What happens if you cut down all of a city's trees? - Stefan Al

Translator: Ayan Organization Reviewer: Wafa Edris

This is the tale of two ancient cities

ئەوە چیرۆکی دوو شاری کۆنە

and the trees that determined their destinies.

و درەختەکانە کە چارەنووسی خۆیان دیاری دەکەن.

In 3,000 BC Uruk was more densely populated than modern day New York City.

٣٠٠٠ ساڵ پێش زایین ئوروك زۆرترین ڕێژەی دانیشتوانی هەبوە لەچاو شاری نیویۆرکی ئێستا

This crowded capital had to continually expand their irrigation system

ئەو پایتەختە قەڕەباڵغە دەبێت بە بەردەوامی سیستەمی ئاودێری فراوان بکات

to feed its growing population.

بۆ پێدانی خۆراك بە دانیشتوانە زۆرەکەی.٢٥٠٠ساڵ

2,500 years later in Sri Lanka, the city of Anuradhapura had a similar problem.

دواتر لە سریلانکا، شاری ئەنورادهاپورا ڕووبەڕوی هەمان کێشەی بووەوە.

They were also growing constantly,

ئەوانیش بە هەمان شێوە هەمیشە گەشەیان دەکرد،و وەکو

and like Uruk, their city relied heavily on an elaborate irrigation system.

بە هەمان ئوروك، شارەکەیان پشتی بە سیستەمێکی ئاودێری بەهێز بەست بوو.

As Uruk grew, its farmers began chopping down trees to make space for more crops.

ئوروك گەورە دەبوو و جووتیارەکان درەختەکانیان دەبڕیەوە بۆ دروستکردنی مەودا

In Anuradhapura, however, trees were sacred.

بۆ دانەوێڵەی زیاتر لە ئەنورادهاپورا، هەرچەندە، درەختەکان پیرۆز بوون.

Their city housed an offshoot of the Bodhi tree

شارەکەیان لقێکی درەختی بودی لە خۆگرتبوو

under which Buddha himself was said to have attained enlightenment.

کە بوودا خۆی گوتبووی لەژێریدا بە ڕوناک کردنەوە گەشتووە.

Religious reverence slowed farmer’s axes

ڕێزگرتنی ئایینی تەوری جوتیارەکانی هێواش کردەوە

and even led the city to plant additional trees in urban parks.

و تەنانەت شارەکە ڕابەری چاندنی درەختی زیاتری کرد لە باخچە شارستانیەکان.

Initially, Uruk’s expansion worked well.

سەرەتا، فراوان بوونی ئوروك بە باشی کاری دەکرد.

But without trees to filter their water supply,

بەڵام بە بێ بوونی درەخت بۆ پاڵاوتنی سەرچاوەی ئاوەکە،

Uruk’s irrigation system became contaminated.

سیستەمی ئاوەڕۆی ئوروك بەرەو پیس بوون رۆیشت.

Evaporating water left mineral deposits,

بە هەڵمبوونی ئاو نیشتنی کانزای لەدوای خۆی بەجێهێشت،

which rendered the soil too salty for agriculture.

کە خاکەکەی بۆ کشتوکاڵ زۆر سوێر کردبوو.

Conversely, Anuradhapura’s irrigation system was designed to work

بە پێچەوانەوە، سیستەمی ئاوەڕۆی ئەنورادهاپورا نەخشەی کێشرا بۆ کارکردن

in concert with the surrounding forest.

بە گونجاندن لەگەڵ دارستانی چوار دەوری.

Their city eventually grew to more than twice Uruk’s population,

شارەکەیان لەکۆتاییدا گەشەی کرد بۆ دووهێندەی دانیشتوانی ئوروك،

and today, Anuradhapura still cares for a tree planted over 2,000 years ago.

ئەمڕۆ ئەنورادهاپورا هێشتا گرنگی بە درەختە چێنراوەکانی سەروو ٢٠٠٠ساڵ پێش ئێستا دەدات.

We may think of nature as being unconnected to our urban spaces,

لەوانەیە وا بیر لە سروشت بکەینەوە کە پەیوەندی نییە بە مەودا شارستانیەکانمان،

but trees have always been an essential part of successful cities.

بەڵام درەختەکان هەمیشە بەشێکی بنچینەیی شارە سەرکەوتووەکان بوون .

Trees act like a natural sponge, absorbing storm water runoff

درەختەکان وەك ئیسفنجێكی سروشتی کار دەکەن، ئاوی بارانی زریان هەڵدەمژێت

before releasing it back into the atmosphere.

بەر لە دووبارە بەرەڵاکردنی بۆ بەرگەهەوا.

The webs of their roots protect against mudslides

تۆڕی ڕەگەکانی لە داڕمانە قوڕیەکان دەیپارێزن

while allowing soil to retain water and filter out toxins.

لەکاتی ڕێگەدانی خاك بۆ پاراستنی ئاو و پاڵاوتنی ژەهرەکان.

Roots help prevent floods,

ڕەگەکان یارمەتی ڕێگری کردن لە لەفاو دەدات،

while reducing the need for storm drains and water treatment plants.

لەکاتی کەم بوونی پێویستیەکانی بەکارهێنانی ئاوی زریان و چارەسەرەکانی.

Their porous leaves purify the air by trapping carbon and other pollutants,

گەڵا کوندارەکانی ڕوەك هەوا پاك دەکاتەوە لە ڕێی گلدانەوەی کاربۆن و هۆکاری تری پیس بوون

making them essential in the fight against climate change.

وایان لێدەکات گرینگ بن لە جەنگان دژی گۆڕانی کەش و هەوا.

Humanity has been uncovering these arboreal benefits for centuries.

مرۆڤایەتی بۆ چەند سەدەیەك سوودی دار و درەختی بۆ دەرنەکەوتوە.

But trees aren’t just crucial to the health of a city’s infrastructure;

بەڵام درەختەکان تەنها بۆ تەندروستی ؛ژێرخانی شارەکان گرینگ نییە

they play a vital role in the health of its citizens as well.

هەروەها ئەوان ڕۆڵێکی زۆر پێویست بۆ تەندروستی هاوڵاتیانیش دەگێڕن. لە ساڵانی

In the 1870’s, Manhattan had few trees outside the island’s parks.

ساڵانی ١٨٧۰، مانهاتن لە دەرەوەی باخچەکانی دورگەکە خاوەنی چەند درەختێکی کەم بوو.

Without trees to provide shade,

بە بێ بوونی درەخت بۆ دابینکردنی سێبەر،

buildings absorbed up to nine times more solar radiation

باڵەخانەکان بەرزکرانەوە بۆ نۆ هێندە زیاتری تیشکدانەوەی خۆری

during deadly summer heat waves.

لەکاتی شەپۆلە گەرمیە کوشندەکانی هاوین.

Combined with the period’s poor sanitation standards,

لەگەڵ پێوانەکانی چەرخی دواکەوتووی تەندروستی ئەو کاتە،

the oppressive heat made the city a breeding ground for bacteria like cholera.

گەرمایە توندەکە وای لە شارەکە کرد ببێتە زەویەك بۆ هەڵهێنانی بەکتریا وەک کۆلێرا.

In modern day Hong Kong, tall skyscrapers and underground infrastructure

لە هۆنگ کۆنگی ئیستادا، تەلارە بەرزەکان و ژێرخانەکانی ژێر زەوی

make it difficult for trees to grow.

وایکردووە گەشە کردنی درەختەکان سەخت بێت.

This contributes to the city’s dangerously poor air quality,

ئەوانە هاوکارن بۆ خراپی سروشتی هەوای شارەکان،

which can cause bronchitis and diminished lung function.

کە دەتوانێت ببێتە هۆی هەوکردن و و کەمکردنی چالاکی سییەکان.

Trees affect our mental health as well.

و درەختەکان کاردەکەنە سەر تەندروستی هۆشی ئێمەش.

Research indicates that the presence of green foliage increases attention spans

توێژینەوەکان دەریدەخەن کە هەبوونی گەڵای سەوزی درەخت مەودای سەرنجدان زیاد دەکات

and decreases stress levels.

و ڕێژەی پەستانیش کەمدەکاتەوە.

It’s even been shown that hospital patients with views of brick walls

ئەوەش دەردەخات کە نەخۆشەکانی ئەو نەخۆشخانانەی دیمەنی دیواری خشتیان هەیە

recover more slowly than those with views of trees.

هێواشتر چاکدەبنەوە بە بەراورد بەوانەی دیمەنی درەختەکانیان هەیە.

Fortunately, many cities are full of views like this—

بە خۆشحاڵیەوە، زۆربەی شارەکان پڕن لەو دیمەنانەی وەکو ئەوە

and that’s no accident.

.و ئەمە ڕێکەوت نییە

As early as the 18th century,

،لەسەرەتای سەدەی هەژدە

city planners began to embrace the importance of urban trees.

پلان دانەرانی شارەکان دەستیان کرد بە گرتنە باوەشی گرنگیەکانی درەختە شارستانیەکان.

In 1733, Colonel James Oglethorpe planned the city of Savannah, Georgia

لە ساڵی ١٧٣٣، فەرماندە جەمیس ئۆگلیسۆرپ پلانی شاری ساڤنای دانا لە جۆرجیا

to ensure that no neighborhood was more than a 2-minute walk from a park.

تا دڵنیابێت کە هیچ گەڕەکێك ٢ خولەك زیاتر لە باخچەوە دوور نییە. دوای

After World War II, Copenhagen directed all new development along five arteries—

جەنگی جیهانی دووەم کۆپنهاگن ئاڕاستەی هەموو گەشەپێدانە نوێکانی بە دڕێژایی ٥ شاڕێ کرد.

each sandwiched between a park.

هەریەکیان دەکەوێتە نێوان باخچەیەک.

This layout increased the city’s resilience

ئەو نەخشەیە جیڕی شارەکانی زیاد کرد

to pollution and natural disasters.

بۆ پیس بوون و کارەساتە سروستیەکان.

And urban trees don’t just benefit people.

و درەختە شارستانییەکان تەنها سود بە مرۆڤەکان ناگەیەنن.

Portland’s Forest Park preserves the region’s natural biodiversity,

دارستانە باخچەییەکانی پۆرتلاند پارێزگاری لە هەمەجۆری بایۆلۆجی سروشتی هەرێمەکە دەکات

making the city home to various local plants,

شارەکە دەکاتە ماڵێك بۆ ڕووەکی ناوخۆیی هەمەجۆر،

112 bird species, and 62 species of mammals.

۱۲۲ جۆر باڵندە، و ٦٢ جۆر لە گیانەوەری شیردەر.

No city is more committed to trees than Singapore.

هیچ شارێك زیاتر پەیوەست نییە بە درەختەوە بەراورد بە سەنگافورە.

Since 1967, Singapore’s government has planted over 1.2 million trees,

لە ساڵی ١٩٦٧ـەوە، حکومەتی سەنگافور زیاتر لە ١.٢ ملیۆن درەختی چاندووە،

including those within 50-meter tall vertical gardens called supertrees.

وەکو ئەوانەی زیاتر٥٠ مەتر درێژن لە باخچە ستوونیەکان کە پێیان دەڵێن درەختە نایابەکان

These structures sustain themselves and nearby conservatories

ئەو پێکهاتانە پارێزگاری لە خۆیان دەکەن و بەنزیکی پارێزەری

with solar energy and collected rainwater.

ووزەی خۆرە و ئاوی باران کۆدەکاتەوە.

Trees and vegetation currently cover over 50% of Singapore’s landmass,

درەختەکان و گژوگیا لە ئێستادا زیاتر لە ٪٥٠ ی ڕووبەری فراوانی سەنگافور دادەپۆشێ،

reducing the need for air conditioning

کەمکردنەوەی پێویستی بۆ گونجاندنی هەوا

and encouraging low-pollution transportation.

و هاندانی گواستنەوەی کەمی پیسی دەدات.

By 2050, it’s estimated that over 65% of the world will be living in cities.

بۆ ٢٠٥٠، مەزەندە دەکرێت کە زیاتر لە ٪٦٥ی دانیشتوانی دونیا لە شارەکان بژین.

City planners can lay an eco-friendly foundation,

پلان دانەری شارەکان دەتوانن نەخشەی هاوڕێی ژینگە دابمەزرێنن،

but it’s up to the people who live in these urban forests

بەڵام ئەوە دەگەڕێتەوە بۆ ئەو کەسانەی کە لە دارستانە شارستانییەکان دەژین

to make them homes for more than humans.

بۆ ئەوەی بیانکەن بە ماڵێك بۆ زیاتر لە مرۆڤ.