.
22
75541
2435
Het wordt nog gekker.
01:18
Let's now look inside of each atom -- and thus the blueberry, right? --
23
78000
3773
Laten we nu eens de binnenkant van elk atoom bekijken -- van de bosbes dus. --
01:21
What do you see there?
24
81797
1113
Wat zie je daar?
01:22
In the center of the atom is something called the nucleus,
25
82934
2721
In het midden van het atoom zit de kern
01:25
which contains protons and neutrons,
26
85679
1727
met protonen en neutronen,
01:27
and on the outside, you'd see electrons.
27
87430
2061
en aan de buitenkant zou je elektronen zien.
01:29
So how big is the nucleus?
28
89515
1461
Dus hoe groot is dan de kern?
01:31
If atoms are like blueberries in the Earth,
29
91381
2135
Als atomen als bosbessen in de aarde zijn, hoe groot zou de kern dan zijn?
01:33
how big would the nucleus be?
30
93540
1777
Op oude foto's van het atoom uit de wetenschapsles.
01:35
You might remember the old pictures of the atom from science class,
31
95341
3217
zag je een stip met een pijl wijzend naar de kern.
01:38
where you saw this tiny dot on the page with an arrow pointing to the nucleus.
32
98582
3763
Die foto's zijn helemaal niet op schaal getekend.
01:42
Well, those pictures, they're not drawn to scale,
33
102369
2395
01:44
so they're kind of wrong.
34
104788
1615
Eigenlijk zijn ze helemaal fout.
Hoe groot is de kern dan?
01:46
So how big is the nucleus?
35
106427
1556
Als je de bosbes zou openmaken
01:48
So if you popped open the blueberry and were searching for the nucleus ...
36
108007
3969
om de kern te zoeken,
zou ze onzichtbaar zijn.
01:53
You know what? It would be invisible.
37
113236
2246
01:55
It's too small to see!
38
115506
1642
Veel te klein om te zien!
01:57
OK. Let's blow up the atom -- the blueberry --
39
117944
2776
OK. Nu pompen we het atoom -- de bosbes --
02:00
to the size of a house.
40
120744
1232
op tot de grootte van een huis.
02:02
So imagine a ball that is as tall as a two-story house.
41
122000
3738
Stel je een bal voor die zo groot is als een huis met twee verdiepingen.
02:05
Let's look for the nucleus in the center of the atom.
42
125762
2477
Laten we eens kijken naar de kern in het midden van dat atoom.
02:08
And do you know what? It would just barely be visible.
43
128263
3295
Ze zou nauwelijks zichtbaar zijn, zo klein.
Om een beter idee te krijgen hoe groot de kern is,
02:12
So to get our minds wrapped around how big the nucleus is,
44
132141
2821
02:14
we need to blow up the blueberry, up to the size of a football stadium.
45
134986
3990
moeten we de bosbes tot de grootte van een voetbalstadion opblazen.
02:19
So imagine a ball the size of a football stadium,
46
139000
2976
Stel je een bal voor met de grootte van een voetbalstadion.
02:22
and right smack dab in the center of the atom,
47
142000
2976
Midden in dat atoom
02:25
you would find the nucleus, and you could see it!
48
145000
2334
zou je de kern kunnen zien!
Met de grootte van... een kleine knikker.
02:28
And it would be the size of a small marble.
49
148278
2624
En er komt nog, als je nu nog niet van je sokken bent geblazen.
02:32
And there's more, if I haven't blown your mind by now.
50
152121
2556
02:34
Let's consider the atom some more.
51
154701
1620
Laten we nog eens wat dieper ingaan op het atoom. Het bevat protonen, neutronen en elektronen.
02:36
It contains protons, neutrons and electrons.
52
156345
2197
02:38
The protons and neutrons live inside of the nucleus,
53
158566
2429
De protonen en neutronen zitten in de kern,
en bevatten bijna de hele massa van het atoom.
02:41
and contain almost all of the mass of the atom.
54
161019
2191
Aan de buitenkant zitten de elektronen.
02:43
Way on the edge are the electrons.
55
163234
1742
02:45
So if an atom is like a ball the size of a football stadium,
56
165000
2976
Als een atoom is als een bal met de grootte van een voetbalstadion,
02:48
with the nucleus in the center, and the electrons on the edge,
57
168000
2905
de kern in het centrum en de elektronen aan de rand,
02:50
what is in between the nucleus and the electrons?
58
170929
2286
wat is er dan tussen de kern en de elektronen?
Verrassend genoeg: niks.
02:54
Surprisingly, the answer is empty space.
59
174104
3007
(Windlawaai)
02:57
(Wind noise)
60
177987
2570
Dat klopt. Leeg!
03:00
That's right. Empty!
61
180581
1395
03:02
Between the nucleus and the electrons, there are vast regions of empty space.
62
182000
4305
Er zit niks tussen de kern en de elektronen.
Er zijn wat elektromagnetische velden,
03:06
Now, technically there are some electromagnetic fields,
63
186329
2572
03:08
but in terms of stuff, matter, it is empty.
64
188925
2911
maar geen dingen, geen materie, het is er leeg.
03:11
Remember this vast region of empty space is inside the blueberry,
65
191860
3523
Vergeet niet dat deze uitgestrekte lege ruimte
binnen de bosbes zit, en die weer in de aarde,
03:15
which is inside the Earth,
66
195407
1895
als de atomen in de grapefruit.
03:17
which really are the atoms in the grapefruit.
67
197326
2185
03:19
OK, one more thing, if I can even get more bizarre.
68
199535
3441
Het kan nog gekker.
03:23
Since virtually all the mass of an atom is in the nucleus --
69
203769
3586
Omdat vrijwel alle massa van een atoom in de kern zit
-- een beetje massa ook wel in de elektronen,
03:27
now, there is some amount of mass in the electrons,
70
207379
2649
maar de meeste massa zit in de kern --
03:30
but most of it is in the nucleus --
71
210052
2021
hoe dicht is dan de kern?
03:32
how dense is the nucleus?
72
212097
1772
03:33
Well, the answer is crazy.
73
213893
1919
Het antwoord is te gek.
03:35
The density of a typical nucleus
74
215836
1890
De dichtheid van een typische kern
03:37
is four times 10 to the 17th kilograms per meter cubed.
75
217750
3226
is vier keer 10 tot de 17e kilogram per kubieke meter.
03:41
But that's hard to visualize. OK, I'll put it in English units.
76
221615
3329
Dat is moeilijk voor te stellen.
03:44
2.5 times 10 to the 16th pounds per cubic feet.
77
224968
4008
Dat is moeilijk voor te stellen.
Dat is moeilijk voor te stellen.
03:49
OK, that's still kind of hard to figure.
78
229864
1905
Dat is nog altijd moeilijk voor te stellen.
03:51
OK, here's what I want you to do.
79
231793
2101
Probeer dit eens:
03:53
Make a box that is one foot by one foot by one foot.
80
233918
3524
maak een doos van 30 bij 30 bij 30 centimeter.
Nu nemen we alle kernen van een typische auto.
03:57
Now let's go and grab all of the nuclei from a typical car.
81
237466
3687
Veronderstel dat auto's gemiddeld twee ton wegen.
04:01
Now, cars on average weigh two tons.
82
241177
2334
04:03
How many cars' nuclei would you have to put into the box
83
243535
3536
Hoeveel kernen van auto’s moet je dan in die doos steken
opdat ze even dicht als de kern zou zijn?
04:07
to have your one-foot-box have the same density of the nucleus?
84
247095
2953
Is het één auto? Twee? Ongeveer 100?
04:10
Is it one car? Two?
85
250072
1328
04:11
How about 100?
86
251424
1000
Nee en nog eens nee.
04:13
Nope, nope and nope.
87
253025
2123
04:15
The answer is much bigger.
88
255825
1239
Veel en veel meer.
04:17
It is 6.2 billion.
89
257702
2795
6,2 miljard.
Dat is bijna gelijk aan het aantal mensen op aarde.
04:21
That is almost equal to the number of people in the Earth.
90
261303
2893
Als iedereen op aarde een eigen auto zou hebben
04:24
So if everyone in the Earth owned their own car --
91
264220
2334
04:26
and they don't --
92
266578
1331
-- wat niet zo is --
04:27
(Cars honking)
93
267933
1215
en we al die auto's in die doos zouden persen
04:29
and we put all of those cars into your box ...
94
269172
2200
dan zou die de dichtheid van een kern hebben.
04:33
That would be about the density of a nucleus.
95
273148
2486
Als je elke auto in de wereld in je doos van 30 cm zou steken
04:36
So I'm saying that if you took every car in the world
96
276909
2544
04:39
and put it into your one-foot box,
97
279477
2331
dan zou je de dichtheid van één kern hebben.
04:41
you would have the density of one nucleus.
98
281832
2144
We overlopen het nog eens.
04:44
OK, let's review.
99
284000
1212
04:45
The atom is really,
100
285236
1660
Het atoom is heel, heel, heel klein.
04:46
really, really small.
101
286920
2298
Denk aan de atomen in een grapefruit zoals bosbessen in de aarde.
04:49
Think atoms in a grapefruit like blueberries in the Earth.
102
289242
3366
De kern is verschrikkelijk klein.
04:53
The nucleus is crazy small.
103
293396
2628
Als zo’n bosbes zo groot zou zijn als een voetbalstadion,
04:56
Now look inside the blueberry,
104
296048
1669
04:57
and blow it up to the size of a football stadium,
105
297741
2415
dan zou de kern in het midden zo groot als een knikker zijn.
05:00
and now the nucleus is a marble in the middle.
106
300180
2143
Het atoom bevat uitgestrekte gebieden lege ruimte.
05:03
The atom is made up of vast regions of empty space.
107
303417
3580
Dat is raar.
05:07
That's weird.
108
307608
1000
05:08
The nucleus has a crazy-high density.
109
308632
2220
De kern heeft een superhoge dichtheid.
05:10
Think of putting all those cars in your one-foot box.
110
310876
2477
Denk aan al die auto’s in die doos van 30 cm.
Ik denk dat ik een beetje moe ben.
05:14
I think I'm tired.
111
314821
1308
(Geeuwt)

Original video on YouTube.com
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7