Why is the US Constitution so hard to amend? - Peter Paccone

1,043,246 views ・ 2016-05-16

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Suu Linn Linn Htet Reviewer: Sanntint Tint
၁၇၈၉တွင် အတည်ပြုအတည်ပြုပြီးသောအခါ
00:07
When it was ratified in 1789,
0
7004
2741
00:09
the U.S. Constitution didn't just institute a government by the people.
1
9745
4409
ယူအက်စ်ဖွဲ့စည်းပုံသည် ပြည်သူက အစိုးရကို ဖွဲ့စည်းရုံမျှမက ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေကို
00:14
It provided a way for the people to alter the constitution itself.
2
14154
5344
ကိုယ်တိုင်ပြောင်းလဲရန် ပြည်သူတွေအတွက် နည်းလမ်းပေးထားတယ်။
00:19
And yet, of the nearly 11,000 amendments proposed in the centuries since,
3
19498
4992
ရာစုနှစ်များစွာ ပြင်ဆင်ချက် ၁၁၀၀၀နီးပါးအဆိုပြုခဲ့ကြပေမဲ့လဲ
00:24
only 27 have succeeded as of 2016.
4
24490
4242
၂၀၁၆ ထိ ၂၇ခုသာလျှင် အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။
00:28
So what is it that makes the Constitution so hard to change?
5
28732
3991
ဒါဆိုဘယ်အရာတွေက ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဖို့ခက်ခဲအောင်လုပ်နေတာပါလဲ။
00:32
In short, its creators.
6
32723
2443
အတိုချုံးရရင် ဖွဲ့စည်းပုံ ဖန်တီးသူတွေကိုယ်တိုင်ပါဘဲ
00:35
The founders of the United States were trying to create a unified country
7
35166
3642
ယူအက်စ်ဖွဲ့စည်းပုံဖန်တီးသူတွေကမတူ ကွဲပြားတဲ့ကိုလိုနီ၁၃ခုကနေပေါင်းစည်းနိုင်ငံ
00:38
from thirteen different colonies,
8
38808
2446
ဖြစ်အောင်ဖန်တီးယူခဲ့ကြ တာကြောင့်သူတို့စတင်ခဲ့တဲ့
00:41
which needed assurance that their agreements couldn't be easily undone.
9
41254
4673
သဘောတူညီချက်တွေကိုလွယ်လွယ်နဲ့ မပျက်ဆီးအောင်အာမခံချက်လိုအပ်ကြပါတယ်။
00:45
So here's what they decided.
10
45927
1477
ဒါကြောင့်သူတို့ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြတာက
00:47
For an amendment to even be proposed,
11
47404
2730
ပြင်ဆင်ချက် ကို တင်သွင်းဖို့ဆိုရင်
00:50
it must receive a two-thirds vote of approval
12
50134
2805
ကွန်ဂယက် လွှတ်တော်၂ရပ်ရဲ့သဘောတူညီမှု မဲ
00:52
in both houses of Congress,
13
52939
2575
၃ပုံ၂ပုံ ရကို ရရမယ် ဒါမှမဟုတ်
00:55
or a request from two-thirds of state legislatures
14
55514
3416
အမျိုးသားညီလာခံ ဆင့်ခေါ်ဖို့အတွက်
00:58
to call a national convention,
15
58930
2382
နိုင်ငံဉပဒေပြုသူ၃ပုံ၂ပုံရဲ့ တောင်းဆိုမှုလိုပြီး
01:01
and that's just the first step.
16
61312
1698
ဒါက ကနဦး အဆင့်သာရှိပါသေးတယ်။
တကယ်တမ်း ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်ဖို့ဆိုရင်
01:03
To actually change the Constitution,
17
63010
2094
01:05
the amendment must be ratified by three-quarters of all states.
18
65104
4768
ပြည်နယ်တွေအားလုံးရဲ့၄ပုံ၃ပုံမှာပြင်ဆင်ချက် ကိုအတည်ပြုနိုင်ရမယ်။
01:09
To do this, each state can either have its legislature vote on the amendment,
19
69872
4058
ဒါကိုလုပ်ဖို့ဆိုရင် ပြည်နယ်တစ်ခုချင်းစီက သူတို့ဉပဒေပြုသူတွေပြင်ဆင်ချက်အတွက်
01:13
or it can hold a separate ratification convention
20
73930
3571
မဲပေးနိုင်သလို၊မဲဆန္ဒရှင်တွေရွေးချယ်ထား တဲ့ ကိုယ်စားလှယ် တွေနဲ့
01:17
with delegates elected by voters.
21
77501
2600
သီးခြားအတည်ပြုခြင်း ညီလာခံကျင်းပနိုင်ပါတယ်။
01:20
The result of such high thresholds
22
80101
1902
မြင့်မားတဲ့ သတ်မှတ်ချက်တွေရဲ့ရလဒ်ကတော့
ဒီကနေ့အမေရိကဖွဲ့စည်းပုံက အတော်အသင့်တည်ငြိမ်ပါတယ်။
01:22
is that, today, the American Constitution is quite static.
23
82003
4062
01:26
Most other democracies pass amendments every couple of years.
24
86065
3861
တခြားဒီမိုကရေစီအများစုကနှစ်အနည်းငယ်ကြာ တိုင်းပြင်ဆင်ချက်တွေလုပ်ကြပါတယ်။
01:29
The U.S., on the other hand, hasn't passed one since 1992.
25
89926
4702
တစ်ဖက်မှာတော့ ယူအက်စ်က ၁၉၉၂ ကတည်းက တစ်ခုမှ အတည်မပြုသေးပါဘူး။
01:34
At this point, you may wonder how any amendments managed to pass at all.
26
94628
4376
ဒီအခြေနေမျိုးမှာသင်ကဘာကြောင့်ပြင်ဆင်မှု တစ်ခုကမျှ အတည်မပြုနိင်ရတာလဲသိချင်လိမ့်မယ်။
ပထမဆုံးနိုင်ငံသားတွေရဲ့ ရပိုင်ခွင့်များ ဖော်ပြချက်
01:39
The first ten, known as the Bill of Rights,
27
99004
2476
01:41
includes some of America's most well-known freedoms,
28
101480
3091
၁၀ ချက်ဟာ ဆိုရင်အမေရိကရဲ့ လူသိများတဲ့ လွတ်လပ်ခွင့်တွေ
01:44
such as the freedom of speech,
29
104571
1612
လွတ်လပ်စွာပြောဆိုပိုင်ခွင့်တွေ
01:46
and the right to a fair trial.
30
106183
1963
လွတ်လပ်စွာခုံရုံးတင်ခွင့်တွေပါ ပါတယ်။
01:48
These were passed all at once
31
108146
1508
ဒါတွေအကုန်လုံးနဂိုဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဆိုင်ရာ
01:49
to resolve some conflicts from the original Constitutional Convention.
32
109654
4317
ညီလာခံက ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် တစ်ကြိမ်တည်းမှာပဲ အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။
01:53
Years later, the Thirteenth Amendment, which abolished slavery,
33
113971
3348
နှစ်တွေကြာပြီး၁၃ခုမြောက်ပြင်ဆင်ချက် မှာ ကျွန်စနစ်ကိုဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး
01:57
as well as the Fourteenth and Fifteenth Amendments,
34
117319
2770
၁၄နဲ့၁၅ခုမြောက်ပြင်ဆင်ချက်တွေက
02:00
only passed after a bloody civil war.
35
120089
3220
သွေးထွက်သံယိုပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ပြီးနောက်မှ အတည်ပြုခဲ့ကြပါတယ်။
02:03
Ratifying amendments has also become harder
36
123309
2606
နိုင်ငံကပိုကြီးလာပြီးပိုကျယ်ပြန့် လာတာနဲ့အမျှ
02:05
as the country has grown larger and more diverse.
37
125915
3278
ပြင်ဆင်ချက်တွေအတည်ပြုရတာ ခက်ခဲလာပါတယ်။
02:09
The first ever proposed amendment,
38
129193
1965
ပထမဆုံး အဆိုတင်သွင်းတဲ့ပြင်ဆင်ချက်ကတော့
02:11
a formula to assign congressional representatives,
39
131158
2607
ကွန်ဂရက် ကိုယ်စားလှယ်တွေ ခန့်အပ်တဲ့ ပုံစံတစ်ခုကို
02:13
was on the verge of ratification in the 1790s.
40
133765
3416
၁၇၉၀ အတည်ပြုချိန်နီးမှာတင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။
02:17
However, as more and more states joined the union,
41
137181
2954
သို့သော် ယူနီယံထဲပြည်နယ်တွေပိုဝင် ရောက်လာတာနဲ့အမျှ
02:20
the number needed to reach the three-quarter mark increased as well,
42
140135
4279
အရေအတွက်၄ပုံ၃ပုံရောက်ရမယ်ဆိုတဲ့ အဆင့်ကတက်လာခဲ့ပါတယ်
02:24
leaving it unratified to this day.
43
144414
2773
ဒါပေမဲ့ ဒီကနေ့ထိတိုင် အတည်မပြုရသေးပါ။
02:27
Today, there are many suggested amendments,
44
147187
2196
ဒီနေ့မှာအကြံပြုထားတဲ့ပြင်ဆင်ချက်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်
02:29
including outlawing the burning of the flag,
45
149383
2311
တရားမ၀င်အလံကို မီးရှို့ခြင်း၊
02:31
limiting congressional terms,
46
151694
1741
လွှတ်တော်စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများ ကိုကန့်သတ်ခြင်း
02:33
or even repealing the Second Amendment.
47
153435
2543
သို့မဟုတ် ဒုတိယအကြိမ် ပြင်ဆင်ချက်ကို ရုပ်သိမ်းခြင်းပင်။
02:35
While many enjoy strong support, their likelihood of passing is slim.
48
155978
4533
များစွာသော ထောက်ခံမှုကို နှစ်သက်သော်လည်း တကယ်တန်းအတည်ပြုဖို့ ဖြစ်နိုင်ချေနည်းပါတယ်။
02:40
Americans today are the most politically polarized since the Civil War,
49
160511
4637
ယနေ့အမေရိကန်တွေကပြည်တွင်းစစ်နောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေးအရ အကွဲကွဲအပြားပြား
02:45
making it nearly impossible to reach a broad consensus.
50
165148
3864
ဖြစ်နေတာကြောင့်ကျယ်ပြန့်တဲ့ သဘော တူညီမှုရဖို့ လုံးဝဖြစ်နိုင်ချေမရှိပါဘူး။
ချက်ကျလက်ကျအနေနဲ့ပြောရရင် တရားသူကြီးချုပ် Antonin Scalia
02:49
In fact, the late Supreme Court Justice Antonin Scalia
51
169012
3290
02:52
once calculated that due to America's representative system of government,
52
172302
4121
တွက်ချက်ခဲ့တာက အမေရိကရဲ့ အစိုးရ ကိုယ်စားပြုစနစ်ဟာဆိုရင်ပြင်ဆင်မှုကို
02:56
it could take as little as 2% of the total population to block an amendment.
53
176423
6077
တားဆီးနိုင်တဲ့ အရေအတွက်အနည်းငယ်စုစုပေါင်း ရဲ့၂ရာခိုင်နှုန်းတောင်ရှိနေနိုင်လို့ပါ။
03:02
Of course, the simplest solution would be to make the Constitution easier to amend
54
182500
4700
သေချာတာကတော့ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဖို့လွယ်အောင် အရိုးရှင်းဆုံးဖြေရှင်းချက်က
03:07
by lowering the thresholds required for proposal and ratification.
55
187200
4151
အဆိုတင်သွင်းတာနဲ့ အတည်ပြုဖို့လိုတဲ့ သတ်မှတ်ချက်ကို လျော့ချပစ်ဖို့ပါဘဲ။
03:11
That, however, would require its own amendment.
56
191351
3031
သို့ပေမဲ့ ဒါကတင် ကိုယ်ပိုင်ပြင်ဆင်မှုတစ်ခု လိုအပ်နေပါတယ်။
03:14
Instead, historical progress has mainly come from the U.S. Supreme Court,
57
194382
4758
ယူအက်စ် အမြင့်ဆုံးတရားရုံးကနေ သမိုင်းဝင် တိုးတက်မှုတွေ အဓိက လာမဲ့အစား
03:19
which has expanded its interpretation of existing constitutional laws
58
199140
4372
တည်ဆဲဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ဥပဒေများ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်ကို
အချိန်နဲ့တပြေးညီ အမီလိုက်နိုင်ဖို့ ချဲ့ထွင်ထားပါတယ်။
03:23
to keep up with the times.
59
203512
1900
03:25
Considering that Supreme Court justices are unelected
60
205412
2933
အမြင့်ဆုံးတရားရုံးရဲ့ တရားသူကြီးတွေဟာ ရွေးကောက်မခံရဘဲ
03:28
and serve for life once appointed,
61
208345
2316
ခန့်အပ်လိုက်တာနဲ့ တစ်သက်လုံး တာဝန်ထမ်းဆောင်ရပါတယ်။
03:30
this is far from the most democratic option.
62
210661
2957
ဒါက ဒီမိုကရေစီကျတဲ့ ရွေးချယ်မှုတွေနဲ့ သွေဖယ်နေပါတယ်။
03:33
Interestingly, the founders themselves may have foreseen this problem early on.
63
213618
4771
စိတ်ဝင်စားစရာကတည်ထောင်သူတွေကိုယ်တိုင်ဒီ ပြဿနာတွေကိုအစောကတည်းကကြိုမြင်ခဲ့နိုင်ပါတယ်
03:38
In a letter to James Madison,
64
218389
1444
ဂျိန်းမက်ဒီဇင်ကိုဦးတည်တဲ့သဝန်လွှာထဲမှာ
03:39
Thomas Jefferson wrote that laws should expire every 19 years
65
219833
5289
သောမတ်စ်ဂျဖာဆန်ရေးခဲ့တာက ၁၉နှစ်တိုင်း ဉပဒေ တွေ ပြင်တာ၊ပြန််ပြီးပြဠာန်းတာလုပ်မဲ့အစား
03:45
rather than having to be changed or repealed
66
225122
2733
သက်တမ်းကုန်သွားသင့်ပါတယ်။
03:47
since every political process is full of obstacles
67
227855
3311
ဘာလို့လဲဆိုတော့နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်တိုင်းက ပြည်သူတွေဆန္ဒအတွက်လိုရာဆွဲပြောရတဲ့အတွက်
03:51
that distort the will of the people.
68
231166
2252
အခက်အခဲတွေနဲ့ပြည့်နှက်နေတာပါ။
03:53
Although he believed
69
233418
998
ဖွဲ့စည်းပုံရဲ့အခြေခံစည်းမျဉ်းတွေက
03:54
that the basic principles of the Constitution would endure,
70
234416
2808
ကြံကြံခံနိုင်ပေမဲ့လို့ သူယုံကြည်ပေမဲ့လဲ
03:57
he stressed that the Earth belongs to the living,
71
237224
2770
ဒီကမ္ဘာမြေကြီးက သက်မဲ့တွေမဟုတ်ဘဲ သက်ရှိတွေနဲ့သာ သက်ဆိုင်
03:59
and not to the dead.
72
239994
1404
ပါတယ်လို့အလေးပေးပြောခဲ့ပါတယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7