The infamous overpopulation bet: Simon vs. Ehrlich - Soraya Field Fiorio

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

In 1980, two American professors bet $1,000

၁၉၈၀ မှာ အမေရိကန် ပါမောက္ခ နှစ်ယောက်ဟာ ပိုမမြင့်နိုင်တဲ့

on a question with stakes that couldn’t be higher:

လောင်းကြေးတွေနဲ့ မေးခွန်းမှာ ဒေါ်လာ ၁၀၀၀ လောင်းတယ်။

would the earth run out of resources to sustain a growing human population?

တိုးလာနေတဲ့ လူသား လူဦးရေတစ်ခု တည်တံ့ဖို့ ကမ္ဘာမြေဟာ အရင်းအမြစ်တွေ ကုန်ခန်းသွားမလား။

One of them was Stanford biologist Paul Ehrlich,

သူတို့ထဲက တစ်ယောက်က စတန်းဖို့ဒ် ဇီဝဗဒပညာရှင် Paul Ehrlich ပါ။

who wrote the bestselling 1968 book, “The Population Bomb.”

၁၉၆၈ ခုနှစ် ရောင်းအား အကောင်းဆုံး စာအုပ် The “Population Bomb” ကို ရေးခဲ့သူပါ။

The global population had grown rapidly since World War II,

ကမ္ဘာ့ လူဦးရေဟာ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကတည်းက တစ်ဟုန်ထိုး တိုးပွားလာခဲ့ပြီး

and Ehrlich predicted that millions would starve to death

အစားအစာ ထောက်ပံ့မှုထက် လူဦးရေက ပိုမြန်မြန် တိုးလာတာကြောင့်

as the population increased faster than the food supply.

သန်းများစွာဟာ ငတ်သေမယ်လို့ Ehrlich က ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့တယ်။

He drew from the ideas of 18th century economist Thomas Malthus

သူဟာ ၁၈ ရာစု စီးပွားရေးပညာရှင် Thomas Malthus ရဲ့စိတ်ကူးတွေနဲ့ ၂၀ ရာစု မှ

and related work from the 20th century.

သက်ဆိုင်ရာ လက်ရာကို ထုတ်ယူခဲ့တယ်။

Malthus had posited that population growth,

လူဦးရေ တိုးပွားမှုကို Malthus မှတ်ယူခဲ့တာက

if unchecked over time, would always outpace food supply.

အချိန်ကြာကြာ အတားအဆီးမဲ့နေရင် အစာ ထောက်ပံ့မှုဟာ အမြဲ တိုးလာလိမ့်မယ်။

Through the 1970s, it seemed like Ehrlich was right:

၁၉၇၀ လွန်နှစ်တွေ တစ်လျှောက်လုံး Ehrlich ဟာ မှန်နေပုံရတယ်။

famines, pollution, and political unrest

အငတ်ဘေး၊ ညစ်ညမ်းမှု၊ နိုင်ငံရေး မငြိမ်မသက်မှုက

had many concerned that humanity was on the brink of such a crisis,

လူ့လောကဟာ ဒီလို အကျပ်အတည်း ဖြစ်လုဆဲမှာ ရောက်နေတယ်လို့ လူများစွာကို ပူပန်စေပြီး

and some governments considered and even implemented

အစိုးရတချို့ကို လူဦးရေ တိုးတာကို ကန့်သတ်ဖို့ မူဝါဒတွေကို

policies to limit population growth.

စဉ်းစားစေပြီး အကောင်အထည်တောင်ဖော်စေခဲ့တယ်။

Betting against Ehrlich was Julian Simon, a professor of business and economics.

Ehrlich ကို လောင်းသူက Julian Simon၊ စီးပွားရေးနဲ့ ဘောဂဗေဒ ပါမောက္ခတစ်ယောက်ပါ။

He analyzed historic data from around the world,

သူက ကမ္ဘာအနှံ့က သမိုင်း ဒေတာတွေကို သရုပ်ခွဲပြီး

and found no correlation between a growing population

တိုးလာတဲ့လူဦးရေ နဲ့ လူနေမှု အဆင့်အတန်း လျော့ကျမှုကြားမှာ

and a decrease in standards of living—

ဆက်စပ်မှုမရှိတာ တွေ့ရှိခဲ့တယ်။

in fact, he found the opposite.

တကယ်တော့ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို သူတွေ့ခဲ့တာပါ။

He argued that Ehrlich’s work, and that of Malthus before him,

သူက Ehrlich ရဲ့လက်ရာနဲ့ သူ့အရင်က Malthus ရဲ့လက်ရာဟာ အယူအဆဆိုင်ရာ

was based on theoretical calculations,

တွက်ချက်မှုတွေကို အခြေခံထားပေမဲ့

while the real-world data told a different story.

လက်တွေ့ ဒေတာတွေက မတူတဲ့ အဖြစ်တစ်ခုကို ပြောပြတယ်လို့ ငြင်းခုံတယ်။

But then, he departed from the data himself,

ဒါပေမဲ့ နောက်တော့ လျော့လာနေတဲ့ ရင်းမြစ်တွကို

claiming human ingenuity would always find alternatives

အစားထိုးဖို့ လူ့စဉ်းစားဉာဏ်ဟာ အမြဲ အခြားနည်းလမ်းတွေကို ရှာမှာပဲလို့

to compensate for diminishing resources.

ဆိုရင်း သူကိုယ်တိုင် ဒေတာတွေကနေ သွေဖည်ခဲ့တယ်။

If that seems overly optimistic to you, well, you're not alone.

သင့်အတွက် ဒါက အကောင်းမြင်စိတ်ဖြစ်လွန်း နေပုံရရင် သင်တစ်ယောက်တည်း မဟုတ်ပါ။

Ehrlich and other experts found Simon’s claims preposterous.

Simon ရဲ့ ပြောဆိုချက်ဟာ ယုတ္တိမရှိတာကို Ehrlich နဲ့ အခြားပညာရှင်တွေ တွေ့ရှိခဲ့တယ်။

In June 1980, Simon wrote a scathing article for Science Magazine

၁၉၈၀ ဇွန်လမှာ Simon က ဒီလူနှစ်ယောက်ကြားမှာ ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ ဆောင်းပါးတွေရဲ့ဒေါသဖြစ်စေတဲ့

that incited a heated debate of published articles between the two men.

စကားစစ်ထိုးမှုကိုဆွပေးတဲ့ Science Magazine အတွက် ပစ်ပစ်ခါခါ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ရေးတယ်။

Simon said he should have placed a wager against Ehrlich years before,

Ehrlich က “အင်္ဂလန်ဟာ ခရစ်နှစ် ၂၀၀၀ မှာ ရှိတော့မှာ မဟုတ်ဘူး“လို့

when Ehrlich ventured that,

အရဲ့စွန့် ပြောခဲ့စဉ် အရင်နှစ်တွေက

“England would not exist in the year 2000.”

Ehrlich နဲ့ လောင်းကြေးထပ်ခဲ့တယ်လို့ Simon က ဆိုတယ်။

Later that year, Simon called Ehrlich a false prophet

နှစ်နှောင်းပိုင်းမှာ Simon က Ehrlich ကို ရှေ့ဖြစ်ဟောသူအတုလို့

and challenged him to a bet.

ခေါ်ကာ လောင်းကြေးထပ်ဖို့ သူ့ကို စိန်ခေါ်တယ်။

Their feud also touched on the debate

ရန်စက Jimmy Carter နဲ့ Ronald Reagan

about whether to prioritize environmental protections or economic growth,

တို့ကြားက အမေရိကန်သမ္မတပြိုင်ပွဲမှာ အဓိက ကိစ္စတစ်ခု၊ဦးစားပေးမှာက ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ

a key issue in the American presidential race

ကာကွယ်မှုတွေလား လူဦးရေ တိုးပွားမှုလာဆိုတဲ့အကြောင်း

between Jimmy Carter and Ronald Reagan.

စကားစစ်ထိုးပွဲကိုပါ ထိခိုက်ခဲ့တယ်။

After some debate, they set the final terms:

အတော်အတန် စကားစစ်ထိုးပြီးနောက် နောက်ဆုံး သတ်မှတ်ချက်တွေ ချမှတ်တယ်။

$200 on the price of each of five metals.

သတ္တု ငါးစစီကို စျေးနှုန်း ဒေါ်လာ ၂၀၀။

If the price of the metal decreased or held steady over the next decade,

လာမယ့်ဆယ်စုနှစ်မှာ သတ္တုစျေးနှုန်း လျော့သွားရင်(သို့)ပုံမှန်ဆက်ဖြစ်နေမယ်ဆို

Simon won.

Simon နိုင်တယ်။

If the price increased, Ehrlich won.

တကယ်လို့ စျေးနှုန်းက တိုးလာရင် Ehrlich နိုင်တယ်။

Wait, what?

နေဦး၊ ဒါက ဘာလဲ။

Weren’t we talking about overpopulation and famine?

ပြောနေတာ လူဦးရေးအဆမတန်ဖြစ်မှုနဲ့ အငတ်ဘေးအကြောင်း မဟုတ်ဘူးလား။

What could the price of metals possibly have to do with that?

သတ္တုစျေးနှုန်းက ဒါနဲ့ ဘာများ ပတ်သက်နိုင်လို့လဲ။

Well, the reality is that the price of metals may not have been the best choice—

ကောင်းပြီ၊ သတ္တုစျေးနှုန်းက အကောင်းဆုံး ရွေးချယ်မှုတာ့ မဟုတ်ခဲ့လောက်ဘူး။

many factors impact these prices that have nothing to do with overpopulation.

စျေးနှုန်းတွေက သက်ရောက်စေတဲ့ အကြောင်းရင်း များစွာက လူဦးရေအဆမတန်ဖြစ်မှုနဲ့ မဆိုင်ဘူး။

But their reasoning was as follows: metals are finite natural resources

ဒါပေမဲ့ သူတို့ရဲ့ အကြောင်းပြချက်က ဒီလိုပါ။ သတ္တုတွေဟာ ထုတ်လုပ်မှုမျိုးစုံမှာ သုံးတဲ့

used in all sorts of manufacturing.

ကန့်သတ်ချက်ရှိတဲ့ သဘာဝ ရင်းမြစ်တွေပါ။

Ehrlich believed a growing population would consume such finite resources,

တိုးလာတဲ့ လူဦးရေဟာ ကန့်သတ်ချက်ရှိတဲ့ ရင်းမြစ်တွေကိုစားသုံးမယ်၊ ရှားပါးမှုက

and scarcity would drive the prices up.

စျေးတက်စေမယ်လို့ Ehrlich က ယုံကြည်တယ်။

Simon thought humanity would find substitutes for the metals,

Simon ကတော့ လူသားဟာ သတ္တုတွေအတွက် အစားထိုးစရာတွေကို ရှာမယ်၊

and the prices would stay stable or even decrease.

စျေးတွေ တည်ငြိမ်နေမယ် သို့မဟုတ် လျော့တောင်သွားမယ်လို့ ထင်ခဲ့တယ်။

So, what happened?

ဒီတော့ ဘာဖြစ်သွားခဲ့သလဲ။

The world population continued to increase over the next 10 years,

နောက် ဆယ်နှစ်ကျော်အတွင်းမှာ ကမ္ဘာ့လူဦးရေဟာ ဆက်လက်တိုးပွားခဲ့ပေမဲ့

but the price of all five metals decreased,

သတ္တု ငါးစရဲ့ စျေးနှုန်းက ကျဆင်းခဲ့တာက

making Simon the clear winner of a bet that may not have been a great proxy

သူတို့ငြင်းခုံနေတဲ့ မေးခွန်းအတွက် ကြီးမားတဲ့ ကိုယ်စားပြုမှု မဟုတ်လောက်တဲ့

for the question they were debating, anyway.

လောင်းကြေးရဲ့ နိုင်သူက Simon ဆိုတာကို ဖြစ်စေတယ်။

As for the question itself, today,

မေးခွန်းကိုယ်၌အတွက်တော့ ယနေ့မှာ

their focus on overpopulation represent a snapshot of history.

လူဦးရေအဆမတန်ဖြစ်မှုမှာ အာရုံစိုက်မှုက သမိုင်းရဲ့ အစလေးတစ်ခုကို ကိုယ်စားပြုတယ်။

Our understanding of what causes starvation and famine has progressed:

ငတ်မွတ်မှုနဲ့ အငတ်ဘေးကို ဖြစ်စေတဲ့အကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ သိမြင်မှုဟာ တိုးတက်လာခဲ့တယ်။

we have the resources to support a growing human population,

တိုးလာနေတဲ့ လူသားဦးရေကို ထောက်ပံ့ဖို့ ရင်းမြစ်တွေ ရှိပေမဲ့

but we’re currently failing to distribute those resources equitably,

လောလောဆယ် ဒီရင်းမြစ်တွေကို အညီအမျှ ဖြန့်ဝေဖို့ ပျက်ကွက်နေပြီး

and changing that should be our priority.

ဒါဟာ ဦးစားပေးဖြစ်သင့်တယ်လို့ ပြောင်းနေတုန်းပါ။

And we no longer see population size as a primary cause

လူဦးရေ အရွယ်အစားက ပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှုနဲ့ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုရဲ့

of environmental degradation and climate change,

အဓိက အကြောင်းအဖြစ်၊ လူဦးရေ တိုးပွားမှု ကန့်သတ်တာကို

or limiting population growth as a viable solution to these problems.

ဒီပြဿနာတွေအတွက် ဖြေရှင်းချက်တွေအဖြစ် မမြင်တော့ဘူး။

Rather, experts largely agree that our focus should be

ဒီအစား ပညာရှင်တွေ အဓိက သဘောတူကြတာက ထိန်းမထားနိုင်တဲ့

on replacing unsustainable technologies and practices with sustainable ones,

နည်းပညာတွေနဲ့အလေ့အထတွေကို ထိန်းနိုင်တာ တွေနဲ့ အစားထိုးခြင်းမှာ အာရုံစိုက်သင့်တယ်၊

and that economic growth and environmental protections

စီးပွား တိုးတက်မှုနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်မှုတွေက

don’t have to be at odds.

ဝိရောဓိဖြစ်စရာမလိုဘူးဆိုတာပါ။

In October 1990, Julian Simon received a check from Paul Ehrlich.

၁၉၉၀၊ အောက်တိုဘာမှာ Julian Simon ဟာ Paul Ehrlich ဆီကန ချက်လက်မှတ်တစ်စောင်ရတယ်။

There was no note.

အဲဒီမှာ ငွေစက္ကူမရှီပါ။