A day in the life of a teenager in medieval Baghdad - Birte Kristiansen and Petra Sijpesteijn

878,052 views ・ 2023-03-21

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Pınar Gülatar Gözden geçirme: esra kurul
00:10
As the morning sun shines on the Golden Gate Palace,
0
10965
3128
Sabah güneşi Golden Gate Sarayı’nda parlarken,
00:14
brother and sister Hisham and Asma prepare for the journey of a lifetime.
1
14177
4921
erkek ve kız kardeş Hişam ve Esma bir ömür boyu sürecek yolculuğa hazırlanır.
00:19
It is 791 CE, and the Abbasid Caliphate is at the height of its power,
2
19557
5589
MS 791 yılıdır ve Abbasi Halifeliği, Hindistan’dan
00:25
stretching from India to North Africa.
3
25146
2544
Kuzey Afrika’ya kadar uzanan gücünün zirvesindedir.
00:28
With over half a million inhabitants,
4
28149
2336
Yarım milyondan fazla nüfusuyla
00:30
its capital city of Madinat al-Salaam, also known as Baghdad,
5
30485
4462
Bağdat olarak da bilinen başkenti Medinetüsselâm,
00:34
is the largest in the Islamic Empire, possibly the world.
6
34947
3754
İslam İmparatorluğu’nun, muhtemelen dünyanın en büyüğüdür.
00:38
And it's only 30 years old.
7
38701
1710
Ve sadece 30 yaşında.
00:41
Asma and Hisham will leave at sunset for the hajj,
8
41329
3295
Esma ve Hişam gün batımında Mekke’ye yapılacak kutsal hac yolculuğu için
00:44
the holy pilgrimage to Mecca.
9
44624
1918
yola çıkacaklar.
00:46
Most people make the journey when they’re older and wealthier,
10
46918
3211
Çoğu insan bu yolculuğu yaşlandığında ve zenginleştiğinde yapıyor
00:50
but Hisham and Asma have wanted to make this journey together
11
50254
3212
ama Hişam ve Esma çocukluklarından beri bu yolculuğu
00:53
since they were children.
12
53466
1376
birlikte yapmak istiyorlar.
00:55
They intend to travel with the big hajj caravan
13
55093
2836
Halife askerlerinin koruduğu büyük hac kervanıyla
00:57
that is protected by the caliph soldiers.
14
57929
2335
yola çıkma niyetindeler.
01:00
The caliph Al-Rashid himself is also traveling with the caravan this year.
15
60515
4170
Halife El-Raşid de bu yıl kervanla seyahat ediyor.
01:05
The hajj caravan is like a massive mobile city,
16
65103
2877
Hac kervanı, askerleri, aşçıları, doktorları ve tüccarları,
01:07
with soldiers, cooks, doctors and merchants, servants and enslaved people.
17
67980
6090
hizmetçileri ve köleleriyle devasa bir hareketli şehir gibidir.
01:16
The journey is long, with dangers like disease, robbery, and dehydration.
18
76197
5505
Yolculuk uzun; hastalık, soygun ve su kaybı gibi tehlikelerle dolu.
01:22
Because of these perils, Hisham and Asma want to travel with the larger group—
19
82120
4462
Bu tehlikeler nedeniyle Hişam ve Esma daha büyük bir grupla seyahat etmek ister
01:26
but a last-minute mishap threatens to undo months of careful planning.
20
86791
3962
ancak son dakikadaki bir aksilik, aylarca süren planlamayı mahvetmekle tehdit eder.
01:31
When the siblings visit the market to check on the supplies they’ve purchased,
21
91295
3754
Kardeşler satın aldıkları malzemeleri kontrol etmek için
pazarı ziyaret ettiğinde tüccar onlara develerinden birinin hastalandığını
01:35
the merchant tells them one of their camels has fallen ill,
22
95049
3003
01:38
and he doesn't have any replacements.
23
98052
2211
ve yerine yenisi olmadığını söyler.
01:40
Without the camel, the siblings won't be able to depart with the caravan.
24
100680
4087
Deve olmadan kardeşler kervanla yola çıkamazlar.
01:44
They search the marketplace,
25
104892
1752
Persler, Araplar, Türkler,
01:46
bustling with people from different ethnic backgrounds,
26
106644
3128
Afrikalılar, Hintliler gibi farklı etnik kökenden gelen,
01:49
such as Persians, Arabs, Turks, Africans, and Indians,
27
109772
4880
İslam, Yahudilik, Hıristiyanlık, Zerdüştlük gibi
01:54
and following different religions like Islam, Judaism,
28
114819
3628
farklı dinlere mensup insanlarla
01:58
Christianity, and Zoroastrianism.
29
118447
2920
dolup taşan pazarı araştırırlar.
02:02
The market sells everything from locally made pottery, Egyptian glass,
30
122451
4338
Pazarda yerel yapım çömleklerden, Mısır camına ve Semerkant’tan gelen kağıtlara,
02:06
and paper from Samarkand, to Chinese silk, gold from Africa,
31
126789
4755
Çin ipeğine, Afrika’dan altına ve uzak kuzeyden gelen
02:11
and fox fur from the distant north.
32
131544
2294
tilki kürküne kadar her şey satılıyordur.
02:14
But with the caravan leaving tonight, no one has a camel available.
33
134172
4087
Ancak kervan bu gece yola çıktığı için kimsenin devesi kalmadı.
02:18
Though the hajj is primarily a religious journey,
34
138593
2836
Hac öncelikle dini bir yolculuk olsa da kardeşlerin
02:21
the siblings have other, personal hopes for it.
35
141429
2878
bu konuda başka kişisel umutları da var.
02:24
Hisham and Asma come from a wealthy family and both had tutors as children.
36
144640
4713
Hişam ve Esma varlıklı bir aileye sahip ve çocukluklarında özel öğretmenleri vardı.
02:29
Hisham is studying to become a scholar,
37
149854
2377
Hişam, bilim adamı olmak için çalışıyor;
02:32
progressing from Arabic grammar to Islamic law and Persian love poetry,
38
152231
4630
Arapça dilbilgisinden İslam hukukuna ve Farsça aşk şiirine,
02:36
then to Indian-inspired mathematics and Greek philosophy and medicine.
39
156861
4379
ardından Hint esinli matematik ve Yunan felsefesi ve tıbbına doğru ilerliyor.
02:41
With scholars from all over the empire traveling to Mecca
40
161282
3170
İmparatorluğun dört bir yanından gelen bilginlerin Mekke’ye seyahati
02:44
and important intellectual centers on the way,
41
164577
2628
ve önemli entelektüel merkezlerin yolda olması Hac’ın,
02:47
the hajj is a great learning opportunity.
42
167205
2460
harika bir öğrenme fırsatı olmasını sağlıyor.
02:51
Asma, meanwhile, has literary ambitions.
43
171125
3295
Esma’nın ise edebiyat tutkusu var.
02:54
As a woman, a life of formal scholarship is not available to her.
44
174503
4046
Bir kadın olarak resmi bir eğitim hayatı onun için mümkün değil.
02:58
Instead, she is honing her skills as a poet.
45
178674
2962
Bunun yerine şair olarak becerilerini geliştiriyor.
03:02
She hopes to compose poetry about the journey
46
182011
2586
Şehirdeki önemli kadınların, hatta belki
03:04
that will catch the attention of important women in the city,
47
184597
3337
Kraliçe Zübeyde’nin dikkatini çekecek bu yolculuk hakkında
03:07
and maybe even Queen Zubayda.
48
187934
2002
şiir yazmayı umuyor.
03:10
The siblings split up to search for a camel.
49
190269
2294
Kardeşler bir deve aramak için ayrılırlar.
03:12
Hisham heads toward the library complex to ask the scholars’ advice.
50
192980
4380
Hişam, akademisyenlerden tavsiye almak için kütüphaneye doğru yola çıkar.
03:17
An elderly scholar studying Galen and Hippocrates
51
197568
3253
Galen ve Hipokrat’ı inceleyen yaşlı bir bilim adamı, ona bir yaranın
03:20
tells him how to treat a wound.
52
200821
2086
nasıl tedavi edileceğini anlatır.
03:22
An Aramaic translator from Damascus shares a list of useful herbs
53
202990
4129
Şam’dan Aramice bir tercüman, yolda mide rahatsızlığına iyi gelen faydalı şifalı
03:27
for upset stomach on the road.
54
207119
1877
bitkilerin bir listesini paylaşır.
03:29
A Persian poet wants to share his latest poetry,
55
209163
2753
İranlı bir şair son şiirini paylaşmak ister ama Hişam
03:32
but Hisham doesn’t see how that will get him the camel for tonight,
56
212166
3295
bunun kendisine bu geceki deveyi nasıl kazandıracağını göremediğinden
03:35
so he kindly refuses.
57
215461
1543
nazikçe reddeder.
03:37
As he says goodbye, they give him the names of important theology scholars
58
217380
4129
Vedalaşırken ona Mekke yolunda Medine’de ziyaret edeceği
03:41
to visit in Medina, on the way to Mecca.
59
221509
2502
önemli ilahiyatçıların isimlerini verir.
03:44
But to get there, he’ll need a camel.
60
224220
2419
Ama oraya ulaşmak için bir deveye ihtiyacı olacak.
03:47
Meanwhile, Asma visits an older, married cousin.
61
227098
3628
Bu sırada Esma kendinden büyük, evli bir kuzenini ziyaret eder.
03:51
An enslaved girl opens the door, and takes Asma to the women’s quarters,
62
231060
4004
Esir bir kız kapıyı açar ve Esma’yı erkeklerin giremediği
03:55
where men cannot enter.
63
235064
1501
kadınlar tarafına götürür.
03:56
Her cousin wants to hear Asma’s latest poetry,
64
236857
2586
Kuzeni, Esma’nın son şiirini dinlemek ister
03:59
but Asma tells her she’s in a hurry and explains their predicament.
65
239735
3712
ama Esma ona acelesi olduğunu söyler ve içinde bulundukları durumu açıklar.
04:03
She’s in luck— her cousin’s husband has a camel to offer them.
66
243656
3795
Şanslıymış; kuzeninin kocasının onlara sunacağı bir devesi varmış.
04:07
With their arrangements secure at last, they make their final preparations.
67
247451
4213
Nihayet her şey tamamlanınca son hazırlıklarını yaparlar.
04:11
At the designated times for men and women,
68
251914
2544
Erkekler ve kadınlar için belirlenen zamanlarda
04:14
each performs a ritual ablution at one of Baghdad’s many public bathhouses.
69
254458
4797
her biri Bağdat’ın birçok hamamından birinde abdest alır.
04:19
As the sun sets, the city’s criers announce the caravan’s departure,
70
259505
4630
Güneş batarken şehrin tellalları kervanın yola çıktığını duyurur
04:24
and the townspeople flock to watch the pilgrims leave.
71
264135
3128
ve kasaba halkı hacıların gidişini izlemek için akın eder.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7