Why the @#$% is there so much traffic? - Benjamin Seibold

568,337 views ・ 2020-05-28

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Paulina Kaniewska Korekta: Ola Królikowska
00:06
You’re cruising down the highway when all of a sudden
0
6897
2530
Mkniesz autostradą, kiedy nagle
00:09
endless rows of brake lights appear ahead.
1
9427
2920
widzisz przed sobą nieskończony ciąg świateł hamowania.
00:12
There’s no accident, no stoplight,
2
12347
2240
Nie ma wypadku, czerwonego światła,
00:14
no change in speed limit or narrowing of the road.
3
14587
2936
zmiany dopuszczalnej prędkości ani zwężenia jezdni.
00:17
So why the @#$%! is there so much traffic?
4
17523
3484
W takim razie skąd do @#$%! taki zator na drodze?
Kiedy ruch uliczny niemal zamiera bez żadnej wyraźnej przyczyny,
00:21
When traffic comes to a near standstill for no apparent reason,
5
21007
3580
00:24
it’s called a phantom traffic jam.
6
24587
2930
mówimy o korku widmie.
00:27
A phantom traffic jam is an emergent phenomenon
7
27517
2900
To zjawisko emergentne,
00:30
whose behavior takes on a life of its own, greater than the sum of its parts.
8
30417
4600
które zaczyna żyć własnym życiem i jest czymś więcej niż suma jego części.
Potrafimy je modelować,
00:35
But in spite of this, we can actually model these jams,
9
35017
3630
00:38
even understand the principles that shape them—
10
38647
2590
a nawet rozumiemy rządzące nim prawa
00:41
and we’re closer than you might think
11
41237
1800
i jesteśmy bliżej, niż się wydaje,
00:43
to preventing this kind of traffic in the future.
12
43037
3160
położenia kresu takim korkom w przyszłości.
00:46
For a phantom traffic jam to form, there must be a lot of cars on the road.
13
46197
4893
Żeby utworzył się korek widmo, na drodze musi znajdować się dużo samochodów.
00:51
That doesn’t mean there are necessarily too many cars
14
51090
3120
To nie znaczy, że jest ich za dużo,
00:54
to pass through a stretch of roadway smoothly,
15
54210
2330
żeby mogły płynnie pokonać dany odcinek drogi.
00:56
at least not if every driver maintains the same consistent speed and spacing
16
56540
4583
Przynajmniej gdyby kierowcy utrzymywali stałą prędkość i odległość
01:01
from other drivers.
17
61123
1440
od innych pojazdów.
01:02
In this dense, but flowing, traffic,
18
62563
2420
Wystarczy niewielkie zakłócenie gęstego, ale płynnego ruchu,
01:04
it only takes a minor disturbance to set off the chain of events
19
64983
4428
żeby uruchomić łańcuch zdarzeń,
01:09
that causes a traffic jam.
20
69411
2230
który doprowadzi do utworzenia się korka.
01:11
Say one driver brakes slightly.
21
71641
2440
Powiedzmy, że jeden kierowca lekko naciska hamulec.
01:14
Each successive driver then brakes a little more strongly,
22
74081
4324
Każdy następny hamuje mocniej od poprzedniego,
01:18
creating a wave of brake lights that propagates backward
23
78405
3440
co tworzy falę świateł stopu, która rozprzestrzenia się na drodze.
01:21
through the cars on the road.
24
81845
1680
01:23
These stop-and-go waves can travel along a highway for miles.
25
83525
4989
Fala ta ciągnie się wzdłuż autostrady kilometrami.
01:28
With a low density of cars on the road,
26
88514
2537
Przy niskim natężeniu ruchu drogowego sznur samochodów przemieszcza się płynnie,
01:31
traffic flows smoothly because small disturbances,
27
91051
3028
bo drobne zakłócenia,
01:34
like individual cars changing lanes or slowing down at a curve,
28
94079
4372
jak pojedynczy pojazd zmieniający pas ruchu czy zwalniający na zakręcie,
01:38
are absorbed by other drivers’ adjustments.
29
98451
2820
są korygowane przez zachowanie innych kierowców.
01:41
But once the number of cars on the road exceeds a critical density,
30
101271
4332
Kiedy jednak liczba pojazdów na drodze przekracza punkt krytyczny,
01:45
generally when cars are spaced less than 35 meters apart,
31
105603
4425
czyli kiedy odstępy pomiędzy autami skracają się do mniej niż 35 metrów,
01:50
the system’s behavior changes dramatically.
32
110028
3290
sytuacja całkowicie się zmienia.
01:53
It begins to display dynamic instability, meaning small disturbances are amplified.
33
113318
6343
System zaczyna wykazywać niestabilność dynamiczną,
co znaczy, że nieznaczne zakłócenia zostają wzmocnione.
01:59
Dynamic instability isn’t unique to phantom traffic jams—
34
119661
4000
Niestabilność dynamiczna odpowiada nie tylko za tworzenie się korków widm,
02:03
it’s also responsible for raindrops, sand dunes, cloud patterns, and more.
35
123661
6385
ale też formowanie się kropel deszczu, wydm, chmur i wielu innych.
02:10
The instability is a positive feedback loop.
36
130046
3280
Niestabilność działa na zasadzie dodatniego sprzężenia zwrotnego.
02:13
Above the critical density,
37
133326
1690
Powyżej punktu krytycznego
każdy dodatkowy pojazd zmniejsza liczbę samochodów na sekundę
02:15
any additional vehicle reduces the number of cars per second
38
135016
4363
02:19
passing through a given point on the road.
39
139379
2780
mijających ustalony punkt trasy.
02:22
This in turn means it takes longer for a local pileup
40
142159
4052
Trzeba odtąd więcej czasu, żeby miejscowy zator
02:26
to move out of a section of the road, increasing vehicle density even more,
41
146211
4868
na danym odcinku drogi został rozładowany.
Natężenie ruchu wzrasta więc jeszcze bardziej,
02:31
which eventually adds up to stop-and-go traffic.
42
151079
4108
co skutkuje ruchem przerywanym samochodów.
02:35
Drivers tend not to realize they need to break far in advance of a traffic jam,
43
155187
5059
Kierowcy stojący w korku rzadko wiedzą, że powinni hamować z wyprzedzeniem,
02:40
which means they end up having to brake harder to avoid a collision.
44
160246
4186
dlatego gdy przychodzi co do czego muszą hamować mocniej, żeby uniknąć kolizji.
02:44
This strengthens the wave of braking from vehicle to vehicle.
45
164432
4263
Przez to fala wyhamowań narasta z każdym kolejnym autem.
02:48
What’s more, drivers tend to accelerate too rapidly out of a slowdown,
46
168695
4676
Co więcej, po przestoju kierowcy zwykle raptownie przyśpieszają.
02:53
meaning they try to drive faster
47
173371
1700
Próbują jechać szybciej niż samochody za nimi.
02:55
than the average flow of traffic downstream of them.
48
175071
3120
02:58
Then, they have to brake again, eventually producing another feedback loop
49
178191
4522
Kiedy ponownie muszą użyć hamulca, wywołują kolejne sprzężenie zwrotne,
03:02
that causes more stop-and-go traffic.
50
182713
3100
a tym samym nową serię wyhamowań.
03:05
In both cases, drivers make traffic worse
51
185813
3410
W obu przypadkach kierowcy pogarszają sytuację na drodze
03:09
simply because they don’t have a good sense of the conditions ahead of them.
52
189223
4275
tylko dlatego, że nie wiedzą, jakie warunki panują przed nimi.
03:13
Self driving cars equipped with data on traffic conditions ahead
53
193498
4520
Samochody autonomiczne, którym odpowiednie dane
przekazują skomunikowane pojazdy i czujniki warunków drogowych,
03:18
from connected vehicles or roadway sensors
54
198018
3040
03:21
might be able to counteract phantom traffic in real-time.
55
201058
3520
są w stanie rozładować korek widmo w czasie rzeczywistym.
03:24
These vehicles would maintain a uniform speed, safety permitting,
56
204578
4480
Pojazdy te mogą się poruszać ze stałą, bezpieczną prędkością
03:29
that matches the average speed of the overall flow,
57
209058
3729
równą średniej prędkości strumienia samochodów na drodze,
03:32
preventing traffic waves from forming.
58
212787
2620
dzięki czemu nie przyczyniają się do dezorganizacji ruchu.
03:35
In situations where there’s already a traffic wave,
59
215407
2810
W sytuacji gdy jest on zaburzony,
03:38
the automated vehicle would be able to anticipate it,
60
218217
3500
potrafią uprzedzić powstanie korka,
03:41
braking sooner and more gradually than a human driver
61
221717
3180
hamując szybciej i łagodniej niż człowiek
03:44
and reducing the strength of the wave.
62
224897
3080
i w ten sposób rozładowując narastającą falę.
03:47
And it wouldn’t take that many self-driving cars—
63
227977
3220
Nie trzeba do tego wielu samojeżdżących aut.
03:51
In a recent experiment, one autonomous vehicle for every 20 human drivers
64
231197
5673
Niedawny eksperyment pokazał,
że jeden samochód autonomiczny na 20 tradycyjnych
03:56
was enough to dampen and prevent traffic waves.
65
236870
3370
wystarcza, żeby nie dopuścić do powstania korka widma.
04:00
Traffic jams are not only a daily annoyance–
66
240240
3010
Zatory na drogach to więcej niż codzienne utrapienie kierowców.
04:03
they’re a major cause of fatalities,
67
243250
2230
To główna przyczyna wypadków śmiertelnych,
04:05
wasted resources, and planet-threatening pollution.
68
245480
3760
marnotrawstwa zasobów i zanieczyszczeń zagrażających naszej planecie.
04:09
But new technology may help reduce these patterns,
69
249240
3240
Nowa technologia może to zmienić.
04:12
rendering our roads safer,
70
252480
1710
Sprawić, że drogi będą bezpieczniejsze, codzienne dojazdy szybsze,
04:14
our daily commutes more efficient, and our air cleaner.
71
254190
3820
a powietrze czystsze.
Kiedy następnym razem utkniesz w korku,
04:18
And the next time you’re stuck in traffic,
72
258010
2120
04:20
it may help to remember that other drivers aren’t necessarily driving spitefully,
73
260130
4777
pamiętaj, że inni kierowcy niekoniecznie są złośliwi.
04:24
but are simply unaware of road conditions ahead— and drive accordingly.
74
264907
5300
Mogą po prostu nie wiedzieć, co ich czeka na drodze,
i dlatego jeżdżą tak, jak jeżdżą.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7