Tycho Brahe, the scandalous astronomer - Dan Wenkel

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Saliha Karatepeli

How do you imagine the life of a scientist?

Bir bilim insanının hayatını nasıl hayal edersiniz?

Boring and monotonous,

Sıkıcı ve monoton,

spending endless hours in the lab

sosyal etkileşim olmadan

with no social interaction?

laboratuvarda geçen sonsuz saatler şeklinde mi?

Maybe for some but not Tycho Brahe.

Belki bazıları için ama Tycho Brahe için değil.

The 16th century scholar who accurately predicted planetary motion

Gezegensel hareketi doğru tahmin eden

and cataloged hundreds of stars before the telescope had been invented

ve teleskop icat edilmeden önce yüzlerce yıldız kataloglayan

also had a cosmic-sized personal life.

16. yüzyıl bilgininin kozmik boyutlu bir de kişisel hayatı vardı.

Tycho Brahe was born in 1546 to Danish nobles,

Tycho Brahe 1546'da Danimarkalı soyluların içinde doğdu

but at age two was kidnapped to be raised by his uncle instead.

ancak iki yaşında amcası tarafından yetiştirilmek için kaçırıldı.

His parents didn't seem to mind.

Bu durum ailesinin çok umurunda olmadı.

Tycho was supposed to have a career in law,

Tycho'nun hukukta kariyer yapması gerekiyordu

but after witnessing a solar eclipse at thirteen,

ancak on üç yaşında bir güneş tutulması gördükten sonra,

he began spending more time

ona göksel gözlem sanatını öğreten

with mathematics and science professors,

matematik ve fen profesörleri ile

who taught him the art of celestial observation.

daha fazla zaman geçirmeye başladı.

By the time Tycho's uncle sent him off to Germany a few years later,

Tycho'nun amcası birkaç yıl sonra onu Almanya'ya gönderdiğinde,

he had lost interest in his law studies,

hukuk çalışmalarına olan ilgisini kaybetmiş,

instead reading astronomy books,

onun yerine astronomi kitaplarını okumaya,

improving his instruments,

araçlarını geliştirmeye

and taking careful notes of the night skies.

ve gece gökyüzünü dikkatlice not etmeye başlamıştı.

It wasn't long before his own measurements

Kendi ölçümlerinin kitaplarındakinden

were more accurate than those in his books.

daha doğru olması çok uzun sürmedi.

While in Germany, Tycho got into a bit of an argument

Almanya'da iken, Tycho bir partide

başka bir öğrenci ile matematiksel bir formül üzerine

with another student at a party

over a mathematical formula,

biraz tartışmaya girdi,

resulting in a sword duel

bu da bir kılıç düellosuna ve Tycho'nun burnunun

and Tycho losing a good-sized chunk of his nose.

büyük bir parçasını kaybetmesine neden oldu.

After that, he was said to have worn

Bundan sonra, yüzüne tutkalladığı

a realistic prosthetic of gold and silver

gerçekçi bir altın ve gümüş

that he would glue onto his face.

protez giydiği söylendi.

Fortunately, Tycho didn't need his nose

Neyse ki, astronomi çalışmalarına devam etmek için

to continue his astronomical work.

Tycho'nun burnuna ihtiyacı yoktu.

He kept studying the night sky

Gece gökyüzünü incelemeye

and creating all sorts of instruments,

ve yıldızların açılarını ölçmek için bina büyüklüğünde

including a building-sized quadrant for measuring

bir çeyrek daire de dahil olmak üzere

the angles of stars.

her türlü aracı yaratmaya devam etti.

After months of careful observation,

Aylar süren dikkatli gözlemlerden sonra Tycho,

Tycho discovered a new star

Cassiopeia takımyıldızında

in the constellation Cassiopeia.

yeni bir yıldız keşfetti.

The publication of this discovery granted him rock star status

Bu keşfin yayınlanması ona Avrupa çapında rock yıldızı statüsü

and offers of scientific positions all over Europe.

ve bilimsel pozisyon teklifleri verdi.

Wanting to keep him at home,

Onu ülkesinde tutmak isteyen Danimarka Kralı

the King of Denmark offered to give Tycho

Tycho'ya içinde son teknoloji bir gözlem evi olan

his own personal island with a state of the art observatory.

kendi kişisel adasını vermeyi teklif etti.

Called Uraniborg and costing about 1% of Denmark's entire budget,

Uraniborg olarak adlandırılan ve Danimarka'nın

tüm bütçesinin yaklaşık %1'ine mâl olan bu gözlem evi;

this observatory was more of a castle,

resmi bahçeler, aile odaları,

containing formal gardens,

rooms for family, staff and visiting royalty,

personel ve ziyaretçi kraliyet üyeler için odalar

and an underground section just for all the giant instruments.

ayrıca tüm dev araçlar için bir yeraltı bölümü içeren bir kaleden ibaretti.

Tycho also built a papermill and printing press

Tycho ayrıca makalelerini yayınlamak için

for publishing his papers,

bir kağıt fabrikası ve matbaa

and a lab for studying alchemy.

ve de simya çalışmak için bir laboratuvar yaptı.

And since no castle would be complete

Hiçbir kale eğlence olmadan

without entertainment,

tamamlanamayacağından Tycho,

Tycho employed a clairvoyant dwarf

Jep adında bir kahin cüceyi

named Jep as court jester.

soytarı olarak işe aldı.

Tycho lived on his island,

Tycho yaklaşık 20 yıl çalışarak

studying and partying for about 20 years.

ve partileyerek adasında yaşadı.

But after falling out with the new Danish King,

Ancak yeni Danimarka Kralı ile araları açıldıktan sonra

he took up an invitation from the Holy Roman Emperor

Kutsal Roma İmparatoru'ndan

to become the official imperial astronomer in Prague.

Prag'daki resmi imparatorluk astronomu olma daveti aldı.

There, he met another famous astronomer Johannes Kepler,

Orada, asistanı olan başka bir ünlü astronom

who became his assistant.

Johannes Kepler ile tanıştı.

While Kepler's work interested him,

Kepler'in çalışmasıyla ilgilenirken,

Tycho was protective of his data,

Tycho verileri konusunda koruyucuydu

and the two often got into heated arguments.

ve ikisi sık sık ateşli tartışmalara girdi.

In 1601, Tycho attended a formal banquet

1601'de Tycho oldukça fazla içtiği

where he drank quite a lot

resmi bir ziyafete katıldı

but was too polite to leave the table to relieve himself,

ancak masayı terk edemeyecek kadar kibardı

deciding to tough it out instead.

ve bunun yerine dişini sıkmaya karar verdi.

This proved to be a bad idea,

Kötü bir fikirdi çünkü o gece

as he quickly developed a bladder infection

idrar yolu enfeksiyonu oldu

and died a few days later.

ve birkaç gün sonra öldü.

But over 400 years after his death,

Ancak ölümünden 400 yıl sonra,

Tycho still had a few surprises up his sleeve.

Tycho'nun hala gizli birkaç sürprizi vardı.

When his body was exhumed and studied in 2010,

Vücudu 2010 yılında çıkarıldığında ve incelendiğinde,

the legendary gold and silver nose

efsanevi altın ve gümüş burun

was nowhere to be found,

hiçbir yerde bulunamıyordu,

with chemical traces suggesting

kimyasal izler onun yerine

that he wore a more casual brass nose instead.

daha rahat bir pirinç burun taktığını gösteriyor.

Tycho's mustache hair was also found

Tycho'nun bıyık kıllarının alışılmadık derecede

to contain unusually high levels of toxic mercury.

yüksek seviyelerde toksik cıva içerdiği bulundu.

Was it from a medicine used to treat his bladder infection?

İdrar yolu enfeksiyonunu tedavi etmek için kullanılan bir ilaç mıydı?

A residue from his alchemy experiments?

Simya deneylerinden bir kalıntı mı?

Or did his quarrelsome coworker Johannes Kepler

Yoksa kavgacı iş arkadaşı Johannes Kepler

poison him to acquire his data?

verilerini almak için onu zehirledi mi?

We may never know,

Asla bilemeyebiliriz

but the next time you think scientists lead boring lives,

ancak bir daha bilim insanlarının sıkıcı yaşam sürdüğünü düşündüğünüzde,

dig a little deeper.

biraz daha derine inin.

A fascinating story may be just beyond the tip of your nose.

Büyüleyici bir hikaye burnunuzun dibinde olabilir.