The infamous overpopulation bet: Simon vs. Ehrlich - Soraya Field Fiorio

581,385 views ・ 2021-08-31

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Paulina Kaniewska Korekta: Ola Królikowska
00:07
In 1980, two American professors bet $1,000
0
7746
3333
W 1980 roku dwóch amerykańskich profesorów założyło się o 1000 dolarów
00:11
on a question with stakes that couldn’t be higher:
1
11079
2542
o sprawę najwyższej wagi.
00:14
would the earth run out of resources to sustain a growing human population?
2
14079
5167
Czy na Ziemi skończą się zasoby pozwalające wyżywić rosnącą populację?
00:19
One of them was Stanford biologist Paul Ehrlich,
3
19913
3166
Jednym z nich był biolog z Uniwersytetu Stanforda, Paul Ehrlich,
00:23
who wrote the bestselling 1968 book, “The Population Bomb.”
4
23079
4250
autor bestsellera z 1968 roku “The Population Bomb”.
00:27
The global population had grown rapidly since World War II,
5
27538
3291
Od II wojny światowej liczba ludności na świecie rosła szybko,
00:30
and Ehrlich predicted that millions would starve to death
6
30829
3000
a Ehrlich przewidywał, że miliony czeka śmierć głodowa,
00:33
as the population increased faster than the food supply.
7
33829
3417
bo ludzi przybywało szybciej niż żywności.
00:37
He drew from the ideas of 18th century economist Thomas Malthus
8
37662
4750
Ehrlich oparł się na myśli XVIII-wiecznego ekonomisty Thomasa Malthusa
00:42
and related work from the 20th century.
9
42412
2250
i nawiązujących do niej prac z XX wieku.
00:45
Malthus had posited that population growth,
10
45204
2458
Malthus twierdził, że niekontrolowana populacja
00:47
if unchecked over time, would always outpace food supply.
11
47662
3834
zawsze będzie rosnąć gwałtowniej niż zasoby żywności.
00:52
Through the 1970s, it seemed like Ehrlich was right:
12
52162
3084
W latach 70. XX wieku wydawało się, że Ehrlich ma rację.
00:55
famines, pollution, and political unrest
13
55246
2416
Klęski głodu, zanieczyszczenie i protesty
00:57
had many concerned that humanity was on the brink of such a crisis,
14
57662
3709
budziły niepokój, że ludzkość stanęła na krawędzi kryzysu,
01:01
and some governments considered and even implemented
15
61537
2792
a niektóre rządy chciały wdrożyć, a nawet wprowadziły
01:04
policies to limit population growth.
16
64329
2500
politykę kontroli populacji.
01:07
Betting against Ehrlich was Julian Simon, a professor of business and economics.
17
67246
5542
Z Ehrlichem założył się Julian Simon, profesor ekonomii i zarządzania.
01:13
He analyzed historic data from around the world,
18
73079
2500
Simon przeanalizował dane historyczne z całego świata
01:15
and found no correlation between a growing population
19
75579
2750
i nie znalazł korelacji między wzrastającą liczbą ludności
01:18
and a decrease in standards of living—
20
78329
2042
a pogarszającymi się warunkami życia.
01:20
in fact, he found the opposite.
21
80579
2042
Wręcz przeciwnie.
01:23
He argued that Ehrlich’s work, and that of Malthus before him,
22
83329
3750
Przekonywał, że prace Ehrlicha, a wcześniej Malthusa, opierały się
01:27
was based on theoretical calculations,
23
87079
2792
na obliczeniach teoretycznych,
01:29
while the real-world data told a different story.
24
89871
3000
podczas gdy rzeczywiste dane wskazują na coś zupełnie innego.
01:33
But then, he departed from the data himself,
25
93329
2542
Potem jednak sam zdystansował się od danych,
01:35
claiming human ingenuity would always find alternatives
26
95871
3292
twierdząc, że ludzka pomysłowość zawsze znajdzie nowe rozwiązania,
01:39
to compensate for diminishing resources.
27
99163
2458
które zrównoważy topniejące zasoby.
01:41
If that seems overly optimistic to you, well, you're not alone.
28
101788
4166
Jeśli brzmi to wam jak nadmiar optymizmu, nie jesteście sami.
01:46
Ehrlich and other experts found Simon’s claims preposterous.
29
106538
4750
Ehrlich i inni eksperci w temacie uznali, że twierdzenia Simona są niedorzeczne.
01:51
In June 1980, Simon wrote a scathing article for Science Magazine
30
111913
5708
W czerwcu 1980 roku Simon napisał zjadliwy artykuł do “Science”,
01:57
that incited a heated debate of published articles between the two men.
31
117621
4042
czym rozpoczął burzliwą wymianę artykułów z Ehrlichem.
02:01
Simon said he should have placed a wager against Ehrlich years before,
32
121954
3584
Simon oświadczył, że powinien był pójść z Ehrlichem o zakład lata temu,
02:05
when Ehrlich ventured that,
33
125538
1750
gdy ten miał ośmielił się twierdzić.
02:07
“England would not exist in the year 2000.”
34
127288
2916
“W 2000 roku Anglia nie będzie istnieć“.
02:11
Later that year, Simon called Ehrlich a false prophet
35
131704
2917
W tym samym roku Simon nazwał Ehrlicha fałszywym prorokiem
02:14
and challenged him to a bet.
36
134663
2125
i wyzwał go, żeby się z nim założył.
02:16
Their feud also touched on the debate
37
136788
1750
Ich spór dotyczył też tego,
02:18
about whether to prioritize environmental protections or economic growth,
38
138538
4208
czy priorytetem powinna być ochrona środowiska czy wzrost gospodarczy,
02:22
a key issue in the American presidential race
39
142954
2625
kluczowa kwestia w kampanii kandydatów na prezydenta USA
02:25
between Jimmy Carter and Ronald Reagan.
40
145579
2709
Jimmy’ego Cartera i Ronalda Reagana.
02:28
After some debate, they set the final terms:
41
148829
3375
W końcu profesorowie ustalili warunki zakładu.
02:32
$200 on the price of each of five metals.
42
152496
3417
200 dolarów za każdy z pięciu metali.
02:36
If the price of the metal decreased or held steady over the next decade,
43
156163
4041
Jeśli cena metalu spadnie albo utrzyma się na przestrzeni dekady,
02:40
Simon won.
44
160204
1042
wygra Simon.
02:41
If the price increased, Ehrlich won.
45
161246
2708
Jeśli wzrośnie, wygra Ehrlich.
02:44
Wait, what?
46
164454
1667
Chwila, co takiego?
02:46
Weren’t we talking about overpopulation and famine?
47
166121
2917
Mowa była o przeludnieniu i głodzie.
02:49
What could the price of metals possibly have to do with that?
48
169246
3042
Co ma piernik do wiatraka?
02:52
Well, the reality is that the price of metals may not have been the best choice—
49
172829
4459
Pewnie można było znaleźć lepszy wskaźnik niż ceny metali.
02:57
many factors impact these prices that have nothing to do with overpopulation.
50
177288
4291
Kształtuje je wiele czynników niemających nic wspólnego z przeludnieniem.
03:01
But their reasoning was as follows: metals are finite natural resources
51
181871
4708
Jednak rozumowanie było takie, że metale to ograniczone zasoby naturalne
03:06
used in all sorts of manufacturing.
52
186579
2000
używane w różnych dziedzinach przemysłu.
03:08
Ehrlich believed a growing population would consume such finite resources,
53
188871
4125
Ehrlich wierzył, że wzrost populacji doprowadzi do wyczerpania tych zasobów,
03:12
and scarcity would drive the prices up.
54
192996
2250
a niedobór spowoduje wzrost ich cen.
03:15
Simon thought humanity would find substitutes for the metals,
55
195746
3458
Simon sądził, że ludzkość zastąpi metale czymś innym,
03:19
and the prices would stay stable or even decrease.
56
199204
3375
a ich ceny nie ulegną zmianie, a nawet spadną.
03:23
So, what happened?
57
203121
1792
Jak to się skończyło?
03:25
The world population continued to increase over the next 10 years,
58
205288
4000
Liczba ludności na świecie rosła przez kolejne 10 lat,
03:29
but the price of all five metals decreased,
59
209288
3041
ale ceny wszystkich pięciu metali spadły,
03:32
making Simon the clear winner of a bet that may not have been a great proxy
60
212329
4584
więc niekwestionowanym zwycięzcą zakładu został Simon,
03:36
for the question they were debating, anyway.
61
216913
2333
choć sam zakład nie dotykał istoty problemu.
03:39
As for the question itself, today,
62
219788
2291
Co do sedna sporu,
03:42
their focus on overpopulation represent a snapshot of history.
63
222079
3750
ich zainteresowanie przeludnieniem wydaje się znakiem tamtych czasów.
03:46
Our understanding of what causes starvation and famine has progressed:
64
226121
4208
Dziś lepiej rozumiemy przyczyny głodu.
03:50
we have the resources to support a growing human population,
65
230329
3209
Mamy dość zasobów, żeby wyżywić rosnącą liczbę ludności na świecie,
03:53
but we’re currently failing to distribute those resources equitably,
66
233538
3875
ale wciąż nie udaje nam się rozdzielić tych zasobów sprawiedliwie
03:57
and changing that should be our priority.
67
237621
2375
i to powinno stać się naszym priorytetem.
04:00
And we no longer see population size as a primary cause
68
240538
3166
Przestaliśmy widzieć w rozmiarze populacji główną przyczynę
04:03
of environmental degradation and climate change,
69
243704
2875
degradacji środowiska i zmian klimatycznych,
04:06
or limiting population growth as a viable solution to these problems.
70
246788
3958
a w ograniczeniu wzrostu liczby ludności realne rozwiązanie tych problemów.
04:10
Rather, experts largely agree that our focus should be
71
250954
3250
Eksperci w dużej mierze zgadzają się, że wysiłki powinniśmy skupić
04:14
on replacing unsustainable technologies and practices with sustainable ones,
72
254204
4542
na zastępowaniu praktyk i technologii niezrównoważonych zrównoważonymi,
04:18
and that economic growth and environmental protections
73
258871
2958
a wzrost gospodarczy i ochrona środowiska
04:21
don’t have to be at odds.
74
261829
2042
nie muszą się wykluczać.
04:24
In October 1990, Julian Simon received a check from Paul Ehrlich.
75
264496
4917
W listopadzie 1990 roku Julian Simon otrzymał od Paula Ehrlicha czek.
04:29
There was no note.
76
269996
1750
Listu nie załączono.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7