Why it’s so hard to cure HIV/AIDS - Janet Iwasa

Яагаад ДОХ өвчнийг анагаах хэцүү вэ? - Жанет Иваса

Translator: Uyanga Munkhtur Reviewer: Indra Ganzorig

In 2008, something incredible happened: a man was cured of HIV.

2008 онд нэгэн залуугийн дархлал хомсдолын вирус

эмчлэгдсэн нь үнэхээр гайхалтай зүйл байлаа.

In over 70 million HIV cases, that was a first and, so far, a last.

Энэ нь хүний дархлал хомсдолын вирусаар

өвчилсөн 70 сая хүнээс хамгийн анхны

бас сүүлийн эдгэрсэн тохиолдол.

We don't yet understand exactly how he was cured.

Хэрхэн эдгэрснийг бид сайн мэдэхгүй.

We can cure people of various diseases, such as malaria and hepatitis C,

Малариа, Элэгний С гепатит гээд

маш олон өвчин эдгэдэг.

so why can't we cure HIV?

Гэхдээ яагаад ХДХВ эдгэрдэггүй вэ?

Тэгэхээр вирус хүнд хэрхэн халдварлаж,

Well, first let's examine how HIV infects people

ДОХ өвчин үүсгэдгийг тодруулъя.

and progresses into AIDS.

HIV spreads through exchanges of bodily fluids.

ХДХВ хүний биеийн шингэнд нэвтрэн ордог.

Unprotected sex and contaminated needles are the leading cause of transmission.

Хамгаалалтгүй бэлгийн хавьтал, бохирдсон зүү тариур

вирус тархах гол эх үүсвэр болдог.

It, fortunately, cannot spread through air, water, or casual contact.

Хамгийн гол нь вирус ус, агаар болон

гар хүрэх зэрэгт халддаггүй.

Individuals of any age, sexual orientation, gender and race

ХДХВ тархахад нас, хүйс, бэлгийн чиг хандлага огт хамаагүй.

can contract HIV.

Хүний биед вирус нэгэнт орсон бол

Once inside the body, HIV infects cells that are part of the immune system.

дархлааны системийн эсүүдийг гэмтээж эхэлдэг.

Ялангуяа гадны бактери, мөөгөнцрийн халдвараас

It particularly targets helper T cells,

which help defend the body against bacterial and fungal infections.

сэргийлж байдаг Т эсүүдийг гэмтээдэг.

HIV is a retrovirus,

ХДХВ нь гэмтээсэн эс бүртээ өөрийгөө хувилж,

which means it can write its genetic code into the genome of infected cells,

өсөн тархаж байдаг ретро вирус юм.

co-opting them into making more copies of itself.

During the first stage of HIV infection,

ХДХВ-ын халдвар эхний шатандаа

the virus replicates within helper T cells,

T эсүүд дотор өөрийгөө дахин хувилж,

destroying many of them in the process.

маш олон тооны Т эсүүдийг устгадаг.

During this stage, patients often experience flu-like symptoms,

Мөн энэ шатанд өвчтөнд ханиадтай төстэй

шинж тэмдэг илэрч эхэлдэг байна.

but are typically not yet in mortal danger.

Гэхдээ энэ нь хараахан үхлийн аюултай биш.

However, for a period ranging from a few months to several years,

Өвчин хэдхэн сараас хэдэн жил үргэлжилж

during which time the patient may look and feel completely healthy,

өвчтөн цоо эрүүл хүн шиг

өөрийгөө мэдэрч, харагддаг ч

the virus continues to replicate and destroy T cells.

вирус өөрийгөө хувилж, Т эсүүдийг устгасаар байдаг.

When T cell counts drop too low,

patients are in serious danger of contracting deadly infections

Т эсийн тоо маш бага болоход өвчтөн

эрүүл хүний дархлааны систем тэмцэж

that healthy immune systems can normally handle.

чадахаар халдварт маш эмзэг болсон байдаг.

This stage of HIV infection is known as AIDS.

ХДХВ-ын энэ шат нь ДОХ юм.

The good news is there are drugs that are highly effective

Сайн мэдээ гэвэл ХДХВ-ын түвшинг хянаж,

at managing levels of HIV

Т эсийн тоо хэтэрхий их унахаас

and preventing T cell counts from getting low enough

хамгаалж байдаг эм бий болсон байна.

for the disease to progress to AIDS.

With antiretroviral therapy,

ХДХВ-тай хүн вирусын хөгжлийг

most HIV-positive people can expect to live long and healthy lives,

саармагжуулах эмчилгээ хийснээр илүү урт удаан,

эрүүл амьдрах боломжтой.

and are much less likely to infect others.

Мөн бусдад халдварлуулах магадлал ч буурч болдог.

However, there are two major catches.

Гэхдээ 2 төрлийн арга байдаг.

One is that HIV-positive patients must keep taking their drugs

Нэг нь өвчтөн энэхүү эмийг

бүхэл амьдралынхаа туршид уух шаардлагатай болдог.

for the rest of their lives.

Without them, the virus can make a deadly comeback.

Эс тэгвэл вирус үхлийн аюулд хүргэдэг.

So, how do these drugs work?

Тэгэхээр энэхүү эм хэрхэн үр дүнгээ өгдөг бол?

The most commonly prescribed ones prevent the viral genome from being copied

Вирусын эсрэг эм вирус өөрийгөө дахин хувилж,

and incorporated into a host cell's DNA.

тээгч хүний эсийг цаашид гэмтээхээс сэргийлдэг.

Other drugs prevent the virus from maturing or assembling,

Бусад эм вирусыг бөөгнөрч, боловсорч гүйцэхээс хамгаалж,

causing HIV to be unable to infect new cells in the body.

бие дэх бусад шинэ эсүүдэд халдвар тархахаас сэргийлдэг.

But HIV hides out somewhere our current drugs cannot reach it:

Гэхдээ эрүүл Т эсүүдийн генийн мэдээлэлд нуугдсан ХДХВ-д

эмчилгээ үр дүнгээ өгөх боломжгүй.

inside the DNA of healthy T cells.

ДОХ-ын халдвар авсан Т эсүүд тэр даруйдаа устдаг.

Most T cells die shortly after being infected with HIV.

But in a tiny percentage,

Маш цөөн тохиолдолд илүү олон ХДХВ-ыг

the instructions for building more HIV viruses lies dormant,

идэвхгүй болгосноор илүү урт удаан амьдрах боломжтой.

sometimes for years.

ХДХВ-аар өвчилсөн хүний биеэс

So even if we could wipe out every HIV virus from an infected person's body,

бүх вирусыг устгасан ч, Т эсүүдийн нэг нь

one of those T cells could activate and start spreading the virus again.

дахин идэвхжиж вирус дахин тархаж эхлэх юм.

The other major catch is that not everyone in the world has access to the therapies

Хамгийн гол нь хэнд ч өөрийгөө хамгаалах

эмчилгээ гэж байхгүй.

that could save their lives.

In Sub-Saharan Africa, which accounts for over 70% of HIV patients worldwide,

Дэлхий дээрх нийт халдвар авсан хүний 70 хувь нь

Сахарын Африкт байдаг бөгөөд

antiretrovirals reached only about one in three HIV-positive patients in 2012.

2012 оны байдлаар 3 хүний нэгт л

вирус саармагжуулах эмчилгээ хүрч чадсан байна.

There is no easy answer to this problem.

Энэ асуудалд амархан хариулт гэж үгүй.

A mix of political, economic and cultural barriers

Улс төр, эдийн засаг, соёлын олон төрлийн

makes effective prevention and treatment difficult.

саад эмчилгээ болоод хамгааллыг

илүү төвөгтэй болгож байна.

And even in the U.S., HIV still claims more than 10,000 lives per year.

Америкт ч гэсэн жил бүр 10 мянган хүний амийг аван одож байна.

However, there is ample cause for hope.

Гэсэн хэдий ч амьд үлдэх итгэл байсаар байна.

Researchers may be closer than ever to developing a true cure.

Судлаачид жинхэнэ эмчилгээг нээж олоход

маш их ойртсон байх.

One research approach involves

ХДХВ-ын генийн мэдээллийг агуулсан

using a drug to activate all cells harboring the HIV genetic information.

бүх эсүүдийг идэвхжүүлэх эмний судалгаа хийгдсэн байсан.

This would both destroy those cells and flush the virus out into the open,

Эм халдвар авсан эсүүд болоод дахин сэдрэх магадлалтай

бүх эсүүдийг устгаж, үр дүнгээ үзүүлэх байна.

where our current drugs are effective.

Another is looking to use genetic tools

Өөр нэг арга нь эсийн генээс ХДХВ-ын удамшлын мэдээллийг

to cut the HIV DNA out of cells genomes altogether.

хамтад нь устгах явдал юм.

And while one cure out of 70 million cases may seem like terrible odds,

70 сая тохиолдлоос нэг эдгэрсэн байх нь

аймшигтай санагдах боловч

one is immeasurably better than zero.

энэ хэн ч эдгээгүй байснаас хамаагүй илүү юм.

We now know that a cure is possible,

ДОХ эдгэх боломжтой гэдгийг бид одоо мэддэг болсон.

and that may give us what we need to beat HIV for good.

Магадгүй энэ бидэнд ХДХВ-ыг давахад

бидэнд юу хэрэгтэйг зааж өгч байгаа ч юм билүү.