The dark history of zombies - Christopher M. Moreman

Vertaald door: Dilara Kabak Nagekeken door: Dick Stada

Animated corpses appear in stories all over the world

Bewegende lijken komen voor in verhalen van over de hele wereld

throughout recorded history.

al zolang er mensen zijn.

But zombies have a distinct lineage—

Maar zombies hebben een unieke herkomst

one that traces back to Equatorial and Central Africa.

die teruggaat tot Equatoriaal- en Centraal-Afrika.

The first clue is in the word “zombie” itself.

De eerste hint zit in het woord ‘zombie’ zelf.

Its exact etymological origins are unknown,

De exacte etymologie ervan is onbekend,

but there are several candidates.

maar er zijn een aantal theorieën.

The Mitsogho people of Gabon, for example, use the word “ndzumbi” for corpse.

De Mitsogo-volk uit Gabon bijvoorbeeld, gebruikt het woord ‘ndzumbi’ voor ‘lijk’.

The Kikongo word “nzambi” refers variously to the supreme being,

Het woord ‘nzambi’ in het Kikongo verwijst naar het opperwezen,

an ancestor with superhuman abilities, or another deity.

een voorouder met supernatuurlijke gaven, of een andere godheid.

And, in certain languages spoken in Angola and the Congo,

In sommige talen die worden gesproken in Angola en in Kongo,

“zumbi” refers to an object inhabited by a spirit,

verwijst ‘zumbi’ naar een voorwerp dat bezeten is door een geest,

or someone returned from the dead.

of door iemand die herrezen is uit de dood.

There are also similarities in certain cultural beliefs.

Er zijn ook overeenkomsten in bepaalde culturele overtuigingen.

For example, in Kongo tradition, it’s thought that once someone dies,

In de traditie van Kongo bijvoorbeeld, gelooft men dat zodra iemand sterft,

their spirit can be housed in a physical object

zijn of haar ziel gevangen kan worden in een fysiek voorwerp

which might bring protection and good luck.

dat bescherming en geluk zou kunnen bieden.

Similar beliefs about what might happen to someone’s soul

Soortgelijke overtuigingen over de ziel

after death are held in various parts of Africa.

zijn terug te vinden in verschillende delen van Afrika.

Between 1517 and 1804,

Tussen 1517 en 1804 hadden Frankrijk en Spanje

France and Spain enslaved hundreds of thousands of African people,

honderdduizenden Afrikanen tot slaaf gemaakt

taking them to the Caribbean island

en naar het Caraïbische eiland gebracht,

that now contains Haiti and the Dominican Republic.

die nu bestaan uit Haïti en de Dominicaanse Republiek.

There, the religious beliefs of enslaved African people

De religieuze overtuigingen van de Afrikaanse slaven

mixed with the Catholic traditions of colonial authorities

mengden zich er met de katholieke tradities van de koloniale machten

and a religion known as “vodou” developed.

waardoor een religie genaamd ‘vodou’ ontstond.

According to some vodou beliefs, a person’s soul can be captured and stored,

Volgens sommige vodou-overtuigingen, kan de ziel gevangen en bewaard worden,

becoming a body-less “zombi.”

wat leidt tot een lichaamloze ‘zombie’.

Alternatively, if a body isn’t properly attended to soon after death,

Of, als het lichaam kort na het overlijden niet goed wordt verzorgd,

a sorcerer called a “bokor” can capture a corpse

kan een tovenaar genaamd ‘bokor’ het lichaam innemen

and turn it into a soulless zombi that will perform their bidding.

en het omtoveren tot een zielloze zombie die hem gehoorzaamt.

Historically, these zombis were said to be put to work as laborers

Historisch gezien werden deze zombies gebruikt als arbeiders

who needed neither food nor rest and would enrich their captor’s fortune.

die geen eten of slaap nodig hadden en hun baas rijker maakten.

In other words, zombification seemed to represent the horrors of enslavement

De zombificatie vertegenwoordigt met andere woorden de gruwelen van slavernij

that many Haitian people experienced.

die veel Haïtianen hebben ervaren.

It was the worst possible fate:

Het was het ergst mogelijk lot:

a form of enslavement that not even death could free you from.

een vorm van slavernij waar je zelfs na de dood niet aan kon ontsnappen.

The zombi was deprived of an afterlife and trapped in eternal subjugation.

De zombie werd beroofd van een leven na de dood

en gevangen in eeuwige onderdrukking.

Because of this, in Haitian culture,

Hierdoor worden in de Haïtiaanse cultuur

zombis are commonly seen as victims deserving of sympathy and care.

zombies vaak gezien als slachtoffers die sympathie en zorg verdienen.

The zombie underwent a transformation after the US occupation

Zombies hebben een transformatie ondergaan

na de Amerikaanse bezetting van Haïti in 1915

of Haiti began in 1915—

this time, through the lens of Western pop culture.

dit keer door de lens van de westerse popcultuur.

During the occupation, US citizens propagated many racist beliefs

Tijdens de bezetting verspreidden Amerikanen racistische opvattingen

about Black Haitian people.

over zwarte Haïtianen,

Among false accounts of devil worship and human sacrifice,

zoals valse geruchten over duivelaanbidding en mensenoffers.

zombie stories captured the American imagination.

Zombie-verhalen spraken tot de verbeelding van de Amerikanen.

And in 1932, zombies debuted on the big screen

In 1932 kwamen zombies voor het eerst op het witte doek

in a film called “White Zombie.”

in een film genaamd ‘White Zombie’.

Set in Haiti, the film’s protagonist must rescue his fiancée

De hoofdrolspeler moet In Haïti zijn verloofde redden

from an evil vodou master who runs a sugar mill using zombi labor.

van een kwaadaardige vodou-meester die zombies laat werken in een suikerfabriek.

Notably, the film's main object of sympathy isn't the enslaved workforce,

De film roept geen sympathie op met de tot slaaf gemaakte arbeidskracht,

but the victimized white woman.

maar met de witte vrouw dat slachtoffer is.

Over the following decades, zombies appeared in many American films,

In de volgende decennia verschenen zombies in veel Amerikaanse films,

usually with loose references to Haitian culture,

meestal zonder verwijzingen naar de Haïtiaanse cultuur,

though some veered off to involve aliens and Nazis.

en soms werden er zelf aliens en nazi’s bijgehaald.

Then came the wildly influential 1968 film “Night of the Living Dead,”

Toen kwam in 1968 de enorm invloedrijke film ‘Night of the Living Dead’,

in which a group of strangers tries to survive an onslaught

waarin een groep vreemden probeert een woeste aanval te overleven

of slow-moving, flesh-eating monsters.

van trage, vleesetende monsters.

The film’s director remarked that he never envisioned his living dead as zombies.

De regisseur zei dat hij de levende doden niet als zombies had bedoeld.

Instead, it was the audience who recognized them as such.

Het was het publiek dat dat zo had opgevat.

But from then on, zombies became linked to an insatiable craving for flesh—

Vanaf toen werden zombies geassocieerd met een onbedwingbare zin in vlees-

with a particular taste for brains added in 1985′s “The Return of the Living Dead.”

met een bijzondere trek in hersenen in ‘The Return of the Living Dead’ uit 1985.

In these and many subsequent films, no sorcerer controls the zombies;

In deze en veel latere films beheersen niet de tovenaars de zombies;

they’re the monsters.

de zombies zijn de monsters.

And in many iterations, later fueled by 2002′s “28 Days Later,”

Dankzij vele andere versies en de film ‘28 Days Later’ uit 2002,

zombification became a contagious phenomenon.

werd zombificatie een aanstekelijk fenomeen.

For decades now, artists around the world have used zombies

Inmiddels hebben kunstenaars over de hele wereld al vele jaren lang zombies gebruikt

to shine a light on the social ills and anxieties of their moment—

om licht te werpen op sociale problemen en zorgen van dat moment --

from consumer culture to the global lack of disaster preparedness.

van de consumptiemaatschappij tot het wereldwijde gebrek aan rampenparaatheid.

But, in effect, American pop culture also initially erased the zombies origins—

Amerikaanse popcultuur heeft als het ware de oorsprong van de zombie weggewerkt,

cannibalizing its original significance

de oorspronkelijke betekenis gekannabaliseerd

and transforming the victim into the monster.

waarbij het slachtoffer werd getransformeerd tot het monster.