What happens if you cut down all of a city's trees? - Stefan Al

2,403,466 views ・ 2020-04-24

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Dagmara Platuska Korekta: Ola Królikowska
00:07
This is the tale of two ancient cities
0
7484
2977
To opowieść o dwóch starożytnych miastach
00:10
and the trees that determined their destinies.
1
10461
3610
i drzewach, które przesądziły o ich losie.
00:14
In 3,000 BC Uruk was more densely populated than modern day New York City.
2
14071
5859
W 3000 roku p.n.e. Uruk był gęściej zaludniony niż obecnie Nowy Jork.
00:19
This crowded capital had to continually expand their irrigation system
3
19930
4872
Zaludniona stolica musiała stale powiększać system irygacyjny,
00:24
to feed its growing population.
4
24802
2100
żeby wyżywić rosnącą populację.
00:26
2,500 years later in Sri Lanka, the city of Anuradhapura had a similar problem.
5
26902
6882
2500 lat później na Sri Lance Anuradhapura miała podobny problem.
00:33
They were also growing constantly,
6
33784
2462
Miasto też stale się rozbudowywało.
00:36
and like Uruk, their city relied heavily on an elaborate irrigation system.
7
36246
5773
Podobnie jak Uruk polegało na rozbudowanym systemie irygacyjnym.
00:42
As Uruk grew, its farmers began chopping down trees to make space for more crops.
8
42019
6271
Uruk się rozrastał, więc farmerzy zaczęli ścinać drzewa, robiąc miejsce na uprawy.
00:48
In Anuradhapura, however, trees were sacred.
9
48290
3253
Tymczasem w Anuradhapurze drzewa były święte.
00:51
Their city housed an offshoot of the Bodhi tree
10
51543
3300
W mieście znajdował się pęd drzewa Bodhi,
00:54
under which Buddha himself was said to have attained enlightenment.
11
54843
4269
pod którym sam Budda miał osiągnąć oświecenie.
00:59
Religious reverence slowed farmer’s axes
12
59112
3100
Szacunek religijny spowolnił siekiery farmerów.
01:02
and even led the city to plant additional trees in urban parks.
13
62212
4735
Co więcej, skłonił miasto do zasadzenia dodatkowych drzew w miejskich parkach.
01:06
Initially, Uruk’s expansion worked well.
14
66947
3199
Początkowo ekspansja Uruku działała.
01:10
But without trees to filter their water supply,
15
70146
3180
Jednak bez drzew filtrujących zasoby wody
01:13
Uruk’s irrigation system became contaminated.
16
73326
3380
system irygacyjny Uruku został zanieczyszczony.
01:16
Evaporating water left mineral deposits,
17
76706
2850
Parująca woda zostawiała pokłady minerałów,
01:19
which rendered the soil too salty for agriculture.
18
79556
3524
przez które gleba była zbyt słona do uprawy rolnej.
01:23
Conversely, Anuradhapura’s irrigation system was designed to work
19
83080
4310
Z kolei system irygacyjny Anuradhapury zaprojektowano
01:27
in concert with the surrounding forest.
20
87390
2500
w harmonii z otaczającym je lasem.
01:29
Their city eventually grew to more than twice Uruk’s population,
21
89890
4230
Populacja miasta ostatecznie stała się dwukrotnie większa od Uruka.
01:34
and today, Anuradhapura still cares for a tree planted over 2,000 years ago.
22
94120
6653
Nawet dziś Anuradhapura dba o drzewo zasadzone 2000 lat temu.
01:40
We may think of nature as being unconnected to our urban spaces,
23
100773
4139
Można sądzić, że przyroda nie jest związana z miejską przestrzenią,
01:44
but trees have always been an essential part of successful cities.
24
104912
4745
ale drzewa zawsze były niezbędną częścią prosperujących miast.
01:49
Trees act like a natural sponge, absorbing storm water runoff
25
109657
4317
Drzewa są jak naturalne gąbki chłonące burzową wodę odpływową
01:53
before releasing it back into the atmosphere.
26
113974
2808
przed wypuszczeniem jej z powrotem do atmosfery.
01:56
The webs of their roots protect against mudslides
27
116782
2780
Siatki korzeni chronią przed lawinami błotnymi,
01:59
while allowing soil to retain water and filter out toxins.
28
119562
4077
pozwalając jednocześnie zatrzymać wodę i odfiltrować toksyny.
02:03
Roots help prevent floods,
29
123639
2030
Korzenie zapobiegają powodziom,
02:05
while reducing the need for storm drains and water treatment plants.
30
125669
3929
zmniejszając zapotrzebowanie na burzowce i rośliny oczyszczające wodę.
02:09
Their porous leaves purify the air by trapping carbon and other pollutants,
31
129598
5163
Pory w liściach oczyszczają powietrze, wyłapując węgiel i inne zanieczyszczenia,
02:14
making them essential in the fight against climate change.
32
134761
3590
dzięki czemu stają się niezbędne w walce ze zmianami klimatycznymi.
02:18
Humanity has been uncovering these arboreal benefits for centuries.
33
138351
4675
Ludzkość od wieków odkrywa korzyści z bliskości drzew.
02:23
But trees aren’t just crucial to the health of a city’s infrastructure;
34
143026
4106
Ale drzewa nie są tylko niezbędne dla zdrowia infrastruktury miasta.
02:27
they play a vital role in the health of its citizens as well.
35
147132
3470
Odgrywają też ważną rolę w zdrowiu jego mieszkańców.
02:30
In the 1870’s, Manhattan had few trees outside the island’s parks.
36
150602
5623
W 1870 roku Manhattan miał poza parkami niewiele drzew.
02:36
Without trees to provide shade,
37
156225
1990
Bez drzew dających cień
02:38
buildings absorbed up to nine times more solar radiation
38
158215
4096
budynki przyciągały nawet dziewięć razy więcej promieniowania słonecznego
02:42
during deadly summer heat waves.
39
162311
2319
podczas letnich fal upałów.
02:44
Combined with the period’s poor sanitation standards,
40
164630
3150
W połączeniu ze słabymi standardami sanitarnymi
02:47
the oppressive heat made the city a breeding ground for bacteria like cholera.
41
167780
5449
skwar był miejscem wylęgowym dla bakterii, jak przecinkowiec cholery.
02:53
In modern day Hong Kong, tall skyscrapers and underground infrastructure
42
173229
4714
Obecnie w Hong Kongu drapacze chmur i podziemna infrastruktura
02:57
make it difficult for trees to grow.
43
177943
2400
utrudniają rozrost drzew.
03:00
This contributes to the city’s dangerously poor air quality,
44
180343
3880
To przyczynia się do niebezpiecznie słabej jakości powietrza,
03:04
which can cause bronchitis and diminished lung function.
45
184223
3680
która może powodować zapalenie oskrzeli i pogorszyć pracę płuc.
03:07
Trees affect our mental health as well.
46
187903
2310
Drzewa wpływają też na nasze zdrowie psychiczne.
03:10
Research indicates that the presence of green foliage increases attention spans
47
190213
5279
Badania dowodzą, że obecność zieleni poprawia utrzymanie koncentracji
03:15
and decreases stress levels.
48
195492
2418
i zmniejsza poziom stresu.
03:17
It’s even been shown that hospital patients with views of brick walls
49
197910
4146
Wykazano, że szpitalni pacjenci z widokiem na ściany
03:22
recover more slowly than those with views of trees.
50
202056
4000
zdrowieją wolniej niż ci z widokiem na drzewa.
03:26
Fortunately, many cities are full of views like this—
51
206056
3396
Na szczęście wiele miast ma mnóstwo takich widoków.
03:29
and that’s no accident.
52
209452
1450
To nie przypadek.
03:30
As early as the 18th century,
53
210902
1982
Już w XVIII wieku
03:32
city planners began to embrace the importance of urban trees.
54
212884
4735
urbaniści znali znaczenie drzew w mieście.
03:37
In 1733, Colonel James Oglethorpe planned the city of Savannah, Georgia
55
217619
5671
W 1733 roku pułkownik James Oglethorpe zaplanował miasto Savannah w Georgii,
03:43
to ensure that no neighborhood was more than a 2-minute walk from a park.
56
223290
4951
żeby z żadnej dzielnicy nie było do parku więcej niż dwie minuty.
03:48
After World War II, Copenhagen directed all new development along five arteries—
57
228241
5638
Po II wojnie światowej Kopenhaga rozbudowywała się wzdłuż pięciu arterii
03:53
each sandwiched between a park.
58
233879
2630
oddzielonych parkami.
03:56
This layout increased the city’s resilience
59
236509
2340
Taki rozkład zwiększył odporność miasta
03:58
to pollution and natural disasters.
60
238849
2423
na zanieczyszczenia i klęski żywiołowe.
04:01
And urban trees don’t just benefit people.
61
241272
2990
Drzewa miejskie są korzystne nie tylko dla ludzi.
04:04
Portland’s Forest Park preserves the region’s natural biodiversity,
62
244262
4159
Forest Park w Portland zachowuje lokalną bioróżnorodność,
04:08
making the city home to various local plants,
63
248421
2850
zapewniając dom różnym roślinom,
04:11
112 bird species, and 62 species of mammals.
64
251271
4966
112 gatunkom ptaków i 62 gatunkom ssaków.
04:16
No city is more committed to trees than Singapore.
65
256237
3770
Żadne miasto nie dba bardziej o drzewa niż Singapur.
04:20
Since 1967, Singapore’s government has planted over 1.2 million trees,
66
260007
6346
Od 1967 roku rząd w Singapurze zasadził ponad 1,2 miliona drzew.
04:26
including those within 50-meter tall vertical gardens called supertrees.
67
266353
5717
Są wśród nich "super drzewa" rosnące w 50-metrowych pionowych ogrodach.
04:32
These structures sustain themselves and nearby conservatories
68
272070
4000
Te konstrukcje utrzymują siebie i pobliskie tereny
04:36
with solar energy and collected rainwater.
69
276070
3110
za pomocą energii słonecznej i gromadzonej wody deszczowej.
04:39
Trees and vegetation currently cover over 50% of Singapore’s landmass,
70
279180
4949
Drzewa i rośliny obecnie pokrywają ponad 50% powierzchni Singapuru,
04:44
reducing the need for air conditioning
71
284129
2130
zmniejszając zapotrzebowanie na klimatyzatory
04:46
and encouraging low-pollution transportation.
72
286259
3150
i promując transport z niską emisją zanieczyszczeń.
04:49
By 2050, it’s estimated that over 65% of the world will be living in cities.
73
289409
5922
Do 2050 roku ponad 65% ludności na świecie zamieszka w miastach.
04:55
City planners can lay an eco-friendly foundation,
74
295331
3637
Urbaniści mogą położyć ekologiczne fundamenty,
04:58
but it’s up to the people who live in these urban forests
75
298968
3100
ale to od mieszkańców miejskich parków zależy,
05:01
to make them homes for more than humans.
76
301806
3134
czy staną się domem nie tylko dla ludzi.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7