The dark history of werewolves - Craig Thomson

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

In the fall of 1589, the town of Bedburg, Germany,

၁၅၈၉ ခုနှစ် ဆောင်းဦး၊ ဂျာမနီနိုင်ငံ၊ ဘက်ဒ်ဘာ့ဂ်မြို့မှာ

held a highly publicized trial.

လူသိရှင်ကြား စစ်ဆေးမှုတစ်ခုလုပ်ခဲ့တယ်။

Peter Stubbe was accused of several gruesome crimes,

ပီတာ စတက်ဘီဟာ လူသတ်မှု၊ ကိုယ်ထိလက်ရောက် ကျူးလွန်မှု၊

including murder, assault, and cannibalism.

လူသားစား ဓလေ့ အပါအဝင် စက်ဆုပ်စရာ ရာဇဝတ်မှုများစွာနဲ့ စွပ်စွဲခံရတယ်။

But perhaps the most sinister accusation of them all,

ဒါပေမဲ့ အားလုံးထဲက အဆိုးညစ်ဆုံးစွပ်စွဲချက်ကတော့

was of being a werewolf.

သမန်းဝံပုလွေဖြစ်နေတာ ဖြစ်နိုင်တယ်။

In his confession, Peter claimed that the devil had given him a magic girdle,

ဝန်ခံချက်မှာ ပီတာက နတ်ဆိုးက သူ့ကို ဝံပုလွေ အဖြစ် ပြောင်းပြီး ကြောက်စရာ လုပ်ရပ်တွေကို

which allowed him to transform into a wolf and perform his horrific acts.

လုပ်ခွင့်ပေးတဲ့၊ မှော် ခါးပန်းကြိုး တစ်ခု ပေးခဲ့တယ်လို့ အခိုင်အမာ ပြောဆိုခဲ့တယ်။

Stories of werewolves existed well before this trial and continue to live on today.

ဒီစစ်ဆေးမှုမတိုင်ခင်ကကို ဝံပုလွေ ပုံပြင် တွေ ရှိခဲ့ပြီး ဒီနေ့အထိ ဆက်ရှင်သန်ဆဲပါ။

They’re especially prominent in European literature and folklore,

ဒါတွေက အထူးသဖြင့် ဥရောပ စာပေနဲ့ ရိုးရာပုံပြင်တွေမှာ ထင်ရှားပြီး

and often found in cultures where the wolf is the largest natural predator.

မကြာခဏတော့ ဝံပုလွေကို အကြီးမားဆုံး သဘာဝ သားရဲအဖြစ် ယဉ်ကျေးမှုတွေမှာ တွေ့ရတယ်။

Over the years, the image of the werewolf has continuously evolved,

နှစ်ကာလတွေတစ်လျှောက်မှာ သမန်းဝံပုလွေရဲ့ ပုံရိပ်ဟာ အဆက်မပြတ် ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာပြီး

often reflecting the fears and prejudices of that time.

အဲဒီအချိန်တုန်းက ကြောက်ရွံ့မှုတွေနဲ့ မလိုမုန်းထားမှုကို ရောင်ပြန်ဟပ်လေ့ရှိတယ်။

In early literature, werewolves were sometimes painted as sympathetic figures:

အစောပိုင်း စာပေတွေမှာ သမန်းဝံပုလွေတွေကို တစ်ခါတလေ စာနာတဲ့ အသွင်တွေအဖြစ် ရေးဆွဲတယ်၊

victims of curses who longed to return to their human form.

လူသားအသွင်ကို ပြန်သွားချင်တဲ့ ကျိန်စာသင့် သားကောင်တွေအဖြစ်ပါ။

In the story of Gilgamesh,

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၄.၀၀၀ ကျော်က

one of the earliest written accounts of werewolves from over 4.000 years ago,

ရေးသားခဲ့တဲ့ သမန်းဝံပုလွေတွေရဲ့ အစောဆုံး မှတ်တမ်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Gilgamesh ပုံပြင်မှာ

a shepherd falls in love with the goddess of love, Ishtar,

သိုးထိန်းတစ်ယောက်ဟာ အချစ်နတ်ဘုရား အီရှတာကို ချစ်ကြိုက်သွားပြီး ချစ်ခင်မှုကို

who transforms him into a wolf when she grows tired of his affection.

ငြီးငွေ့လာတဲ့အခါ သူက သိုးထိန်းကို ဝံပုလွေအဖြစ် အသွင်ပြောင်းလိုက်တယ်။

In this and several other stories that followed,

ဒါနဲ့ နောက်ပိုင်းပုံပြင်များစွာမှာ သမန်းဝံပုလွေတွေဟာ

werewolves were often men who had fallen prey to deceitful, alluring women.

လှည့်ဖြား၊ ဆွဲဆောင်တဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ သားကောင်အဖြစ်ကျရောက်လေ့ရှိတယ်။

In the medieval story of “Bisclavret,”

“Bisclavret” ရဲ့ အလယ်ခေတ် ပုံပြင်ထဲမှာ

a knight is trapped in wolf form by the cunning of his wife,

သူရဲကောင်းတစ်ယောက်ဟာ အခြားသူတစ်ယောက်နဲ့ ခိုးရာလိုက်ဖိူ့ သူ့ကို ထားခဲ့တဲ့

who leaves him to elope with another man.

သူ့ဇနီးရဲ့ စဉ်းလဲမှုကြောင့် ဝံပုလွေအသွင် ပိတ်မိနေတယ်။

Other early stories explored fears about the darker side of human nature,

အခြားအစောပိုင်း ပုံပြင်တွေက လူသားစား ဓလေ့၊ လူသတ်မှုစတဲ့ တားမြစ်ထား.တာတွေ အပါအဝင်

including taboos such as cannibalism and murder.

လူ့သဘာဝရဲ့ အမှောင်ခြမ်းနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အကြောက်တွေကို စူးစမ်းခဲ့ကြတယ်။

In ancient Greek mythology,

ရှေးဟောင်း ဂရိဒဏ္ဍာရီမှာ

King Lycaon was transformed into a wolf by Zeus,

ဘုရင် Lycaon က နတ်ဘုရားကို လူသား စားဖို့ လှည့်ဖြားဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပြီးနောက်

after he attempted to trick the god into eating human flesh.

Zeus က သူကို ဝံပုလွေအဖြစ် အသွင်ပြောင်းခဲ့တယ်။

As Catholicism spread throughout Europe,

ဥရောပတစ်ခွင်မှာ ကက်သလစ်အယူဝါဒ ပျံ့နှံ့လာတာနဲ့အမျှ

werewolves became increasingly linked to magic, sorcery, and pagan belief.

သမန်းဝံပုလွေတွေဟာ မှော်အတတ်၊ စုန်းအတတ်နဲ့ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အယူတွေနဲ့ ပိုဆက်နွှယ်လာတယ်။

By the 16th century, many people struggled separating werewolf fiction from fact.

၁၆ ရာစုမှာ လူအတော်များများဟာ သမန်းဝံပုလွေ စိတ်ကူးကနေ အမှန် ခွဲထုတ်ဖို့ကြိုးစားတယ်။

Political, economic, and religious upheavals

နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ ဘာသာရေးမငြိမ်မသက်မှုတွေကြောင့်

gave rise to the infamous European witch trials.

နာမည်ဆိုးနဲ့ကျော်ကြားတဲ့ ဥရောပ စုန်းမ စစ်ဆေးမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာတယ်။

And while witches were the main targets, in some areas,

စုန်းမတွေက အဓိက ပစ်မှတ်တွေဖြစ်ခဲ့ပေမဲ့၊ အချို့ ဒေသတွေမှာ၊

alleged werewolves like Peter Stubbe were also tried and executed.

ပီတာ စတက်ဘီလို စွပ်စွဲခံရတဲ့ သမန်းဝံပုလွေ တွေကိုလည်း တရားစွဲပြီး ကွပ်မျက်ခဲ့တယ်။

Today, some historians view the trials as driven by a fear of outsiders,

ဒီနေ့ခေတ် သမိုင်းပညာရှင်တချို့က စမ်းဆေးမှု တွေဟာ အပြင်လူတွေကိုကြောက်တာအပြင် ရက်စက်တဲ့

as well as society's early attempts to understand brutal crimes.

အမှုတွေကို နားလည်ဖို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ အစောပိုင်း ကြိုးပမ်းမှုတွေအဖြစ် မြင်ကြတယ်။

While public belief in werewolves died down by the 17th century

၁၇ ရာစုမှာ ဆေးပညာနဲ့ စိတ်ပညာ တိုးတက်လာတာကြောင့်

as medicine and psychology advanced,

သမန်းဝံပုလွေတွေကို အများယုံကြည်မှုက နည်းသွားပေမဲ့

the myth would re-emerge in literature.

ဒီယုံတမ်းဒဏ္ဍာရီက စာပေတွေမှာ ပြန်ပြန်ပေါ်လာနေတယ်။

By the Victorian period, werewolves had transformed again,

ဗစ်တိုးရီးယန်း ခေတ်အရောက်မှာ မကြာခဏ ကိုယ်ကျင့်နဲ့ စိတ်ပိုင်း ယိုယွင်းမှု

often embodying fears of moral and psychological decay.

အကြောက်တရားတွေကို ပုံဖော်ရင်း သမန်းဝံပုလွေတွေဟာ အသွင်ထပ်ပြောင်းသွားတယ်။

In George Reynolds’s “Wagner the Wehrwolf,”

ဂျော့ခ်ျ ရိုင်နိုလ်ဒ်ရဲ့ ”Wagner the Wehrwolf ” မှာ

the protagonist makes a pact with the devil to achieve eternal youth.

ဇာတ်လိုက် ထာဝရ နုပျိုမှု ရရှိဖို့ နတ်ဆိုးနဲ့ ကတိကဝတ်တစ်ခု လုပ်ခဲ့တယ်။

But in return, he transforms into a violent howling wolf

ဒါပေမဲ့ အပြန်အလှန်အနေနဲ့ သူဟာ လကုန်တိုင်းမှာ အပြင်းအထန် အူနေတဲ့

at the end of every month.

ဝံပုလွေအဖြစ် အသွင်ပြောင်းသွားတယ်။

By the mid-20th century,

၂၀ ရာစုအလယ်ပိုင်း အရောက်မှာ

werewolves found a new home to haunt— the silver screen.

သမန်းဝံပုလွေတွေဟာ ငွေရောင် ပိတ်ကားမှာ စက်ကျဖို့ နေရာသစ်တစ်ခု တွေ့သွားတယ်။

Here, the werewolf began to take its modern form.

ဒီနေရာမှာ သမန်းဝံပုလွေဟာ ခေတ်သစ်အသွင် စဆောင်လာတယ်။

For example, the idea that the curse could be transmitted through bites

ဥပမာ၊ ကိုက်တာတွေကနေ ကျိန်စာတိုက်နိုင်ပြီး လပြည့်နဲ့

and triggered by a full moon

အစပျိုးပေးနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို

was first popularized with the 1935 film “Werewolf of London.”

၁၉၃၅ ခုနှစ် ”Werewolf of London ” ရုပ်ရှင်နဲ့ အတူ ပထဆုံး လူကြိုက်များခဲ့တယ်။

Produced in the United States,

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ ထုတ်လုပ်ခဲ့တဲ့

the film identifies the werewolf infection as originating from the east—

ရုပ်ရှင်က သမန်းဝံပုလွေ ကူးစက်မှုက အရှေ့တိုင်း အထူးသဖြင့် တိဘက်ကနေ

specifically Tibet.

အစပြုလာတယ်လို့ ဖော်ပြတယ်။

This mirrored xenophobic fears of the time—

မြောက်အမေရိကနဲ့ ဥရောပကို ပြောင်းရွှေ့လာတဲ့ အရှေ့ အာရှသားတွေဟာ

that East Asian immigrants into North America and Europe

အနောက်ရဲ့ တည်ငြိမ်မှုနဲ့ အာဏာကို ခြိမ်းခြောက်တယ်ဆိုတဲ့ အဲဒီအချိန်က

threatened the stability and power of the west.

နိုင်ငံခြားသား မုန်းတီးမှု အကြောက်တရားတွေကို ဒါက ထင်ဟပ်နေတာပါ။

Werewolf hunters adopted silver as their weapon of choice

သမန်းဝံပုလွေ မုဆိုးတွေဟာ ၁၉၄၁ ခုနှစ် ” The Wolf Man ” ကို အသုံးပြုပြီးနောက်

after its use in 1941′s “The Wolf Man.”

ပိတ်ကားကို သူတို့ရွေးချယ်တဲ့ လက်နက်အဖြစ် ခံယူခဲ့ကြတယ်။

Written by Jewish writer Curt Siodmak,

ဂျူးလူမျိုး စာရေးဆရာ Curt Siodmak ရေးသားခဲ့တဲ့

the film is viewed by many scholars as an allegory for Nazi brutality.

ရုပ်ရှင်ကို ပညာရှင်များစွာက နာဇီ ရက်စက်မှု အတွက် ပုံဆောင်တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ကြတယ်။

In the film, a pentagram appears on the palm of the werewolf’s next victim,

ရုပ်ရှင်မှာ သမန်းဝံပုလွေရဲ့ နောက်သားကောင် ရဲ့ လက်ဖဝါးမှာ ၅မြှောင့်ကြယ်ပေါ်လာတယ်၊

which is thought to allude to the compulsory Star of David badges

ဒါကို ၁၉၃၀ နဲ့ ၄၀ လွန် နှစ်တွေ အတွင်း ဥရောပမှာ တွေ့တဲ့ ဒေးဗစ် တံဆိပ် ကြယ်ကို

found in Europe during the 1930 and 40s.

မဖြစ်မနေ ရည်ညွှန်းတယ်လို့ ယူဆခဲ့ကြတယ်။

Since the 1950s, cinematic werewolves have frequently infected

၁၉၅၀ နှစ်လွန်တွေကတည်းက ရုပ်ရှင်ဆိုင်ရာ သမန်းဝံပုလွေတွေဟာ သားကောင်သစ် တစ်စု

a new group of victims:

ဆယ်ကျော်သက်တွေကို

the teenager.

မကြာခဏ ကူးစက်ခဲ့တယ်။

Here, werewolves are often symbols of male aggression

ဒီနေရာမှာ သမန်းဝံပုလွေတွေက ပုရိသ ရန်လိုမှုနဲ့ မြီးကောင်ပေါက်အရွယ်

and the uncertainty of adolescence.

မရေရာမှုရဲ့ အမှတ်လက္ခဏာတွေ ဖြစ်လေ့ရှိတယ်။

By the end of the century,

ရာစုနှစ်အကုန်မှာ

some films began to use the beastly transformation

တချို့ရုပ်ရှင်တွေက ပျိုဘော်ဝင်ချိန် အကြောင်းအရာတွေကိုစူးစမ်းဖို့ တိရိစ္ဆာန်လို

to explore themes of puberty,

အသွင်ပြောင်းမှုကို စသုံးလာကြတယ်။

occasionally with a distinctly feminist perspective.

ရံဖန်ရံခါ ကွဲပြားတဲ့ အမျိူးသမီးဝါဒီ ရှုထောင့်တစ်ခုနဲ့ပါ။

Yet, like all great monsters, the werewolf lives on,

ဒါပေမဲ့ သတ္တှဝါကြီးတွေအားလုံးလိုပဲ သမန်းဝံပုလွေက ဆက်ရှင်သန်နေပြီး

and will continue changing to fit its future audience’s needs.

သူ့ရဲ့ အနာဂတ် ပရိသတ်ရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေနဲ့ အံကျဖြစ်ဖို့ ဆက်လက်ပြောင်းလဲသွားမှာပါ။

But, for the time being, it may be best to stock up on silver,

ဒါပေမဲ့ အခုအချိန်မှာတော့ ပိတ်ကားမှာ သိုလှောင်တာ၊ လမ်းမှာ ဆက်ရှိနေတာ

keep to the road, and beware the moon.

လကို သတိထားတာက အကောင်းဆုံးဖြစ်မှာပါ။