A day in the life of a teenager in medieval Baghdad - Birte Kristiansen and Petra Sijpesteijn

Translator: Mai Tran Reviewer: Nguyễn Huệ Anh

As the morning sun shines on the Golden Gate Palace,

Vào một buổi sáng khi ánh mặt trời chiếu rọi khắp Cung điện Cổng Vàng,

brother and sister Hisham and Asma prepare for the journey of a lifetime.

hai anh em Hisham và Asma chuẩn bị cho hành trình của cuộc đời minh.

It is 791 CE, and the Abbasid Caliphate is at the height of its power,

Đó là vào năm 791 sau Công nguyên,

và triều đại Abbasid Caliphate đang ở đỉnh cao của quyền lực,

stretching from India to North Africa.

thống trị trải dài từ Ấn Độ đến Bắc Phi.

With over half a million inhabitants,

Với hơn nửa triệu dân,

its capital city of Madinat al-Salaam, also known as Baghdad,

thành phố thủ đô của ở Madinat al-Salaam, được biết đến với cái tên Baghdad,

is the largest in the Islamic Empire, possibly the world.

là thành phố lớn nhất của đế chế hồi giáo, hay có lẽ là trên toàn thế giới.

And it's only 30 years old.

Và thành phố này chỉ mới hơn 30 tuổi.

Asma and Hisham will leave at sunset for the hajj,

Asma và Hisham sẽ khởi hành vào lúc mặt trời lặn để dự lễ haji,

the holy pilgrimage to Mecca.

chuyến hành hương linh thiêng đến Mecca.

Most people make the journey when they’re older and wealthier,

Phần lớn mọi người đều thực hiện chuyến đi khi họ lớn hơn và giàu có hơn.

but Hisham and Asma have wanted to make this journey together

nhưng Hisham và Asma chỉ muốn thực hiện chuyến đi cùng nhau

since they were children.

từ khi họ còn là những đứa trẻ.

They intend to travel with the big hajj caravan

Họ muốn được đi cùng với một đoàn hành hương haji lớn

that is protected by the caliph soldiers.

đoàn người được bảo vệ bới các người lính caliph.

The caliph Al-Rashid himself is also traveling with the caravan this year.

Al-Rashid, một người Caliph cũng tự mình đi cùng với đoàn hành hương vào năm đó.

Đoàn hành hương haji nhìn giống như một thành phố khổng lồ đang di chuyển

The hajj caravan is like a massive mobile city,

with soldiers, cooks, doctors and merchants, servants and enslaved people.

với các chiến binh, đầu bếp, bác sĩ và các thương nhân, người hầu và cả nô lệ.

The journey is long, with dangers like disease, robbery, and dehydration.

Một hành trình dài với nhiều nguy hiểm như bệnh tật, cướp bóc, và thiếu nước.

Because of these perils, Hisham and Asma want to travel with the larger group—

Vì các mối nguy hiểm này, Hisham và Asma muốn đi cùng với nhóm đông người hơn --

but a last-minute mishap threatens to undo months of careful planning.

tuy nhiên một rủi ro ở phút chót đã đe dọa sự chuẩn bị cẩn thận hàng tháng

của họ trở nên công cốc.

When the siblings visit the market to check on the supplies they’ve purchased,

Khi hai anh em đến chợ để kiểm tra những vật phẩm mà họ đặt mua,

the merchant tells them one of their camels has fallen ill,

thì người bán hàng đã nói một trong các con lạc đà họ mua đã bị bệnh,

and he doesn't have any replacements.

và ông ta không có con khác thay thế.

Without the camel, the siblings won't be able to depart with the caravan.

Không có lạc đà, thì hai anh em không thể khởi hành với đoàn hành hương được.

They search the marketplace,

Họ đã đi tìm khắp khu chợ,

bustling with people from different ethnic backgrounds,

bận rộn hỏi thăm nhiều người đến từ các dân tộc khác nhau,

such as Persians, Arabs, Turks, Africans, and Indians,

như là người Ba Tư, người Ả rập, Thổ Nhĩ Kỳ, Châu Phi, và Ấn Độ,

and following different religions like Islam, Judaism,

và họ đến từ các đạo giáo khác nhau như là Hồi giáo, Do Thái,

Christianity, and Zoroastrianism.

Thiên Chúa giáo và Hỏa giáo.

The market sells everything from locally made pottery, Egyptian glass,

Khu chợ bán tất cả mọi thứ từ gốm sứ địa phương, thủy tinh Ai Cập,

and paper from Samarkand, to Chinese silk, gold from Africa,

và giấy từ Samarkand, cho tới lụa từ Trung Quốc, vàng từ Châu Phi.

and fox fur from the distant north.

và lông cáo từ phương Bắc xa xôi.

But with the caravan leaving tonight, no one has a camel available.

Tuy nhiên đoàn hành hương khởi hành vào đêm đó, không ai có dư lạc đà.

Though the hajj is primarily a religious journey,

Mặc dù lễ hành hương chính là một chuyến đi của tôn giáo

the siblings have other, personal hopes for it.

nhưng hai anh em thì lại mang theo niềm hi vọng khác của cá nhân mình.

Hisham and Asma come from a wealthy family and both had tutors as children.

Hisham và Asma đến từ một gia đình giàu có và cả hai đều được gia sư dạy khi còn bé.

Hisham is studying to become a scholar,

Hisham thì đang học để trở thành một học giả,

progressing from Arabic grammar to Islamic law and Persian love poetry,

cải thiện từ ngữ pháp của Ả rập đến pháp luật Hồi giáo và thơ tình Ba Tư,

then to Indian-inspired mathematics and Greek philosophy and medicine.

rồi đến toán học cải cách của Ấn Độ và triết học của Hy Lạp và cả y học.

With scholars from all over the empire traveling to Mecca

Với các học giả đến từ các đế chế trong chuyến đi tới Mecca

and important intellectual centers on the way,

và các trung tâm tri thức quan trọng trong chuyến đi,

the hajj is a great learning opportunity.

thì đoàn người hành hương là một cơ hội học tập tuyệt vời,

Asma, meanwhile, has literary ambitions.

Asma, ngược lại, cô có tham vọng về văn chương.

As a woman, a life of formal scholarship is not available to her.

Là một người phụ nữ, một cuộc đời nghiên cứu máy móc không dành cho cô.

Instead, she is honing her skills as a poet.

Thay vào đó, cô ấy mài dũa các kĩ năng của mình để làm nhà thơ.

Cô ấy hi vọng sáng tác một bài thơ nói về cuộc hành trình

She hopes to compose poetry about the journey

that will catch the attention of important women in the city,

sẽ thu hút sự chú ý của những người phụ nữ quan trọng trong thành phố,

and maybe even Queen Zubayda.

và có thể của cả Nữ Hoàng Zubayda.

The siblings split up to search for a camel.

Hai anh em chia nhau đi tìm lạc đà.

Hisham heads toward the library complex to ask the scholars’ advice.

Hisham đi về hướng khu thư viện phức hợp để xin lời khuyên của các học giả.

An elderly scholar studying Galen and Hippocrates

Một học giả lớn tuổi đang nghiên cứu về Galen và Hippocrates

tells him how to treat a wound.

đã cho anh ấy biết cách chữa trị vết thương.

An Aramaic translator from Damascus shares a list of useful herbs

Dịch giả tiếng Aramaic đến từ Damascus chia sẻ một danh sách các loại thảo dược

hữu hiệu để dùng nếu bị đau bụng trên đường đi.

for upset stomach on the road.

A Persian poet wants to share his latest poetry,

Một nhà thơ Ba Tư thì muốn đọc bài thơ mới nhất của mình,

but Hisham doesn’t see how that will get him the camel for tonight,

nhưng Hisham không thấy việc này sẽ giúp anh ta có con lạc đà cho tối nay

so he kindly refuses.

do vậy anh ấy đã khéo léo từ chối.

As he says goodbye, they give him the names of important theology scholars

Và khi anh ấy cáo từ, họ đã đưa cho anh ấy tên của các học giả thần học quan trọng

to visit in Medina, on the way to Mecca.

để anh ấy có thể tới thăm ở Medina, trên đường tới Mecca.

But to get there, he’ll need a camel.

Nhưng để tới được đó, anh ấy sẽ cần có một con lạc đà.

Meanwhile, Asma visits an older, married cousin.

Trong lúc đó, Asma tới nhà một người họ hàng lớn tuổi và đã lập gia đình.

An enslaved girl opens the door, and takes Asma to the women’s quarters,

Một cô bé nô lệ đã mở cửa, và đưa Asma tới khu vực của nhóm phụ nữ,

where men cannot enter.

nơi đàn ông không được phép đi vào.

Her cousin wants to hear Asma’s latest poetry,

Họ hàng của cô ấy muốn nghe bài thơ mới nhất của Asma,

but Asma tells her she’s in a hurry and explains their predicament.

nhưng Asma nói mình đang rất vội và kể rõ tình trạng khó khăn của họ.

She’s in luck— her cousin’s husband has a camel to offer them.

Cô ấy đã gặp may--chồng của người họ hàng có một con lạc đà và tặng nó cho họ.

With their arrangements secure at last, they make their final preparations.

Với sự sắp xếp an toàn cho tới phút chót, họ đã tới những bước chuẩn bị cuối cùng.

At the designated times for men and women,

Tại thời điểm được chỉ định cho đàn ông và phụ nữ,

each performs a ritual ablution at one of Baghdad’s many public bathhouses.

mỗi người thực hiện nghi thức rửa tội tại một trong các nhà tắm công cộng ở Baghdad.

As the sun sets, the city’s criers announce the caravan’s departure,

Khi mặt trời lặn, người đưa tin của thành phố thông báo sự khởi hành của đoàn người,

and the townspeople flock to watch the pilgrims leave.

và từng nhóm người trong khu phố đổ xô đến để xem những khách hành hương rời đi.