A brief history of plural word...s - John McWhorter

Vertaald door: Heleen van Maanen Nagekeken door: Peter van de Ven

There are a lot of ways

Er zijn veel manieren

this marvelous language of ours,

waarop de mooie Engelse taal

English, doesn't make sense.

niet logisch is.

For example, most of the time

Zo zetten we bijvoorbeeld meestal,

when we talk about more than one of something,

als het gaat over meer dan één van iets,

een 's' achter het woord.

we put an S on the end.

One cat, two cats.

Een 'cat', twee 'cats'.

But then, there's that handful of words

Maar er zijn ook woorden

where things work differently.

waarbij het anders werkt.

Alone you have a man;

Alleen is hij een 'man',

if he has company, then you've got men,

heeft hij gezelschap dan zijn het 'men',

or probably better for him, women too.

en, gelukkig maar, ook 'women'.

Although if there were only one of them,

Maar als er daar maar een van was,

it would be a woman.

dan zou het een 'woman' zijn.

Or if there's more than one goose,

Als er meer dan een 'goose' is,

they're geese,

dan zijn het 'geese',

but why not lots of mooses, meese?

en waarom zijn veel 'mooses' geen 'meese'?

Or if you have two feet,

Als je twee 'feet' hebt,

then why don't you read two beek

waarom lees je dan geen 'beek'

instead of books.

in plaats van 'books'.

The fact is that if you were speaking English

Als je meer dan duizend jaar geleden Engels sprak,

before about a thousand years ago,

beek is exactly what you would have said

dan zou je 'beek' gezegd hebben

for more than one book.

voor meer dan één 'book'.

If Modern English is strange,

Als modern Engels raar is,

Old English needed therapy.

dan had oud-Engels therapie nodig.

Believe it or not,

Geloof het of niet,

English used to be an even harder language

Engels was veel moeilijker om te leren dan nu.

to learn than it is today.

Twenty-five hundred years ago,

2.500 jaar geleden

English and German were the same language.

waren Engels en Duits dezelfde taal.

They drifted apart slowly,

Ze zijn uit elkaar gegroeid,

little by little becoming more and more different.

beetje bij beetje werden ze anders.

That meant that in early English,

In vroeg Engels,

just like in German,

net als in het Duits,

inanimate objects had gender.

hadden woorden een geslacht.

A fork, gafol, was a woman;

Een vork, 'gafol' was vrouwelijk;

a spoon, laefel, was a man;

een lepel, 'laefel', was mannelijk;

and the table they were on, bord,

en de tafel waar ze aan zaten, 'bord',

was neither, also called neuter.

was onzijdig.

Go figure!

Ga maar na!

Being able to use words

Je kon pas woorden gebruiken

meant not just knowing their meaning

als je niet alleen de betekenis wist,

but what gender they were, too.

maar ook het geslacht kende.

And while today there are only about a dozen plurals

Hoewel er nu slechts enkele meervouden onlogisch zijn,

that don't make sense,

zoals 'men'

like men

and geese,

in Old English, it was perfectly normal

en 'geese',

in het oud-Engels was dit heel normaal,

for countless plurals to be like that.

want veel meervoudsvormen gingen zo.

You think it's odd that more than one goose is geese?

Vind je het raar dat meer ganzen 'geese' zijn?

Well, imagine if more than one goat

Bedenk dan hoe het zou klinken als meer dan één geit

was a bunch of gat,

een troep 'gat' waren,

or if more than one oak tree

of meer dan één 'oak'

was a field of ack.

een bos 'ack' waren.

To be able to talk about any of these,

Om hierover te kunnen praten,

you just had to know the exact word for their plural

moest je het goede meervoud weten,

rather than just adding the handy S on the end.

in plaats van er gewoon een 's' achter te zetten.

And it wasn't always an S at the end either.

Het was ook niet altijd een 's' op het eind.

In merry Old English,

In het oud-Engels

they could add other sounds to the end.

kon je er ook andere klanken achter zetten.

Just like more than one child is children,

Zoals meer dan een 'child', 'childeren' is,

more than one lamb was lambru,

en meer dan een 'lamb', 'lambru' was,

you fried up your eggru,

en de eieren 'eggru' waren,

and people talked not about breads,

en mensen geen 'breads' aten,

but breadru.

maar 'breadru'.

Sometimes it was like sheep is today -

Soms ging het zoals 'sheep',

where, to make a plural, you don't do anything.

waar het meervoud hetzelfde is.

One sheep,

Een 'sheep',

two sheep.

twee 'sheep'.

In Old English, one house,

In oud-Engels was het één 'house',

two house.

twee 'house'.

And just like today, we have oxen instead of oxes.

En net als nu, hebben we 'oxen' in plaats van 'oxes'.

Old English people had toungen instead of tongues,

In oud-Engels was het 'toungen' in plaats van 'tongues',

namen instead of names,

'namen' in plaats van 'names',

and if things stayed the way they were,

en als alles hetzelfde was gebleven,

today we would have eyen instead of eyes.

hadden we nu 'eyen' gezegd in plaats van 'eyes'.

Waarom is het niet zo gebleven?

So, why didn't things stay the way they were?

In a word, Vikings.

In één woord: de Vikingen.

In the 8th century, Scandinavian marauders

In de achtste eeuw namen Scandinavische plunderaars

started taking over much of England.

delen van Engeland over.

They didn't speak English,

Zij spraken geen Engels

they spoke Norse.

maar Scandinavisch.

Plus, they were grown-ups,

En het waren volwassenen,

and grown-ups aren't as good

en die zijn niet zo goed

at learning languages as children.

in het leren van een taal als kinderen.

After the age of roughly 15,

Na je vijftiende

is het bijna onmogelijk

it's almost impossible to learn a new language

om een nieuwe taal te leren spreken

without an accent

and without slipping up here and there

zonder accent of af en toe een fout te maken,

as we all know from what language classes are like.

zoals we weten uit taallessen.

The Vikings were no different,

De Vikingen waren niet anders

so they had a way of smoothing away

en ze verdoezelden

the harder parts of how English worked.

de moeilijke kanten van het Engels.

Part of that was those crazy plurals.

Dus ook die rare meervouden.

Leer eens een taal

Imagine running up against a language

with eggru

met 'eggru'

and gat

en 'gat'

on the one hand,

aan de ene kant,

and then with other words,

en met woorden

all you have to do is add 's'

waar je een 's' achter zet,

and get days

zoals 'days' en 'stones' aan de andere.

and stones.

Wouldn't it make things easier

Zou het niet makkelijker zijn

to just use the 's' for everything?

om overal een 's' te gebruiken?

That's how the Vikings felt too.

Dat vonden de Vikingen ook.

And there were so many of them,

Er waren er zoveel

and they married so many of the English women,

en ze trouwden met zoveel Engelse vrouwen

that pretty soon, if you grew up in England,

dat je al snel, als je in Engeland opgroeide,

you heard streamlined English as much as the real kind.

zowel het nieuwe als het echte Engels hoorde.

After a while nobody remembered the real kind any more.

Na een tijdje wist niemand het echte Engels meer.

Nobody remembered that once you said doora

Niemand wist meer dat het ooit 'doora' was in plaats van 'doors'

instead of doors

and handa instead of hands.

en 'handa' in plaats van 'hands'.

Plurals made a lot more sense now,

Meervoudsvormen waren nu veel logischer,

except for a few hold-outs like children

behalve wat hardnekkige,

zoals 'children' en 'teeth',

and teeth

that get used so much

die zoveel gebruikt werden

that it was hard to break the habit.

dat het moeilijk te veranderen was.

The lesson is

De les is

that English makes a lot more sense than you think.

dat Engels veel logischer is dan je denkt.

Thank the ancestors of people

Bedank de voorvaders

in Copenhagen and Oslo for the fact

in Kopenhagen en Oslo

that today we don't ask for a handful of pea-night

dat we niet om 'pea-night' vragen,

instead of peanuts.

maar om 'peanuts'.

Although, wouldn't it be fun,

Maar zou het niet leuk zijn,

if for just a week or two,

we could?

voor twee weken of zo,

als het kon?