Do personality tests work? - Merve Emre

1,122,738 views ・ 2020-12-22

TED-Ed


Видеог тоглуулахын тулд доорх англи хадмал дээр давхар товшино уу.

Translator: Uyanga Sainsanaa Reviewer: Indra Ganzorig
00:07
In 1942, a mother-daughter duo
0
7689
2920
1942 онд ээж охин хоёр болох
00:10
Katherine Cook Briggs and Isabel Briggs Myers
1
10609
2820
Кэтрин Күүк Бриггс болон Изабель Бриггс Майерс нар
00:13
developed a questionnaire that classified people’s personalities into 16 types.
2
13429
4968
хүмүүсийн зан авирыг 16 ангилах асуулга болох
00:18
Called the Myers-Briggs Type Indicator, or MBTI,
3
18397
3870
Майерс-Бриггсийн Сэтгэлзүйн Хэв Шинж Тодорхойлох Аргачлалыг бүтээсэн.
00:22
it would go on to become
4
22267
1170
Яваандаа уг асуулга нь
00:23
one of the world’s most widely-used personality tests.
5
23437
4140
дэлхийд хамгийн түгээмэл ашиглагдах тест болсон.
00:27
Today, personality testing is a multi-billion dollar industry
6
27577
4395
Өнөөдөр хувь хүнийг тодорхойлох тест нь олон тэрбумын үнэ бүхий
00:31
used by individuals, schools, and companies.
7
31972
3440
хувиараа, сургууль, албан байгууллагуудад ашиглагдах бизнес салбар болжээ.
00:35
But none of these tests, including the MBTI, the Big Five,
8
35412
4079
Гэвч МБХТА, Том Тав, ажлын гүйцэтгэлийг урьдчилан таамаглах DiSC үнэлгээ
00:39
the DiSC assessment, the Process Communication Model,
9
39491
3390
хүний зан чанар, харилцааны хэв маяг тогтоох PCM
00:42
and the Enneagram,
10
42881
1170
мөн Эннеаграмм зэрэг
00:44
actually reveal truths about personality.
11
44051
3040
тестүүдийн аль нь ч хүний зан төлөвийг бүрэн илэрхийлдэггүй.
00:47
In fact, it’s up for debate whether personality
12
47091
3200
Цаашлаад хүний зан чанар нь
00:50
is a stable, measurable feature of an individual at all.
13
50291
4800
тогтвортой, хэмжигдэхүйц үзүүлэлт мөн эсэх нь маргаантай байдаг.
00:55
Part of the problem is the way the tests are constructed.
14
55091
2940
Асуудлын нэг хэсэг нь эдгээр тестүүд яаж зохиогддог байгаа юм.
00:58
Each is based on a different set of metrics to define personality:
15
58031
4000
Хувь хүнийг тодорхойлохын тулд тус бүр нь өөр өөр хэмжүүр ашигладаг.
01:02
the Myers-Briggs, for instance,
16
62031
1690
Жишээ нь Майерс-Бриггс тест
01:03
focuses on features like introversion and extroversion
17
63721
3330
хүмүүсийг зан чанарын “төрөл” болгон ангилахын тулд
дотогшоо болон гадагшаа чиглэсэн шинж чанаруудад анхаардаг.
01:07
to classify people into personality "types,"
18
67051
2760
01:09
while the Big Five scores participants on five different traits.
19
69811
4170
Харин Том Тав тест нь хүмүүст таван өөр шинж чанараар нь үнэлгээ өгдөг.
01:13
Most are self-reported,
20
73981
2100
Ихэнх хариултыг хүн өөрөө мэдээлдэг бөгөөд
01:16
meaning the results are based on questions participants answer about themselves.
21
76081
4550
энэ нь өөрийнхөө хариулсан асуултад өөрөө үнэлгээ авдаг гэсэн үг.
01:20
So it’s easy to lie, but even with the best intentions,
22
80631
3730
Энэ тохиолдолд худал хариулахад амархан ба
01:24
objective self-evaluation is tricky.
23
84361
3340
өөрийгөө бодитоор үнэлэхэд төвөгтэй болдог.
01:27
Take this question from the Big Five:
24
87701
2670
Том Тавын нэг асуултыг авч үзье л дээ.
01:30
How would you rate the accuracy of the statement "I am always prepared"?
25
90371
5843
“Би үргэлж бэлэн байдаг” гэсэн асуулттай та хэр санал нийлж байна вэ?
01:36
There’s a clear favorable answer here, which makes it difficult to be objective.
26
96214
4542
Энд тааламжтай хариулт нь илт байгаа тул бодитой байхад хэцүү болгодог.
01:40
People subconsciously aim to please:
27
100756
3220
Хүмүүс өөрсдөө мэдэлгүй бусдад таалагдах гэж хичээдэг.
01:43
when asked to agree or disagree, we show a bias
28
103976
2840
Санал нийлж байгаа үгүй асуултад
01:46
toward answering however we believe the person or institution
29
106816
3581
тухайн асуултыг асууж буй хүн эсвэл байгууллага
биднээс ямар хариу хүлээж байгаа бол гэсэн өрөөсгөлд автан хариулдаг.
01:50
asking the question wants us to answer.
30
110397
3200
01:53
Here’s another question—
31
113597
1350
Дахиад нэг асуултыг авч үзье.
01:54
what do you value more, justice or fairness?
32
114947
4000
Чи шударга эсвэл тэгш байдлыг алийг нь илүүд үздэг вэ?
01:58
What about harmony or forgiveness?
33
118947
3380
Эв найрамдал эсвэл уучлал уу?
02:02
You may well value both sides of each pair,
34
122327
3330
Аль аль талыг нь зөв гэж үнэлдэг байж болох ч
02:05
but the MBTI would force you to choose one.
35
125657
2740
МБХТА нь таныг аль нэгийг нь сонгохыг шаарддаг.
02:08
And while it’s tempting to assume the results of that forced choice
36
128397
3186
Албадан сонгуулсан нэг хариулт нь зан чанарын талаар үнэнийг илтгэнэ гэж
02:11
must somehow reveal a true preference, they don’t:
37
131583
4130
сайхан сонсогдож байгаа ч үнэндээ тэгдэггүй.
02:15
When faced with the same forced choice question multiple times,
38
135713
3470
Нэг ижил заавал сонгох асуулттай олон удаа тулгармагц
02:19
the same person will sometimes change their answer.
39
139183
3570
хүн хариултаа өөрчлөх нь олонтаа байдаг.
02:22
Given these design flaws, it’s no surprise that test results can be inconsistent.
40
142753
5258
Иймэрхүү зохиомжийн дутагдлаас болж тестийн үр дүн зөрүүтэй байх нь аргагүй.
Нэгэн судалгаанаас үзэхэд Майерс-Бриггс тестийг бөглөсөн хүмүүсийг тал хувь
02:28
One study found that nearly half of people who take the Myers-Briggs a second time
41
148011
4362
02:32
only five weeks after the first get assigned a different type.
42
152373
4501
дөнгөж 5 долоо хоногийн дараа өөр ангилалд хуваарилагддаг.
02:36
And other studies on the Myers-Briggs have found that people with very similar scores
43
156874
4000
Мөн Майерс-Бриггс дээрх бусад судалгаагаар бараг ижил оноотой хүмүүс
02:40
end up being placed in different categories,
44
160874
2620
өөр ангилалд хамаарагдаж
02:43
suggesting that the strict divisions between personality types
45
163494
3300
энэхүү нарийн хуваарилалт нь бодит амьдрал дээрх
02:46
don’t reflect real-life nuances.
46
166794
3510
нарийн ширийн зүйлийг тооцож үздэггүйг харуулж байна.
02:50
Complicating matters further,
47
170304
1970
Хувь хүний зан чанарын тодорхойлолтууд байнга өөрчлөгдөж байгаа нь
02:52
the definitions of personality traits are constantly shifting.
48
172274
3620
асуудлыг илүү ээдрээтэй болгодог.
02:55
The Swiss psychiatrist Carl Jung,
49
175894
2200
Интроверт, экстраверт гэсэн нэр томьёог олонд таниулсан
02:58
who popularized the terms introvert and extrovert,
50
178094
3310
Швейцарын сэтгэцийн эмч Карл Юнг
03:01
defined an introvert as someone who sticks to their principles
51
181404
3780
интроверт хүнийг орчноосоо үл хамааран,
03:05
regardless of situation,
52
185184
1870
үзэл бодолдоо үнэнч нэгэн гэсэн бол
03:07
and an extrovert as someone who molds their self according to circumstance.
53
187054
4319
экстроверт хүн нөхцөл байдалдаа тохируулан өөрийгөө хувиргаж байдаг гэжээ.
03:11
Introversion later came to mean shyness, while an extrovert was someone outgoing.
54
191373
5136
Интроверт эцэстээ бүрэг, ичимхий, экстроверт нээлттэй гэсэн утгатай болсон.
03:16
Today, an introvert is someone who finds alone time restorative,
55
196509
4284
Одоо цагт интроверт хүмүүс ганцаараа байх үедээ,
03:20
an extrovert draws energy from social interaction,
56
200793
3080
эктроверт хүн нийгмийн харилцаанд орохдоо эрч хүч авдаг,
03:23
and an ambivert falls somewhere between these two extremes.
57
203873
4000
харин амбиверт хүн энэ хоёрын дунд хэмээн тодорхойлох болжээ.
03:27
The notion of an innate, unchanging personality
58
207873
3420
Хэзээ ч хувиршгүй, төрөлхийн зан чанарын тухай ойлголт
03:31
forms the basis of all these tests.
59
211293
2614
уг тестүүдийн гол үндэс суурь юм.
03:33
But research increasingly suggests that personality shifts during key periods—
60
213907
5294
Харин судалгаанаас үзэхэд хүний зан чанар сургуулийн жилүүд, ажил эхлэх зэрэг
03:39
like our school years, or when we start working.
61
219201
2760
амьдралын чухал үеүдэд өөрчлөгдөж байдаг.
03:41
Though certain features of a person’s behavior
62
221961
2520
Хүний зан төлөвийн зарим шинж чанарууд цаг хугацааны явцад
03:44
may remain relatively stable over time,
63
224481
2930
харьцангуй тогтвортой хэвээр үлдэж болох ч
03:47
others are malleable, moulded by our upbringing, life experiences, and age.
64
227411
5387
зарим нь бидний хүмүүжил, амьдралын туршлага, нас нэмэхэд хувирч байдаг.
03:52
All of this matters more or less depending on how a personality test is used.
65
232798
5155
Үүний хэр чухал нь зан чанарын тестийг хэрхэн ашиглаж байгаагаас хамаарна.
03:57
Though anyone using them should take the results with a grain of salt,
66
237953
3370
Тестийг хариуг туйлын үнэн гэж бодолгүй хүлээж авбал
хувьдаа ​​ашиглахад тийм ч их хор хөнөөл учруулахгүй ба
04:01
there isn’t much harm in individual use—
67
241323
2590
04:03
and users may even learn some new terms and concepts in the process.
68
243913
4064
хэрэглэгчид шинэ нэр томьёо, ойлголтуудыг тест бөглөх явцдаа мэдэж авч болно.
04:07
But the use of personality tests extends far beyond self discovery.
69
247977
4490
Гэвч зан чанарын тестийг зөвхөн өөрийгөө тодорхойлохын тулд ашиглагддаггүй.
04:12
Schools use them to advise students what to study and what jobs to pursue.
70
252467
5132
Сургуулиуд сурагчдадаа юугаар сурах, ямар ажилд орохыг уг тестээр зөвлөдөг.
04:17
Companies use them decide who to hire and for what positions.
71
257599
3840
Байгууллагууд ямар ажилд хэнийг авахыг уг тестээр шийддэг.
04:21
Yet the results don’t predict how a person will perform in a specific role.
72
261439
4160
Гэвч тестийн үр дүн тухайн хүн ямар ажилд хэр бүтээмжтэй байхыг тодорхойлдоггүй.
04:25
So by using personality tests this way,
73
265599
2430
Тиймээс хувийн шинж чанарын тестийг ингэж ашиглах нь
04:28
institutions can deprive people of opportunities they’d excel at,
74
268029
3730
байгууллагууд хүмүүсийг илүү сайн байж болох боломжоос нь холдуулж,
04:31
or discourage them from considering certain paths.
75
271759
2960
мөн аль нэг чиглэлээр явах эрмэлзлийг нь мохоох эрсдэлтэй юм.
Энэ вэбсайтын тухай

Энэ сайт нь танд англи хэл сурахад хэрэгтэй YouTube-ийн видеонуудыг танилцуулах болно. Та дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг багш нарын заадаг англи хэлний хичээлүүдийг үзэх болно. Видеоны хуудас бүр дээр гарч буй англи хадмал дээр давхар товшиж, тэндээс видеог тоглуул. Хадмал орчуулга нь видеог тоглуулахтай синхрон гүйлгэдэг. Хэрэв танд санал хүсэлт, санал хүсэлт байвал энэ холбоо барих маягтыг ашиглан бидэнтэй холбоо барина уу.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7