How some friendships last — and others don’t - Iseult Gillespie

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

In a 2008 study,

၂၀၀၈ ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ၊

psychologists asked participants to rate the steepness of a hill.

စိတ်ပညာရှင်တွေက ပါဝင်သူတွေကို တောင်ကုန်း ရဲ့ မတ်စောက်မှုကို အဆင့်သတ်မှတ်ခိုင်းတယ်။

Those who were accompanied by a good friend

တစ်ယောက်တည်းသမားတွေနဲ့စာရင်၊ မိတ်ဆွေကောင်းတွေနဲ့

judged the hill to be less steep than people who were alone.

အဖော်ပြုသူနေသူတွေက တောင်ကုန်းက သိပ်မမတ်စောက်ဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်ကြတယ်။

This is just one of many ways friendships can change how we see and move

ဒါက ခင်မင်ရင်းနှီးမှုတွေက လောကကို ရှုမြင်၊ ဖြတ်သန်းပုံကို ပြောင်းလဲနိုင်တဲ့

through the world.

နည်းလမ်းများစွာထဲက တစ်ခုသာပါ။

Friendships can boost our academic performance,

ခင်မင်ရင်းနှီးမှုတွေက ပညာရေး စွမ်းရည်ကို မြှင့်ပေးနိုင်တယ်၊

help us deal with setbacks, and even improve our health.

အတားအဆီးတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့နဲ့ ကျန်းမာရေးကိုတောင် တိုးတက်စေနိုင်တယ်။

And the relationships we form in our childhood and teenage years

ကလေးဘဝနဲ့ ဆယ်ကျော်သက်နှစ်တွေမှာ ဖြစ်တည်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေက

can shape our beliefs, values, and emotional growth.

ယုံကြည်ချက်တွေ၊ တန်ဖိုးတွေနဲ့ ခံစားမှု ဆိုင်ရာ တိုးတက်မှုကို ပုံဖော်နိုင်တယ်။

It's clear that friendships are important,

ခင်မင်ရင်းနှီးမှုက အရေးပါတာ ထင်ရှားပေမဲ့၊

but making and maintaining friends isn't always easy.

မိတ်ဆွေ ဖွဲ့ဖို့နဲ့ ဒါကို ဆက်ထိန်းထားတာက အမြဲတမ်းတော့ မလွယ်ကူဘူး။

Let's start at the beginning.

အစမှာ စလိုက်ရအောင်။

If you struggle with approaching new people, you are far from alone.

လူသစ်တွေဆီ ချဉ်းကပ်ဖို့ ရုန်းကန်နေရရင်၊ ဒါက သင် တစ်ယောက်တည်းမဟုတ်ဘူး။

In a series of studies, participants had conversations of varying lengths

လေ့လာမှု ဆက်တိုက်မှာ ပါဝင်သူတွေက သူစိမ်းတွေနဲ့ အကြာကြီး

with strangers.

စကားပြောခဲ့ကြတယ်။ 

Afterward, they were asked to estimate how much they thought

ဒီနောက်မှာ၊ သူစိမ်းတစ်ဦးစီကို အချင်းချင်း ဘယ်လောက် သဘောကျလဲလို့

each stranger liked them.

ထင်တာကို ခန့်မှန်းခိုင်းခဲ့တယ်။

Across the board, participants rated their own likability

 ခြုံကြည်ရင်၊ ပါဝင်သူတွေက သူတို့ရဲ့နှစ်သက်မှုကို အခြားသူတွေက

much lower than others had actually rated them.

တကယ် အဆင့်သတ်မှတ်တာထက် အများကြီးနိမ့်နေတယ်။

Scientists dubbed this tendency to underestimate how much others

ဒါကို “အကြိုက်ကွာဟမှု“ အခြားသူ အဖော်ဖြစ်မှုကို နှစ်သက်တာကို

enjoy our company as the “liking gap.”

လျှော့တွက်လိုမှုလို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ခေါ်ဝေါ်ကြတယ်။

So, before meeting new people,

ဒီတော့ လူသစ်တွေနဲ့ မဆုံခင်မှာ၊

it may be helpful to psych yourself up

စိတ်ပိုင်းအရ ပြင်ဆင်ပြီး သင် ထင်တာထက်

and remember that others like you more than you think.

တခြားသူတွေက သင့်ကို ပိုသဘောကျတာကို သတိရတာက အထောက်အကူဖြစ်လောက်တယ်။

You may even want to enter these conversations assuming

တစ်ဖက်လူက သင့်ကို သဘောကျမယ်လို့ ယူဆရင်း၊ ဒီစကားဝိုင်းတွေကိုတောင်

that the other person will like you.

Known as the “acceptance prophecy,”

“လက်ခံမှု မျှော်လင့်ချက်” လို့ သိကြတာက၊

psychologists find that when people expect to be well-liked,

လူတွေဟာ သူတို့ကို သဘောကျဖို့ မျှော်လင့်တဲ့ အခါ၊ ပိုနွေးထွေး၊ ပိုဖော်ရွေတာကို

they often unknowingly come across as warmer and friendlier.

အမှုမဲ့အမှတ်မဲ့ ကြုံတွေ့ရတတ်တယ်လို့ စိတ်ပညာရှင်တွေက မြင်တာပါ။

And the more new people you meet, the more confident you’ll likely feel.

လူသစ်တွေကို များများ ဆုံတွေ့လေ၊ ယုံကြည်မှု ပိုရှိလာလေပါ။

In one study, people who talked to just one new person each day for a week

တစ်ပတ်မှာ လူသစ်တစ်ယောက်နဲ့ စကားပြောသူတွေဟာ ငြင်းပယ်ခံရမှာကို သိပ်မကြောက်ကြဘဲ၊

reported feeling less afraid of rejection,

သူတို့ရဲ့ စကားပြော စွမ်းရည်မှာ

ပိုစိတ်အေးလက်အေးရှိပြီး လူသစ်တွေနဲ့ ဆုံဖို့

more secure in their conversational skills,

and more excited to meet new people overall.

ပိုစိတ်လှုပ်ရှားတယ်လို့ လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ ဖော်ပြတယ်။

Next, what’s happening when relationships grow from casual acquaintances

နောက်တစ်ခုက၊ သာမန် အသိအကျွမ်းတွေကနေ ယုံကြည်ရသူတွေအထိ ဆက်ဆံရေး ကြီးထွားတဲ့အခါ၊

to confidants?

ဘာတွေဖြစ်လဲ။

Psychologists have identified two key features of more intimate friendships:

စိတ်ပညာရှင်တွေက  ပိုရင်းနှီးတဲ့ ခင်မင်မှု တွေရဲ့ အဓိက အင်္ဂါရပ် နှစ်ခုဖြစ်တဲ့၊

companionship and closeness.

အပေါင်းအသင်းနဲ့ နီးစပ်မှုကို ဖော်ထုတ်ခဲ့တယ်။

Companionship is defined as the rapport or understanding

အပေါင်းအသင်းဖြစ်တာကို တူညီတဲ့ ဝါသနာ၊ စိတ်ဝင်စားမှု၊ တန်ဖိုးတွေရှိတဲ့

that blooms between people with similar hobbies, interests, or values.

လူတွေကြားမှာ ပွင့်လန်းလာတဲ့ ဆက်ဆံရေး ါမှမဟုတ် နားလည်မှုလို့ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်တယ်။

Sometimes, just being in the same class or team is enough

တစ်ခါတရံမှာ၊ အတန်း ဒါမှမဟုတ် အသင်းတူရှိရုံနဲ့ ဒီချိတ်ဆက်မှုကို

to build this connection.

တည်ဆောက်ဖို့ လုံလောက်တယ်။

And companionship has many benefits—

အပေါင်းအသင်းဖြစ်တာက အကျိုးများစွာရှိတယ်၊

it’s been shown to improve self-esteem and increase our resilience to stress.

ဒါက မိမိကိုယ်မိမိ လေးစားမှုနဲ့ ဖိစီးမှု ခံနိုင်ရည်ကို တိုးစေတယ်လို ပြသထားတယ်။

Closeness, on the other hand, looks different for every relationship.

တစ်ဖက်မှာတော့၊ နီးစပ်မှုက ဆက်ဆံရေးတိုင်းအတွက် ကွဲပြားတယ်။

It might mean supporting each other through difficult times

ခက်ခဲတဲ့အချိန်တွေမှာ တစ်ယောက်ကိုတစ်ယောက် ဖေးမတာ ဒါမှမဟုတ်

or feeling comfortable sharing your thoughts and feelings.

အတွေး၊ခံစားချက်တွေကို အသိပေးဖို့ အဆင်ပြေတယ်လို့ ဆိုလိုလောက်တယ်။

But not every friendship has to get deeply personal, especially at first.

ဒါပေမဲ့၊ခင်မင်မှုတိုင်းက အထူးသဖြင့် အစမှာ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ အလေးအနက် ဖြစ်စရာမလိုဘူး။

Simply telling a friend about your day or sharing your interests

တစ်နေ့တာအကြောင်း သူငယ်ချင်းကို ပြောပြတာ စိတ်ဝင်စားမှုတွေကို အသိပေးတာက

can help build closeness.

နီးစပ်မှု တည်ဆောက်ဖို့ ကူညီပေးတယ်။

While every friendship develops on its own timeline,

ခင်မင်မှုတိုင်းက ကိုယ်ပိုင် အချိန်မျဉ်းပေါ်မှာ တိုးတက်နေချိန်၊

consistency can help,

 အစီအစဉ်တွေကို လိုက်နာတာ၊

which can include sticking to plans, chatting regularly,

ပုံမှန်စကားပြောတာနဲ့ အချင်းချင်း အရေးကြီးတာတွေကို

and remembering the things that are important to each other.

မှတ်မိတာတွေပါ၀င်တဲ့ တစ်သမတ်ဖြစ်မှုက ကူညီနိုင်တယ်။

This holds true even for long-distance friendships.

ဝေးကွာတဲ့ ခင်မင်ရင်းနှီးမှုတွေ အတွက်တောင်၊ ဒါက မှန်တယ်။

Chatting and texting can keep these relationships strong—

စကားပြောတာနဲ့ စာပို့တာတွေက ရင်းနှီးမှု၊ ယုံကြည်မှုနဲ့ တစ်သမတ်တည်း ရှိနေသရွေ့၊

as long as they remain intimate, trusting, and consistent.

ဒီဆက်ဆံရေးကို ခိုင်ခံ့အောင် ထိန်းထားနိုင်တယ်။

ဒါပေမဲ့၊ အရင်းနှီးဆုံးခင်မင်မှုတွေတောင်၊ အဆင်မပြေတာတွေကို တွေ့ကြုံရတယ်။

Yet even the closest friendships hit rough patches.

This is especially true for teenage friendships,

ဒါက လူတွေ မတူညီတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ်

when people often navigate different types of challenges for the first time.

ဖြတ်သန်းရလေ့ရှိတဲ့ ဆယ်ကျော်သက် သူငယ်ချင်းတွေအတွက် အထူး မှန်ပါတယ်။

For example, there might be a situation that puts two friends in competition—

ဥပမာ၊ ကောလိပ်တစ်ခုတည်းမှာ လျှောက်တာလို သူငယ်ချင်းနှစ်ယောက်ကို ပြိုင်ဆိုင်စေတဲ့

like applying to the same college.

အခြေအနေမျိုး ရှိကောင်းရှိနိုင်တယ်။

One might betray the other's confidence or make a hurtful comment.

တစ်ယောက်ယောက်က ယုံကြည်မှုကို သစ္စာဖောက်တာ ထိခိုက်အောင်ပြောတာ ဖြစ်နိုင်တယ်။

And these relationships can also falter when one person feels unable or unwilling

လမ်းခွဲတာ၊ ဖျားနာတာ၊ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အဖြစ်ဆိုးတွေလို စိန်ခေါ်မှု အခြေအနေတွေကနေ

to support the other through challenging situations—

အချင်းချင်း မထောက်ပံ့နိုင် သို့မဟုတ် ကူညီဖို့ ဆန္ဒမရှိတဲ့အခါ၊

like breakups, illnesses, or personal tragedies.

ဒီဆက်ဆံရေးတွေက တုံ့ဆိုင်းသွားနိုင်တယ်။

The most surefire way to deal with rifts is to talk about them.

စိတ်ဝမ်းကွဲတာတွေ ဖြေရှင်းဖို့ အသေချာဆုံး နည်းလမ်းက ဒါတွေအကြောင်း ဆွေးနွေးတာပါ။

These conversations can be tough and awkward.

ဒီစကားဝိုင်းတွေက ခက်ခဲပြီး ကမောက်ကမဖြစ်နိုင်တယ်။

But if they’re approached in the right way,

ဒါပေမဲ့၊ နည်းလမ်းမှန်နဲ့ ချဉ်းကပ်ရင်၊

they can strengthen friendships in the long run.

ရေရှည်မှာ ခင်မင်ရင်းနှီးမှုတွေကို ခိုင်မာစေနိုင်တယ်။

Before these difficult conversations,

ဒီခက်ခဲတဲ့ စကားဝိုင်းတွေမတိုင်ခင်၊

try to remind yourselves to show up without judgment.

ဝေဖန်တိကမလုပ်ဘဲ ရောက်လာဖို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတိပေးပါ။

Avoid getting too defensive or making accusations—

အလွန်အကျွံ စော်ကားတာ ဒါမဟုတ် စွပ်စွဲတာတွေကို ရှောင်ကြဉ်ပါ၊

instead, share how the situation is making you feel and invite them to do the same.

ဒီအစား၊ ဒီအခြေအနေက  ဘယ်လိုခံစားရစေတာကို အသိပေးကာ အလားတူလုပ်ဖို့ သူတို့ကိုဖိတ်ပါ။

Some friendships naturally come to an end.

ခင်မင်ရင်းနှီးမှုတချို့က သဘာဝအတိုင်း အဆုံးသတ်သွားကြတယ်။

Others change.

တချို့တွေက ပြောင်းသွားတယ်။

Whether new buddies or lifelong pals,

သူငယ်ချင်းအသစ်တွေဖြစ်ဖြစ်၊ တစ်သက်တာ သူငယ်ချင်းတွေဖြစ်ဖြစ်၊

all friendships can benefit from building healthy habits.

ခင်မင်မှုအားလုံးက အလေ့အကျင့်ကောင်းတွေ တည်ဆောက်တာကနေ အကျိုးရရှိနိုင်တယ်။

And it’s never too late to make a new friend.

မိတ်ဆွေသစ်ဖွဲ့ဖို့ ဆိုတာက ဘယ်တော့မှ နောက်မကျပါဘူး။