A day in the life of a teenager in medieval Baghdad - Birte Kristiansen and Petra Sijpesteijn

Tłumaczenie: Paulina Kaniewska Korekta: Ola Królikowska

As the morning sun shines on the Golden Gate Palace,

Pierwsze promienie słońca padają na pałac kalifów,

brother and sister Hisham and Asma prepare for the journey of a lifetime.

kiedy rodzeństwo Hiszam i Asma szykują się na wyprawę życia.

It is 791 CE, and the Abbasid Caliphate is at the height of its power,

Jest rok 791 n.e. Kalifat Abbasydów jest u szczytu potęgi.

stretching from India to North Africa.

Państwo rozciąga się od Indii aż po północną Afrykę.

With over half a million inhabitants,

Licząca ponad pół miliona mieszkańców

its capital city of Madinat al-Salaam, also known as Baghdad,

stolica dynastii panującej, Madinat as-Salam, znana też jako Bagdad,

is the largest in the Islamic Empire, possibly the world.

jest największym miastem imperium, a być może na całym świecie,

And it's only 30 years old.

choć wzniesiono ją zaledwie 30 lat temu.

Asma and Hisham will leave at sunset for the hajj,

O zachodzie słońca Asma i Hiszam wyruszą na hadż,

the holy pilgrimage to Mecca.

pielgrzymkę do Mekki, świętego miasta islamu.

Most people make the journey when they’re older and wealthier,

Tę podróż odbywają zwykle dorośli, kiedy już ich na to stać,

but Hisham and Asma have wanted to make this journey together

ale Hiszam i Asma marzyli o wspólnej pielgrzymce do Mekki

since they were children.

od najmłodszych lat.

They intend to travel with the big hajj caravan

Chcą podróżować w karawanie pielgrzymów

that is protected by the caliph soldiers.

chronionej przez żołnierzy kalifa.

The caliph Al-Rashid himself is also traveling with the caravan this year.

W tym roku hadż odbywa sam kalif Harun ar-Rashid.

The hajj caravan is like a massive mobile city,

Karawana przypomina wielkie ruchome miasto.

with soldiers, cooks, doctors and merchants, servants and enslaved people.

Jadą w niej żołnierze, kucharze, lekarze, kupcy, służący i niewolnicy.

The journey is long, with dangers like disease, robbery, and dehydration.

Droga jest długa, a podróżnym grozi odwodnienie.

Czyhają też na nich choroby i zbójcy.

Because of these perils, Hisham and Asma want to travel with the larger group—

Właśnie ze względu na to Hiszam i Asma chcą jechać w większej grupie.

but a last-minute mishap threatens to undo months of careful planning.

Jednak w ostatniej chwili całe miesiące przygotowań stają pod znakiem zapytania.

When the siblings visit the market to check on the supplies they’ve purchased,

Kiedy rodzeństwo udaje się na bazar, żeby sprawdzić zapasy przed podróżą,

the merchant tells them one of their camels has fallen ill,

kupiec mówi im, że jeden z ich wielbłądów zachorował

and he doesn't have any replacements.

i nie mogą kupić innego.

Without the camel, the siblings won't be able to depart with the caravan.

Bez wielbłąda Hiszam i Asma nie wyruszą z karawaną.

They search the marketplace,

Rodzeństwo przeszukuje bazar pełen ludzi o różnym pochodzeniu etnicznym.

bustling with people from different ethnic backgrounds,

such as Persians, Arabs, Turks, Africans, and Indians,

Są tu Persowie, Arabowie, Turcy i mieszkańcy Indii,

and following different religions like Islam, Judaism,

wyznawcy różnych religii: islamu, judaizmu, chrześcijaństwa

Christianity, and Zoroastrianism.

i zaratusztrianizmu.

The market sells everything from locally made pottery, Egyptian glass,

Na bazarze można kupić wszystko od rodzimej ceramiki,

egipskich fajansów czy papieru z Samarkandy

and paper from Samarkand, to Chinese silk, gold from Africa,

po chiński jedwab, złoto z Afryki

and fox fur from the distant north.

i lisie futra sprowadzane z dalekiej Północy...

But with the caravan leaving tonight, no one has a camel available.

Wszystko z wyjątkiem wielbłąda, bo te zostały wykupione co do jednego.

Though the hajj is primarily a religious journey,

Chociaż hadż ma charakter religijny,

the siblings have other, personal hopes for it.

rodzeństwo wiąże z pielgrzymką osobiste nadzieje.

Hisham and Asma come from a wealthy family and both had tutors as children.

Hiszam i Asma pochodzą z zamożnej rodziny i oboje jako dzieci mieli nauczycieli.

Hisham is studying to become a scholar,

Hiszam chce zostać uczonym, więc studiuje gramatykę języka arabskiego,

progressing from Arabic grammar to Islamic law and Persian love poetry,

prawo muzułmańskie i perską poezję miłosną,

then to Indian-inspired mathematics and Greek philosophy and medicine.

a także hinduską matematykę oraz grecką filozofię i medycynę.

With scholars from all over the empire traveling to Mecca

Ponieważ do Mekki podróżują uczeni z całego imperium,

and important intellectual centers on the way,

a po drodze mija się ważne ośrodki naukowe,

the hajj is a great learning opportunity.

pielgrzymka stanowi świetną okazję do zdobywania wiedzy.

Asma, meanwhile, has literary ambitions.

Asma z kolei ma ambicje literackie.

As a woman, a life of formal scholarship is not available to her.

Jako kobieta nie może zostać uczoną,

Instead, she is honing her skills as a poet.

szlifuje więc umiejętności tworzenia poezji.

Ma nadzieję, że pieśniami inspirowanymi wyprawą do Mekki

She hopes to compose poetry about the journey

that will catch the attention of important women in the city,

zwróci na siebie uwagę ważnych kobiecych osobistości Bagdadu,

and maybe even Queen Zubayda.

może nawet samej żony kalifa, Zubajdy.

The siblings split up to search for a camel.

Rodzeństwo się rozdziela.

Hisham heads toward the library complex to ask the scholars’ advice.

Hiszam idzie do biblioteki spytać mędrców o radę.

An elderly scholar studying Galen and Hippocrates

Starszy uczony zgłębiający nauki Galena i Hipokratesa

tells him how to treat a wound.

mówi młodzieńcowi, jak opatrzyć ranę.

An Aramaic translator from Damascus shares a list of useful herbs

Tłumacz aramejskiego pochodzący z Damaszku

zdradza mu, jakie zioła pomagają na ból brzucha.

for upset stomach on the road.

A Persian poet wants to share his latest poetry,

Perski poeta chce się pochwalić swoim najnowszym utworem,

but Hisham doesn’t see how that will get him the camel for tonight,

ale Hiszam nie sądzi, żeby mogło mu to pomóc znaleźć wielbłąda,

so he kindly refuses.

więc grzecznie się wymawia.

As he says goodbye, they give him the names of important theology scholars

Na pożegnanie uczeni mówią Hiszamowi,

których ważnych teologów ma odwiedzić w Medynie w drodze do Mekki.

to visit in Medina, on the way to Mecca.

But to get there, he’ll need a camel.

Ale żeby tam dotrzeć, młodzieniec potrzebuje wielbłąda.

Meanwhile, Asma visits an older, married cousin.

Tymczasem Asma odwiedza zamężną kuzynkę.

An enslaved girl opens the door, and takes Asma to the women’s quarters,

Drzwi otwiera niewolnica i prowadzi ją do części domu przeznaczonej dla kobiet,

where men cannot enter.

gdzie mężczyźni nie mają wstępu.

Her cousin wants to hear Asma’s latest poetry,

Kuzynka Asmy chce usłyszeć jej najnowszy wiersz,

but Asma tells her she’s in a hurry and explains their predicament.

ale dziewczyna mówi jej, że się śpieszy i wyjaśnia swoje kłopotliwe położenie.

She’s in luck— her cousin’s husband has a camel to offer them.

Asma ma szczęście: mąż kuzynki ma wielbłąda, którego nie potrzebuje.

With their arrangements secure at last, they make their final preparations.

Asma i Hiszam mogą wreszcie dopiąć wyprawę na ostatni guzik.

At the designated times for men and women,

O wyznaczonym czasie, innym dla mężczyzn i kobiet,

each performs a ritual ablution at one of Baghdad’s many public bathhouses.

każde z nich dokonuje rytualnych ablucji w jednej z wielu bagdadzkich łaźni.

As the sun sets, the city’s criers announce the caravan’s departure,

O zachodzie słońca krzykacze miejscy obwieszczają odjazd karawany,

and the townspeople flock to watch the pilgrims leave.

a bagdadczycy zbiegają się, żeby patrzeć, jak pielgrzymi opuszczają miasto.