Dead stuff: The secret ingredient in our food chain - John C. Moore

Dood spul: Het geheime ingrediënt in onze voedselketen - John C. Moore

809,627 views

2014-03-20 ・ TED-Ed


New videos

Dead stuff: The secret ingredient in our food chain - John C. Moore

Dood spul: Het geheime ingrediënt in onze voedselketen - John C. Moore

809,627 views ・ 2014-03-20

TED-Ed


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Feike Laffeber Nagekeken door: Christel Foncke
00:07
If someone called you scum,
0
7618
2129
Als iemand je vijverslijm noemt,
00:09
you'd probably be offended,
1
9747
1704
zou je je waarschijnlijk beledigd voelen.
00:11
but scientifically,
2
11451
1417
Maar wetenschappelijk gezien,
00:12
they might not be far off.
3
12868
1583
zitten ze er misschien niet ver naast.
00:14
Have you ever thought about
4
14451
1052
Stond je er ooit bij stil
00:15
where your food comes from?
5
15503
1864
waar ons voedsel vandaan komt?
00:17
You might say it comes from
6
17367
1354
Je zou zeggen dat het komt van
00:18
plants, animals, or even fungi,
7
18721
1683
planten, dieren of zelfs paddenstoelen,
00:20
but you'd probably rather not
8
20404
1556
maar je denkt liever niet
00:21
think about the rotting organisms and poop
9
21960
1760
over de rottende organismen en mest
00:23
that feed those plants, animals, and fungi.
10
23720
3147
die al die planten, dieren en paddenstoelen voedt.
00:26
So really, you and most of the matter in your body
11
26867
2485
Dus eigenlijk ben jij en de meeste materie in je lichaam
00:29
are just two or three degrees of separation
12
29352
2583
maar twee of drie stappen verwijderd
00:31
from things like pond scum.
13
31935
2837
van zaken als vijverslijm.
00:34
All species in an ecosystem,
14
34772
1792
Alle diersoorten in een ecosysteem,
00:36
from the creatures in a coral reef
15
36564
1545
van de wezens in een koraalrif
00:38
to the fish in a lake
16
38109
1376
tot vissen in een meer
00:39
to the lions on the savannah,
17
39485
1336
of de leeuwen op de savanne,
00:40
are directly or indirectly
18
40821
1541
worden allemaal direct of indirect
00:42
nourished by dead stuff.
19
42362
1963
gevoed door dode dingen.
00:44
Most of the organic matter in our bodies,
20
44325
2501
Het meeste van het organisch materiaal in ons lichaam,
00:46
if we trace it back far enough,
21
46826
1791
als we het ver genoeg terug herleiden,
00:48
comes from CO2 and water
22
48617
1796
komt van CO2 en water
00:50
through photosynthesis.
23
50413
1836
door fotosynthese.
00:52
Plants use the energy from sunlight
24
52249
1821
Planten gebruiken energie van zonlicht
00:54
to transform carbon dioxide and water from the environment
25
54070
3108
om koolstofdioxide en water om te zetten
00:57
into glucose and oxygen.
26
57178
2409
in glucose en zuurstof.
00:59
That glucose is then transformed
27
59587
1696
Dat glucose wordt dan omgezet
01:01
into more complex organic molecules
28
61283
1418
in meer complexe organische moleculen
01:02
to form leaves, stems, roots, fruit, and so on.
29
62701
4144
en wordt bladeren, stengels, wortels, fruit, enzovoort.
01:06
The energy stored in these organic molecules
30
66845
1919
De energie die is opgeslagen in deze organische moleculen
01:08
supports the food chains with which we're familiar.
31
68764
2793
ondersteunt de voedselketen die we allen kennen.
01:11
You've probably seen illustrations like this
32
71557
2393
Je heb afbeeldingen als dit vast eerder gezien.
01:13
or this.
33
73950
1587
of dit.
01:15
These green food chains
34
75537
1444
Deze groene voedselketens
01:16
start with living plants at their base.
35
76981
2260
beginnen aan de basis met levende planten.
01:19
But in real-life terrestrial ecosystems,
36
79241
2793
Maar in reële ecosystemen op land,
01:22
less than 10% of plant matter
37
82034
1955
wordt minder dan 10% van plantaardig materiaal
01:23
is eaten while it's still alive.
38
83989
2013
gegeten terwijl het nog leeft.
01:26
What about the other 90?
39
86002
1699
Hoe zit het met de andere 90?
01:27
Well, just look at the ground
40
87701
1458
Nou, kijk maar eens op de grond
01:29
on an autumn day.
41
89159
1167
op een herfstdag.
01:30
Living plants shed dead body parts:
42
90326
1753
Levende planten schudden dode lichaamsdelen af:
01:32
fallen leaves, broken branches,
43
92079
1669
gevallen bladeren, gebroken takken,
01:33
and even underground roots.
44
93748
1753
en zelfs ondergrondse wortels.
01:35
Many plants are lucky enough
45
95501
1418
Veel planten hebben het geluk
01:36
to go their whole lives without being eaten,
46
96919
1698
om hun leven te leiden zonder ooit te worden opgegeten,
01:38
eventually dying and leaving remains.
47
98617
2637
uiteindelijk sterven ze en laten resten achter.
01:41
All of these uneaten, undigested, and dead plant parts,
48
101254
3286
Al deze ongegeten, onverteerde en dode plantdelen,
01:44
that 90% of terrestrial plant matter?
49
104540
2660
die 90% van plantaardig materiaal:
01:47
That becomes detritus,
50
107200
1646
dat wordt detritus, afval,
01:48
the base of what we call the brown food chain,
51
108846
2854
de basis van wat we de bruine voedselketen noemen,
01:51
which looks more like this.
52
111700
2334
wat er zo uitziet.
01:54
What happens to plants
53
114034
1441
Wat met planten gebeurt,
01:55
also happens to all other organisms up the food chain:
54
115475
2589
gebeurt ook met andere organismen hoger in de voedselketen:
01:58
some are eaten alive,
55
118064
1334
sommige worden levend opgegeten,
01:59
but most are eaten only
56
119398
1420
maar de meeste worden alleen genuttigd,
02:00
when they're dead and rotting.
57
120818
1791
wanneer ze dood en vergaan zijn.
02:02
And all along this food chain,
58
122609
1533
In deze hele voedselketen,
02:04
living things shed organic matter
59
124142
1889
scheiden levende wezens organisch materiaal af
02:06
and expel digestive waste
60
126031
1624
en scheiden afvalstoffen uit,
02:07
before dying and leaving their remains to decay.
61
127655
3045
voordat ze sterven en hun overblijfselen vergaan.
02:10
All that death sounds grim, right?
62
130700
2546
Al die dood klink grimmig, toch?
02:13
But it's not.
63
133246
1335
Maar dat is het niet.
02:14
All detritus is ultimately consumed
64
134581
2003
Alle detritus wordt uiteindelijk geconsumeerd
02:16
by microbes and other scavengers,
65
136584
1949
door microben en andere aaseters
02:18
so it actually forms the base of the brown food chain
66
138533
2636
dus eigenlijk vormt het de basis van de bruine voedselketen
02:21
that supports many other organisms,
67
141169
2283
dat vele andere organismen ondersteunt,
02:23
including us.
68
143452
1916
ook ons.
02:25
Scientists are learning
69
145368
1333
Wetenschappers leren
02:26
that this detritus
70
146701
768
dat deze detritus
02:27
is an unexpectedly huge energy source,
71
147469
2243
een onverwacht enorme energiebron is,
02:29
fueling most natural ecosystems.
72
149712
2173
dat de meeste ecosystemen in de natuur aanstuurt.
02:31
But the interactions within an ecosystem
73
151885
2297
Maar de interacties binnen een ecosysteem
02:34
are even more complex than that.
74
154182
2294
zijn zelfs nog complexer dan dat.
02:36
What a food chain really represents
75
156476
1642
Een voedselketen vertegenwoordigd eigenlijk
02:38
is a single pathway of energy flow.
76
158118
2533
een directe energiestroom.
02:40
And within any ecosystem,
77
160651
2043
En binnen elk ecosysteem,
02:42
many of these flows
78
162694
1165
zijn veel van deze stromen
02:43
are linked together
79
163859
1128
aan elkaar verbonden
02:44
to form a rich network of interactions,
80
164987
1376
en vormen een uitgebreid netwerk van interacties,
02:46
or food web,
81
166363
2376
of voedselwebben,
02:48
with dead matter supporting that network at every step.
82
168739
3504
terwijl dode materie dat netwerk bij elke stap ondersteunt.
02:52
The resulting food web
83
172243
1295
Het resulterende voedselweb
02:53
is so connected
84
173538
1079
is zo verbonden
02:54
that almost every species
85
174617
1212
dat vrijwel elke soort
02:55
is no more than two degrees from detritus,
86
175829
2203
niet meer dan twee stappen verwijderd is van detritus,
02:58
even us humans.
87
178032
1970
zelfs wij mensen.
03:00
You probably don't eat rotting things,
88
180002
1614
Jij eet waarschijnlijk zelf geen rottende dingen,
03:01
poop, or pond scum directly,
89
181616
2167
mest of vijverslijm,
03:03
but your food sources probably do.
90
183783
2308
maar jouw voedselbronnen doen dat wel.
03:06
Many animals we eat
91
186091
1750
Veel dieren die wij eten
03:07
either feed directly on detritus themselves,
92
187841
2086
voeden zich ofwel direct met detritus,
03:09
like pork, poultry, mushrooms, shellfish,
93
189927
1924
zoals varkens, pluimvee, paddenstoelen, schaaldieren,
03:11
or catfish and other bottom feeders,
94
191851
3624
of meervallen en andere bodemvissen,
03:15
or they are fed animal by-products.
95
195475
1416
of ze krijgen dierlijke producten te eten.
03:16
So, if you're thinking nature is full of waste,
96
196891
2795
Dus als je denkt dat de natuur vol afval is,
03:19
you're right.
97
199686
1259
dan heb je gelijk.
03:20
But one organism's garbage is another's gold,
98
200945
2621
Maar het afval van één organisme is kostbaar voor een ander,
03:23
and all that rotting dead stuff
99
203566
1459
en al dat dode en vergane spul
03:25
ultimately provides the energy that nourishes us
100
205025
2127
zorgt uiteindelijk voor de energie die ons voedt
03:27
and most of life on Earth,
101
207152
1918
en met ons het merendeel van het leven op aarde,
03:29
as it passes through the food web.
102
209070
1922
als het door het voedselweb loopt.
03:30
Now that's some food for thought.
103
210992
4183
Zo, dat geeft voer tot nadenken.
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7