Four sisters in Ancient Rome - Ray Laurence

Vier zusjes in het oude Rome - Ray Laurence

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Vertaald door: Desiree Kramer Nagekeken door: Els De Keyser

Today, we're going to look at the world of Rome

Vandaag bekijken we het oude Rome

through the eyes of a young girl.

door de ogen van een jong meisje.

Here she is, drawing a picture of herself

Hier is ze. Ze maakt een tekening van zichzelf

in the atrium of her father's enormous house.

in het atrium van het enorme huis van haar vader.

Her name is Domitia,

Ze heet Domitia

and she is just 5 years old.

en ze is 5 jaar.

She has an older brother who is fourteen,

Ze heeft een oudere broer van veertien,

Lucius Domitius Ahenobarbus,

Lucius Domitius Ahenobarbus,

named after her dad.

vernoemd naar haar vader.

Girls don't get these long names that boys have.

Meisjes krijgen geen lange namen zoals jongens.

What is worse is that Dad insists

Pa staat er zelfs op

on calling all his daughters Domitia.

dat al zijn dochters Domitia worden genoemd.

"Domitia!"

"Domitia!"

His call to Domitia drawing on the column,

Hij roept Domitia III. Ze tekent op de pilaar.

Domitia III.

Hij roept Domitia III. Ze tekent op de pilaar.

She has an older sister, Domitia II, who is 7 years old.

Ze heeft een oudere zus, Domitia II, die 7 jaar is.

And then there's Domitia I, who is ten.

En dan hebben we Domitia I. Zij is 10 jaar.

There would have been a Domitia IV,

Domitia IV zou ook bestaan

but mom died trying to give birth to her three years ago.

als moeder drie jaar geleden niet tijdens het kraambed gestorven was.

Confused?

Al in de war?

The Romans were too.

Dat waren de Romeinen ook.

They could work out ancestry through the male line

Ze onderzochten hun afkomst

with the nice, tripartite names

via de mannelijke lijn

such as Lucius Domitius Ahenobarbus.

met de mooie driedelige namen zoals Lucius Domitius Ahenobarbus.

But they got in a real mess

Ze wisten niet meer

over which Domitia was married to whom

welke Domitia met wie getrouwd was,

and was either the great aunt

of ze de oudtante was,

or the great stepmother and so on to whom

of de stiefoma van iemand enzovoorts,

when they came to write it down.

als ze het opschreven.

Domitia III is not just drawing on the pillar,

Domitia III tekent niet alleen op de pilaar,

she's also watching the action.

ze ziet ook wat er gebeurt.

You see, it's early,

's Ochtends komen de klanten en vrienden van haar vader hier,

in the time of day when all her dad's clients and friends

's Ochtends komen de cliënten en vrienden van haar vader hier,

come to see him at home to pay their respects.

om hem hun eer te bewijzen.

Lucius Popidius Secundus, a 17 year old,

De 17-jarige Lucius Popidius Secundus,

he wants to marry Domitia II

die over 5 jaar met Domitia II wil trouwen,

within the next five to seven years,

die over 5 jaar met Domitia II wil trouwen,

has come as well.

is er ook.

He seems to be wooing not his future wife,

Hij wil indruk maken, niet op zijn toekomstige vrouw,

but her dad.

maar op haar vader.

Poor Lucius, he does not know that Domitia's dad

Arme Lucius weet niet dat Domitia's pa vindt,

thinks he and his family are wealthy

dat hij en zijn familie nog steeds uitschot van de Subura zijn, ondanks hun rijkdom.

but still scumbags from the Subura.

dat hij en zijn familie nog steeds uitschot van de Subura zijn, ondanks hun rijkdom.

Afterall, it is the part of Rome

Dat deel van Rome zit

full of barbers and prostitutes.

vol met barbaren en prostituees.

Suddenly, all the men are leaving with Dad.

Dan vertrekken alle mannen met pa.

It's the second hour

Het is het tweede uur:

and time for him to be in court

tijd om naar de rechtbank te gaan,

with a sturdy audience of clients

waar een potig cliëntenpubliek

to applaud his rhetoric

pa's redekunst toejuicht

and hiss at his opponent.

en zijn tegenstander uitjouwt.

The house is now quieter.

Het huis is nu rustiger.

The men won't return for seven hours,

De mannen blijven zeven uur weg,

not until dinner time.

tot het diner.

But what happens in the house for those seven hours?

Wat gebeurt er in de tussentijd in het huis?

What do Domitia, Domitia, and Domitia do all day?

Wat doen Domitia, Domitia en Domitia de hele dag?

Not an easy question!

Geen makkelijke vraag!

Everything written down by the Romans

Alles wat de Romeinen opschreven

that we have today was written by men.

en we vandaag de dag nog hebben, is door mannen geschreven.

This makes constructing the lives of women difficult.

Dat maakt het moeilijk een beeld te schetsen van het leven van de vrouw.

However, we can't have a history of just Roman men,

Natuurlijk waren er vrouwen in de Romeinse tijd.

so here it goes.

Hier komt ie dan.

We can begin in the atrium.

We starten in het atrium.

There is a massive loom,

Er staat een gigantisch weefgetouw. Pa's laatste vrouw maakt een nieuwe toga.

on which Dad's latest wife is working on a new toga.

Er staat een gigantisch weefgetouw. Pa's laatste vrouw maakt een nieuwe toga.

Domitia, Domitia, and Domitia are tasked

Domitia, Domitia en Domitia

with spinning the wool

spinnen de wol,

that will be used to weave this mighty garment,

die wordt gebruikt om dit machtige kledingstuk te weven,

30 or more feet long and elliptical in shape.

dat ellipsvormig en langer wordt dan 9 meter.

Romans loved the idea

Romeinen wilden graag

that their wives work wool.

dat hun vrouwen wol maakten.

We know that because it's written

Het staat geschreven

on the gravestones of so many Roman women.

op de grafstenen van veel Romeinse vrouwen.

Unlike women in Greece,

Anders dan Griekse vrouwen,

Roman women go out the house

kwamen Romeinse vrouwen buiten

and move about the city.

en liepen door de stad.

They go to the baths in the morning to avoid the men

Ze gingen 's ochtends baden om de mannen te vermijden,

or to separate baths that are for women only.

of naar baden alleen bestemd voor vrouwen.

Some do go in for the latest fad of the AD 70s:

Sommige vrouwen deden mee aan de nieuwste rage van de jaren 70 AD:

nude bathing with men present.

naakt baden waar mannen bij waren.

Where they have no place

Bepaalde plekken zijn verboden voor vrouwen:

is where the men are:

Bepaalde plekken zijn verboden voor vrouwen:

in the Forum,

het Forum,

in the Law Court,

de rechtszaal,

or in the Senate House.

of het huis van de Senaat.

Their place in public is in the porticos

Hun openbare plek is de zuilengalerij

with gardens,

met tuinen,

with sculpture,

beelden

and with pathways for walking in.

en voetpaden om over te wandelen.

When Domitia, Domitia, and Domitia want

Als Domitia, Domitia en Domitia weg willen

to leave the house to go somewhere,

naar bijvoorbeeld de Porticus van Livia, de zuilengalerij,

like the Portico of Livia,

naar bijvoorbeeld de Porticus van Livia, de zuilengalerij,

they must get ready.

dan moeten ze zich klaarmaken.

Domitia II and Domitia III are ready,

Domitia II en Domitia III zijn klaar,

but Domitia I, who is betrothed to be married

maar Domitia I, die verloofd is

in two years to darling Philatus,

en over twee jaar met lieveling Philatus gaat trouwen,

isn't ready.

is niet klaar.

She's not slow, she just has more to do.

Ze is niet langzaam, ze heeft veel meer te doen.

Being betrothed means she wears the insignia of betrothal:

Verloofd zijn betekent dat ze de uiterlijke tekenen van verloving draagt:

engagement rings

verlovingsringen

and all the gifts Pilatus has given her -

en al de geschenken van Philatus -

jewels,

juwelen,

earrings,

oorbellen,

necklaces,

kettingen

and the pendants.

en hangers.

She may even wear her myrtle crown.

Ze mag zelfs haar mirtekroon opzetten.

All this bling shouts,

Al dit blingbling schreeuwt:

"I'm getting married to that 19 year old

"Ik ga trouwen met die 19-jarige

who gave me all this stuff I'm wearing!"

die me al deze sieraden heeft gegeven!"

While as they wait, Domitia II and Domitia III play with their dolls

Terwijl Domitia II en Domitia III wachten, spelen ze met hun poppen

that mirror the image of their sister

die lijken op het imago van hun zus,

decked out to be married.

uitgedost om te trouwen.

One day, these dolls will be dedicated

Op de dag van de bruiloft

to the household gods on the day of their wedding.

worden deze poppen gewijd aan de huishoudgoden.

Okay, we're ready.

Oké, ze zijn klaar.

The girls step into litters carried by some burly slaves.

De meisjes stappen in draagstoelen, gedragen door potige slaven.

They also have a chaperone with them

Een chaperonne vergezelt hen.

and will be meeting an aunt at the Porticus of Livia.

Ze gaan naar hun tante bij de Porticus van Livia.

Carried high on the shoulders of these slaves,

De meisjes worden hoog gedragen op de schouders van slaven.

the girls look out through the curtains

De meisjes worden hoog gedragen op de schouders van slaven.

to see the crowded streets below them.

Ze bekijken door de gordijnen de drukke straten onder hen.

They traverse the city, pass the Coliseum,

Ze doorkruisen de stad, komen langs het Colosseum,

but then turn off to climb up the hill

slaan dan af, omhoog de heuvel op,

to the Porticus of Livia.

naar de Porticus van Livia.

It was built by Livia, the wife of the first emperor Augustus,

Dit werd gebouwd door Livia, de vrouw van de eerste keizer Augustus,

on the site of the house of Vedius Pollio.

aan de kant van het huis van Vedius Pollio.

He wasn't such a great guy.

Dit was geen leuke vent.

He once tried to feed a slave

Hij probeerde eens een slaaf

to the eels in his fish pond

te voeren aan de palingen in de visvijver,

for simply dropping a dish.

enkel omdat hij een bord liet vallen.

Luckily, the emperor was at the dinner

Gelukkig was de keizer bij het diner

and tamed his temper.

en heeft zijn humeur getemperd.

The litters are placed on the ground

De draagstoelen worden neergezet

and the girls get out

en de meisjes komen eruit.

and arm in arm, two by two,

Arm in arm, zij aan zij

they ascend the steps

bestijgen ze de trappen

into the enclosed garden with many columns.

naar de ingesloten tuin met veel pilaren.

Domitia III shot off and is drawing on a column.

Domitia III ging ervandoor en tekent op een zuil.

Domitia II joins her

Domitia II doet met haar mee

but seeks to read the graffiti higher up on the column.

en tracht de graffiti hoger op de zuil te lezen.

She spots a drawing of gladiators

Ze vindt een tekening van gladiatoren

and tries to imagine seeing them fighting,

en fantaseert hoe ze vechten,

something she will never be permitted to do,

iets dat ze nooit zal zien,

except from the very rear of the Coliseum.

behalve helemaal achteraan vanaf het Colosseum.

From there, she will have a good view

Vanaf daar heeft ze goed uitzicht

of the 50,000 spectators

op de 50.000 toeschouwers,

but will see little by way of blood and gore.

maar ziet ze weinig bloed en verwondingen.

If she really wanted a decent view,

Als ze echt goed uitzicht wil,

she could become a vestal virgin

moet ze Vestaalse maagd worden.

and would sit right down the front.

Ze mag dan vooraan zitten.

But a career tending the sacred flame of Vesta

Maar een carrière als verzorger van de heilige vlam van Vesta,

is not to everybody's taste.

wil niet iedereen.

Domitia I has met another ten year old

Domitia I heeft een andere 10-jarige ontmoet,

also decked out in the insignia of betrothal.

ook uitgedost met de tekenen van een verloving.

Home time.

Tijd om naar huis te gaan.

When they get there after the eighth hour,

Als ze na het achtste uur aankomen,

something is up.

is er iets.

A smashed dish lies on the floor.

Er ligt een gebroken bord op de grond.

All the slaves are being gathered together in the atrium

Alle slaven staan bij elkaar in het atrium

and await the arrival of their master.

en wachten op de komst van hun meester.

Dad is going to go mad.

Pa wordt vast boos.

He will not hit his children,

Hij slaat zijn kinderen niet,

but like many other Romans,

maar zoals vele Romeinen

he believes that slaves have to be punished.

vindt hij dat slaven gestraft moeten worden.

The whip lies ready for his arrival.

De zweep ligt klaar.

No one knows who smashed the dish,

Niemand weet wie het bord brak,

but Dad will call the undertaker

maar pa bestelt zo nodig de lijkbezorger

to torture it out of them, if he must.

om het eruit te martelen.

The doorkeeper opens the front door to the house.

De portier opent de voordeur van het huis.

A hush comes over the anxious slaves.

De angstige slaven zwijgen.

In walks not their master

De meester komt niet binnen, maar een zwangere teenager.

but, instead, a pregnant teenager.

De meester komt niet binnen, maar een zwangere teenager.

It is the master's eldest daughter, age 15,

Het is de 15-jarige oudste dochter van de meester,

who is already a veteran of marriage and child birth.

die allang getrouwd is en kinderen heeft.

Guess what her name is.

Raad haar naam.

There is a five to ten percent chance

Er is een kans van vijf tot tien procent

she won't survive giving birth to her child,

dat ze de geboorte van haar kind niet overleeft.

but, for now, she has come to dinner with her family.

Nu gaat ze dineren met haar familie.

As a teenage mother,

Als tienermoeder

she has proved that she is a successful wife

heeft ze bewezen dat ze een goede echtgenote is,

by bringing children and descendants for her husband,

door haar man afstammelingen te geven

who will carry on his name in the future.

die zijn naam zullen dragen.

The family head off to the dining room

De familie gaat naar de eetkamer.

and are served dinner.

Het diner wordt geserveerd.

It would seem Dad has had an invite to dinner elsewhere.

Pa kreeg een uitnodiging voor een diner elders.

With dinner concluded, the girls crossed the atrium

Als ze klaar zijn, lopen de meisjes door het atrium

to bid farewell to their older sister

en nemen afscheid van hun oudere zus.

who is carried home in a litter,

Ze gaat naar huis in een draagstoel,

escorted by some of Dad's bodyguards.

geëscorteerd door pa's bodyguards.

Returning to the house,

De meisjes lopen

the girls cross the atrium.

door het atrium terug naar huis.

The slaves, young and old,

De slaven, jong, oud,

male and female,

man of vrouw,

await the return of their owner.

wachten op de terugkomst van hun eigenaar.

When he returns, he may exact vengeance,

Als hij terug is, neemt hij mogelijk wraak

ensuring his power over the slaves

om zijn macht over de slaven veilig te stellen.

is maintained through violence and terror,

Iedere slaaf kan onderworpen worden

to which any slave could be subjected.

aan geweld en terreur.

But, for the girls, they head upstairs for the night,

De meisje gaan 's avonds naar boven.

ready for bed.

Ze gaan slapen.