Why the @#$% is there so much traffic? - Benjamin Seibold

568,337 views ・ 2020-05-28

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
00:06
You’re cruising down the highway when all of a sudden
0
6897
2530
အဝေးပြေးလမ်းပေါ်မှာ အရှိန်နဲ့မောင်းနေတုန်း ရုတ်တရက်
00:09
endless rows of brake lights appear ahead.
1
9427
2920
အဆုံးမရှိတဲ့ ဘရိတ်မီးတန်းတွေ ရှေ့မှာ ပေါ်လာတယ်။
00:12
There’s no accident, no stoplight,
2
12347
2240
ယာဉ်တိုက်မှုမရှိ၊ ယာဉ်အချက်ပြမီးနီမရှိ၊
00:14
no change in speed limit or narrowing of the road.
3
14587
2936
အရှိန်ကန့်သတ်ချက် မပြောင်းလဲ၊ (သို့) လမ်းကျဉ်းသွားတာ မရှိဘူး။
00:17
So why the @#$%! is there so much traffic?
4
17523
3484
ဒါဆို ဘာလို့ ယာဥ်ကြောက သိပ်များနေတာလဲ။
အကြောင်းပြချက်မရှိဘဲ ယာဉ်ကြောတွေ ရပ်တန့်လုနီး ဖြစ်နေတဲ့အခါ
00:21
When traffic comes to a near standstill for no apparent reason,
5
21007
3580
00:24
it’s called a phantom traffic jam.
6
24587
2930
ဒါကို phantom traffic jam လို့ ခေါ်ပါတယ်။
00:27
A phantom traffic jam is an emergent phenomenon
7
27517
2900
phantom traffic jam ဟာ ၎င်း၏ အစိတ်အပိုင်းစုစုပေါင်းထက်
00:30
whose behavior takes on a life of its own, greater than the sum of its parts.
8
30417
4600
ပိုကြီးတဲ့ အပြုအမူက ၎င်းရဲ့ ဘဝအပေါ် သက်ရောက်တဲ့ ပေါ်ပေါက်စ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါ။
ဒါပေမဲဲ့ ဒီကြားကနေ ဒီအကျပ်အတည်းတွေကို ပုံဖော်နိုင်တယ်၊
00:35
But in spite of this, we can actually model these jams,
9
35017
3630
00:38
even understand the principles that shape them—
10
38647
2590
ပုံသွင်းတဲ့ အခြေခံမူတွေကိုတောင် နားလည်နိုင်ပြီး
00:41
and we’re closer than you might think
11
41237
1800
အနာဂတ်မှာ ဒီလို ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှု
00:43
to preventing this kind of traffic in the future.
12
43037
3160
မျိုးတွေကို တားဆီးဖို့ သင်ထင်တာထက် ပိုနီးစပ်တယ်။
00:46
For a phantom traffic jam to form, there must be a lot of cars on the road.
13
46197
4893
phantom traffic jam တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ဖို့ လမ်းမပေါ်မှာ ကားများစွာရှိရမယ်။
00:51
That doesn’t mean there are necessarily too many cars
14
51090
3120
လမ်းအသွယ်သွယ်ကို ချောမွေ့စွာဖြတ်သန်းဖို့ ကားအမြောက်အမြား
00:54
to pass through a stretch of roadway smoothly,
15
54210
2330
သေချာပေါက်ရှိတယ်လို့ မဆိုလိုပါ။
00:56
at least not if every driver maintains the same consistent speed and spacing
16
56540
4583
အနည်းဆုံး ယာဉ်မောင်းတိုင်းဟာ အခြား ယာဉ်မောင်းတွေနဲ့ တူညီတဲ့ အမြန်နှုန်းနဲ့
01:01
from other drivers.
17
61123
1440
အကွာအဝေးကို မထိန်းရင်ပေါ့။
01:02
In this dense, but flowing, traffic,
18
62563
2420
ဒီထူထပ်ပေမဲ့ စီးဆင်းနေတဲ့ ယာဉ်ကြောမှာ
01:04
it only takes a minor disturbance to set off the chain of events
19
64983
4428
ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုဖြစ်စေတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေရဲ့ ကွင်းဆက်ကို စတင်ဖို့
01:09
that causes a traffic jam.
20
69411
2230
အသေးစား အနှောက်အယှက်တစ်ခုပဲ လိုအပ်တယ်။
01:11
Say one driver brakes slightly.
21
71641
2440
ယာဉ်မောင်းတစ်ယောက်ကို ဘရိတ် နည်းနည်းအုပ်လို့ပြောပါ။
01:14
Each successive driver then brakes a little more strongly,
22
74081
4324
ယာဉ်မောင်းအဆက်ဆက်က ဘရိတ်ကို အနည်းငယ်ပိုပြင်းပြင်းထန်ထန် အုပ်တယ်၊
01:18
creating a wave of brake lights that propagates backward
23
78405
3440
လမ်းပေါ်က ကားတွေကနေ နောက်ပြန်လှည့်တာ တိုးစေတဲ့
01:21
through the cars on the road.
24
81845
1680
ဘရိတ်မီးလှိုင်းကို ဖြစ်စေတယ်။
01:23
These stop-and-go waves can travel along a highway for miles.
25
83525
4989
ရပ်လိုက်၊သွားလိုက်လှိုင်းတွေက အဝေးပြေးလမ်း တစ်လျှောက် မိုင်များစွာ သွားနိုင်တယ်။
01:28
With a low density of cars on the road,
26
88514
2537
လမ်းပေါ်မှာ ကားသိပ်သည်းမှု နည်းတာနဲ့အတူ
01:31
traffic flows smoothly because small disturbances,
27
91051
3028
အနှောက်အယှက်လေးတွေကြောင့် ယာဉ်ကြောက ချောမွေ့စွာ စီးနိုင်တယ်။
01:34
like individual cars changing lanes or slowing down at a curve,
28
94079
4372
ဥပမာ လမ်းကြောပြောင်းတဲ့(သို့) လမ်းကွေ့မှာ အရှိန်လျှော့တဲ့ သီးခြား ကားတစ်တွေဟာ
01:38
are absorbed by other drivers’ adjustments.
29
98451
2820
အခြားယာဉ်မောင်းတွေရဲ့ ချိန်ညှိမှုတွေရဲ့ စုပ်မျိုခံရတယ်။
01:41
But once the number of cars on the road exceeds a critical density,
30
101271
4332
ဒါပေမဲ့ လမ်းပေါ်က ကားအရေအတွက်က အထိမခံတဲ့ သိပ်သည်းဆကို ကျော်လွန်သွားတာနဲ့
01:45
generally when cars are spaced less than 35 meters apart,
31
105603
4425
ယေဘုယျကတော့ ကားတွေ ၃၅ မီတာအောက် အကွာအဝေးမှာ ရှိတဲ့အခါ
01:50
the system’s behavior changes dramatically.
32
110028
3290
စနစ်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ပုံက သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားတယ်။
01:53
It begins to display dynamic instability, meaning small disturbances are amplified.
33
113318
6343
အနှောက်အယှက်လေးတွေကို ချဲ့ထွင်တာလို့ဆိုလို တဲ့ ရွေ့လျားအား မတည်မငြိမ်မှုကို စပြတာပါ။
01:59
Dynamic instability isn’t unique to phantom traffic jams—
34
119661
4000
ရွေ့လျားအား မတည်မငြိမ်မှုက phantom traffic jams အတွက် မထူးခြားပါ။
02:03
it’s also responsible for raindrops, sand dunes, cloud patterns, and more.
35
123661
6385
ဒါက မိုးရေစက်တွေ၊သဲခုံတွေ၊တိမ်ပုံစံတွေနဲ့ အခြားအရာများအတွက်ပါ တာဝန်ရှိတယ်။
02:10
The instability is a positive feedback loop.
36
130046
3280
မတည်ငြိမ်မှုက အပြုသဘော တုံ့ပြန်ချက် ကွင်းဆက်တစ်ခုပါ။
02:13
Above the critical density,
37
133326
1690
အထိမခံတဲ့ သိပ်သည်းဆအထက်မှာ
နောက်ထပ် ဘယ်ယာဉ်မဆို လမ်းမပေါ်က အမှတ်တစ်ခုကနေ တစ်စက္ကန့်တိုင်းမှာ
02:15
any additional vehicle reduces the number of cars per second
38
135016
4363
02:19
passing through a given point on the road.
39
139379
2780
ဖြတ်သွားတဲ့ ကားအရေအတွက်ကို လျှော့ချပေးတယ်။
02:22
This in turn means it takes longer for a local pileup
40
142159
4052
ဒါက လမ်းရဲ့အပိုင်းတစ်ခုကနေ ရုန်းထွက်ဖို့ ဒေသတွင်းမှ လူစုတစ်ခုအတွက်
02:26
to move out of a section of the road, increasing vehicle density even more,
41
146211
4868
အချိန်ပိုကြာပြီး ယာဉ်သိပ်သည်းဆကို ပိုမိုတိုးမြင့်လာစေကာ
02:31
which eventually adds up to stop-and-go traffic.
42
151079
4108
နောက်ဆုံးမှာ ရပ်လိုက်သွားလိုက် ယာဉ်ကြော တိုးလာစေတယ်။
02:35
Drivers tend not to realize they need to break far in advance of a traffic jam,
43
155187
5059
ယာဉ်မောင်းတွေက ယာဉ်ကြော မပိတ်မီ အဝေးကနေ ဘရိတ်အုပ်ဖို့လိုတာကို သဘောမပေါက်ဘူး၊
02:40
which means they end up having to brake harder to avoid a collision.
44
160246
4186
ဆိုလိုတာက ယာဉ်တိုက်မှုမဖြစ်စေဖို့ ပိုမိုခက်ခဲစွာ ဘရိတ်အုပ်ထားရတာပါ။
02:44
This strengthens the wave of braking from vehicle to vehicle.
45
164432
4263
ဒါက ယာဉ်တစ်စီးကနေ တစ်စီးကို ဘရိတ်အုပ်လှိုင်းကို အားကောင်းစေတဲ့အပြင်၊
02:48
What’s more, drivers tend to accelerate too rapidly out of a slowdown,
46
168695
4676
ယာဉ်မောင်းတွေက နှေးကွေးမှုကနေ အမြန် အရှိန်မြှင့်လေ့ရှိတယ်၊
02:53
meaning they try to drive faster
47
173371
1700
ဆိုလိုတာက သူတို့ရဲ့ပျမ်းမျှ
02:55
than the average flow of traffic downstream of them.
48
175071
3120
အစုန်စီးဆင်းမှုထက် ပိုမြန်အောင် မောင်းဖို့ ကြိုးစားကြတာပါ။
02:58
Then, they have to brake again, eventually producing another feedback loop
49
178191
4522
ဒီနောက် ထပ်ဘရိတ်အုပ်ရမှာဖြစ်ပြီး အဆုံးမှာ ရပ်လိုက်သွားလိုက် ယာဥ်ကြောဖြစ်စေတဲ့
03:02
that causes more stop-and-go traffic.
50
182713
3100
နောက်ထပ်တုံ့ပြန်မှု ကွင်းဆက်တစ်ခုကို ထုတ်ပေးတာပါ။
03:05
In both cases, drivers make traffic worse
51
185813
3410
ဖြစ်ရပ်နှစ်ခုစလုံးမှာ ယာဉ်မောင်းတွေက သူတို့ရဲ့ရှေ့က
03:09
simply because they don’t have a good sense of the conditions ahead of them.
52
189223
4275
အခြေအနေတွေကို ကောင်းကောင်း သတိမပြုမိတာကြောင့် ယာဉ်ကြောက ပိုဆိုးတာပါ။
03:13
Self driving cars equipped with data on traffic conditions ahead
53
193498
4520
ဆက်သွယ်ထားတဲ့ ယာဉ်တွေကနေ ရှေ့က ယာဉ်ကြောအခြေအနေ အချက်အလက် တပ်ဆင်ထားတဲ့
ကိုယ်တိုင်မောင်းနှင်တဲ့ ကားတွေ (သို့) လမ်းအာရုံခံကိရိယာတွေက
03:18
from connected vehicles or roadway sensors
54
198018
3040
03:21
might be able to counteract phantom traffic in real-time.
55
201058
3520
phantom traffic ကိို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီ တုံ့ပြန်နိုင်လောက်တယ်။
03:24
These vehicles would maintain a uniform speed, safety permitting,
56
204578
4480
ဒီယာဉ်တွေက စုပေါင်းစီးဆင်းမှုရဲ့ ပျမ်းမျှ အမြန်နှုန်းနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ ဘေးကင်းစေတဲ့
03:29
that matches the average speed of the overall flow,
57
209058
3729
တစ်ပြေးညီ အမြန်နှုန်းကို ထိန်းသိမ်းပေးတယ်၊
03:32
preventing traffic waves from forming.
58
212787
2620
ယာဉ်ကြောလှိုင်းများဖြစ်ပေါ်တာကို တားဆီးပေးတာပါ။
03:35
In situations where there’s already a traffic wave,
59
215407
2810
ယာဉ်ကြော လှိုင်းတစ်ခုရှိနေပြီဖြစ်တဲ့ အခြေအနေတွေမှာ
03:38
the automated vehicle would be able to anticipate it,
60
218217
3500
အလိုအလျောက် မောင်းနှင်တဲ့ယာဉ်က ဒါကို ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်ပြီး၊
03:41
braking sooner and more gradually than a human driver
61
221717
3180
လူသားယာဉ်မောင်းတစ်ဦးထက် ပိုမြန်ဆန်စွာ ဘရိတ်အုပ်ကာ
03:44
and reducing the strength of the wave.
62
224897
3080
လှိုင်းရဲ့အားကို လျှော့ချနိုင်မှာပါ။
03:47
And it wouldn’t take that many self-driving cars—
63
227977
3220
မောင်းသူမဲ့ကားတွေ အများကြီးရှိမှာမဟုတ်ဘူး၊
03:51
In a recent experiment, one autonomous vehicle for every 20 human drivers
64
231197
5673
မကြာသေးမီက စမ်းသပ်မှုတစ်ခုမှာ လူသား ယာဉ်မောင်း အယောက် ၂၀ တိုင်းအတွက်
03:56
was enough to dampen and prevent traffic waves.
65
236870
3370
ကိုယ်တိုင်မောင်းတစ်စီးဟာ ယာဉ်ကြော လှိုင်းတွေကိုတားဆီးဖို့ လုံလောက်တယ်။
04:00
Traffic jams are not only a daily annoyance–
66
240240
3010
ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုတွေဟာ နေ့စဥ် အနှောက်အယှက်ဖြစ်ရုံမက
04:03
they’re a major cause of fatalities,
67
243250
2230
လူသေဆုံးမှုတွေ၊ အရင်းအမြစ် ဖြုန်းတီးမှုနဲ့
04:05
wasted resources, and planet-threatening pollution.
68
245480
3760
ကမ္ဘာကို ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ လေထုညစ်ညမ်းမှု ဖြစ်စေသော အဓိကအကြောင်တစ်ခုပါ။
04:09
But new technology may help reduce these patterns,
69
249240
3240
ဒါပေမဲ့ နည်းပညာအသစ်တွေက ဒီပုံစံတွေကို
04:12
rendering our roads safer,
70
252480
1710
လျှော့ချနိုင်ပြီး လမ်းတွေကို
04:14
our daily commutes more efficient, and our air cleaner.
71
254190
3820
ပိုလုံခြုံစေကာ၊ နေ့စဉ်သွားလာမှု ပိုထိရောက်မှု၊လေသန့်စင်မှုကိုကူညီနိုင်တယ်။
နောက်တစ်ကြိမ် ယာဉ်ကြောပိတ်မိတဲ့အခါ
04:18
And the next time you’re stuck in traffic,
72
258010
2120
04:20
it may help to remember that other drivers aren’t necessarily driving spitefully,
73
260130
4777
အခြားယာဉ်မောင်းတွေ သေချာပေါက် ကြမ်းတမ်းစွာ မောင်းနှင်မနေပေမဲ့ ရှေ့က လမ်းအခြေအနေတွေကို
04:24
but are simply unaware of road conditions ahead— and drive accordingly.
74
264907
5300
သတိကိုမထားမိတာကို သတိရတာက အထောက်အကူ ဖြစ်လောက်တယ်။လိုက်လျောညီထွေစွာ မောင်းပါ။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7