A day in the life of a teenager in medieval Baghdad - Birte Kristiansen and Petra Sijpesteijn

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

As the morning sun shines on the Golden Gate Palace,

ရွှေတံခါး နန်းတော်မှာ နံနက်ခင်း နေရောင်ခြည် ထွန်းလင်းလာတာာနဲ့

brother and sister Hisham and Asma prepare for the journey of a lifetime.

ဟစ်ရှမ်နဲ့ အစ်စမာ မောင်နှစ်မနှစ်ယောက်က တစ်သက်တစ်ခါ ခရီးကို သွားဖို့ ပြင်ဆင်ကြတယ်။

It is 791 CE, and the Abbasid Caliphate is at the height of its power,

ဒါက ခရစ်နှစ် ၇၉၁ ခုနှစ် ဖြစ်ပြီး အဗ္ဗဆစ် ကလစ်ဖိတ်ဟာ အိန္ဒိယကနေ မြောက်အာဖရိကအထိ

stretching from India to North Africa.

ကျယ်ပြန့်တဲ့ တန်ခိုးအာဏာအမြင့်ဆုံးမှာပါ။

With over half a million inhabitants,

နေထိုင်သူ သန်းတစ်ဝက်ကျော်ရှိတဲ့

its capital city of Madinat al-Salaam, also known as Baghdad,

ဘဂ္ဂဒက်လို့လည်းခေါ်တဲ့ မြို့တော် မက်ဒီနတ် အယ်လ်-ဆာလမ်မြို့ဟာ

is the largest in the Islamic Empire, possibly the world.

အစ္စလမ်အင်ပါယာမှာ ကမ္ဘာ့ အကြီးဆုံး ဖြစ်နိုင်လောက်ပါတယ်။

And it's only 30 years old.

အသက် ၃၀ သာရှိသေးတဲ့

Asma and Hisham will leave at sunset for the hajj,

အက်စ်မာ နဲ့ ဟစ်ရှမ်တို့ဟာ မြင့်မြတ်တဲ့ ဘုရားဖူးခရီး၊ ဟာ့ချ်အတွက်

the holy pilgrimage to Mecca.

မက္ကာကို နေဝင်ချိန်မှာ ထွက်ခွာမှာပါ။

Most people make the journey when they’re older and wealthier,

လူအများစုက သူတို့ အသက်ကြီးပြီး ချမ်းသာအချိန်မှာ ခရီးသွားကြပေမဲ့

but Hisham and Asma have wanted to make this journey together

ဟစ်ရှမ်နဲ့ အက်စမာတို့က ကလေးဘဝကတည်းက ဒီခရီးကို

since they were children.

အတူ သွားချင်ခဲ့ကြတယ်။

They intend to travel with the big hajj caravan

သူတို့ဟာ ကလီဖ် စစ်သားတွေက ကာကွယ်ပေးထားတဲ့ ဟာ့ချ်

that is protected by the caliph soldiers.

လှည်းတန်းနဲ့အတူ ခရီးသွားဖို့ ရည်ရွယ်ထားတယ်။

The caliph Al-Rashid himself is also traveling with the caravan this year.

ကလီဖ် အယ်-ရာရှစ် ကိုယ်တိုင်လည်း ဒီနှစ် လှည်းတန်းနဲ့အတူ ခရီးသွားနေတာပါ။

The hajj caravan is like a massive mobile city,

ဟာ့ချ်လှည်းတန်းဟာ စစ်သားတွေ၊ ထမင်းချက်တွေ၊ ဆရာဝန်တွေ၊

with soldiers, cooks, doctors and merchants, servants and enslaved people.

ကုန်သည်တွေ၊အစေခံတွေနဲ့ ကျွန်ပြုခံရသူတွေ ပါတဲ့ ဧရာမ ရွေ့နေတဲ့ မြို့တစ်မြို့လိုပါ။

The journey is long, with dangers like disease, robbery, and dehydration.

ရောဂါ၊ လုယက်မှုနဲ့ ရေဓာတ်ချို့တဲ့တာလို အန္တရာယ်တွေရှိတဲ့ ခရီးရှည်ပါ။

Because of these perils, Hisham and Asma want to travel with the larger group—

ဒီဘေးတွေကြောင့်၊ ဟစ်ရှမ်နဲ့ အက်စမာတို့ဟာ ပိုကြီးမားတဲ့လူစုနဲ့အတူ ခရီးသွားချင်ပေမဲ့၊

but a last-minute mishap threatens to undo months of careful planning.

နောက်ဆုံးမိနစ် ကံခေမှုက လချီ ဂရုတစိုက် စီစဉ်ထားတာကို ပျက်ဖို့ ခြိမ်နေးခြောက်တယ်။

When the siblings visit the market to check on the supplies they’ve purchased,

သူတို့ ဝယ်ခဲ့တဲ့ အသုံးအဆောင်တွေကို စစ်ဆေးဖို့ မောင်နှမတွေ ဈေးကို သွားတဲ့အခါ ၊

the merchant tells them one of their camels has fallen ill,

ကုန်သည်က သူတို့ရဲ့ ကုလားအုတ်တစ်ကောင်က ဖျားနာနေပြီး၊

and he doesn't have any replacements.

သူ့မှာ အစားထိုးစရာ မရှိဘူးလို့ပြောတယ်။

Without the camel, the siblings won't be able to depart with the caravan.

ကုလားအုတ်မရှိရင်၊ မောင်နှမတွေဟာ လှည်းတန်းနဲ့အတူ ထွက်ခွာနိုင်မှာမဟုတ်ပါ။

They search the marketplace,

သူတို့ဟာ ဈေးခင်းကို ရှာဖွေကြတယ်၊

bustling with people from different ethnic backgrounds,

ပါရှန်း၊အာရပ်၊တူရကီ၊အာဖရိကန်၊ အိန္ဒိယ လူမျိုးတွေလို

such as Persians, Arabs, Turks, Africans, and Indians,

လူမျိုးစု နောက်ခံ အသီးသီးက လူတွေနဲ့ စည်ကားနေပြီး

and following different religions like Islam, Judaism,

အစ္စလမ်၊ဂျူ၊ ခရစ်ယာန်နဲ့ ဇော်ရိုအာစထရီယန်အယူဝါဒစတဲ့

Christianity, and Zoroastrianism.

ဘာသာ အသီးသီး ကို လိုက်နာသူတွေပါ။

The market sells everything from locally made pottery, Egyptian glass,

ဈေးက ဒေသတွင်း လုပ်တဲ့မြေခွက်၊ အီဂျစ် ဖန်နဲ့ ရှမာကန်က စက္ကူကနေ

and paper from Samarkand, to Chinese silk, gold from Africa,

တရုတ် ပိုးချည်၊ အာဖရိကက ရွှေနဲ့

and fox fur from the distant north.

မြောက်ဘက် အဝေးက မြေခွေးအမွေးအထိ ရောင်းတယ်။

But with the caravan leaving tonight, no one has a camel available.

ဒါပေမဲ့ ဒီည ထွက်မယ့် လှည်းတန်းနဲ့အတူ၊ ဘယ်သူ့ဆီမှာမှ ကုလားအုတ်မရရှိနိုင်ဘူး။

Though the hajj is primarily a religious journey,

ဟာ့ချ်က အဓိကအနေနဲ့ ဘာသာရေး ခရီးစဉ်တစ်ခုဖြစ်ပေမဲ့၊

the siblings have other, personal hopes for it.

မောင်နှမတွေမှာ အခြား ကိုယ်ပိုင်မျှော်လင့်ချက်တွေရှိတယ်။

Hisham and Asma come from a wealthy family and both had tutors as children.

ဟစ်ရှမ်နဲ့ အက်စမာဟာ ချမ်းသာတဲ့ မိသားစုကနေ လာပြီး နှစ်ယောက်စလုံးမှာ ငယ်ဆရာတွေရှိတယ်။

Hisham is studying to become a scholar,

ဟစ်ရှမ်ဟာ အာရပ်သဒ္ဒါကနေ အစ္စလမ် ဥပဒေနဲ့

progressing from Arabic grammar to Islamic law and Persian love poetry,

ပါရှန်း အချစ် ကဗျာလင်္ကာအထိ၊ ဒီနောက် အိန္ဒိယ-စေ့ဆော်ပေးတဲ့ သင်္ချာနဲ့

then to Indian-inspired mathematics and Greek philosophy and medicine.

ဂရိအတွေးအခေါ်ပညာနဲ့ ဆေးပညာသို့ တိုးတက်လာ ကာ ပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်လာဖို့ လေ့လာနေတယ်။

With scholars from all over the empire traveling to Mecca

မက္ကာကို ခရီးသွားတဲ့ အင်ပါယာ တစ်ခွင်လုံးက ပညာရှင်တွေနဲ့

and important intellectual centers on the way,

လမ်းခရီးမှာ အရေးပါတဲ့ ပညာဆိုင်ရာ ဌာနတွေနဲ့အတူ ဟာ့ချ်ဟာ

the hajj is a great learning opportunity.

ကြီးကျယ်တဲ့ သင်ယူရေး အခွင့်အလမ်းတစ်ခုပါ။

Asma, meanwhile, has literary ambitions.

တစ်ချိန်တည်းမှာ အက်စမာမှာ စာပေ ရည်မှန်းချက်တွေ ရှိပါတယ်။

As a woman, a life of formal scholarship is not available to her.

အမျိုးသမီးတစ်ယောက်အနေနဲ့ သူ့အတွက် ပုံမှန် ပညာတတ်ဘဝ မရရှိနိုင်ဘူး။

Instead, she is honing her skills as a poet.

ဒါအစား ကဗျာဆရာအဖြစ် သူ့ကျွမ်းကျင်မှုကို သွေးနေတာပါ။

She hopes to compose poetry about the journey

သူက ဘုရင်မ ဇူဘေဒါတောင် ဖြစ်နိုင်တဲ့ မြို့တွင်းက

that will catch the attention of important women in the city,

အရေးပါတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အာရုံကို ဖမ်းစားမယ့် ခရီးစဉ်အကြောင်း

and maybe even Queen Zubayda.

ကဗျာဖွဲ့ဖို့ မျှော်လင့်နေတယ်။

The siblings split up to search for a camel.

မောင်နှမတွေက ကုလားအုတ် ရှာဖို့ လူခွဲလိုက်ကြတယ်။

Hisham heads toward the library complex to ask the scholars’ advice.

ဟစ်ရှမ်က ပညာရှင်တွေရဲ့ အကြံဉာဏ်ကို မေးဖို့ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံဆီ ဦးတည်လိုက်တယ်။

An elderly scholar studying Galen and Hippocrates

ဂယ်လန်နဲ့ ဟစ်ပိုကရေးတီးစ်ကို လေ့လာနေတဲ့ သက်ကြီး ပညာရှင်တစ်ယောက်က

tells him how to treat a wound.

ဒဏ်ရာကို ကုသနည်းကို ပြောပြတယ်။

An Aramaic translator from Damascus shares a list of useful herbs

ဒမတ်စကတ်က အာရမိတ် ဘာသာပြန်တစ်ယောက်က လမ်းမှာ ဝမ်းကမောက်ကဖြစ်တာအတွက်

for upset stomach on the road.

အသုံးဝင်တဲ့ ဆေးပင်စာရင်းကို မျှဝေတယ်။

A Persian poet wants to share his latest poetry,

ပါးရှား ကဗျာဆရာက သူ့ရဲ့ နောက်ဆုံး လင်္ကာကို ဝေမျှချင်ပေမဲ့

but Hisham doesn’t see how that will get him the camel for tonight,

ဟစ်ရှမ်က ဒီည ကုလားအုတ် ဘယ်လိုရမယ်ဆိုတာ မသိတော့

so he kindly refuses.

သူက ကြင်နာစွာ ငြင်းလိုက်တယ်။

As he says goodbye, they give him the names of important theology scholars

သူ နှုတ်ဆက်ခိုက်မှာ မက္ကာ အသွားလမ်းမှာ မီဒီနာမှာ သွားလည်ဖို့ အရေးကြီးတဲ့

to visit in Medina, on the way to Mecca.

ဓမ္မပညာရှင်တွေရဲ့အမည်တွေကို သူ့ကို ပေးကြတယ်။

But to get there, he’ll need a camel.

ဒါပေမဲ့ အဲဒီကိုရောက်ဖို့ သူ ကုလားအုတ်လိုမယ်လေ။

Meanwhile, Asma visits an older, married cousin.

ဒီအချိန်မှာ အက်စမာက သက်ကြီး၊ အိမ်ထောင်သည် ဝမ်းကွဲတစ်ယောက်ဆီ ဝင်လည်ခဲ့တယ်။

An enslaved girl opens the door, and takes Asma to the women’s quarters,

ကျွန်မလေးတစ်ယောက်က တံခါးဖွင့်ပြီး အမျိုးသားတွေ မဝင်ရတဲ့ အမျိုးသမီး နေရာတွေဆီ

where men cannot enter.

အက်စမာကို ခေါ်သွားတယ်။

Her cousin wants to hear Asma’s latest poetry,

သူ့ဝမ်းကွဲက အက်စမာရဲ့ နောက်ဆုံး ကဗျာကို ကြားချင်ပေမဲ့

but Asma tells her she’s in a hurry and explains their predicament.

အက်စမာက သူ့ကို အလျင်စလိုပြောပြီး သူတို့ရဲ့ အကျပ်အတည်းကို ရှင်းပြတယ်။

She’s in luck— her cousin’s husband has a camel to offer them.

သူမ ကံကောင်းတယ်။သူ့ဝမ်းကွဲရဲ့ ခင်ပွန်းမှာ သူတို့ကို ပေးဖို့ ကုလားအုတ်ရှိနေတယ်။

With their arrangements secure at last, they make their final preparations.

နောက်ဆုံး သူတို့အစီအစဉ်တွေ သေချာသွားတော့ နောက်ဆုံးပြင်ဆင်မှုတွေ လုပ်ကြတယ်။

At the designated times for men and women,

အမျိုးသားနဲ့ အမျိုးသမီးအတွက် သတ်မှတ် ချိန်တွေမှာ၊

each performs a ritual ablution at one of Baghdad’s many public bathhouses.

ဘဂ္ဂဒက်အများသုံး ရေချိုးခန်းတွေထဲကတစ်ခုမှာ အစဉ်လာအရ တစ်ယောက်ချင်းကိုယ်လက်သန့်စင်တယ်။

As the sun sets, the city’s criers announce the caravan’s departure,

နေဝင်လာတဲ့အခါ မြို့ရဲ့ နှိုးဆော်သူတွေက လှည်းတန်း ထွက်ခွာသွားတာကို ကြေညာပြီး

and the townspeople flock to watch the pilgrims leave.

ဘုရားဖူးတွေ ထွက်ခွာတာကို ကြည့်ဖို့ မြို့သူမြို့သားတွေ စုဝေးလာတယ်။