Whatever happened to acid rain? - Joseph Goffman

Translator: A B Reviewer: Sanntint Tint

In 1963, scientists studying Hubbard Brook Experimental Forest in New Hampshire

၁၉၆၃ခုနှစ်မှာ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက Hubbard Brook Experimental Forest မှာ လေ့လာနေတုန်း

made a shocking discovery.

ထိတ်လန့်စရာအချက်ကို တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်

Their most recent rainfall samples were nearly 100 times more acidic than usual.

သူတို့ရဲ့လတ်တလောမိုးရေနမူနာတွေက သာမန်ထက် အဆ ၁၀၀နီးပါး အက်ဆစ်ဓာတ်များနေပါတယ်။

At these levels, additional downpours of acid rain

ဒီနှုန်းနဲ့ အက်ဆစ်မိုးဆက်ရွာမယ်ဆိုရင်

would destroy the region’s marine and arboreal ecosystems

အဲဒီဒေသရဲ့ အဏ္ဏဝါနှင့်ကမ်းခြေဂေဟစနစ်တွေ ဖျက်ဆီးခံရပါလိမ့်မယ်

in a matter of decades.

ဆယ်စုနှစ်တွေကြာသွားရင်ပေါ့

Urgently sharing their findings with fellow researchers,

သူတို့ရဲ့တွေ့ရှိမှုကို တခြားသုတေသီတွေကို အမြန်မျှဝေပြီး

they were determined to answer two questions:

မေးခွန်းနှစ်ခုကို အဆုံးအဖြတ်ပေးစေပါတယ်။

what was causing this deadly rainfall? And what could be done to stop it?

ဒီသေစေနိုင်တဲ့မိုးရေက ဘာကြောင့်ဖြစ်လာတာလဲ။ ဒါကိုရပ်နိုင်ဖို့ ဘာလုပ်နိုင်မလဲ။

Rain is never just composed of water.

မိုးရေဆိုတာ ရေနဲ့ဖွဲ့စည်းထားတာမဟုတ်ပါဘူး။

Chemicals and particulates in the atmosphere can be found in every drop,

လေထုထဲက ဓာတုပစ္စည်းနဲ့အမှုန်တွေကို မိုးရေစက်တိုင်းမှာတွေ့နိုင်ပါတယ်။

and some compounds— like carbon dioxide—

ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်လိုဒြပ်ပေါင်းတွေကတော့

make even regular rainfall slightly acidic.

ပုံမှန်မိုးကိုတောင် အက်ဆစ်ဓာတ် အနည်းငယ်များစေပါတယ်။

But this pales in comparison to the powerful acids produced

ဒါပေမဲ့ ဒီပမာဏနည်းနည်းလေးကတောင် အားပြင်းတဲ့ အက်ဆစ်တွေထုတ်လုပ်နိုင်ပါတယ်။

when water interacts with oxides of nitrogen or sulfur dioxide.

ရေနဲ့ နိုက်ထရိုဂျင်အောက်ဆိုဒ်တွေ ဒါမှမဟုတ် ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ဓာတ်ပြုတဲ့အခါမှာပေါ့။

On the pH scale which measures acidity,

အက်ဆစ်ဓာတ်တိုင်းတာတဲ့ PH စကေးမှာ

each whole number is 10 times more acidic than the one above it.

အပြည့်ကိန်းတစ်ခုချင်းစီက သူ့အပေါ်ကိန်းထက် အက်ဆစ်ဓာတ်ဆယ်ဆပိုပြင်းပါတယ်။

And where normal rain has a pH of roughly 5.4,

ပုံမှန်မိုးမှာ pH level ၅.၄လောက် အကြမ်းဖျင်းရှိရာမှာ

rain that’s interacted with these gases can rank as low as 3.7.

ဒီဓာတ်ငွေ့တွေနဲ့ဓာတ်ပြုချင်းမရှိတဲ့မိုးက ၃.၇ထိ ကျနိုင်ပါတယ်။

Oxides of nitrogen and sulfur dioxide can appear naturally

နိုက်ထရိုဂျင်အောက်ဆိုဒ်တွေ နဲ့ ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ဟာသဘာဝအတိုင်း

as a short-lived byproduct of volcanic eruptions or lightning strikes.

မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုနဲ့ မိုးကြိုးတွေရဲ့ ဘေးထွက်ပစ္စည်းအနေနဲ့ ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်

But power plants, refineries, and vehicles that use fossil fuels

တွင်းထွက်လောင်စာသုံး လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေး စက်ရုံတွေ၊ ချက်စက်ရုံတွေ၊ ယာဉ်တွေဟာ

consistently pump large quantities into the air.

အဆက်မပြတ် ပမာဏအများကြီးကိုလေထုထဲ ထုတ်လွှတ်နေပါတယ်။

These dangerous gases travel with the wind

ဒီအန္တရာယ်ရှိဓာတ်ငွေ့တွေဟာ လေနဲ့အတူ

spreading hundreds of kilometers from the pollution’s source.

မူလထွက်ရှိရာမှ ကီလိုမီတာရာချီ ပျံ့နှံ့ကုန်ပါတယ်။

Acting like roaming clouds of destruction,

ဖျက်ဆီးရေး မိုးတိမ်တွေအဖြစ် ဦးတည်ချက်မရှိရွေ့လျားပြီး

their presence dramatically increases the acidity of local precipitation,

သူတို့ တည်ရှိမှုက ဒေသအလိုက်မိုးရေချိန်မှာ အက်ဆစ်ပါဝင်မှု အဆမတန်မြင့်စေပြီး

creating acid rain, acid snow, and acid fog.

အက်ဆစ်မိုး၊ အက်ဆစ်နှင်း၊ အက်ဆစ်မြူတွေ ဖန်တီးလိုက်ပါတယ်။

These all acidify lakes and streams, kill crops and forests,

အက်စစ်ဓာတ်များနေတဲ့ ရေကန်နဲ့စမ်းချောင်း တွေက သီးနှံနဲ့ တောအုပ်တွေကို သေစေပြီး

and damage soil to inhibit future growth.

အပင်ကြီးထွားဖို့လိုတဲ့မြေဆီလွှာကို ဖျက်ဆီးပစ်ပါတယ်။

Over time, acid rain can even corrode human structures made of stone or metal.

အချိန်ကြာလေ ကျောက်/သတ္ထုနဲ့လုပ်ထားတဲ့ လူ့အဆောက်အအုံတွေကိုတောင် တိုက်စားနိုင်တယ်။

By the 1970s, scientists in North America and Europe classified acid rain

၁၉၇၀ရောက်တော့ မြောက်အမေရိကနဲ့ဥရောပက သိပ္ပံပညာရှင်တွေဟာ အက်စစ်မိုးကို

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ခြိမ်းခြောက်မှုအနေနဲ့ သတ်မှတ်လာကြပါတယ်။

as a major environmental threat.

But despite clear evidence tying the problem to air pollution,

လေထုညစ်ညမ်းမှုပြသနာကို ဖြေရှင်းဖို့ကြိုးစားရမယ်ံ့အစား

companies denied responsibility and cast doubt on the research.

ကုမ္ပဏီတွေကတာဝန်ယူဖို့ ငြင်းဆန်ခဲ့ကြပြီး သုတေသနအပေါ် မေးခွန်းပြန်ထုတ်ခဲ့ကြပါတယ်။

In the United States, corporations lobbied against regulating pollution,

အမေရိကန်မှာတော့စီးပွားရေးလော်ဘီတွေက ညစ်ညမ်းမှုထိန်းချုပ်ရေးကို ဆန့်ကျင်ပြီး

နိုင်ငံရေးသမားတွေကိုလည်း ဒီလိုပေါ်လစီတွေဟာ

and convinced politicians that such policies

စွမ်းအင်ကုန်ကျစရိတ် တက်စေပြီး အလုပ်တွေကို ခြိမ်းခြောက်တယ်လို့ အယုံသွင်းခဲ့တယ်။

would raise energy costs and threaten jobs.

These obstacles led the government to delay changes,

ဒီလိုအတားအဆီးတွေက အစိုးရရဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေကို နှောင့်နှေးစေခဲ့ပြီး

and mandate further research into the issue.

နောက်ထပ်သုတေသနလုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို ပြဿနာဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။

But after a decade of mounting concern, Congress finally took action.

သို့ပေမဲ့ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုစာ အလေးထားမှု တိုးလာပြီးနောက်ဆုံးတော့အရေးယူနိုင်ခဲ့ပါပြီ

Since the bulk of sulfur dioxide emissions came from power plants,

ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ်အများအပြား ဓာတ်အားပေးစက်ရုံတွေကထွက်တာကြောင့်

the government set a limit on the total amount of it

အစိုးရက စုစုပေါင်းပမာဏတစ်ခု သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။

the electric power sector could emit each year.

တစ်နှစ်မှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးကဏ္ဍမှ ထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ပမာဏပါ။

Then, they divided the permitted emissions into a fixed number of “allowances”

ဒီနောက်မှာ ခွင့်ပြုပမာဏကို စက်ရုံတစ်ခုချင်းစီအတွက်

တစ်သတ်မှတ်တည်း ခွဲပြီး သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။

distributed to each power plant.

A plant could then choose to emit as much sulfur dioxide as they were allowed,

ဓာတ်အားပေးစက်ရုံက ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ် သတ်မှတ်ပမာဏအပြည့်ထုတ်မလား

or reduce their emissions and sell their unused allowances to other power plants.

လျှော့ထုတ်မလား၊ မထုတ်ဘဲပိုနေတဲ့ ပမာဏကို ပြန်ရောင်းမလား ရွေးနိုင်ပါတယ်။

This system, known as “cap and trade,”

ဒီစနစ်ကို “ကန့်သတ်-ရောင်းဝယ်“လို့ ခေါ်ပါတယ်။

offered power plants the economic flexibility to keep costs low

ဓာတ်အားပေးစက်ရုံတွေကို စီးပွားရေးအရ ကုန်ကျစရိတ်နည်းစေပြီး

while strictly limiting pollution.

ညစ်ညမ်းမှုကိုလည်းထိန်းချုပ်ပေးပါတယ်။

Many critics called these allowances licenses to pollute,

ဝေဖန်သူအများစုက ဒီလိုခွင့်ပြုပေးတာကို လေထုညစ်ညမ်းခွင့်လိုင်စင်လို့ သရော်ကြပြီး

or said the government was selling clean air.

လေသန့်ကိုရောင်းစားနေတယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။

But since the cap was set to lower five years into the program,

“ကန့်သတ်-ရောင်းဝယ်“စနစ်ကို ငါးနှစ်တာအစီအစဉ်အဖြစ်သတ်မှတ်ပြီးနောက်

it forced every utility company to reduce emissions in the long term.

ဓာတ်အားပေးကုမ္ပဏီတိုင်းကို ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချဖို့ရေရှည်တွန်းအားပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်

Some plants added desulfurizing scrubbers to their smokestacks,

တချို့စက်ရုံတွေက မီးခိုးခေါင်းတိုင်မှာ ဆာလဖာဖယ်ရှားစက် တပ်ဆင်ကြတယ်

or switched to low-sulfur coal and natural gas.

တချို့က ဆာလဖာပါဝင်မှုနည်းတဲ့မီးသွေးနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကို ပြောင်းလဲသုံးစွဲကြပါတယ်။

Oxides of nitrogen emissions were also reduced

နိုက်ထရိုအောက်ဆိုဒ်ထုတ်လုပ်မှုကိုလည်း လျှော့ချကြပါတယ်။

with relatively low-cost technologies.

အင်မတန် ကုန်ကျစရိတ်နည်းတဲ့ နည်းပညာနဲ့ပါ။

These advances allowed the power sector to grow

ဒီလိုချဲ့ထွင်မှုတွေက ဓာတ်အားပေးကဏ္ဍကို ကြီးထွားစေရင်း

while the cap kept pollution under control.

ညစ်ညမ်းမှုကိုလည်းထိန်းသိမ်းနိုင်ပါတယ်။

By 1985, Canada and the European Union adopted their own solutions,

၁၉၈၅ ခု ရောက်တော့ ကနေဒါနဲ့ ဥရောပသမ္မဂ က သူတို့ကိုယ်ပိုင်ဖြေရှင်းချက်တွေစတင်ခဲ့ပြီး

and international treaties began circulating

နိုင်ငံတကာစာချုပ်များက စတင်လည်ပတ်လာပါတယ်။

to reduce air pollution worldwide.

လေထုညစ်ညမ်းမှုကို ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလျှော့ချဖို့ပါ

ယနေ့ခေတ်မှာတော့ သိပ္ပံနည်းကျ စီးပွားရေး မူဝါဒတွေက အက်စစ်မိုးကို

Today, this science-driven economic policy has largely eliminated acid rain

အမေရိကန်နဲ့ ကနေဒါတစ်လွှားမှာ တော်တော်ဖယ်ရှားပေးနိုင်ပါပြီ

across the United States and Canada.

And while many ecosystems still need time to recover,

ဇီဝစနစ်များစွာကတော့ ပြန်ကောင်းဖို့ အချိန်ယူရပါဦးမယ်။

scientists have sped up the restoration of other areas

တခြားဧရိယာတွေကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းဖို့ကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေက အရှိန်မြှင့်နေကြပါတယ်။

by reintroducing essential organisms killed off by acid rain.

အက်ဆစ်မိုးကသေစေခဲ့တဲ့ မရှိမဖြစ် ဇီဝမျိုးကွဲတွေကို ပြန်လည်ပျိုးထောင်ပါတယ်။

Some countries, like Russia, India, and China

ရှရှား၊ အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ် လို နိုင်ငံတွေမှာတော့

still rely heavily on high-sulfur coal

ဆာလဖာပါဝင်မှုများတဲ့ မီးသွေးကို များစွာ မှီခိုဆဲဖြစ်ပြီး

and continue to struggle with the environmental consequences.

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အတွက် နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေ ဆက်ရှိနေဆဲပါ။

However, acid rain’s relatively quick journey from major threat to minor issue

ဘယ်လိုဘဲဖြစ်ဖြစ် အက်စစ်မိုးပြသနာကို တော်တော်မြန်မြန် ဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

is rightly celebrated as a victory for policies that protect the environment.

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကာကွယ်ရေးပေါ်လစီတွေရဲ့ ကြီးမားတဲ့အောင်မြင်မှုပါ။

Cap and trade can’t solve every environmental problem.

“ကန့်သတ်-ရောင်းဝယ်”စနစ်ဟာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပြသနာတိုင်းကိုတော့မဖြေရှင်းနိုင်ပါဘူး။

But by using scientific consensus to guide policy,

ဒါပေမဲ့ သိပ္ပံနည်းကျသဘောတူညီမှုတွေနဲ့ မူဝါဒတွေကိုထိန်းပြီး

adopting efficient technology,

ခရီးတွင်စေမယ့် နည်းပညာကိုသုံးရင်း

and being unafraid to impose reasonable costs for pollution,

ညစ်ညမ်းမှုအတွက် အကျိုးကြောင်းသင့် လုပ်ရမှာတွေကို ရဲရဲချမှတ်ခဲ့တာကြောင့်

countries can stop a growing storm of destruction before it’s too late.

နိုင်ငံတွေက ကြီးမားတဲ့ပျက်စီးမှုတွေကို အချိန်နောက်မကျခင် ရပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။