Whatever happened to acid rain? - Joseph Goffman

2,604,163 views ・ 2021-04-13

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Elizabeth Zielinska Korekta: Ola Królikowska
00:07
In 1963, scientists studying Hubbard Brook Experimental Forest in New Hampshire
0
7038
6333
W 1963 roku naukowcy badający las eksperymentalny
Hubbard Brook w New Hampshire dokonali szokującego odkrycia.
00:13
made a shocking discovery.
1
13371
1917
00:15
Their most recent rainfall samples were nearly 100 times more acidic than usual.
2
15288
6041
Ich ostatnie próbki opadów deszczu były prawie 100 razy kwaśniejsze niż zwykle.
00:21
At these levels, additional downpours of acid rain
3
21371
3917
Przy takim stężeniu dodatkowe ulewy kwaśnych deszczy
00:25
would destroy the region’s marine and arboreal ecosystems
4
25288
4000
zniszczyłyby regionalne morskie i leśne ekosystemy
00:29
in a matter of decades.
5
29288
1625
w ciągu kilku dekad.
00:30
Urgently sharing their findings with fellow researchers,
6
30913
3249
W trybie pilnym podzielili się tymi odkryciami z innymi naukowcami
00:34
they were determined to answer two questions:
7
34162
3000
i byli zdeterminowani, żeby odpowiedzieć na dwa pytania.
00:37
what was causing this deadly rainfall? And what could be done to stop it?
8
37162
4792
Co powodowało te śmiertelne opady? I co zrobić, żeby je powstrzymać?
00:43
Rain is never just composed of water.
9
43287
3209
Deszcz nigdy nie składa się tylko z wody.
00:46
Chemicals and particulates in the atmosphere can be found in every drop,
10
46496
4625
Substancje chemiczne i pył atmosferyczny można znaleźć w każdej kropli,
00:51
and some compounds— like carbon dioxide—
11
51121
2916
a niektóre związki, jak dwutlenek węgla,
00:54
make even regular rainfall slightly acidic.
12
54037
3334
powodują, że nawet regularne opady są lekko kwaśne.
00:57
But this pales in comparison to the powerful acids produced
13
57871
3958
Ale to nic w porównaniu ze stężonymi kwasami, które powstają,
01:01
when water interacts with oxides of nitrogen or sulfur dioxide.
14
61829
5459
kiedy woda reaguje z tlenkami azotu albo dwutlenku siarki.
01:07
On the pH scale which measures acidity,
15
67746
2792
Na mierzącej kwasowość skali pH
01:10
each whole number is 10 times more acidic than the one above it.
16
70538
4833
każda liczba całkowita mierzy odczyn 10 razy kwaśniejszy niż ta powyżej.
01:15
And where normal rain has a pH of roughly 5.4,
17
75371
4042
Kiedy pH normalnego deszczu wynosi około 5,4,
01:19
rain that’s interacted with these gases can rank as low as 3.7.
18
79413
5250
deszcz reagujący z wymienionymi gazami może mieć nawet tylko 3,7.
01:24
Oxides of nitrogen and sulfur dioxide can appear naturally
19
84829
4250
Tlenki azotu i dwutlenek siarki mogą pojawiać się naturalnie
01:29
as a short-lived byproduct of volcanic eruptions or lightning strikes.
20
89079
5084
jako krótkotrwałe produkty uboczne erupcji wulkanicznych czy nawału piorunów.
01:34
But power plants, refineries, and vehicles that use fossil fuels
21
94163
4541
Jednak elektrownie, rafinerie, i pojazdy, które używają paliw kopalnych,
01:38
consistently pump large quantities into the air.
22
98746
3708
konsekwentnie pompują duże ilości tych gazów do atmosfery.
01:43
These dangerous gases travel with the wind
23
103538
2916
Te niebezpieczne gazy wędrują z wiatrem,
01:46
spreading hundreds of kilometers from the pollution’s source.
24
106454
3459
rozprzestrzeniając się setki kilometrów od źródła zanieczyszczenia.
01:49
Acting like roaming clouds of destruction,
25
109913
2666
Działają jak wędrowne chmury zniszczenia,
01:52
their presence dramatically increases the acidity of local precipitation,
26
112579
5167
a ich obecność drastycznie zwiększa kwasotę lokalnych opadów,
01:57
creating acid rain, acid snow, and acid fog.
27
117746
4083
tworząc kwaśne deszcze, kwaśne śniegi i kwaśną mgłę.
02:02
These all acidify lakes and streams, kill crops and forests,
28
122163
4958
To wszystko zakwasza jeziora i strumienie, niszczy rośliny uprawne i lasy,
02:07
and damage soil to inhibit future growth.
29
127121
3083
rujnuje glebę, hamując jej żyzność.
02:10
Over time, acid rain can even corrode human structures made of stone or metal.
30
130621
5792
Z czasem taki deszcz koroduje nawet kamienne albo metalowe konstrukcje.
02:17
By the 1970s, scientists in North America and Europe classified acid rain
31
137371
6042
Do 1970 roku uczeni w Ameryce Północnej i Europie uznali kwaśne deszcze
02:23
as a major environmental threat.
32
143413
2000
za główne zagrożenie dla środowiska.
02:25
But despite clear evidence tying the problem to air pollution,
33
145413
3750
Ale mimo dowodów łączących ten problem z zanieczyszczeniem atmosfery
02:29
companies denied responsibility and cast doubt on the research.
34
149163
4666
firmy odmówiły wzięcia odpowiedzialności i zakwestionały prace badawcze.
02:33
In the United States, corporations lobbied against regulating pollution,
35
153829
4792
W USA koncerny sprzeciwiły się wdrożeniu reguł regulujących skażenie atmosfery
02:38
and convinced politicians that such policies
36
158621
2833
i przekonały polityków, że taka strategia
02:41
would raise energy costs and threaten jobs.
37
161454
3209
podniosłaby koszty energii i mogłaby zagrozić utratą miejsc pracy.
02:44
These obstacles led the government to delay changes,
38
164663
3208
Te przeszkody sprawiły, że rząd opóźnił wdrożenie zmian
02:47
and mandate further research into the issue.
39
167871
3000
i nakazał dalsze badania naukowe na ten temat.
02:50
But after a decade of mounting concern, Congress finally took action.
40
170871
4625
Ale po dekadzie rosnących obaw Kongres w końcu podjął działania.
02:56
Since the bulk of sulfur dioxide emissions came from power plants,
41
176538
3875
Większość emisji dwutlenku siarki pochodziła z elektrowni,
03:00
the government set a limit on the total amount of it
42
180413
2791
więc rząd ustalił limit na całkowitą ilość jego wydzielania,
03:03
the electric power sector could emit each year.
43
183204
3042
który sektor elektroenergetyczny mógł emitować rocznie.
03:06
Then, they divided the permitted emissions into a fixed number of “allowances”
44
186538
5708
Następnie podzielono dozwolone emisje w stałą liczbę “zezwoleń”
03:12
distributed to each power plant.
45
192246
2167
przydzielonych każdej elektrowni.
03:14
A plant could then choose to emit as much sulfur dioxide as they were allowed,
46
194413
5041
Elektrownia mogła wtedy wyemitować zgodną z uprawnieniami ilość dwutlenku siarki
03:19
or reduce their emissions and sell their unused allowances to other power plants.
47
199454
6459
albo zmniejszyć emisję i sprzedać zbędne kompetencje innym elektrowniom.
03:25
This system, known as “cap and trade,”
48
205913
3125
Ten system ograniczeń emisji i handlu uprawnieniami
03:29
offered power plants the economic flexibility to keep costs low
49
209038
4250
zapewniał elastyczność ekonomiczną pozwalającą utrzymać niskie koszty
03:33
while strictly limiting pollution.
50
213288
1958
i ściśle ograniczyć ilość zanieczyszczeń.
03:35
Many critics called these allowances licenses to pollute,
51
215996
3708
Wielu krytyków nazwało te przydziały licencjami na zanieczyszczanie środowiska
03:39
or said the government was selling clean air.
52
219704
2834
albo mówiło, że rząd sprzedaje czyste powietrze.
03:42
But since the cap was set to lower five years into the program,
53
222704
4000
Jednak poziom miał być obniżony po pięciu latach trwania programu,
03:46
it forced every utility company to reduce emissions in the long term.
54
226704
4667
więc zmusił on każdą firmę energetyczną
do długoterminowej redukcji zanieczyszczeń.
03:51
Some plants added desulfurizing scrubbers to their smokestacks,
55
231704
4167
Niektóre elektrownie dodały płuczki odsiarczające do swoich kominów
03:55
or switched to low-sulfur coal and natural gas.
56
235871
3958
albo przestawiły się na gaz ziemny lub węgiel o niskiej zawartości siarki.
03:59
Oxides of nitrogen emissions were also reduced
57
239829
3042
Emisje tlenków azotu zostały również zredukowane
04:02
with relatively low-cost technologies.
58
242871
2417
za pomocą stosunkowo tanich technologii.
04:05
These advances allowed the power sector to grow
59
245621
3083
Te modernizacje pozwoliły sektorowi energetycznemu na rozwój,
04:08
while the cap kept pollution under control.
60
248704
2584
a “zezwolenia” kontrolowały poziom zanieczyszczeń.
04:11
By 1985, Canada and the European Union adopted their own solutions,
61
251496
5042
Do 1985 roku Kanada i Unia Europejska przyjęły własne rozwiązania,
04:16
and international treaties began circulating
62
256538
3041
a celem międzynarodowych traktatów
04:19
to reduce air pollution worldwide.
63
259579
2542
było obniżenie globalnego zanieczyszczenia powietrza.
04:23
Today, this science-driven economic policy has largely eliminated acid rain
64
263038
5250
Taka naukowo-ekonomiczna polityka prawie wyeliminowała kwaśne deszcze
04:28
across the United States and Canada.
65
268288
2125
w całych Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.
04:30
And while many ecosystems still need time to recover,
66
270704
3250
I choć wiele ekosystemów ciągle potrzebuje czasu, żeby się odbudować,
04:33
scientists have sped up the restoration of other areas
67
273954
3500
naukowcy przyspieszyli regenerację innych obszarów
04:37
by reintroducing essential organisms killed off by acid rain.
68
277454
4625
przez ponowne wprowadzanie niezbędnych organizmów zabitych przez kwaśne deszcze.
04:42
Some countries, like Russia, India, and China
69
282454
2875
Niektóre kraje, jak Rosja, Indie czy Chiny,
04:45
still rely heavily on high-sulfur coal
70
285329
3042
nadal polegają na węglu o dużej zawartości siarki,
04:48
and continue to struggle with the environmental consequences.
71
288371
3875
przez co wciąż zmagają się z konsekwencjami dla środowiska.
04:52
However, acid rain’s relatively quick journey from major threat to minor issue
72
292246
5333
Mimo to niebezpieczeństwo kwaśnych deszczy zredukowano do małego problemu
04:57
is rightly celebrated as a victory for policies that protect the environment.
73
297579
4792
i jest to słusznie uznawane za zwycięstwo polityki chroniącej środowisko.
05:02
Cap and trade can’t solve every environmental problem.
74
302746
3250
Międzynarodowe porozumienia nie rozwiążą każdego problemu.
05:05
But by using scientific consensus to guide policy,
75
305996
3375
Ale zgoda naukowców co do wyznaczania zasad dotyczących polityki,
05:09
adopting efficient technology,
76
309371
1958
wdrażanie wydajnych technologii
05:11
and being unafraid to impose reasonable costs for pollution,
77
311329
3917
i brak obaw co do narzucania rozsądnych kosztów za zanieczyszczenie powietrza
05:15
countries can stop a growing storm of destruction before it’s too late.
78
315246
4042
mogą zatrzymać rosnącą skalę zniszczeń, zanim będzie za późno.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7