The dark history of zombies - Christopher M. Moreman

Μετάφραση: Nikolaos Kyriakidis Επιμέλεια: Chryssa Rapessi

Animated corpses appear in stories all over the world

Κινούμενα πτώματα εμφανίζονται σε ιστορίες σε όλα τα μέρη του κόσμου,

throughout recorded history.

σε όλη την καταγεγραμμένη ιστορία.

But zombies have a distinct lineage—

Αλλά τα ζόμπι έχουν ιδιαίτερη καταγωγή

one that traces back to Equatorial and Central Africa.

η οποία εντοπίζεται στον Ισημερινό και στην Κεντρική Αφρική.

The first clue is in the word “zombie” itself.

Το πρώτο στοιχείο βρίσκεται μέσα στην ίδια τη λέξη «ζόμπι».

Its exact etymological origins are unknown,

Η ακριβής ετυμολογία της είναι άγνωστη,

but there are several candidates.

αλλά υπάρχουν αρκετές υποψηφιότητες.

The Mitsogho people of Gabon, for example, use the word “ndzumbi” for corpse.

Για παράδειγμα, οι Μιτσόγκο της Γκαμπόν λένε τα πτώματα «ντζούμπι».

The Kikongo word “nzambi” refers variously to the supreme being,

Στη διάλεκτο Κικόνγκο η λέξη «νζάμπι» αναφέρεται στο υπέρτατο ον,

an ancestor with superhuman abilities, or another deity.

σε έναν πρόγονο με υπεράνθρωπες ικανότητες ή σε κάποια άλλη θεότητα.

And, in certain languages spoken in Angola and the Congo,

Και σε μερικές γλώσσες που μιλιούνται στην Ανγκόλα και στο Κονγκό,

“zumbi” refers to an object inhabited by a spirit,

η λέξη «ζούμπι» αναφέρεται

σε ένα αντικείμενο στοιχειωμένο από ένα πνεύμα

or someone returned from the dead.

ή σε κάποιον που αναστήθηκε.

There are also similarities in certain cultural beliefs.

Επίσης εντοπίζονται ομοιότητες σε ορισμένες πολιτισμικές πεποιθήσεις.

For example, in Kongo tradition, it’s thought that once someone dies,

Για παράδειγμα, σύμφωνα με παραδόσεις του Κονγκό,

όταν κάποιος πεθαίνει,

their spirit can be housed in a physical object

το πνεύμα του μπορεί να φυλαχτεί σε ένα φυσικό αντικείμενο,

which might bring protection and good luck.

το οποίο μπορεί να προσφέρει προστασία και καλή τύχη.

Similar beliefs about what might happen to someone’s soul

Παρόμοιες πεποιθήσεις για το τι μπορεί να συμβεί στην ψυχή κάποιου,

after death are held in various parts of Africa.

μετά θάνατον υπάρχουν και σε άλλα διάφορα μέρη της Αφρικής.

Between 1517 and 1804,

Από το 1517 μέχρι και το 1804,

France and Spain enslaved hundreds of thousands of African people,

η Γαλλία και η Ισπανία υποδούλωσαν εκατοντάδες χιλιάδες Αφρικανούς,

taking them to the Caribbean island

πηγαίνοντάς τους στα νησιά της Καραϊβικής,

that now contains Haiti and the Dominican Republic.

τα οποία τώρα περιλαμβάνουν την Αϊτή και τη Δομινικανή Δημοκρατία.

There, the religious beliefs of enslaved African people

Εκεί, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις των υποδουλωμένων Αφρικανών

mixed with the Catholic traditions of colonial authorities

αναμείχθηκαν με τις καθολικές παραδόσεις των αποικιακών αρχών

and a religion known as “vodou” developed.

και έτσι αναπτύχθηκε μια θρησκεία, γνωστή ως «βουντού».

Σύμφωνα με μερικές πεποιθήσεις βουντού,

According to some vodou beliefs, a person’s soul can be captured and stored,

η ψυχή ενός ανθρώπου μπορεί να αιχμαλωτιστεί και να αποθηκευτεί

becoming a body-less “zombi.”

και να μετατραπεί σε ένα «ζόμπι» χωρίς σώμα.

Alternatively, if a body isn’t properly attended to soon after death,

Εναλλακτικά, αν ένα σώμα δε φροντιστεί κατάλληλα μετά θάνατον,

a sorcerer called a “bokor” can capture a corpse

ένας μάγος που ονομάζεται «μπόκορ» μπορεί να αιχμαλωτίσει ένα πτώμα

and turn it into a soulless zombi that will perform their bidding.

και να το μετατρέψει σε ένα άψυχο ζόμπι που θα υπακούει στις διαταγές του.

Historically, these zombis were said to be put to work as laborers

Ιστορικά, λέγεται πως αυτά τα ζόμπι εκτελούσαν καθήκοντα εργατών,

who needed neither food nor rest and would enrich their captor’s fortune.

οι οποίοι δεν χρειάζονταν ούτε φαγητό, ούτε ξεκούραση

και μπορούσαν να εμπλουτίσουν την περιουσία του κυρίου τους.

In other words, zombification seemed to represent the horrors of enslavement

Με άλλα λόγια, η μετατροπή σε ζόμπι συμβόλιζε τη φρίκη της σκλαβιάς,

that many Haitian people experienced.

που έζησαν πολλοί Αϊτινοί.

It was the worst possible fate:

Ήταν η χειρότερη πιθανή μοίρα:

a form of enslavement that not even death could free you from.

ένα είδος υποδούλωσης, που δεν τελείωνε ούτε με τον θάνατο.

The zombi was deprived of an afterlife and trapped in eternal subjugation.

Το ζόμπι στερούταν τη μεταθανάτια ζωή και ήταν παγιδευμένο στην αιώνια σκλαβιά.

Because of this, in Haitian culture,

Εξαιτίας αυτού, στην αϊτινή παράδοση,

zombis are commonly seen as victims deserving of sympathy and care.

τα ζόμπι θεωρούνται θύματα, τα οποία αξίζουν συμπόνια και φροντίδα.

The zombie underwent a transformation after the US occupation

Τα ζόμπι υπέστησαν μια μεταμόρφωση μετά την κατοχή της Αϊτής

of Haiti began in 1915—

από τις ΗΠΑ το 1915,

this time, through the lens of Western pop culture.

αυτή τη φορά μέσα από την οπτική της δυτικής ποπ κουλτούρας.

During the occupation, US citizens propagated many racist beliefs

Κατά τη διάρκεια της κατοχής, πολίτες των ΗΠΑ διέδωσαν

πολλές ρατσιστικές πεποιθήσεις για τους ανθρώπους της Αϊτής.

about Black Haitian people.

Among false accounts of devil worship and human sacrifice,

Με ψεύτικες αναφορές λατρείας του διαβόλου και ανθρώπινες θυσίες

zombie stories captured the American imagination.

οι ιστορίες των ζόμπι τράβηξαν το ενδιαφέρον της αμερικανικής φαντασίας.

And in 1932, zombies debuted on the big screen

Και το 1932, τα ζόμπι έκαναν το ντεμπούτο τους στη μεγάλη οθόνη

in a film called “White Zombie.”

στην ταινία «Λευκό Ζόμπι«.

Set in Haiti, the film’s protagonist must rescue his fiancée

Η ιστορία διαδραματίζεται στην Αϊτή,

ο ήρωας πρέπει να σώσει την αρραβωνιαστικιά του

from an evil vodou master who runs a sugar mill using zombi labor.

από έναν κακό μάστερ βουντού, που έχει ζόμπι για εργάτες σε έναν μύλο ζάχαρης.

Notably, the film's main object of sympathy isn't the enslaved workforce,

Σημειωτέον πως η ταινία αντιμετωπίζει με συμπόνια

όχι το σκλαβωμένο προσωπικό,

but the victimized white woman.

αλλά τη στοχοποιημένη λευκή γυναίκα.

Over the following decades, zombies appeared in many American films,

Τις επόμενες δεκαετίες,

τα ζόμπι εμφανίστηκαν σε πολλές αμερικανικές ταινίες

usually with loose references to Haitian culture,

συνήθως με γενικές αναφορές στην αϊτινή παράδοση,

though some veered off to involve aliens and Nazis.

αν και μερικές παρέκκλιναν αρκετά ώστε να αφορούν εξωγήινους και Ναζί.

Then came the wildly influential 1968 film “Night of the Living Dead,”

Τότε ήρθε το ευρέως επιδραστικό φιλμ του 1968,

«Η νύχτα των ζωντανών νεκρών»,

in which a group of strangers tries to survive an onslaught

στο οποίο ένα γκρουπ αγνώστων προσπαθεί να επιζήσει από την επέλαση

of slow-moving, flesh-eating monsters.

των αργών, σαρκοφάγων τεράτων.

Ο σκηνοθέτης της ταινίας δήλωσε πως ποτέ του δεν φαντάστηκε

The film’s director remarked that he never envisioned his living dead as zombies.

τους δικούς τους ζωντανούς νεκρούς ως ζόμπι

Instead, it was the audience who recognized them as such.

Αντιθέτως, το κοινό τα αποκάλεσε έτσι.

But from then on, zombies became linked to an insatiable craving for flesh—

Αλλά από τότε τα ζόμπι συνδέθηκαν με την αχόρταγη επιθυμία για σάρκα,

with a particular taste for brains added in 1985′s “The Return of the Living Dead.”

έχοντας ιδιαίτερη προτίμηση στα μυαλά,

η οποία προστέθηκε το 1985 με την «Επιστροφή των Ζωντανών Νεκρών».

In these and many subsequent films, no sorcerer controls the zombies;

Σε αυτές και σε άλλα φιλμ που ακολούθησαν, κανένας μάγος δεν ελέγχει τα ζόμπι,

they’re the monsters.

εκείνα είναι τα τέρατα.

And in many iterations, later fueled by 2002′s “28 Days Later,”

Και σε πολλές άλλες προσεγγίσεις,

που τροφοδοτήθηκαν από την ταινία «28 Μέρες Αργότερα» του 2002,

zombification became a contagious phenomenon.

η μετατροπή σε ζόμπι έγινε ένα μεταδοτικό φαινόμενο.

For decades now, artists around the world have used zombies

Εδώ και δεκαετίες, καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν τα ζόμπι

to shine a light on the social ills and anxieties of their moment—

για να φωτίσουν τις κοινωνικές αρρώστιες και ανησυχίες της εποχής τους,

από την κουλτούρα της κατανάλωσης,

from consumer culture to the global lack of disaster preparedness.

ως την παγκόσμια έλλειψη ετοιμότητας απέναντι σε καταστροφές.

But, in effect, American pop culture also initially erased the zombies origins—

Μα στην ουσία η αμερικανική ποπ κουλτούρα

επίσης αρχικά έσβησε την προέλευση των ζόμπι,

cannibalizing its original significance

κανιβαλίζοντας την αρχική τους σημασία

and transforming the victim into the monster.

και μεταμορφώνοντας το θύμα σε τέρας.