Tycho Brahe, the scandalous astronomer - Dan Wenkel

Tycho Brahe, de schandelijke astronoom - Dan Wenkel

Vertaald door: An Dierickx Nagekeken door: Dick Stada

How do you imagine the life of a scientist?

Hoe stel jij je het leven van een wetenschapper voor?

Boring and monotonous,

Saai en eentonig,

spending endless hours in the lab

urenlang opgesloten in een lab

with no social interaction?

en zonder sociale interactie?

Maybe for some but not Tycho Brahe.

Dat is misschien zo voor sommigen, maar niet voor Tycho Brahe.

The 16th century scholar who accurately predicted planetary motion

De 16de-eeuwse geleerde die nauwkeurig de beweging van planeten voorspelde

and cataloged hundreds of stars before the telescope had been invented

en honderden sterren catalogiseerde voordat de telescoop was uitgevonden,

also had a cosmic-sized personal life.

had ook een persoonlijk leven van kosmische proporties.

Tycho Brahe was born in 1546 to Danish nobles,

Tycho Brahe werd geboren in 1546 als kind van Deense edelen.

but at age two was kidnapped to be raised by his uncle instead.

Toen hij twee jaar was, werd hij ontvoerd en vervolgens opgevoed door zijn oom.

His parents didn't seem to mind.

Zijn ouders leken dit niet erg te vinden.

Tycho was supposed to have a career in law,

Tycho moest rechten gaan studeren,

but after witnessing a solar eclipse at thirteen,

maar nadat hij op z'n dertiende een zonsverduistering zag,

he began spending more time

bracht hij meer tijd door

with mathematics and science professors,

met wiskunde- en natuurwetenschapsprofessoren

who taught him the art of celestial observation.

die hem hemellichamen leerden waar te nemen.

By the time Tycho's uncle sent him off to Germany a few years later,

Toen zijn oom hem enkele jaren later naar Duitsland stuurde,

he had lost interest in his law studies,

was hij niet meer geïnteresseerd in de rechten.

instead reading astronomy books,

Hij las boeken over astronomie,

improving his instruments,

verbeterde zijn instrumenten,

and taking careful notes of the night skies.

en bestudeerde nauwgezet de nachtelijke hemel.

It wasn't long before his own measurements

Al gauw waren zijn eigen metingen

were more accurate than those in his books.

nauwkeuriger dan die in zijn boeken.

While in Germany, Tycho got into a bit of an argument

In Duitsland raakte Tycho tijdens een feest

with another student at a party

betrokken in een ruzie met een andere student

over a mathematical formula,

over een wiskundige formule.

resulting in a sword duel

Dit ontaardde in een zwaardgevecht

and Tycho losing a good-sized chunk of his nose.

waarbij Tycho een groot stuk van zijn neus verloor.

After that, he was said to have worn

Er wordt gezegd dat hij daarna

a realistic prosthetic of gold and silver

een prothese van goud en zilver

that he would glue onto his face.

op zijn gezicht plakte.

Fortunately, Tycho didn't need his nose

Gelukkig had Tycho zijn neus niet nodig

to continue his astronomical work.

om zijn astronomisch werk verder te zetten.

He kept studying the night sky

Hij bleef de hemel bestuderen

and creating all sorts of instruments,

en ontwierp allerlei instrumenten,

including a building-sized quadrant for measuring

waaronder een kwadrant ter grootte van een gebouw

the angles of stars.

voor hoekmetingen van sterren.

After months of careful observation,

Na maanden van observatie,

Tycho discovered a new star

ontdekte Tycho een nieuwe ster

in the constellation Cassiopeia.

in het sterrenbeeld Cassiopeia.

The publication of this discovery granted him rock star status

De publicatie van deze vondst leverde hem de status van een rockster op

and offers of scientific positions all over Europe.

en aanbiedingen uit heel Europa.

Wanting to keep him at home,

De Deense koning wilde Tycho bij zich houden

the King of Denmark offered to give Tycho

en bood hem daarom zijn eigen eiland aan

his own personal island with a state of the art observatory.

met een volledig uitgeruste sterrenwacht: Uraniborg.

Called Uraniborg and costing about 1% of Denmark's entire budget,

Het kostte ongeveer 1 procent van de Deense begroting

this observatory was more of a castle,

en had meer van een kasteel.

containing formal gardens,

Het omvatte strakke tuinen,

rooms for family, staff and visiting royalty,

kamers voor familie, personeel en edelen

and an underground section just for all the giant instruments.

en een ondergronds gedeelte voor alle reusachtige instrumenten.

Tycho liet ook een papiermolen en drukpers bouwen

Tycho also built a papermill and printing press

for publishing his papers,

om zijn artikelen te publiceren,

and a lab for studying alchemy.

en een lab om aan alchemie te doen.

And since no castle would be complete

Omdat er in elk kasteel

without entertainment,

entertainment moet zijn,

Tycho employed a clairvoyant dwarf

werd Jep, een helderziende dwerg,

named Jep as court jester.

aangenomen als hofnar.

Tycho lived on his island,

Tycho woonde op zijn eiland

studying and partying for about 20 years.

waar hij ongeveer 20 jaar lang studeerde en feestte.

But after falling out with the new Danish King,

Maar na een ruzie met de nieuwe Deense koning

he took up an invitation from the Holy Roman Emperor

werd hij uitgenodigd door de keizer van het Heilige Roomse Rijk

to become the official imperial astronomer in Prague.

om de officiële keizerlijke astronoom te worden in Praag.

There, he met another famous astronomer Johannes Kepler,

Daar ontmoette hij Johannes Kepler, een andere beroemde astronoom,

who became his assistant.

die zijn assistent werd.

While Kepler's work interested him,

Hoewel Keplers werk hem interesseerde,

Tycho was protective of his data,

wilde Tycho zijn eigen data beschermen

and the two often got into heated arguments.

waardoor de twee vaak flinke ruzies hadden.

In 1601, Tycho attended a formal banquet

In 1601, op een officieel banket

where he drank quite a lot

dronk Tycho behoorlijk veel.

Hij was te beleefd om de tafel te verlaten

but was too polite to leave the table to relieve himself,

deciding to tough it out instead.

en naar het toilet te gaan.

This proved to be a bad idea,

Dit bleek een slecht idee te zijn,

as he quickly developed a bladder infection

want hij kreeg blaasontsteking

and died a few days later.

en stierf een paar dagen later.

But over 400 years after his death,

Maar zelfs 400 jaar na zijn dood

Tycho still had a few surprises up his sleeve.

had Tycho nog wat verrassingen in petto.

When his body was exhumed and studied in 2010,

In 2010 werden zijn resten opgegraven.

the legendary gold and silver nose

De legendarische neus uit goud en zilver

was nowhere to be found,

was nergens te bespeuren.

with chemical traces suggesting

Chemische sporen verklapten

that he wore a more casual brass nose instead.

dat hij eigenlijk een eenvoudigere koperen neus droeg.

Tycho's mustache hair was also found

De haren van Tycho's snor

to contain unusually high levels of toxic mercury.

bleken ook een hoog gehalte giftig kwik te bevatten.

Was it from a medicine used to treat his bladder infection?

Was dit afkomstig van een medicijn tegen zijn blaasontsteking?

A residue from his alchemy experiments?

Resten van een alchemistisch experiment?

Or did his quarrelsome coworker Johannes Kepler

Of werd hij vergiftigd door zijn twistzieke collega Johannes Kepler

poison him to acquire his data?

om zijn gegevens te verkrijgen?

We may never know,

We zullen het misschien nooit weten,

but the next time you think scientists lead boring lives,

maar als je nog eens denkt

dig a little deeper.

dat wetenschappers een saai leven hebben,

A fascinating story may be just beyond the tip of your nose.

kijk dan eens wat verder dan je neus lang is.