What makes muscles grow? - Jeffrey Siegel

स्नायूंची वाढ कशी होते ? -जेफरी सायगल

Translator: Arvind Patil Reviewer: Abhinav Garule

Muscles.

स्नायू.

We have over 600 of them.

आपल्या शरीरात ६०० असतात.

They make up between 1/3 and 1/2 of our body weight,

आपल्या शरीराचा १/२ ते १/३ भाग त्यांनी बनलेला असतो.

and along with connective tissue,

त्याशी जोडलेल्या पेशींसह.

they bind us together, hold us up, and help us move.

या पेशींशी त्यांची बंधने आपल्याला हालचाल करू देतात.

And whether or not body building is your hobby,

मग शरीर मजबूत करणे हा तुमचा छंद असो व नसो.

muscles need your constant attention

स्नायूंकडे आपण सातत्याने लक्ष दिले पाहिजे.

because the way you treat them on a daily basis

तुम्ही त्यांना दररोज देत असलेली वागणूक

determines whether they will wither or grow.

ठरवित असते ते विकसित होतील व दुर्बल होतील.

Say you're standing in front of a door, ready to pull it open.

समजा. तुम्ही दरवाज्याजवळ उभे आहात तो उघडण्यासाठी.

Your brain and muscles are perfectly poised to help you achieve this goal.

तुमचा मेंदू व स्नायू हे अचूकपणे हे साध्य करण्यास संतुलित असतात

First, your brain sends a signal to motor neurons inside your arm.

पहिल्यांदा तुमचा मेंदू तुमच्या हातातील हालचाल करणाऱ्या न्युरोन्सला संदेश देतो.

When they receive this message, they fire,

हे संदेश मिळाल्यावर ते उद्दीपित होतात.

causing muscles to contract and relax,

त्यामुळेच स्नायू आकुंचन वा प्रसारण पावतात.

which pull on the bones in your arm and generate the needed movement.

ते तुमच्या हातातील हाडांवर बल देतात हालचाल करण्यासाठी.

The bigger the challenge becomes, the bigger the brain's signal grows,

मोठे आव्हान असल्यास तसाच मोठा संदेश असतो.

and the more motor units it rallies to help you achieve your task.

आणि हे कार्य साध्य होण्यासाठी अधिक हालचाल करणारे न्युरोंस यात सहभाग घेतात.

But what if the door is made of solid iron?

पण जर जो दरवाजा उघ्दाव्याचा आहे तो जर लोखंडी असेल तर काय?

At this point, your arm muscles alone

याठिकाणी मात्र तुमच्या हाताच्या स्नायूचे बल कमी पडते.

won't be able to generate enough tension to pull it open,

पुरेशी हालचाल त्यामुळे दरवाजा उघडण्यासाठी होत नसते.

so your brain appeals to other muscles for help.

तुमचा मेंदू आवाहन करतो इतर स्नायुंना मदतीसाठी.

You plant your feet, tighten your belly, and tense your back,

तुम्ही मग पाय रोवता, पोट आवळता. पाठीला आधार देता,

generating enough force to yank it open.

दरवाजा उघडण्यासाठी पुरेसे बल मिळावे यासाठी

Your nervous system has just leveraged the resources you already have,

तुमच्या मज्जासंस्थेने याठिकाणी इतर स्त्रोताचा वापर केला.

other muscles,

अन्य स्नायूंचा,

to meet the demand.

समस्या सोडविण्यासाठी,

While all this is happening,

हे घडत असतांना,

your muscle fibers undergo another kind of cellular change.

तुमच्या स्नायुंच्या पेशीत एक बदल होत असतो.

As you expose them to stress, they experience microscopic damage,

तुम्ही त्यांना ताण दिल्याने त्यांचे सूक्ष्म दिसणारे नुकसान होते

which, in this context, is a good thing.

पण ते चांगले असते.

In response, the injured cells release inflammatory molecules called cytokines

कारण या बाधित पेशी सायटोकिन्स हे दाह निर्माण करणारे रेणू मुक्त करते.

that activate the immune system to repair the injury.

त्यामुळे रोगप्रतिकार शक्तीस चालना मिळून दुखापत दुरुस्त होते.

This is when the muscle-building magic happens.

स्नायूंची बांधणी होताना असेच होते

The greater the damage to the muscle tissue,

जेवढे स्नायू उतक दुखावतील

the more your body will need to repair itself.

तेवढी स्नायू दुरुस्तीची गरज भासेल.

The resulting cycle of damage and repair

मोडतोड व दुरुस्तीचे हे चक्र चालू राहते

eventually makes muscles bigger and stronger

परिणामतः आपले स्नायू मोठे व मजबूत होतात.

as they adapt to progressively greater demands.

ते वाढत्या मागणीस सरावतात.

Since our bodies have already adapted to most everyday activities,

आपले शरीर दैनंदिन क्रियेशी समायोजन करीत असते

those generally don't produce enough stress

त्यासाठी स्नायू पुरेसा जोर मिळत देत नाहीत

to stimulate new muscle growth.

नवे स्नायू निर्माण होण्यास.

So, to build new muscle, a process called hypertrophy,

नव्याने स्नायू विकसित होण्यासाठी जी प्रक्रिया होते हायपरट्रोपी

our cells need to be exposed to higher workloads than they are used to.

आपल्या स्नायुंना अधिक बल द्यावे लागते मोडतोड व दुरुस्ती होण्यास

In fact, if you don't continuously expose your muscles to some resistance,

आणि जर तुम्ही आपल्या स्नायुंना असा पीळ दिला नाही तर

they will shrink,

ते दुर्बल होतील,

a process known as muscular atrophy.

या क्रियेस स्नायू दुर्बलता म्हणतात.

In contrast, exposing the muscle to a high-degree of tension,

याउलट स्नायुंना जे अधिक ताण दिला

especially while the muscle is lengthening,

विशेषतः ते दिर्घाकार झाल्यावर,

also called an eccentric contraction,

ज्यास विचित्र आकुंचन म्हणतो

generates effective conditions for new growth.

त्यामुळे स्नायूंच्या विकासास योग्य व परिणामकारक संधी मिळते.

However, muscles rely on more than just activity to grow.

पण स्नायू काही केवळ वाढ होण्यावर अवलंबून नसतात.

Without proper nutrition, hormones, and rest,

सुयोग्य पोषण. हार्मोन्स, आणि विश्रांती शिवाय

your body would never be able to repair damaged muscle fibers.

तुमचे शरीर स्नायूंचे झालेले नुकसान भरू शकणार नाही.

Protein in our diet preserves muscle mass

आपल्या आहारातील प्रथिने स्नायू वस्तुमान

by providing the building blocks for new tissue

बनवितात त्यासाठी नव्या पेशींना जणू ते विटांप्रमाणे असतात.

in the form of amino acids.

अमिनी असिड स्वरुपात

Adequate protein intake, along with naturally occurring hormones,

पुरेसे प्रथिन व नैसर्गिक हार्मोन्स तसेच

like insulin-like growth factor and testosterone,

इन्सुलिन वाढ करणारा हार्मोन तसेच टेस्टोंटेरोन

help shift the body into a state where tissue is repaired and grown.

हे उतकाना अश्या अवस्थेत नेतात कि ज्यामुळे स्नायू दुरुस्त होऊन वाढतील

This vital repair process mainly occurs when we're resting,

ही महत्वाची क्रिया आपण विश्रांती घेतो त्यावेळी घडते.

especially at night while sleeping.

खासकरून आपण रात्री झोपतो तेव्हा.

Gender and age affect this repair mechanism,

लिंग व वय याचाही यावर परिणाम होत असतो.

which is why young men with more testosterone

म्हणूनच ज्या तरुणात अधिक टेस्टोंटेरोन असते

have a leg up in the muscle building game.

त्यांचे पायाचे मजबूत स्नायू खेळण्यास तयार होतात.

Genetic factors also play a role in one's ability to grow muscle.

यात आनुवंशिकतेचा भाग ही असतो.

Some people have more robust immune reactions to muscle damage,

काहींची प्रतिकार शक्ती अफलातून असते स्नायूंची दुरुस्ती करण्यासाठी

and are better able to repair and replace damaged muscle fibers,

ते स्नायूंची दुरुस्ती व नादुरुस्त स्नायूंच्या जागी नवे स्नायू बनवितात

increasing their muscle-building potential.

आपली स्नायू वर्धनाची ताकत वाढवितात.

The body responds to the demands you place on it.

आपल्या मागणीनुसार शरीर प्रतिसाद देते.

If you tear your muscles up, eat right, rest and repeat,

तुम्ही स्नायूंची मोडतोड केली योग्य आहार विश्रांती घेतली व हे सतत केल्यास

you'll create the conditions to make your muscles as big and strong as possible.

तुम्ही शरीरास अश्या स्थितीत नेता जे त्यामुळे विकसित पिळदार स्नायूंचे होते.

It is with muscles as it is with life:

हे स्नायुबाबत जसे सत्य आहे तसेच जीवनाबाबतही.

Meaningful growth requires challenge and stress.

सुयोग्य्व विकासासाठी आव्हान व ताणाची आवश्यकता असते.