Game theory challenge: Can you predict human behavior? - Lucas Husted

1,566,898 views ・ 2019-11-05

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:06
A few months ago we posed a challenge to our community.
0
6646
3656
လွန်ခဲ့တဲ့ လအနည်းငယ်က လူ့အဖွဲ့အစည်းအား ကျုပ်တို့က စိန်ခေါ်ခဲ့ကြတယ်။
00:10
We asked everyone: given a range of integers from 0 to 100,
1
10302
4890
လူတိုင်းကို မေးခဲ့တာက ၀ ကနေ ၁၀၀ အထိ ပေးထားတဲ့ ကိန်းပြည့် အစဉ်တစ်ခုမှာ
00:15
guess the whole number closest to 2/3 of the average of all numbers guessed.
2
15192
6864
နံပါတ်အားလုံးရဲ ပျမ်းမျှရဲ့ ၂/၃ နဲ့ အနီးစပ်ဆုံး ကိန်းပြည့်ကို မှန်ကြည့်ပါ၊
00:22
So if the average of all guesses is 60, the correct guess will be 40.
3
22056
4720
မှန်းဆတာ အားလုံးရဲ့ ပျမ်းမျှဟာ ၆၀ ဆိုရင်၊ မှန်ကန်တဲ့ မှန်းဆချက်ဟာ ၄၀ ဖြစ်လိမ့်မယ်။
00:26
What number do you think was the correct guess at 2/3 of the average?
4
26776
4638
ပျမ်းမျှရဲ့ ၂/၃ မှာ မှန်ကန်တဲ့ မှန်းဆ ချက်ဟာ ဘယ်နံပါတ်လဲ။
00:32
Let’s see if we can try and reason our way to the answer.
5
32733
3374
ဒီအဖြေအတွက် နည်းလမ်းကို ကြိုးစား ဆင်ခြင်နိုင်မလားဆိုတာ ကြည့်ရအောင်။
00:36
This game is played under conditions known to game theorists as common knowledge.
6
36107
5299
ဒီကစားပွဲကို ဘုံအဖြစ် ဂိမ်း သီအိုရီသမား တွေ သိကြတဲ့ အခြေအနေတွေမှာ ကစားတာပါ။
00:41
Not only does every player have the same information —
7
41406
3093
ကစားသမားတိုင်းဟာ တူညီတဲ့ သတင်းအချက်အလက် ရှိရုံတင်မက
00:44
they also know that everyone else does,
8
44499
2207
အခြားလူတိုင်းလည်း သိတာကို သိကြပြီး
00:46
and that everyone else knows that everyone else does, and so on, infinitely.
9
46706
5912
အခြားလူတိုင်းကလည်း လူတိုင်း လုပ်တာ စသည်ဖြင့် အဆုံးစွန် သိကြတယ်။
00:52
Now, the highest possible average would occur if every person guessed 100.
10
52618
5920
ကဲ လူတိုင်း ၁၀၀ လို့ ခန့်မှန်းရင် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်နိုင်ခြေ ဖြစ်ပေါ်လိမ့်မယ်။
00:58
In that case, 2/3 of the average would be 66.66.
11
58538
4730
ဒီဖြစ်ရပ်မှာ ပျမ်းမျှရဲ့ ၂/၃ ဟာ ၆၆.၆၆ ဖြစ်လိမ့်မယ်။
01:03
Since everyone can figure this out,
12
63268
1937
လူတိုင်းက ဒါကို တွက်ချက်နိုင်တာကြောင့်
01:05
it wouldn’t make sense to guess anything higher than 67.
13
65205
4420
၆၇ ထက် ပိုမြင့်တာကို မှန်းဆဖို့က အဓိပ္ပါယ်ရှိမှာ မဟုတ်တော့ဘူး။
01:09
If everyone playing comes to this same conclusion,
14
69625
3123
ကစားနေတဲ့လူတိုင်း တူညီတဲ့ ကောက်ချက်တစ်ခု ရတယ်ဆိုရင်
01:12
no one will guess higher than 67.
15
72748
2769
ဘယ်သူမှ ၆၇ ထက် ပိုမြင့်တာ မှန်းကြမှာ မဟုတ်ဘူး။
01:15
Now 67 is the new highest possible average,
16
75517
4142
အခု ၆၇ က အမြင့်ဆုံး ပျမ်းမျှ ဖြစ်နိုင်ခြေ အသစ်ဆိုတော့
01:19
so no reasonable guess should be higher than ⅔ of that, which is 44.
17
79659
5780
၄၄ ဖြစ်တဲ့ ဒါရဲ့ ၂/၃ ထက်ပိုမြင့်တာ ဖြစ်သင့်တယ်လို့ မှန်းဆဖို့ ယုတ္တိမရှိဘူး။
01:25
This logic can be extended further and further.
18
85439
3541
ယုတ္တိဗေဒက ကျယ်သထွက် ကျယ်အောင် ဖြန့်ထုတ်နိုင်ပါတယ်။
01:28
With each step, the highest possible logical answer keeps getting smaller.
19
88980
4730
အဆင့်တိုင်းမှာ အမြင့်ဆုံး ဖြစ်နိင်ခြေရှိ တဲ့ အဖြေဟာ ငယ်သထက် ငယ်လာနေတယ်။
01:33
So it would seem sensible to guess the lowest number possible.
20
93710
4565
ဒီတော့ အနိမ့်ဆုံး ဖြစ်နိုင်ခြေ မှန်းဆဖို့ အဓိပ္ပါယ်ရှိမယ်လို့ ထင်ရတယ်။
01:38
And indeed, if everyone chose zero,
21
98275
2858
တကယ်တမ်းက လူတိုင်းက သုညကို ရွေးရင်
01:41
the game would reach what’s known as a Nash Equilibrium.
22
101133
3932
ကစားပွဲဟာ Nash Equilibrium လို့ သိကြတဲ့ဆီကို ရောက်သွားလိမ့်မယ်။
01:45
This is a state where every player has chosen the best possible strategy
23
105065
4354
ဒါက ကစားသူတိုင်း အကောင်းဆုံးဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိတဲ့ ဗျူဟာကို ရွေးထားတဲ့အခြေအနေတစ်ခုပါ။
01:49
for themselves given everyone else playing,
24
109419
3105
ဘာလို့ဆိုတော့ လူတိုင်း ကစားနေပြီး ဘယ်ကစားသမား တစ်ဦးချင်းမျှ
01:52
and no individual player can benefit by choosing differently.
25
112524
4810
ခြားနားစွာ ရွေးချယ်တာကနေ အကျိုးမရှိနိုင် ဘူးဆိုတာကို သူတို့ကိုယ်တိုင် ပေးထားလို့ပါ။
01:57
But, that’s not what happens in the real world.
26
117334
4180
ဒါပေမဲ့ ဒါက လက်တွေ့လောကမှာ ဖြစ်ပျက်တာတော့ မဟုတ်ဘူး။
02:01
People, as it turns out, either aren’t perfectly rational,
27
121514
3965
ဖြစ်သွားတတ်တာက လူတွေဟာ ပကတိ ဆင်ခြင်တုံတရား မရှိတာဖြစ်ဖြစ်၊
02:05
or don’t expect each other to be perfectly rational.
28
125479
3559
ပကတိ ဆင်ခြင်တုံတရား ရှိတယ်လို့ တစ်ဦးကိုတစ်ဦး မယုံကြည်တာဖြစ်ဖြစ်ပါ။
02:09
Or, perhaps, it’s some combination of the two.
29
129038
3331
ဒါမှမဟုတ် နှစ်ခု ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ တစ်ခုခုဖြစ်နိုင်လောက်တယ်။
02:12
When this game is played in real-world settings,
30
132369
2850
ဒီကစားပွဲကို လက်တွေ့လောက အခြေအနေထဲမှာ ကစားတဲ့အခါ
02:15
the average tends to be somewhere between 20 and 35.
31
135219
5000
ပျမ်းမျှက ၂၀ နဲ့ ၃၅ ကြားက တစ်နေရာရာ ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။
02:20
Danish newspaper Politiken ran the game with over 19,000 readers participating,
32
140219
5857
Danish သတင်းစာ Politiken က ဖတ်ရှုသူ ၁၉၀၀၀ ပါဝင်တဲ့ ကစားပွဲကို ကျင်းပပေးတယ်။
02:26
resulting in an average of roughly 22, making the correct answer 14.
33
146076
5980
ပျမ်းမျှကိန်းက အကြမ်းဖျင်း ၂၂ ရပြီး အဖြေမှန်ကို ၁၃ ဖြစ်သွားစေတယ်။
02:32
For our audience, the average was 31.3.
34
152056
3702
ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ပရိသတ်အတွက် ပျမ်းမျှက ၃၁.၃ ပါ။
02:35
So if you guessed 21 as 2/3 of the average, well done.
35
155758
5260
ဒိတော့ ပျမ်းမျှရဲ့ ၂/၃ဟာ ၂၁ လို့ သင် ခန့်မှန်းထားရင်ချီးကျူးပါတယ်။
02:41
Economic game theorists have a way of modeling this interplay
36
161018
3663
စီးပွားရေး ဂိမ်း သီအိုရီသမားတွေမှာ ယုတ္တိတန်မှုနဲ့ လက်တွေ့ကျမှုကြားမှာရှိတဲ့
02:44
between rationality and practicality called k-level reasoning.
37
164681
5121
တစ်ပြေးညီ တွေးခေါ်ခြင်းခေါ်တဲ့ အပြန်အလှန် ကစားပွဲကို ပုံစံထုတ်တဲ့နည်းတစ်ခုရှိတယ်။
02:49
K stands for the number of times a cycle of reasoning is repeated.
38
169802
4840
K က တွေးခေါ်ခြင်း စက်ဝန်းတစ်ခု ထပ်ကျော့ တဲ့ အကြိမ် အရေအတွက်ကို ကိုယ်စားပြုတယ်။
02:54
A person playing at k-level 0 would approach our game naively,
39
174642
4307
k အဆင့်မှာ ကစားနေတဲ့ လူတစ်ယောက်ဟာ အခြား ကစားသမာတွေအကြောင်း မစဉ်စားဘဲ
02:58
guessing a number at random without thinking about the other players.
40
178949
3727
နံပါတ်တစ်ခုကို ကျပန်း ခန့်မှန်းရင်း ဒီကစားပွဲကို ရိုးစင်းစွာ ချဉ်းကပ်လိမ့်မယ်။
03:02
At k-level 1, a player would assume everyone else was playing at level 0,
41
182676
5200
k အဆင့် ၁ မှာ ကစားသမားတစ်ဦးဟာ လူတိုင်းဟာ ၀ အဆင့်မှာ ကစားနေတယ်လို့ယူဆပြီး
03:07
resulting in an average of 50, and thus guess 33.
42
187876
4540
၅၀ ရဲ့ ပျမ်းမျှကို ရပြီး ဒီနည်းနဲ့ ၃၃ လို့ ခန့်မှန်းတယ်။
03:12
At k-level 2, they’d assume that everyone else was playing at level 1,
43
192416
4776
k အဆင့် ၂ မှာတော့ အခြားလူတိုင်းဟာ အဆင့် ၁ မှာ ကစားနေတယ်လို့ သူတို့ယူဆပြီး
03:17
leading them to guess 22.
44
197192
2300
သူတို့ကို ၂၂ ကို မှန်းဆဖြစ်စေတယ်။
03:19
It would take 12 k-levels to reach 0.
45
199492
3604
၀ ကို ရောက်ဖို့ k အဆင့် ၁၂ ဆင့်လိုလိမ့်မယ်။
03:23
The evidence suggests that most people stop at 1 or 2 k-levels.
46
203096
4820
လူအများစုဟာ k အဆင့် ၁ (သို့) မှာ ရပ်သွားတယ်လို့ သာဓကက ညွှန်းတယ်။
03:27
And that’s useful to know,
47
207916
1479
ဒါက သိဖို့ အသုံးတည့်တာက
03:29
because k-level thinking comes into play in high-stakes situations.
48
209395
4610
k အဆင့် စဉ်းစားခြင်းက လောင်းကြေး မြင့်တဲ့ အခြေအနေတွေမှာအရေးပါလာလို့ပါ။
03:34
For example, stock traders evaluate stocks not only based on earnings reports,
49
214005
5374
ဥပမာ၊ စတော့ ရောင်းဝယ်သူတွေဟာ စတော့တွေကို ဝင်ငွေ အစီရင်ခံစာတွေမှာသာ အခြေခံတာမဟုတ်ဘဲ
03:39
but also on the value that others place on those numbers.
50
219379
3733
ဒီကိန်းတွေမှာ အခြားသူတွေ နေရာယူတဲ့ တန်ဖိုးမှာလည်း 
တန်ဖိုးဖြတ်တာကြောင့်ပါ။
03:43
And during penalty kicks in soccer,
51
223112
2290
ဘောလုံးပွဲမှာ ပြစ်ဒဏ်ဘော အချိန်အတွင်းမှာ
03:45
both the shooter and the goalie decide whether to go right or left
52
225402
4141
ကန်သွင်းသူနဲ့ ဂိုးသမားနှစ်ယောက်စလုံးဟာ အခြားသူတွေးနေတာကို အခြေခံပြီး
03:49
based on what they think the other person is thinking.
53
229543
3192
ဘယ်လား၊ညာလား ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ကြတယ်။
03:52
Goalies often memorize the patterns of their opponents ahead of time,
54
232735
3956
ဂိုးသမားတွေက မကြာခဏ သူတို့ ပြိုင်ဘက်ရဲ့ ပုံစံတွေကို ကြိုတင် ကျက်မှတ်ထားပေမဲ့
03:56
but penalty shooters know that and can plan accordingly.
55
236691
3597
ပြစ်ဒဏ်ဘော ကန်သူတွေဟာ ဒါကို သိပြီး သင့်တော်သလို စီစဉ်နိုင်ကြတယ်။
04:00
In each case, participants must weigh their own understanding
56
240288
3263
ဖြစ်ရပ်တစ်ခုစီမှာ ပါဝင်သူတွေဟာ အခြေအနေကို နားလည်တဲ့ အခြားပါဝင်သူတွေ
04:03
of the best course of action against how well they think other participants
57
243551
4192
ဘယ်လိုတွေးတယ်ဆိုတာကို ဆန့်ကျင်ပြီး လုပ်ဆောင်မှုရဲ့ အကောင်းဆုံး လမ်းကြောင်းရဲ့
04:07
understand the situation.
58
247743
2401
သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင် နားလည်ခြင်းကို ချိန်ဆရမှာပါ။
04:10
But 1 or 2 k-levels is by no means a hard and fast rule—
59
250144
4780
ဒါပေမဲ့ k အဆင့် ၁ (သို့) ၂ က ဘယ်နည်းနဲ့ မဆို ခက်ခဲ၊ မြန်ဆန်တဲ့ စည်းမျဉ်းတစ်ခုပါ။
04:14
simply being conscious of this tendency can make people adjust their expectations.
60
254924
5421
ဒီဖြစ်တတ်မှုကို သတိမူမိခြင်းက လူတွေကို မျှော်မှန်းချက်တွေကို ချိန်ညှိစေပါတယ်။
04:20
For instance, what would happen if people played the 2/3 game
61
260345
4012
ဥပမာ၊ ယုတ္တိအတန်ဆုံး ချဉ်းကပ်မှုနဲ့ အတွေအများဆုံးကြားက ခြားနားချက်ကို
04:24
after understanding the difference between the most logical approach
62
264357
3893
နားလည်ပြီးနောက်မှာ လူတွေ ၂/၃ ကစားပွဲကို
04:28
and the most common?
63
268250
1600
ကစားရင် ဘာဖြစ်လိမ့််မလဲ။
04:29
Submit your own guess at what 2/3 of the new average will be
64
269850
4441
အောက်က ပုံစံကို အသုံးပြုရင်း ပျမ်းမျှ အသစ်ရဲ့ ၂/၃ ဟာ ဘာဖြစ်မယ်ဆိုတာရဲ့
04:34
by using the form below,
65
274291
1942
ကိုယ်ပိုင် မှန်းဆချက်ကို လျှောက်တင်ပါ။
04:36
and we’ll find out.
66
276233
1580
ကျွန်ုပ်တို့ အဖြေရှာပေးပါမယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7