What is the rarest color in nature? - Victoria Hwang

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

Every color you see in front of you can be found in nature.

သင်ရှေ့မှာမြင်ရတဲ့အရောင်တိုင်းကို သဘာဝမှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။

Some plant, animal, or mineral bears almost every hue imaginable.

အပင်၊ တိရိစ္ဆာန် (သို့)သတ္တုတချို့ဟာ စိတ် ကူးကြည့်နိုင်တဲ့ အရောင်တိုင်းနီးပါး ပါတယ်။

But which of these colors are you least likely to see in the natural world?

ဒါပေမဲ့ ဒီအရောင်တွေထဲက ဘယ်အရောင်တွေကို သဘာဝ လောကမှာ မြင်နိုင်ခြေ အနည်းဆုံးလဲ။

There are two factors that drive the rarity of color in nature:

သဘာဝမှာ အရောင်ရှားပါးမှုကို လှုံ့ဆော်တဲ့ အချက် နှစ်ချက်ရှိပါတယ်။

physics and evolution.

ရူပဗေဒနဲ့ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ပါ။

Let’s start with physics.

ရူပဗေဒနဲ့ စလိုက်ရအောင်။

Colors are generated when wavelengths of light interact with objects,

အလင်းလှိုင်း အလျားတွေဟာ အရာဝတ္ထုတွေနဲ့ တုံ့ပြန်တဲ့အခါ အရောင်တွေကို ထုတ်ပေးပြီး

and most of the colors you’ve seen outside a screen

မြင်ကွင်းအပြင်မှာ သင် မြင်ဖူးတဲ့ အရောင်အများစုကို

were produced in one of two ways.

နည်းလမ်းနှစ်ခုထဲက တစ်ခုနဲ့ ထုတ်လုပ်ပေးတယ်။

In absorption-based colors,

စုပ်ယူမှု အခြေခံတဲ့ အရောင်တွေဟာ

certain wavelengths are absorbed by an object, while others are not.

လှိုင်းအလျား တချို့ကို အရာဝတ္ထုတစ်ခုကနေ စုပ်ယူနိုင်ပေမဲ့ အခြားအရာတွေကနေတော့ မရဘူး။

The result is a matte final color generated by these leftover light waves.

ရလဒ်က ဒီကျန်ကြွင်းတဲ့ အလင်းလှိုင်းတွေကနေ ထုတ်ပေးတဲ့ နောက်ဆုံးအရောင်မှိန်မှိန်ပါ။

Most naturally occurring colors fall into this category,

အသီးအနှံတွေနဲ့ ပန်းများစွာ အပါအဝင် သဘာဝအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့

including those of many fruits and flowers.

အရောင်အများစုဟာ ဒီအမျိုးအစားမှာ ပါဝင်တယ်။

Plants are full of compounds called pigments that absorb light waves

အပင်တွေဟာ နေရောင်ခြည်ကို စွမ်းအင်အဖြစ် ပြောင်းပေးတဲ့ ဖြစ်စဉ်ရဲ့

as part of photosynthesis,

အပိုင်းအဖြစ် အလင်းလှိုင်းတွေကို

the process by which they convert sunlight into energy.

စုပ်ယူတဲ့ ရောင်ခြယ်ပစ္စည်းဆိုတဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတွေနဲ့ ပြည့်နေတယ်။

While different plants have evolved different pigments

မတူတဲ့ အပင်တွေက မတူတဲ့ အရောင်တွေကို ဖြစ်စေတဲ့ မတူတဲ့

that result in different colors,

ရောင်ခြယ်ပစ္စည်းတွေကို ပြောင်းလဲပေမဲ့

higher energy wavelengths are more easily absorbed than lower energy ones.

စွမ်းအင်ပိုမြင့်တဲ့ လှိုင်းအလျားတွေက စွမ်း အင် နိမ့်တာတွေထက် ပိုလွယ်လွယ် စုပ်ယူတယ်။

And blue light has some of the highest energy wavelengths

အပြာရောင်အလင်းက မြင်နိုင်တဲ့ ရောင်စဥ်ထဲမှာ အမြင့်ဆုံး

in the visible spectrum.

စွမ်းအင်လှိုင်းအလျားတချို့ ရှိတယ်။

Numerous pigments have evolved to absorb blue light,

သဘာဝရဲ့မူပိုင် အစိမ်းကို ထုတ်လုပ်ဖို့ အပြာနဲ့အနီရောင်လှိုင်း

including chlorophyll, which absorbs blue and red wavelengths

အလျားတွေကို စုပ်ယူတဲ့ ကလိုရိုဖီးလ် အပါအဝင် အပြာရောင်အလင်းကို

to produce nature’s trademark green.

စုပ်ယူဖို့ ရောင်ခြယ်ပစ္စည်း အများအပြားက ပြောင်းလာတယ်။

However, green light is still fairly energetic,

ဒါပေမဲ့ အစိမ်းရောင် အလင်းဟာ အတော်လေး စွမ်းအင်ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး

and the most common class of pigments evolved to absorb these wavelengths

ဒီလှိုင်းအလျားတွေကို စုပ်ယူဖို့ အတွေ့များ တဲ့ ရောင်ခြယ်ပစ္စည်း အမျိုးအစားကလည်း

as well.

ပြောင်းလဲလာတယ်။

There are over 1,100 types of carotenoids,

ကာရိုတီးနွိုက် အမျိုးပေါင်း ၁,၁၀၀ ကျော်ရှိပြီး

pigments which absorb high energy blue and green light,

စွမ်းအင်မြင့် အပြာနဲ့အစိမ်းရောင်အလင်းကို စုပ်ယူတဲ့ ရောင်ခြယ်ပစ္စည်းတွေ

while leaving behind the lower energy red and yellow light.

ရှိပေမဲ့ စွမ်းအင်နိမ့် အနီနဲ့ အဝါတို့ကို ချန်ထားတယ်။

While carotenoids are present in most green plants,

အစိမ်းရောင် အပင်အများစုမှာ ကာရိုတီးနွိုက်တွေ ရှိပေမဲ့

they only become visible each fall when chlorophyll gets broken down

ဆောင်းရာသီအတွက် စွမ်းအင်ချွေတာဖို့ ကလိုရိုဖီးလ် ပြိုကွဲတဲ့အခါမှသာ

to save energy for the winter.

ကျတာတစ်ခုစီကို မြင်နိုင်တယ်။

But whether they’re working alone or side by side,

ဒါပေမဲ့ ၎င်းတို့ချည်း(သို့)ဘေးချင်းကပ် အလုပ်လုပ်တာဖြစ်ဖြစ်

these pigments absorb blue light in virtually all plants.

ဒီရောင်ခြယ်ပစ္စည်းတွေဟာ အပင်အားလုံး နီးပါးမှာ အပြာရောင်အလင်းကို စုပ်ယူတယ်။

Even fruits and flowers that appear blue

အပြာရောင် ထင်ရတဲ့ သီးအနှံတွေနဲ့ ပန်းပွင့်တွေတောင်

actually have pigments that are red or purple,

အနီ(သို့)ခရမ်းရောင် ရောင်ခြယ်ပစ္စည်းတွေပါပြီး

and only truly turn blue under specific chemical conditions.

ဓာတုဗေဒအခြေအနေတွေအောက်မှာ တကယ် အပြာရောင်ပြောင်းသွားတယ်။

So, is blue the rarest color in nature?

ဒါဆို အပြာက သဘာဝမှာ အရှားပါးဆုံးအရောင်လား။

Not quite.

သိပ်မဟုတ်ဘူး။

Absorption is just one of the two main ways light generates color.

စုပ်ယူမှုက အရောင်ကို အလင်းထုတ်ပေးတဲ့ အဓိကနည်းလမ်း နှစ်ခုထဲက တစ်ခုသာပါ။

In the second method, some wavelengths are scattered and amplified—

ဒုတိယ နည်းလမ်းမှာ လှိုင်းအလျားတချို့ဟာ ပြန့်ကျဲ၊ ချဲ့ထွင်နေပြီး

overpowering the others to determine an object's final color.

အရာဝတ္ထုရဲ့ နောက်ဆုံး အရောင်ကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ အခြားအရာတွေကို လွှမ်းနေတယ်။

These structural colors occur

ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ အရာဝတ္ထုတချို့ဟာ မြင်နိုင်တဲ့

because some objects around us are made of microscopic particles

အလင်းကို နှောင့်ယှက်တဲ့ နာနိုဖွဲ့စည်းပုံ တွေကိုဖွဲ့နိုင်တဲ့ မှုန်မွှားတဲ့

which can form nanostructures that interfere with visible light.

အမှုန်တွေနဲ့ လုပ်ထားတော့ ဒီဖွဲ့စည်းပုံ ဆိုင်ရာ အရောင်တွေ ဖြစ်ပေါ်တာပါ။

For example, this feather has no blue pigments in it.

ဥပမာ ဒီငှက်မွေးမှာ အပြာရောင်ခြယ်ပစ္စည်း မရှိဘူး။

But when light strikes it, the electrons within its nanostructure

ဒါပေမဲ့ အလင်းက ၎င်းကို ထိတွေ့တဲ့အခါ ၎င်းရဲ့နာနိုဖွဲ့စည်းပုံထဲက အီလက်ထရွန်တွေဟာ

vibrate at the same frequency as the weight.

အလေးချိန်နဲ့ တူညီတဲ့ ကြိမ်နှုန်းနဲ့ တုန်ခါသွားတယ်။

This makes the particles send out a new wave with the same frequency,

ဒါက အမှုန်တွေကို တူညီတဲ့ ကြိမ်နှုန်းနဲ့ လှိုင်းအသစ်တစ်ခု ထုတ်ပေးပြီး

starting a chain reaction that amplifies and scatters blue light.

အပြာရောင်အလင်းကို ချဲ့ထွင်၊ ဖြန့်ကြဲတဲ့ ကွင်းဆက်တုံ့ပြန်မှုတစ်ခု စတင်စေတယ်။

Nanostructures of various shapes and sizes scatter different wavelengths,

ပုံသဏ္ဍာန်၊အရွယ် မျိုးစုံနဲ့ နာနိုဖွဲ့စည်း ပုံတွေကမတူတဲ့လှိုင်းအလျားတွေကို ကွဲစေပေမဲ့

but they typically scatter high-energy wavelengths most easily—

ပုံမှန်အနေနဲ့ စွမ်းအင်မြင့် လှိုင်းအလျား တွေကို အလွယ်ဆုံး ဖြန့်ကြဲစေတယ်။

making blue the most common structural color.

အပြာကို အတွေ့အများ ဖွဲ့စည်ပုံအရောင်အဖြစ် ဖန်တီးတယ်။

Meanwhile, low-energy wavelengths like red are only weakly scattered.

တစ်ချိန်တည်းမှာ အနီလို စွမ်းအင်နည်းတဲ့ လှိုင်းအလျားတွေက အားနည်းစွာပဲ ပြန့်ကျဲတယ်။

Even when something evolves specific nanostructures

အနီရောင် အလင်းအား ပြင်းထန်စွာ ဖြန့်ကြဲတဲ့ သီးခြား

that strongly scatter red light

နာနိုဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခု ဖြစ်လာတာတောင်

they still resonate with other wavelengths,

တခြား လှိုင်းအလျားတွေနဲ့ ပဲ့တင်ပြန်နေသေးပြီး

only appearing red at some angles of illumination and observation.

အလင်းရောင်နဲ့ ရှုထောင့်တချို့မှာသာ အနီရောင် ပေါ်နေတယ်။

This gives us two contenders for nature’s rarest color:

ဒါက သဘာဝရဲ့ အရှားပါးဆုံး အရောင်အတွက် ပြိုင်ဖက်နှစ်ခုကို ပေးတာပါ၊

absorption-based matte blues and structural iridescent reds.

စုပ်ယူမှု အခြေခံတဲ့ အပြာမှိုင်းနဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုဆိုင်ရာ အနီတောက်တောက်ပါ။

Between these two, structural reds are much rarer.

ဒီနှစ်ခုကြားမှာ ဖွဲ့စည်းမှုဆိုင်ရာ အနီရောင်တွေက ပိုရှားပါးတယ်။

Only a handful of animals and rocks scatter red light

တိရစ္ဆာန် အနည်းငယ်နဲ့ ကျောက်တုံးတွေသာ အနီရောင်အလင်းကို ဖြန့်ကြဲပြီး

and none of them scatter red light exclusively.

၎င်းတို့အနက် အနီရောင်အလင်းကို သီးသန့် မဖြန့်ကြဲဘူး။

But since red and blue are rare in one way and common in another,

ဒါပေမဲ့ အနီနဲ့ အပြာက တစ်နည်းမှာ ရှားပြီး နောက်တစ်နည်းမှာ အတွေ့များတာကြောင့်

we actually end up seeing both colors quite often.

အရောင်နှစ်မျိုးလုံးကို မကြာခဏ မြင်တွေ့ရတတ်တယ်။

So what color is least likely to be generated

ဒါဆို ဘယ်အရောင်က ဖွဲ့စည်းမှုဆိုင်ရာနဲ့

in structural and absorption-based forms?

စုပ်ယူမှု အခြေခံ ပုံစံတွေမှာ ဖြစ်နိုင်ခြေ အနည်းဆုံးလဲ။

The answer is violet.

အဖြေက ခရမ်းရောင်ပါ။

Not to be confused with purple, which is just a combination of red and blue light,

အနီနဲ့ အပြာ ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ ခရမ်းရောင်နှင့် မရောထွေးစေဖို့

violet occupies a small portion of the visible light spectrum.

ခရမ်းရောင်ဟာ မြင်နိုင်သော အလင်းရောင်စဥ်ရဲ့ သေးငယ်တဲ့ အပိုင်းကို ယူထားတာပါ။

There are only a few nanostructures precise enough

ခရမ်းရောင် အလင်းကို သီးသန့် ဖြန့်ကြက်ဖို့ တိကျတဲ့

to exclusively scatter violet light.

နာနိုဖွဲ့စည်းပုံ အနည်းငယ်ပဲ ရှိတယ်။

And violet wavelengths are even more energetic than blue ones,

ခရမ်းရောင် လှိုင်းအလျားတွေက အပြာရောင်တွေ ထက်တောင် ပိုလှုပ်ရှားတက်ကြွတော့

making them likely to be absorbed by pigment.

ရောင်ခြယ်ပစ္စည်းတွေကနေ စုပ်ယူနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်။

So if you ever stumble onto the iridescent violet wings

ဒါကြောင့် သင်ဟာ ခရမ်းရောင် ဧကရာဇ် လိပ်ပြာရဲ့ ခရမ်းရောင်

of a purple emperor butterfly,

တောက်နေတဲ့ အတောင်ပံတွေကို ထိမိရင်

take a second to appreciate one of nature’s rarest spectacles.

သဘာဝရဲ့ အရှားပါးဆုံး မြင်ကွင်းတွေထဲက တစ်ခုကို တန်ဖိုးထားဖို့ အချိန်ခဏယူပါ။