The dark history of werewolves - Craig Thomson

365,424 views ・ 2023-10-26

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Su Nè Reviewer: Thái Hưng Trần
00:07
In the fall of 1589, the town of Bedburg, Germany,
0
7003
4087
Vào mùa thu năm 1589, thị trấn Bedburg, Đức,
00:11
held a highly publicized trial.
1
11090
2294
đã tổ chức một phiên tòa công bố rộng rãi.
00:13
Peter Stubbe was accused of several gruesome crimes,
2
13760
3753
Peter Stubbe bị buộc tội một số tội ác khủng khiếp,
00:17
including murder, assault, and cannibalism.
3
17513
3170
bao gồm giết người, tấn công và ăn thịt đồng loại.
00:20
But perhaps the most sinister accusation of them all,
4
20975
3212
Nhưng có lẽ lời buộc tội nham hiểm nhất trong tất cả họ,
00:24
was of being a werewolf.
5
24187
2002
là họ là người sói.
00:26
In his confession, Peter claimed that the devil had given him a magic girdle,
6
26314
5005
Trong lời thú tội, Peter tiết lộ ma quỷ đã cho anh ta một chiếc thắt lưng ma thuật
00:31
which allowed him to transform into a wolf and perform his horrific acts.
7
31319
5213
phép anh ta biến thành một con sói và thực hiện những hành động khủng khiếp.
00:36
Stories of werewolves existed well before this trial and continue to live on today.
8
36866
5297
Câu chuyện về người sói đã có từ lâu trước phiên tòa này và tồn tại cho đến ngày nay.
00:42
They’re especially prominent in European literature and folklore,
9
42330
3670
Chúng đặc biệt nổi bật trong văn học và văn hóa dân gian châu Âu,
00:46
and often found in cultures where the wolf is the largest natural predator.
10
46000
4755
và thường tìm thấy trong các nền văn hóa sói là động vật ăn thịt tự nhiên lớn nhất.
00:51
Over the years, the image of the werewolf has continuously evolved,
11
51130
4380
Qua nhiều năm, hình ảnh người sói liên tục phát triển,
00:55
often reflecting the fears and prejudices of that time.
12
55510
3837
thường phản ánh những nỗi sợ hãi và định kiến thời đó .
01:00
In early literature, werewolves were sometimes painted as sympathetic figures:
13
60098
5088
Trong văn học ban đầu, người sói đôi khi được vẽ như những nhân vật thông cảm:
01:05
victims of curses who longed to return to their human form.
14
65186
4338
nạn nhân của những lời nguyền khao khát được trở lại hình dạng con người của họ.
01:09
In the story of Gilgamesh,
15
69690
1794
Trong câu chuyện về Gilgamesh,
01:11
one of the earliest written accounts of werewolves from over 4.000 years ago,
16
71484
4880
một trong những câu chuyện viết sớm nhất về người sói từ hơn 4.000 năm trước,
01:16
a shepherd falls in love with the goddess of love, Ishtar,
17
76364
4129
người chăn cừu yêu thần tình yêu, Ishtar,
01:20
who transforms him into a wolf when she grows tired of his affection.
18
80576
4838
người biến anh ta thành một con sói khi cô cảm thấy mệt mỏi với tình cảm của anh ta.
01:25
In this and several other stories that followed,
19
85540
2836
Trong câu chuyện này và một số câu chuyện khác sau đó, người
01:28
werewolves were often men who had fallen prey to deceitful, alluring women.
20
88376
5380
Sói thường là người đàn ông đã từng là con mồi bị người phụ nữ lừa dối, quyến rũ.
01:33
In the medieval story of “Bisclavret,”
21
93923
2169
Câu chuyện thời trung cổ của “Bisclavret”,
01:36
a knight is trapped in wolf form by the cunning of his wife,
22
96175
3963
một hiệp sĩ bị mắc kẹt trong hình dạng sói bởi sự xảo quyệt của vợ,
01:40
who leaves him to elope with another man.
23
100138
2544
người đã để anh ta bỏ trốn với người khác.
01:42
Other early stories explored fears about the darker side of human nature,
24
102974
4921
Câu chuyện ban đầu khác khám phá những nỗi sợ hãi về mặt tối của bản chất con người,
01:47
including taboos such as cannibalism and murder.
25
107895
3295
bao gồm những điều cấm kỵ như ăn thịt đồng loại và giết người.
01:51
In ancient Greek mythology,
26
111357
1835
Trong thần thoại Hy Lạp cổ đại,
01:53
King Lycaon was transformed into a wolf by Zeus,
27
113192
3963
vua Lycaon đã bị thần Zeus biến thành một con sói,
01:57
after he attempted to trick the god into eating human flesh.
28
117155
4254
sau khi ông cố gắng lừa vị thần ăn thịt người.
02:01
As Catholicism spread throughout Europe,
29
121826
2336
Khi Công giáo lan rộng khắp châu Âu,
02:04
werewolves became increasingly linked to magic, sorcery, and pagan belief.
30
124162
5338
người Sói ngày càng gắn liền với ma thuật, phù thủy và tín ngưỡng ngoại giáo.
02:09
By the 16th century, many people struggled separating werewolf fiction from fact.
31
129750
5297
Đến thế kỷ 16, nhiều người đã phải vật lộn tách tiểu thuyết người sói khỏi thực tế.
02:15
Political, economic, and religious upheavals
32
135214
2920
biến động chính trị, kinh tế và tôn giáo đã làm nảy sinh các
02:18
gave rise to the infamous European witch trials.
33
138134
3503
phiên tòa phù thủy khét tiếng ở châu Âu.
02:21
And while witches were the main targets, in some areas,
34
141888
3628
Và trong khi phù thủy là mục tiêu chính, ở một số khu vực, những người sói
02:25
alleged werewolves like Peter Stubbe were also tried and executed.
35
145516
5422
bị cáo buộc như Peter Stubbe cũng bị xét xử và hành quyết.
02:31
Today, some historians view the trials as driven by a fear of outsiders,
36
151147
5088
Ngày nay, một số nhà sử học coi các phiên tòa là do nỗi sợ hãi của người ngoài
02:36
as well as society's early attempts to understand brutal crimes.
37
156235
4797
, cũng như những nỗ lực ban đầu của xã hội để hiểu những tội ác tàn bạo.
02:41
While public belief in werewolves died down by the 17th century
38
161240
4338
Trong khi niềm tin của công chúng về người sói đã giảm dần vào thế kỷ 17
02:45
as medicine and psychology advanced,
39
165578
2377
khi y học và tâm lý học tiến bộ,
02:47
the myth would re-emerge in literature.
40
167955
2378
huyền thoại sẽ tái xuất hiện trong văn học
02:50
By the Victorian period, werewolves had transformed again,
41
170374
3838
. Đến thời Victoria, người sói đã biến đổi một lần nữa,
02:54
often embodying fears of moral and psychological decay.
42
174212
4170
thường thể hiện nỗi sợ hãi về sự suy thoái về đạo đức và tâm lý.
02:58
In George Reynolds’s “Wagner the Wehrwolf,”
43
178716
2878
Trong “Người Sói Wanger” của George Reynolds’s,
03:01
the protagonist makes a pact with the devil to achieve eternal youth.
44
181594
4796
ma quỷ để đạt được tuổi trẻ vĩnh cửu.
03:06
But in return, he transforms into a violent howling wolf
45
186515
4380
Nhưng đổi lại, anh ta biến thành một con sói hú dữ dội
03:10
at the end of every month.
46
190895
1877
vào cuối mỗi tháng.
03:13
By the mid-20th century,
47
193147
1710
Vào giữa thế kỷ 20,
03:14
werewolves found a new home to haunt— the silver screen.
48
194857
3629
người sói đã tìm thấy một ngôi nhà mới để ám ảnh - màn bạc.
03:18
Here, the werewolf began to take its modern form.
49
198778
3170
Tại đây, người sói bắt đầu có hình dạng hiện đại.
03:21
For example, the idea that the curse could be transmitted through bites
50
201989
4213
Ví dụ, ý tưởng rằng lời nguyền có thể được truyền qua vết cắn
03:26
and triggered by a full moon
51
206202
1918
và kích hoạt bởi trăng tròn lần đầu tiên
03:28
was first popularized with the 1935 film “Werewolf of London.”
52
208120
5422
được phổ biến với bộ phim “Người sói ở London” năm 1935.
03:33
Produced in the United States,
53
213918
1710
sản xuất ở Hoa Kỳ, bộ phim xác định
03:35
the film identifies the werewolf infection as originating from the east—
54
215628
4963
sự lây nhiễm của người sói có nguồn gốc từ phía đông -
03:40
specifically Tibet.
55
220591
1627
cụ thể là Tây Tạng.
03:42
This mirrored xenophobic fears of the time—
56
222635
3003
Điều này phản ánh nỗi sợ bài ngoại vào thời bấy giờ -
03:45
that East Asian immigrants into North America and Europe
57
225638
3378
rằng những người nhập cư Đông Á vào Bắc Mỹ và Châu Âu
03:49
threatened the stability and power of the west.
58
229016
3128
đe dọa sự ổn định và quyền lực của phương Tây.
03:52
Werewolf hunters adopted silver as their weapon of choice
59
232478
3962
Những thợ săn người sói đã sử dụng bạc làm vũ khí lựa chọn của họ
03:56
after its use in 1941′s “The Wolf Man.”
60
236440
3420
sau khi dùng trong “Người sói” năm 1941.
04:00
Written by Jewish writer Curt Siodmak,
61
240152
2795
Được viết bởi người Do Thái Curt Siodmak,
04:02
the film is viewed by many scholars as an allegory for Nazi brutality.
62
242947
5213
phim được nhiều học giả xem như câu chuyện ngụ ngôn cho sự tàn bạo của Đức Quốc xã.
04:08
In the film, a pentagram appears on the palm of the werewolf’s next victim,
63
248244
4796
Trong phim, ngôi sao năm cánh hiện trên bàn tay của nạn nhân kế tiếp của người sói
04:13
which is thought to allude to the compulsory Star of David badges
64
253040
4213
được cho là ám chỉ huy hiệu Ngôi sao David bắt buộc được
04:17
found in Europe during the 1930 and 40s.
65
257253
3003
tìm ở châu Âu vào những năm 1930 và 40.
04:20
Since the 1950s, cinematic werewolves have frequently infected
66
260506
4338
Kể từ những năm 1950, người sói điện ảnh thường xuyên lây nhiễm cho
04:24
a new group of victims:
67
264844
1710
một nhóm nạn nhân mới:
04:26
the teenager.
68
266554
1084
thiếu niên.
04:27
Here, werewolves are often symbols of male aggression
69
267805
3587
Ở đây, người sói thường là biểu tượng của sự hung hăng của nam giới
04:31
and the uncertainty of adolescence.
70
271392
2377
và sự không chắc chắn của tuổi thiếu niên.
04:33
By the end of the century,
71
273769
1418
Đến cuối thế kỷ,
04:35
some films began to use the beastly transformation
72
275187
3462
một số bộ phim bắt đầu sử dụng sự biến đổi quái thú
04:38
to explore themes of puberty,
73
278649
2002
để khám phá các chủ đề về tuổi dậy thì,
04:40
occasionally with a distinctly feminist perspective.
74
280651
3212
đôi khi với quan điểm nữ quyền rõ rệt.
04:44
Yet, like all great monsters, the werewolf lives on,
75
284363
3587
Tuy nhiên, giống như tất cả những con quái vật vĩ đại, người sói vẫn sống
04:47
and will continue changing to fit its future audience’s needs.
76
287950
4171
và sẽ tiếp tục thay đổi để phù hợp với nhu cầu của khán giả trong tương lai.
04:52
But, for the time being, it may be best to stock up on silver,
77
292246
3712
Nhưng, trong thời gian này, tốt nhất là bạn nên tích trữ bạc,
04:56
keep to the road, and beware the moon.
78
296000
2627
đi trên đường và cẩn thận với mặt trăng.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7