Do personality tests work? - Merve Emre

Аудармашы: Fatima Noken Редактор: Bakytgul Salykhova

In 1942, a mother-daughter duo

1942 жылы анасы мен қызы

Katherine Cook Briggs and Isabel Briggs Myers

Кэтерин КукБригс пен Изабель Бригс Майерс

developed a questionnaire that classified people’s personalities into 16 types.

адамдардың болмысын 16 типке жіктейтін сауалнама құрастырды.

Called the Myers-Briggs Type Indicator, or MBTI,

Майерс-Бригс жеке бас индикаторы немесе MBTI

it would go on to become

тесті

one of the world’s most widely-used personality tests.

әлемдегі ең кең қолданылатын тұлғаны анықтау тестінің бірі болды.

Today, personality testing is a multi-billion dollar industry

Бүгінде тұлға тестін жүргізу мульти-миллиард доллар тұратын кәсіп.

used by individuals, schools, and companies.

Оны жеке тұлғалар, мектептер мен компаниялар қолданады.

But none of these tests, including the MBTI, the Big Five,

Бірақ бұл тесттердің ешқайсысы, MBTI да, Үлкен Бестік те

the DiSC assessment, the Process Communication Model,

DISC жабдықтандыру да, Жүйелі Коммуникация моделі де,

and the Enneagram,

Enneagram да

actually reveal truths about personality.

тұлға туралы шынайы ақпарат бермейді.

In fact, it’s up for debate whether personality

Шын мәнінде, жеке тұлғаның

is a stable, measurable feature of an individual at all.

тұрақты не өлшенетін қасиет екені әлі шешімін таппаған мәселе.

Part of the problem is the way the tests are constructed.

Мәселенің бірі - тест қалай құрастырылғанында.

Each is based on a different set of metrics to define personality:

Әрқайсысы жеке тұлғаны анықтайтын әртүрлі өлшемдерге негізделген.

the Myers-Briggs, for instance,

Мысалы, Майерс Бригс тесті

focuses on features like introversion and extroversion

интроверт және экстроверт секілді қасиеттерге негізделіп

to classify people into personality "types,"

тұлғаның “түрлерін” жіктейді,

while the Big Five scores participants on five different traits.

ал Үлкен бестік қатысушыларды 5 түрлі қасиетіне қарай бағалайды.

Most are self-reported,

Көпшілігі өзін-өзі бағалауға құрылған,

meaning the results are based on questions participants answer about themselves.

яғни тест нәтижесі қатысушының өзі туралы жауабына негізделеді.

So it’s easy to lie, but even with the best intentions,

Сондықтан өтірік айту оңай, бірақ тіпті шын ниетіңмен жауап берсең де,

objective self-evaluation is tricky.

өзін-өзі объективті бағалау қиын.

Take this question from the Big Five:

Үлкен бестіктен мына сұрақты қарастырайық:

How would you rate the accuracy of the statement "I am always prepared"?

“Мен әрдайым дайынмын” деген мәлімдеменің дәлдігін қалай бағалайсыз?

There’s a clear favorable answer here, which makes it difficult to be objective.

Мұнда анық жақсы жауап бар, бұл объективті болуды қиындатады.

People subconsciously aim to please:

Адамдар бейсаналы түрде басқаларға ұнауға тырысады:

when asked to agree or disagree, we show a bias

келісесіз бе не келіспейсіз бе деп сұрағанда,

toward answering however we believe the person or institution

біз сұрақ қойған адам немесе ұйым

asking the question wants us to answer.

қалай жауап бергенімізді қалайтынын ойлап, бейімделе бастайды.

Here’s another question—

Енді тағы бір сұрақ —

what do you value more, justice or fairness?

сіз үшін қайсысы маңыздырақ: әділетті болу ма, әлде тура айту ма?

What about harmony or forgiveness?

Гармония не кешірімді болу туралы не дейсіз?

You may well value both sides of each pair,

Сіз бұл жұптардың екі жағын да жақсы бағаларсыз,

but the MBTI would force you to choose one.

бірақ MBTI тесті сізді біреуін таңдауға мәжбүрлейді.

And while it’s tempting to assume the results of that forced choice

Бұл мәжбүрлі таңдау

must somehow reveal a true preference, they don’t:

сіздің шынайы қалауыңызды көрсетуі тиіс, бірақ көрсетпейді:

When faced with the same forced choice question multiple times,

осындай мәжбүрлі таңдау сұрағы бірнеше рет қойылғанда,

the same person will sometimes change their answer.

адам кейде әртүрлі жауап береді.

Given these design flaws, it’s no surprise that test results can be inconsistent.

Осы кемшіліктерді ескерсек, нәтиженің тұрақсыз болуы таңқалдырмайды.

Бір зерттеу нәтижелері Майерс-Бригс тестін екінші рет тапсырғандардың шамамен жартысы

One study found that nearly half of people who take the Myers-Briggs a second time

only five weeks after the first get assigned a different type.

небәрі 5 аптадан кейін басқа түрге жатқызылғанын анықтады.

And other studies on the Myers-Briggs have found that people with very similar scores

Басқа зерттеулер өте ұқсас жауап берген адамдар

end up being placed in different categories,

әртүрлі санатқа жатқызылғанын анықтады.

suggesting that the strict divisions between personality types

Бұл тұлға түрлердің арасындағы қатаң шекара

don’t reflect real-life nuances.

шынайы өмірдің кейбір тұстарын көрсетпейтінін аңғартады.

Complicating matters further,

Мәселені одан әрі күрделендіретін жайт –

the definitions of personality traits are constantly shifting.

тұлға қасиеттерінің анықтамалары үнемі өзгеріп отырады.

The Swiss psychiatrist Carl Jung,

Швейцариялық психиатр Карл Юнг,

who popularized the terms introvert and extrovert,

Интроверт және экстраверт терминдерін танымал етіп,

defined an introvert as someone who sticks to their principles

интровертті кез келген жағдайда

regardless of situation,

өз қағидаларын берік ұстанатын адам,

and an extrovert as someone who molds their self according to circumstance.

экстравертті өзін жағдайға қарай бейімдейтін адам деп сипаттады.

Introversion later came to mean shyness, while an extrovert was someone outgoing.

Кейінірек интроверсия ұяң, ал экстраверсия ашықтық қасиетімен байланыстырылды.

Today, an introvert is someone who finds alone time restorative,

Бүгінде интроверт жалғыз болудан күш алатын адам,

an extrovert draws energy from social interaction,

экстраверт әлеуметтік қарым- қатынастан қуат алатын адам,

and an ambivert falls somewhere between these two extremes.

ал амбиверт осы екі қасиеттің ортасындағы адам деп түсіндіріледі.

The notion of an innate, unchanging personality

Тұлғаның туа біткен және өзгермейтін қасиет екендігі туралы түсінік

forms the basis of all these tests.

осы тестілердің бәрінің негізін құрайды.

But research increasingly suggests that personality shifts during key periods—

Алайда зерттеулер тұлға өмірдің маңызды кезеңінде өзгеруі мүмкін екенін көрсетті.

like our school years, or when we start working.

Мысалы, мектеп кезінде немесе жұмысқа алғаш орналасқанда.

Though certain features of a person’s behavior

Адам мінез-құлқының кейбір ерекшеліктері

may remain relatively stable over time,

уақыт өте салыстырмалы түрде тұрақты болуы мүмкін,

others are malleable, moulded by our upbringing, life experiences, and age.

бірақ басқалары тәрбиемізге, өмірлік тәжірибемізге, жасымызға қарай өзгереді.

All of this matters more or less depending on how a personality test is used.

Бұл тұлғалық тест қалай қолданылатынына байланысты азды-көпті маңызды болады.

Though anyone using them should take the results with a grain of salt,

Кез келген адам тест нәтижесіне күмәнмен қарауы керек,

there isn’t much harm in individual use—

бірақ жеке пайдаланушыға зияны көп емес—

and users may even learn some new terms and concepts in the process.

тіпті пайдаланушылар кейбір жаңа терминдер мен ұғымдарды үйренуі мүмкін.

But the use of personality tests extends far beyond self discovery.

Дегенмен, тұлғаны анықтайтын тестер тек өзін танумен шектелмейді.

Schools use them to advise students what to study and what jobs to pursue.

Мектептер оларды студенттерге мамандық пен жұмыс таңдауда кеңес беру үшін қолданады.

Companies use them decide who to hire and for what positions.

Компаниялар тесті кімді қандай лауазымға тағайындайтынын білу үшін пайдаланады.

Yet the results don’t predict how a person will perform in a specific role.

Алайда, бұл тестер адамның жұмысты қалай атқаратынын нақты болжай алмайды.

So by using personality tests this way,

Сондықтан тұлға тестін осылай қолдану арқылы

institutions can deprive people of opportunities they’d excel at,

мекемелер адамдарды жетістікке жеткізетін мүмкіндігінен айырып,

or discourage them from considering certain paths.

не белгілі бір бағыттан бас тартуына себеп болуы мүмкін.