Can stereotypes ever be good? - Sheila Marie Orfano and Densho

625,912 views ・ 2021-12-02

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
00:06
In 2007, researchers surveyed over 180 teachers
0
6794
4922
၂၀၀၇ ခုနှစ်မှာ သုတေသီတွေက ဆရာ ၁၈၀ကျော်ကို လူမျိုးနွယ်စု သုံးစုမှ ကျောင်းသားတွေနဲ့
00:11
to understand if they held stereotypes about students from three racial groups.
1
11716
4796
ပတ်သက်ပြီး သမားရိုးကျပုံစံတွေ စွဲကိုင်လား ဆိုတာ နားလည်ဖို့ စစ်တမ်းကောက်ခဲ့တယ်။
00:16
The results surfaced several negative stereotypes,
2
16888
3211
ရလဒ်တွေက အပျက်သဘော သမားရိုးကျပုံစံများစွာကို ဖော်ပြခဲ့တယ်။
00:20
labeling Black students as aggressive and stubborn,
3
20099
2962
လူမည်း ကျောင်းသားတွေက ရန်လိုတယ်။ ခေါင်းမာတယ်၊ လူဖြူ
00:23
white students as selfish and materialistic,
4
23061
2836
ကျောင်းသားတွေက တစ်ကိုယ်ကောင်းဆန်ပြီး ရုပ်ဝတ္ထုဆန်တယ်၊
00:25
and Asian students as shy and meek.
5
25897
2627
အာရှတွေက ရှက်တတ်၊ အောက်ကျို့ တတ်တယ်လို့ တံဆိပ်ကပ်တာပါ။
00:28
But regardless of the teachers’ other biases,
6
28900
2752
ဒါပေမဲ့ ဆရာ၊ဆရာမတွေ၊ အခြား အစွဲတွေကို ပဓာနမထားဘဲ
00:31
the most commonly held opinion was that Asian students
7
31652
3337
အမြင်ကို အများဆုံး စွဲကိုင်ကြတာက သူတို့ရဲ့ ရွယ်တူတန်းတူတွေထက်
00:34
were significantly more industrious, intelligent, and gentle than their peers.
8
34989
4838
သိသိသာသာ ပိုပြီး ဝီရိယရှိတဲ့၊ ဉာဏ်ထက်ပြီး သိမ်မွေ့တဲ့ အာရှ ကျောင်းသားတွေပါ။
00:39
On the surface, this might seem like a good thing,
9
39952
2419
အပြင်ပန်းမှာ ဒါက ကောင်းတဲ့အရာ (သို့)အနည်းဆုံး
00:42
or at least better than other, negative characterizations.
10
42371
3129
အခြားသူထက်ပိုတော်တယ် ထင်ရလောက်ပေမဲ့ အပျက်သဘော လက္ခဏာတွေပါ။
00:45
But treating this seemingly favorable stereotype as reality
11
45708
3545
ဒါပေမဲ့ ကောင်းတယ်လို့ ထင်ရတဲ့ ဒီသမားရိုး ကျပုံစံကို သဘာဝကျမှုအဖြစ်
00:49
can actually cause a surprising amount of harm—
12
49253
2586
သဘောထားတာက အံ့စရာ အန္တရာယ်ကို ဖြစ်စေနိုင်တယ်။
00:51
to those it describes, those it doesn’t, and even those who believe it to be true.
13
51839
4588
ဒါကို ပုံဖော်သူတွေ၊ ပုံမဖော်သူတွေနဲ့ အမှန်လို့ ယုံကြည်သူတွေကိုတောင်ပါ။
00:56
This image of humble, hard-working Asians is actually well-known
14
56761
3587
နှိမ့်ချကာ အလုပ်ကြိုးစားတဲ့ အာရှသားတွေရဲ့ ဒီပုံရိပ်ကို “model minority”
01:00
as the “model minority” stereotype.
15
60348
2544
သမားရိုကျပုံစံအဖြစ် လူသိများကြတယ်။
01:03
Versions of this stereotype emerged in the mid-20th century
16
63226
3545
ဒီသမားရိုးကျပုံစံရဲ့ မူကွဲတွေက ၂၀ ရာစု အလယ်မှာ တရုတ် အမေရိကန်တွေကို
01:06
to describe Chinese Americans.
17
66771
1793
ပုံဖော်ဖို့ ပေါက်ပေါက်ခဲ့တယ်။
01:08
But following World War II,
18
68898
1752
ဒါပေမဲ့ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်နောက်ပိုင်းမှာ
01:10
the label became commonly used to claim that Japanese Americans
19
70650
3879
ဂျပန် အမေရိကန်တွေဟာ US အကျဉ်းစခန်း တွေမှာ နှိပ်စက်မှုတွေကို ကျော်လွှားပြီး
01:14
had overcome their mistreatment in US incarceration camps,
20
74529
3670
အမေရိကန် လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ အောင်မြင်စွာ ပေါင်းစည်းခဲ့တာကို
01:18
and successfully integrated into American society.
21
78199
3170
တောင်းဆိုဖို့ ဒီတံဆိပ်ကို အသုံးပြုလာခဲ့တယ်။
01:21
Former incarcerees were praised as compliant, diligent,
22
81828
3837
အကျဉ်းသားဟောင်းတွေဟာ လိုက်လျောလွန်းတယ်၊ ဝီရိယရှိပြီး အာဏာပိုင်တွေကို
01:25
and respectful of authority.
23
85665
1668
လေးစားတယ်လို့ ချီးကျူးခံရတယ်။
01:27
In the following decades, “model minority” became a label
24
87500
3629
နောက်ပိုင်း ဆယ်စုနှစ်တွေမှာ “model minority”က US မှာရှိတဲ့ အာရှလူဦးရေ
01:31
for many Asian populations in the US.
25
91129
2460
များစွာအတွက် တံဆိပ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့တယ်။
01:33
But the truth behind this story of thriving Asian Americans
26
93673
3295
ဒါပေမဲ့ တိုးပွားလာတဲ့ အာရှ အမေရိကန်တွေရဲ ဇာတ်လမ်းနောက်ကွယ်က အမှန်တရားက
01:36
is much more complicated.
27
96968
1668
အများကြီး ပိုရှုပ်ထွေးတယ်။
01:39
During World War II,
28
99554
1459
ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်အတွင်းမှာ
01:41
the US government tried to “Americanize” incarcerated Japanese Americans.
29
101013
5256
US အစိုးရက အကျဉ်းကျခံရတဲ့ ဂျပန် အမေရိကန် တွေကို “အမေရိကန်သားပြု“ဖို့ ကြိုးစားတယ်။
01:46
They did this through English language classes, patriotic exercises,
30
106519
4254
သူတို့က ဒါကို အင်္ဂလိပ် ဘာသာစကား အတန်းတွေ၊ မျိုးချစ်စိတ် လေ့ကျင့်ခန်းတွေနဲ့
01:50
and lessons on how to behave in white American society.
31
110773
3379
လူဖြူ အမေရိကန် လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ ပြုမူနည်း သင်ခန်းစာတွေကနေ လုပ်ခဲ့တယ်။
01:54
When incarcerees were released,
32
114443
1919
အကျဉ်းသားတွေ လွတ်လာတဲ့အခါ
01:56
they were instructed to avoid returning to their own communities
33
116362
3045
သူတို့ လူစုတွေဆီပြန်တာနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အလေ့အထတွေကို
01:59
and cultural practices,
34
119407
1543
ရှောင်ရှားဖို့နဲ့ ဒီအစား
02:00
and instead, integrate into white society.
35
120950
2711
လူဖြူ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲမှာ ပေါင်းစည်းဖို့ ညွှန်ကြားခံရတယ်။
02:04
But after decades of anti-Asian policies and propaganda,
36
124287
3253
ဒါပေမဲ့ အာရှ မူဝါဒတွနဲ့ ဝါဒဖြန့်မှု ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆယ်စုနှစ်တွေနောက်မှာ
02:07
white Americans had to be persuaded that Japanese Americans
37
127540
3337
ဂျပန် အမေရိကန်တွေက ခြိမ်းခြောက်မှု မဟုတ်တော့တာကို လူဖြူအမေရိကန်တွေကို
02:10
were no longer a threat.
38
130877
1543
အယုံသွင်းဖို့ လိုအပ်လာတယ်။
02:12
So the government organized media coverage to transform the public perception
39
132879
4504
ဒါကြောင့် အမေရိကန် အောင်မြင်မှု ဇာတ်လမ်း တစ်ခုအတွက် သံသယရှိတဲ့ သစ္စာဖောက်တွေကနေ
02:17
of Japanese Americans from suspected traitors to an American success story.
40
137383
5214
ဂျပန် အမေရိကန်တွေ လူထုအမြင်ကို ပြောင်းဖို့ အမေရိကန် အစိုးရက သတင်းပို့ချက်ကိုစီစဉ်တယ်။
02:22
In fact, the phrase “model minority” was coined by one such article from 1966.
41
142972
6423
တကယ်တော့ “model minority” စကားစုကို ၁၉၆၆ က ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်လိုမျိုးကနေ ထွင်ခဲ့တာပါ။
02:29
But this article, and others like it,
42
149645
2253
ဒါပေမဲ့ ဒီဆောင်းပါးနဲ့ ဒါမျိုး အခြားဟာတွေက
02:31
didn’t just cast Asian Americans as an obedient and respectful “model minority."
43
151898
4921
အာရှ အမေရိကန်တွေကို နာခံ၊ လေးစားတဲ့ “model minority” အဖြစ် သဘောထားရုံမဟုတ်ဘူး။
02:36
They also criticized so-called “problem minorities,”
44
156944
3629
“problem minoritie” လို့ခေါ်တာနဲ့ ဝေဖန်ခံခဲ့ရတာပါ။
02:40
primarily Black Americans.
45
160573
1752
အဓိကကတော့ လူမည်း အမေရိကန်တွေပါ။
02:43
Politicians who were threatened by the rising Civil Rights movement
46
163242
3796
ပြည်သူ့ ရပိုင်ခွင့် လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ခြိမ်းခြောက်ခံရတဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေက
02:47
used this rhetoric to discredit Black Americans’ demands
47
167038
3211
တရားမျှတမှုနဲ့ ညီမျှမှုအတွက် လူမည်းအမေရိကန် တောင်းဆိုမှုတွေကို
02:50
for justice and equality.
48
170249
1669
မယုံကြည်ဖို့ ဒီစကားကို သုံးတယ်။
02:52
They presented a fabricated story of Asian American success
49
172293
3712
ရုန်းကန်နေကြတဲ့ လူမည်း လူစုတွေကို နိမ့်ကျတာအဖြစ် အရောင်ဆိုးဖို့
02:56
to paint struggling Black communities as inferior.
50
176005
2961
အာရှ အမေရိကန် အောင်မြင်မှု လုပ်ဇာတ်ကို တင်ပြခဲ့တယ်။
02:59
This narrative put a wedge between Black and Asian Americans.
51
179383
3754
ဒီဇာတ်လမ်းက လူမည်းနဲ့ အာရှ အမေရိကန်တွေကြားမှာ သပ်လျှိုလိုက်တာပါ။
03:03
It erased their shared history of fighting oppression
52
183137
2878
ဒါက အခြား ပထုတ်ခံ လူစုတွေနဲ့အတူ ဖိနှိပ်ကိုမှု တိုက်ခိုက်တဲ့
03:06
alongside other marginalized groups,
53
186015
2461
သူတို့ရဲ့တူမျှသော သမိုင်းကို ဖျက်ပစ်ပြီး
03:08
and pit the two communities against each other.
54
188476
2669
လူစုနှစ်စုကို အချင်းချင်း ဖက်ပြိုင်အံတုစေခဲ့တယ်။
03:11
In doing so, the model minority myth also enforced a racial hierarchy,
55
191520
5005
ဒီလိုလုပ်တာက model minority ယုံမှတ်မှုကို အမေရိကန်တွေက ထိပ်၊ ကျန်တဲ့လူတိုင်းက
03:16
with white Americans on top and everyone else underneath.
56
196817
3629
အောက်ခြေမှာရှိသည့် လူမျိုးရေး ဝါစဉ်တစ်ခုကိုလည်း အာဏာတည်စေခဲ့တယ်။
03:20
Certainly, many people who still believe the model minority stereotype,
57
200905
4379
သေချာတာကတော့ model minority သမားရိုးကျပုံစံကို သိသည်ဖြစ်စေ၊မသိဘဲဖြစ်စေ
03:25
either consciously or unconsciously, might not agree with that idea.
58
205284
4213
ယုံကြည်ဆဲဖြစ်သူ လူအများစွာက ဒီအယူအဆကို သဘောမတူနိုင်လောက်ပါ။
03:29
But comparing the imagined strengths and weaknesses of racial groups
59
209997
3754
ဒါပေမဲ့ လူမျိုးအုပ်စုတွေ စိတ်ကူးတဲ့ အားသာ ချက်တွေနဲ့ အားနည်းချက်တွေကို ယှဥ်တာက
03:33
places value on how well those groups meet certain standards—
60
213751
3462
ဒီအုပ်စုတွေ စံတချို့နဲ့ ကောင်းကောင်း ကိုက်ညီပုံအပေါ် တန်ဖိုး သတ်မှတ်တယ်။
03:37
typically, standards set by a white majority.
61
217213
2669
ထုံးစံအရတော့ လူဖြူ လူများစုက ချမှတ်တဲ့ စံတွေပါ။
03:40
In this case, the model minority stereotype
62
220258
3211
ဒီဖြစ်ရပ်မှာတော့ model minority သမားရိုးကျပုံစံက ညွှန်းတာက
03:43
suggests that marginalized groups who are compliant, gentle, and respectful
63
223469
4254
လူဖြူအာဏာပိုင်တွေ သဘောထားကြီးထိုက်တဲ့ အလျှော့ပေးလွန်းတယ်၊သိမ်မွေ့တယ်၊
03:47
of white authority are deserving of tolerance,
64
227723
3254
လေးစားမှုရှိတယ်ဆိုတဲ့ ပထုတ်ခံရတဲ့ လူစုတွေဆိုပေမဲ့
03:50
while groups that challenge the status quo are not.
65
230977
3086
ရှိရင်းစွဲမဟုတ်တာကို စိန်ခေါ်တဲ့ လူစုတွေပါ။
03:54
This stereotype also negatively impacts the Asian individuals it describes.
66
234397
5005
ဒီသမားရိုးကျပုံစံက ၎င်း ပုံဖော်တဲ့ အာရှတစ် ဦးချင်းတွေကိုလည်း အပျက်သဘော သက်ရောက်တယ်။
03:59
According to a psychological phenomenon known as stereotype threat,
67
239735
4922
သမားရိုးကျ ခြိမ်းခြောက်မှုလို့ သိကြတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုအရ
04:04
members of a group often place pressure on their individual actions
68
244657
3962
အုပ်စုဝင်တွေက အပျက်သဘော အုပ်စု သမားရိုးကျပုံစံတွေကို ရှောင်ရှားဖို့
04:08
to avoid encouraging negative group stereotypes.
69
248619
2711
တစ်ဦးချင်း လုပ်ဆောင်မှုတွေအပေါ် မကြာခဏ ဖိအား ပေးတယ်။
04:11
But this phenomenon can occur around seemingly positive stereotypes as well.
70
251914
4380
ဒါပေမဲ့ ဒီဖြစ်စဉ်က အပြုသဘောသမားရိုးကျပုံစံ တွေလို့ ထင်ရတာတွေနားမှာပါ ဖြစ်နိုင်တယ်။
04:16
The pressure associated with living up to impossibly high standards
71
256294
4254
မဖြစ်နိုင်အောင် မြင့်မားတဲ့ စံတွေနဲ့ လိုက်အောင်နေတာနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ ဖိအားက
04:20
can lead to poor performance.
72
260548
1960
ညံ့တဲ့ စွမ်းဆောင်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်တယ်။
04:22
And teachers are less likely to notice when Asian students are struggling.
73
262883
3921
အာရှ ကျောင်းသားတွေ ရုန်းကန်နေကြတဲ့အခါ ဆရာတွေ သတိပြုနိုင်ခြေ ပိုနည်းတယ်။
04:27
Outside the classroom, social programs catering to Asian communities
74
267680
4129
စာသင်ခန်းအပြင်က အာရှ လူစုတွေကို ဖြည့်ဆည်းတဲ့ လူမှုရေး အစီအစဉ်တွေကို မကြာခဏ
04:31
are frequently overlooked or cut,
75
271809
1877
လျစ်လျူရှုတာ(သို့) လျှော့ချတာက
04:33
because they’re assumed to need less support than other disadvantaged groups.
76
273686
3879
သူတို့ကို အခြားချို့ငဲ့တဲ့ လူစုတွေထက် အကူ အညီ ပိုနည်းနည်း လိုအပ်တယ်လို့ ယူဆလို့ပါ။
04:38
The favorable portrait created by this stereotype
77
278482
2962
ဒီသမားရိုးကျပုံစံက ဖန်တီးတဲ့ ကောင်းတဲ့ ပုံရိပ်က
04:41
can also make it harder to recognize racially motivated violence
78
281444
3753
လူမျိုးရေးအရ လှုံဆော်ပေးတဲ့ အကြမ်းဖက်မှု နဲ့ အာရှ အမေရိကန်တွေကို ခွဲခြားတာကို
04:45
and discrimination against Asian Americans.
79
285197
2419
အသိအမှတ်ပြုဖို့ ပိုခက်ခဲအောင်လည်း လုပ်နိုင်တာပါ။
04:47
And since this stereotype carelessly groups all Asians under the same umbrella,
80
287992
5047
ဒီသမားရိုးကျပုံစံက ထီးတစ်ခုတည်းအောက်က အာရှ သားအားလုံးကို သတိမမူမိဘဲ စုဖွဲ့တာကြောင့်
04:53
it impacts people with various backgrounds and unique histories of discrimination.
81
293039
4546
ဒါက နောက်ခံမျိုးစုံနဲ့ ထူးခြားတဲ့ ခွဲခြား မှု သမိုင်းတွေနဲ့ လူတွေကို သက်ရောက်တယ်။
04:58
So while the model minority label might appear
82
298169
2961
ဒီတော့ model minority တံဆိပ်က ပထမတော့
05:01
to benefit Asian populations at first,
83
301130
2669
အာရှ လူဦးရေတွေကို အကျိုးရှိစေပုံရပေမဲ့
05:03
in practice, it works like every other racial stereotype.
84
303799
4004
လက်တွေ့မှာတော့ အခြား လူမျိုးစု သမားရိုးကျပုံစံတိုင်းလို လုပ်ဆောင်တယ်။
05:08
It reduces a group of people to a one-dimensional image.
85
308095
3712
ဒါက လူစုတစ်စုကို တစ်ဖက်မြင် ပုံရိပ်တစ်ခုအဖြစ် လျှော့ချတယ်။
05:12
And that single image hinders our ability to understand the history,
86
312016
4629
တစ်ခုတည်းသော ပုံရိပ်က ဒီအုပ်စုတွင်းက သမိုင်း၊ရုန်းကန်မှုတွေနဲ့
05:16
struggles, and triumphs of the individuals within that group.
87
316645
4004
တစ်ဦးချင်း အောင်မြင်မှုတွေကို နားလည်နိုင်စွမ်းကို ဟန့်တားတယ်။
05:21
Acknowledging and challenging these labels is essential for building coalitions
88
321317
4629
ဒီတံဆိပ်တွေကို အသိအမှတ်ပြုခြင်းနဲ့စိန်ခေါ် ခြင်းက လူ့အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးမှာ မဟာမိတ်တွေ
05:25
across communities and eliminating harmful stereotypes for good.
89
325946
4463
တည်ဆောက်ခြင်း ဘေးဖြစ်စေတဲ့ သမားရိုးကျပုံစံ တွေကို ထာဝရ ဖယ်ရှားခြင်းအတွက် ပဓာနကျပါတယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7