The brilliance of bioluminescence - Leslie Kenna

Het briljante van bioluminescentie - Leslie Kenna

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Vertaald door: Valérie Boor Nagekeken door: Els De Keyser

Imagine a place so dark

Stel je voor, ergens waar het zo donker is

you can't see the nose on your face.

dat je je eigen neus niet meer kunt zien.

Eyes opened or closed, it's all the same

Ogen open of dicht, dat maakt niets uit,

because the sun never shines there.

omdat de zon er nooit schijnt.

Up ahead, you see a light.

Voor je zie je een lichtje.

When you creep in to investigate,

Kruip dichterbij om het te onderzoeken, en een blauw licht flikkert om je heen.

a blue light flits around you.

Kruip dichterbij om het te onderzoeken, en een blauw licht flikkert om je heen.

"I could watch this forever," you think.

"Hier zou ik naar kunnen blijven kijken", denk je.

But you can't

Maar nee,

because the mouth of an anglerfish has just sprung open

want de klappende kaken van de hengelvis

and eaten you alive.

hebben je levend verzwolgen.

You are just one of many creatures

Je bent maar één van de vele

at the bottom of the ocean who learn too late

diepzeebewoners die te laat

to appreciate the power of bioluminescence.

de kracht van bioluminescentie leren waarderen.

Bioluminescence refers to the ability

Bioluminescentie verwijst naar het vermogen

of certain living things to create light.

van sommige levende dingen om licht te genereren.

The human body can make stuff

Het menselijk lichaam kan

like ear wax and toe nails,

oorsmeer en teennagels maken,

but these organisms can turn

maar deze organismen kunnen

parts of their body into glow sticks.

delen van hun lichaam in glowsticks omtoveren.

It's like nature made them ready to rave.

Het is alsof de natuur ze 'raveklaar' heeft afgeleverd.

Why?

Waarom?

In one way or another,

Op de één of andere manier

bioluminescence improves a living thing's chances of survival.

verbetert bioluminescentie hun overlevingskansen.

Take the firefly.

Neem de glimworm.

It's ability to glow green

Zijn groene gloed

helps it attract a mate on a warm, summer night,

helpt hem een partner aan te trekken op een warme zomernacht.

but it's just one of many living things that can glow.

Maar dat is slechts één van vele oplichtende levensvormen.

The railroad worm, Phrixothrix hirtus,

De phrixothrix hirtus-larve

can light up its body in two colors:

kan zijn lichaam in twee kleuren laten oplichten:

red and green.

rood en groen.

Would you eat something

Zou jij iets opeten

that looks like an airport runway?

dat eruitziet als een landingsbaan?

Neither would any sensible predator.

Slimme roofdieren evenmin.

The flashing lights keep the worm safe.

De flitsende lichtjes houden de larve veilig.

Then there's the deep sea shrimp,

Dan is er de diepzeegarnaal:

Acantherphyra purpurea.

acantherphyra purpurea.

When it feels threatened,

Als die zich bedreigd voelt,

it spews a cloud of glowing goo from its mouth.

spuugt hij een wolk oplichtende smurrie uit.

Who doesn't run the other way

Wie rent er niet weg

when they've just been puked on?

als er net over je heen is gebraakt?

Plus, that puke attracts bigger predators

Daarbij trekt dat braaksel grotere rovers aan

who want to eat the shrimp's enemy.

die de vijand van de garnaal willen eten.

So what if you can't bioluminesce?

Wat als je niet kan bioluminesceren?

No problem!

Geen probleem!

There are other ways for living things

Er zijn andere manieren voor levende wezens

to make bioluminescence work for them,

om bioluminescentie te gebruiken.

even if they weren't born with the equipment to glow.

Zelfs als ze er zelf niet mee geboren zijn.

Let's revisit the anglerfish

Zoals onze hengelvis

moments before it tried to eat you.

net voordat hij je op wilde eten.

That glowing bait on top of its head?

Die oplichtende aas bovenop zijn kop

It comes from a pocket of skin called the esca.

komt uit een huidzakje dat esca heet.

The esca holds bioluminescent bacteria.

De esca bevat bioluminescente bacteriën.

The anglerfish can't glow there by itself,

De hengelvis geeft daar niet uit zichzelf licht,

so it holds a sack of glowing bacteria instead.

dus bewaart het in plaats daarvan een zakje oplichtende bacteriën.

Remember the firefly?

Ken je de glimworm nog?

It can actually make itself glow.

Die kan zichzelf laten schijnen.

Inside its lantern are two chemicals,

In zijn lantaarn zitten twee stoffen:

a luciferin and a luciferase.

een luciferine en een luciferase.

When firefly luciferase and luciferin mix together

Als glimwormluciferase en luciferine mengen

in the presence of oxygen

in aanwezigheid van zuurstof

and fuel for the cell, called ATP,

en brandstof voor de cel, ATP,

the chemical reaction gives off energy in the form of light.

geeft de chemische reactie energie af in de vorm van licht.

Once scientists figured out

Toen wetenschappers hadden uitgevist

how the firefly creates its luciferase and luciferin,

hoe de glimworm zijn luciferase en luciferine maakt,

they used genetic engineering

hebben ze genetische technologie gebruikt

to make this light-producing reaction

om deze lichtgevende reactie

occur inside other living things that can't glow.

te produceren in andere levensvormen die niet kunnen oplichten.

For example, they inserted the genes,

Zo stopten ze bijvoorbeeld de genen,

or instructions, for a cell

of instructies, voor een cel

to create firefly luciferase and luciferin into a tobacco plant.

om glimwormluciferase en luciferine aan te maken, in een tabaksplant.

Once there, the tobacco plant followed the instructions

Toen die daar eenmaal waren, volgde de tabaksplant de instructies

slipped into its DNA and lit up like a Christmas tree.

die in zijn DNA waren gestopt en straalde als een kerstboom.

The beauty of bioluminescence,

De schoonheid van bioluminescentie,

unlike the light from the sun or an incandescent bulb,

anders dan zonlicht of een gloeilamp,

is that it's not hot.

is dat het niet heet is.

It takes place in a range of temperatures

Het vindt plaats in een temperatuurbereik

that don't burn a living thing.

waar niets levends door verbrandt.

And unlike a glow stick,

En, anders dan een glowstick,

which fades out as the chemicals inside get used up,

die vervaagt als de stoffen daarin opraken,

bioluminescent reactions use replenishable resources.

gebruiken bioluminescente reacties herbruikbare middelen.

That's one reason engineers

Dat is één reden waarom ze

are trying to develop bioluminescent trees.

bioluminescente bomen proberen te ontwikkelen.

Just think, if planted on the side of highways,

Stel je voor, geplant langs snelwegen

they could light the way, using only oxygen

zouden ze de weg kunnen verlichten op zuurstof

and other freely available, clean resources to run.

en andere vrijelijk beschikbare, schone brandstoffen.

Talk about survival advantage!

Dat is nog eens een overlevingsvoordeel!

That could help our planet live longer.

Dat zou onze planeet kunnen helpen om langer te leven.

Do you find yourself thinking of other ways

Denk jij nu over andere manieren

to put bioluminescence to good use?

waarop bioluminescentie goed gebruikt kan worden?

That glow stick you swing at a rave

Die glowstick waar jij mee rondzwaait op een rave

may help you find a mate,

helpt jou misschien een partner vinden.

but how else can bioluminescence improve your survival?

Hoe kan bioluminescentie je nog beter helpen overleven?

If you start thinking in this way,

Als je op die manier gaat denken,

you have seen the light.

heb je het licht gezien.