The evolution of the human eye - Joshua Harvey

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Kanhaiya Verma

The human eye is an amazing mechanism,

လူ့မျက်စိဟာ ဖိုတွန်အနည်းငယ်ကနေ နေရောင်ကို ညွှန်ပြဖို့

able to detect anywhere from a few photons to direct sunlight,

နေရာတိုင်းကို တွေ့ရှိနိုင်တဲ့ ဒါမှမဟုတ် သင့်ရှေ့က ဖန်သားပြင်ကနေ

or switch focus from the screen in front of you

တစ်စက္ကန့်ရဲ့ သုံးပုံတစ်ပုံအတွင်း ဝေးလံတဲ့

to the distant horizon in a third of a second.

မိုးကုပ်စက်ဝိုင်းဆီဆုံချက်ကို ပြောင်းနိုင်တဲ့ အံ့ဩစရာ ယန္တရားတစ်ခုပါ။

In fact, the structures required for such incredible flexibility

တကယ်တော့ မယုံနိုင်အောင် ပြောင်းလွယ် ပြင်လွယ််ရှိမှု လိုအပ်တဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုတွေက

were once considered so complex

ရှုပ်ထွေးလွန်းတယ်လို့ တစ်ခါက ယူဆခဲ့တယ်၊

that Charles Darwin himself acknowledged that the idea of there having evolved

ဆင့်ကဲပြောင်းလဲတဲ့ အယူအဆဟာ အမြင့်ဆုံး အတိုင်းအတာမှာ အဓိပ္ပါယ်ရှိပုံမရဘူးလို့

seemed absurd in the highest possible degree.

ချားလ်စ် ဒါဝင်ကိုယ်တိုင်က အသိအမှတ်ပြုရလောက်အောင်ပါ။

And yet, that is exactly what happened, starting more than 500 million years ago.

ဒါပေမဲ့ ဒါ အတိအကျဖြစ်ခဲ့တာက လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း သန်း ၅၀၀ ကျော်ကစတင်ခဲ့တာပါ။

The story of the human eye begins with a simple light spot,

လူ့မျက်စိ ဖြစ်စဉ်က ယူဂလီနာလို ဆဲလ်တစ်လုံးတည်းရှိတဲ့ ဇီဝရုပ်တွေမှာ

such as the one found in single-celled organisms,

တွေ့ရှိရတာမျိုးလို ရိုးရှင်းတဲ့ အလင်းစက်တစ်စက်ကနေ

like euglena.

အစပြုတယ်။

This is a cluster of light-sensitive proteins

ဒါက အလင်းကို တွေ့တဲ့အခါ၊ အစာကို တွေ့ တော့

linked to the organism's flagellum,

လှုပ်ရှားနေတဲ့၊ ဇီဝရုပ်ရဲ့ ဖလက်ဂဲလမ်နဲ့ ဆက်နွယ်နေတဲ့

activating when it finds light and, therefore, food.

အလင်း အာရုံခံ ပရိုတင်းတွေရဲ့ အစုတစ်ခုပါ။

A more complex version of this light spot can be found in the flat worm, planaria.

ဒီအလင်းစက်ရဲ့ ပိုရှုပ်ထွေးတဲ့ ပုံစံကွဲကို တီကောင်ပြား၊ ပလာနေးရီးယားမှာ တွေ့နိုင်တယ်။

Being cupped, rather than flat,

ပြားတာထက်၊ လက်ခုပ်ပုံဖြစ်နေတာတာက

enables it to better sense the direction of the incoming light.

အလင်းလာတဲ့ အရပ်ကို ပိုကောင်းကောင်း အာရုံခံမိစေနိုင်တယ်။

Among its other uses,

အခြား အသုံးတွေအနက်၊

this ability allows an organism to seek out shade and hide from predators.

ဒီစွမ်းရည်က အရိပ်ကို ရှာဖွေပြီး သားရဲတွေကနေ ပုန်းရှောင်ခွင့်ပေးတယ်။

Over the millenia,

နှစ်ထောင်ချီကြာလာတော့၊

as such light cups grew deeper in some organisms,

ဇီဝရုပ်တချို့မှာ ဒီလိုအလင်းခွက်တွေ ပိုနက်လာတော့၊

the opening at the front grew smaller.

အရှေ့ဘက်က အပေါက်က ပိုသေးလာတယ်။

The result was a pinhole effect, which increased resolution dramatically,

ရလဒ်က အလင်းတန်းပါးတစ်ခုကို မျက်စိထဲကို လက်ခံရုံနဲ့ ပုံပျက်မှုကို လျော့နည်းစေတဲ့

reducing distortion by only allowing a thin beam of light into the eye.

ပြတ်သားမှုကို သိသိသာသာ တိုးမြှင့်ပေးတဲ့ အလင်းပေါက် သက်ရောက်မှုတစ်ခုပါ။

The nautilus, an ancestor of the octopus,

ရေဘဝဲ ဘိုးဘေးတစ်ကောင်ဖြစ်တဲ့ နူတီလပ်စ်ဟာ ပြတ်သားမှုနဲ့

uses this pinhole eye for improved resolution and directional sensing.

ရပ်ညွှန်း အာရုံခံမှုအတွက် ဒီအလင်းပေါက် မျက်လုံးကို အသုံးပြုတယ်။

Although the pinhole eye allows for simple images,

အလင်းပေါက် မျက်လုံးက ရိုးရှင်းတဲ့ ပုံရိပ်တွေကို လက်ခံပေမဲ့၊

the key step towards the eye as we know it is a lens.

ဒါက မှန်ဘီလူးတစ်ခုလို့ သိကြသလို၊ မျက်စိဆီ အဓိက ခြေလှမ်းပါ။

This is thought to have evolved

ဒါက ကူးစက်မှုကို ကာကွယ်ဖို့

through transparent cells covering the opening to prevent infection,

အပေါက်ကို လဖုံးထားတဲ့ ဆဲလ်အကြည်တွေကနေ ဆင့်ကဲဖြစ်ပေါ် လာခဲ့တယ်လို့ ယူဆရတယ်၊

allowing the inside of the eye to fill with fluid

ဒါကမျက်စိအတွင်းပိုင်းကို အလင်း အာရုံခံနိုင်မှုနဲ့

that optimizes light sensitivity and processing.

လုပ်ငန်းစဉ်ကို ပိုကောင်းအောင်လုပ်ပေးတဲ့ အရည်ကို ဖြည့် ခွင့်ပေးတာပါ။

Crystalline proteins forming at the surface

မျက်နှာပြင်ပေါ်မှာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ ကြည်စင်တဲ့

created a structure that proved useful

ပရိုတင်းတွေက မြင်လွှာပေါ်က အမှတ်တစ်ခုတည်းမှာ

in focusing light at a single point on the retina.

အလင်းကို အာရုံစိုက်ရာမှာ အသုံးဝင်တဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုတစ်ခုကို ဖန်တီးတယ်။

It is this lens that is the key to the eye's adaptability,

ဒါက မျက်စိရဲ့ အလိုက်သင့်ပြောင်းနိုင်မှု ရဲ့ သော့ချက် ဖြစ်တဲ့ မှန်ဘီလူးဖြစ်ပြီး၊

changing its curvature to adapt to near and far vision.

၎င်းရဲ့ အကွေးကို အနီး၊ အဝေး မြင်ကွင်းနဲ့ လိုက်ဖက်အောင် ပြောင်းလဲပေးတာပါ။

This structure of the pinhole camera with a lens

မှန်ဘီလူးပါတဲ့ အလင်းပေါက် ကင်မရာရဲ့ ဒီဖွဲ့စည်းမှုက

served as the basis for what would eventually evolve into the human eye.

နောက်ဆုံး လူ့မျက်စိထဲကို ဆင့်ကဲပြောင်းလဲ မယ့်အရာအတွက် အခြေခံအဖြစ် ဖြည့်ဆည်းပေးတယ်။

Further refinements would include a colored ring, called the iris,

နောက်ထပ်မွမ်းမံမှုတွေမှာ မျက်ဝန်းဆိုတဲ့ အရောင်ပါတဲ့ ကွင်းတစ်ကွင်း ပါမှာပါ၊

that controls the amount of light entering the eye,

ဒါက မျက်စိထဲကို ဝင်လာတဲ့ အလင်း ပမာဏကို ထိန်းချုပ်တယ်၊

a tough white outer layer, known as the sclera,

စကလေယာလို့ သိကြတဲ့ ပျဉ်းတွဲတဲ့ အပြင်ဘက် အဖြူလွှာက

to maintain its structure,

ဖွဲ့စည်းမှုကို ထိန်းသိမ်းဖို့ဖြစ်ပြီး

and tear glands that secrete a protective film.

အကာအကွယ်ပေးတဲ့ အလွှာပါးတစ်ခုကို ထုတ်ပေးတဲ့ မျက်ရည် ဂလင်းတွေပါ။

But equally important

ဒါပေမဲ့ အလားတူ အရေးကြီးတာက၊

was the accompanying evolution of the brain,

၎င်းရဲ့ရရှိနေတဲ့ ပိုပြတ်သား၊ ပိုအရောင်စုံတဲ့

with its expansion of the visual cortex

ပုံရိပ်တွေကို လုပ်ဆောင်ဖို့

to process the sharper and more colorful images it was receiving.

အမြင်ပိုင်း အပြင်လွှာ တိုးချဲ့မှုပါတဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့ ပူးတွဲပါ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုပါ။

We now know that far from being an ideal masterpiece of design,

ဒီဇိုင်းရဲ့ စံပြ လက်ရာတစ်ခုဖြစ်နေတာထက်၊ မျက်စိဟာ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်

our eye bares traces of its step by step evolution.

အဆင့်ဆင့်ရဲ့ သဲလွန်စတွေကို ဖော်ပြတာကို အခု သိထားပါပြီ။

For example, the human retina is inverted,

ဥပမာ၊ မျက်စိ ပေါက်ကနေ အဝေးသို့ မျက်နှာမူထားတဲ့

with light-detecting cells facing away from the eye opening.

အလင်းကို ရှာတဲ့ ဆဲလ်တွေနဲ့အတူ၊ လူသား မြင်လွှာက ပြောင်းပြန်ဖြစ်နေတာပါ။

This results in a blind spot,

ဒါက မျက်ကွယ်ရာတစ်ခုကို ဖြစ်စေပြီး

where the optic nerve must pierce the retina

စက္ခုအာရုံကြောက အနောက်ဘက် အမြင်အာရုံခံ အလွှာကို

to reach the photosensitive layer in the back.

ရောက်ရှိဖို့ မြင်လွှာကို ထိုးဖောက်ရမှာပါ။

The similar looking eyes of cephalopods,

သီးခြားစီ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာတဲ့ စီဖာလိုပေါ့ဒ်ရဲ့

which evolved independently,

အလားတူ ကြည့်နေတဲ့ မျက်လုံးတွေမှာ

have a front-facing retina, allowing them to see without a blind spot.

မျက်ကွယ်ရာမရှိဘဲ မြင်နိုင်စေတဲ့ အရှေ့ကို လှည့်နေတဲ့ မြင်လွာတစ်ခုရှိတယ်။

Other creatures' eyes display different adaptations.

တခြားသတ္တဝါတွေရဲ့ မျက်စိတွေက ပြောင်းလဲမှုမျိုးစုံကို ပြတယ်။

Anableps, the so called four-eyed fish,

မျက်လုံး လေးလုံးပါတဲ့ ငါးလို့ခေါ်တဲ့ အန်နာဘလက်ပ်တွေက

have eyes divided in two sections for looking above and under water,

ရေပေါ်နဲ့ ရေအောက် ကြည့်တာအတွက် မျက်လုံးတွေကို နှစ်ပိုင်းခွဲထားပြီး

perfect for spotting both predators and prey.

သားရဲတွေနဲ့ သားကောင် နှစ်ခုစလုံးကို တွေ့မြင်ဖို့ အကောင်းဆုံးပါ။

Cats, classically nighttime hunters, have evolved with a reflective layer

ထုံးစံအရ ညမုဆိုးတွေဖြစ်တဲ့ ကြောင်တွေက မျက်စိက တွေ့ရှိနိုင်တဲ့ အလင်း ပမာဏကို

maximizing the amount of light the eye can detect,

အများဆုံးဖြစ်စေတဲ့ ရောင်ပြန်ဟပ် အလွှာနဲ့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာကြပြီး

granting them excellent night vision, as well as their signature glow.

ဒါက ကြောင်တွေကို ကိုယ်ပိုင် တောက်ပမှုအပြင် ကောင်းမွန်တဲ့ ညအမြင်ကို ပေးတာပါ။

These are just a few examples of the huge diversity of eyes in the animal kingdom.

ဒါတွေက တိရစ္ဆာန်လောကမှာ ဧရာမ မျက်စိ စုံလင်မှုရဲ့ နမူနာ အနည်းငယ်သာပါ။

So if you could design an eye, would you do it any differently?

ဒီတော့ သင်က မျက်စိကို ပုံစံထုတ်နိုင်ရင်၊ တစ်ခုခုကို ကွဲပြားစွာ လုပ်မလား။

This question isn't as strange as it might sound.

ဒီမေးခွန်းက ထင်ရသလောက် ထူးဆန်းမနေပါဘူး။

Today, doctors and scientists are looking at different eye structures

ဒီခေတ်မှာ ဆရာဝန်တွေနဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေဟာ အမြင်ချို့ယွင်းမှုအတွက် ဇီဝစက်ပိုင်း

to help design biomechanical implants for the vision impaired.

အစားထိုးမှုတွေကို ပုံစံထုတ်ဖို့ကူညီတဲ့ မျက်စိ ဖွဲ့စည်းမှုမျိုးစုံကို ရှာဖွေနေတယ်။

And in the not so distant future,

မဝေးတော့တဲ့ အနာဂတ်မှာ၊

the machines built with the precision and flexibilty of the human eye

လူ့မျက်စိရဲ့ တိကျမှု၊ ပြောင်းလဲနိုင်မှု နဲ့အတူ တည်ဆောက်ထားတဲ့ စက်တွေဟာ

may even enable it to surpass its own evolution.

ကိုယ့်ပိုင် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုကိုတောင် ကျော်လွန်နိုင်လောက်တယ်။