Why is Mount Everest so tall? - Michele Koppes

Translator: soheila Jafari Reviewer: Hajar Almasi

Every spring,

هر بهار،

hundreds of adventure-seekers dream of climbing Qomolangma,

صدها نفر از ماجراجویان رویای از بالا رفتن از کوه کومولانگما دارند،

also known as Mount Everest.

که به کوه اورست نیز مشهور هست.

At base camp, they hunker down for months

در پایگاه اردوگاه، آنها برای ماه‌ها برای فرصتی که به بالا بروند

waiting for the chance to scale the mountain's lofty, lethal peak.

و به قله کوه برسند منتظر می‌مانند .

But why do people risk life and limb to climb Everest?

اما چرا مردم زندگیشان را به خطرمی‌اندازند و ناقص می‌شوند تا از اورست بالا روند.

Is it the challenge?

آیا این یک چالش هست؟

The view?

برای چشم انداز آن می‌روند؟

The chance to touch the sky?

آیا فرصتی برای لمس کردن آسمان است؟

For many, the draw is Everest's status as the highest mountain on Earth.

برای خیلی‌ها، کشش مقام اورست به عنوان بلندترین کوه کره زمین.

There's an important distinction to make here.

این سربلندی و رجحان پراهمیتی هست که از آن صعود کنند.

Mauna Kea is actually the tallest from base to summit,

موناکِیا بلندترین نقظه از نقطه مبنا تا نوک قله هست (آتشفشان خاموش هاوایی)

but at 8850 meters above sea level,

اما در ۸۸۵۰ متر بالاتر از سطح دریا،

Everest has the highest altitude on the planet.

اورست بلندترین ارتفاع را در روی این سیاره دارد.

To understand how this towering formation was born,

برای درک اینکه چگونه کوه‌ها شکل گرفته‌اند،

we have to peer deep into our planet's crust,

باید به عمق پوسته زمین به دقت بنگریم،

where continental plates collide.

که در آن صفحات قاره‌‌ای برخورد می کنند.

The Earth's surface is like an armadillo's armor.

سطح زمین مانند پوست زره مانند حیوان آرمادیلو هست.

Pieces of crust constantly move over,

به طور مداوم قطعات پوسته آن

under,

و در زیر آن

and around each other.

و در اطراف همدیگر در حال حرکتی طولی‌ست.

For such huge continental plates, the motion is relatively quick.

و برای هر صفحات قاره‌ای، حرکت نسبتا سریع هست.

They move two to four centimeters per year,

آنها بین دو تا سه سانتیمتر در سال حرکت می‌کنند،

about as fast as fingernails grow.

تقریبا برای رشد ناخن دست.

When two plates collide,

هنگامی که دو صفحه قاره‌ای به هم برخورد می‌کنند،

one pushes into or underneath the other, buckling at the margins,

یکی به جلو و یا زیر دیگری رانده می‌شود، و در حاشیه‌ها کمانه می‌کنند،

and causing what's known as uplift to accomodate the extra crust.

و باعث ایجاد چیزی به نام برآمدگی تا با پوسته اضافی همساز شود.

That's how Everest came about.

اینگونه اورست تشکیل شده است.

50 million years ago, the Earth's Indian Plate drifted north,

۵۰ میلیون سال پیش، صفحه قاره‌ای هند به شمال فشار وارد کرد،

bumped into the bigger Eurasian Plate,

و ضربه‌ای محکم به صفحه قاره‌ای اوراسیا زد،

and the crust crumpled, creating huge uplift.

و پوسته زمین مچاله شد، و برآمدگی بسیار بزرگی را ایجاد کرد.

Mountain Everest lies at the heart of this action,

کوه اورست در قلب این حادثه نهفته است،

on the edge of the Indian-Eurasian collision zone.

درلبه منطقه برخورد صفحات قاره‌ای هند -اروآسیا.

But mountains are shaped by forces other than uplift.

اما کوه‌ها بر اثر فشاری به جز برآمدگی شکل می‌گیرند.

As the land is pushed up, air masses are forced to rise as well.

همین که زمین برآمدگی می‌‌شود، تراکم فشار هوا نیز بالا می ‌رود.

Rising air cools, causing any water vapor within it to condense

صعود هوای سرد، باعث می‌شود که بخار آب

and form rain or snow.

متراکم شده وتشکیل دهند باران یا برف شود.

As that falls, it wears down the landscape,

و این بارش، سطح زمین را می‌پوشاند،

dissolving rocks or breaking them down in a process known as weathering.

توسط فرایندی به نام هوازدگی سنگ‌ها را حل کرده یا آنها را خرد می‌کنند.

Water moving downhill carries the weathered material

آب مواد حاصل از هوازدگی را با خود به پائین کوه حمل می‌کند

and erodes the landscape,

سطح زمین را فرسایش داده،

carving out deep valleys and jagged peaks.

دره های عمیق را شکل می‌دهد و قله‌های ناهموار را می‌سازد.

This balance between uplift and erosion gives a mountain its shape.

تعادل بین بالا رفتن و فرسایش به یک کوه‌‌ شکل خودش می‌دهد.

But compare the celestial peaks of the Himalayas

اما قله‌های آسمانی کوه‌های هیمالیا

to the comforting hills of Appalachia.

با تپه‌های راحت و روان آپالاشیا مقایسه کنید.

Clearly, all mountains are not alike.

روشن هست که تمامی کوه‌ها شبیه هم نیستند.

That's because time comes into the equation, too.

زیرا زمان آنها را نیز به تعادل می‌رساند.

When continental plates first collide, uplift happens fast.

هنگامی صفحات قاره‌ای ابتدا با هم برخورد می‌کنند، برآمدگی سریع اتفاق می‌افتد.

The peaks grow tall with steep slopes.

قله‌ها مرتفع می‌شوند با دامنه‌های شیب‌دار

Over time, however, gravity and water wear them down.

در طول زمان، همانا، گرانش و پوشش آبی آنها را کوتاه می‌کند.

Eventually, erosion overtakes uplift,

در نهایت، فرسایش تمامی برآمدگی ها را از بین می‌برد،

wearing down peaks faster than they're pushed up.

قله‌ها سریعتر از آنکه به بالا رانده شوند فرو می‌ریزند.

A third factor shapes mountains: climate.

سومین عامل شکل دهند کوه‌ها: آب و هوا هست.

In subzero temperatures, some snowfall doesn't completely melt away,

در دمای زیر صفر، بخشی از برف بارید شده کاملا آب نمی‌شوند،

instead slowly compacting until it becomes ice.

و درعوض به آرامی به هم فشرده شده تا تبدیل به یخ شوند.

That forms the snowline, which occurs at different heights around the planet

این مرز برفی را شکل می‌دهد، که در ارتفاعات مختلف زمین

depending on climate.

بسته به آب و هوای منطقه اتفاق می‌افتد.

At the freezing poles, the snowline is at sea level.

در قطب‌های منجمد( شمالی و جنوبی)، مرزهای برفی هم سطح آب دریا هستند.

Near the equator, you have to climb five kilometers before it gets cold enough

و در نزدیکی خط استوا، باید ۵ کیلومتر از کوه بالا بروید قبل از اینکه هوا

for ice to form.

به قدر کافی سرد شود تا یخ تشکیل شود.

Gathered ice starts flowing under its own immense weight

یخ‌های جمع شده زیر بار وزن زیادِ خودشان شروع به حرکت می‌کنند

forming a slow-moving frozen river known as a glacier,

و رودهای یخ زده روان به نام یخچال های طبیعی را شکل میدهند،

which grinds the rocks below.

که سنگ‌های زیرین خود را خرد می‌کنند

The steeper the mountains, the faster ice flows,

هرچه شیب کوه‌ها بیشترباشد یخ‌ها سریعتر جریان می‌یابند،

and the quicker it carves the underlying rock.

و سریع‌تر سنگ های روی آن را می‌کند.

Glaciers can erode landscapes swifter than rain and rivers.

یخچال‌های طبیعی سریع‌تراز باران و رودها فرسایش در زمین ایجاد می‌کنند.

Where glaciers cling to mountain peaks, they sand them down so fast,

هنگامی که یک یخچال طبیعی به قله یک کوه برسند، آنها قله را خیلی سریع به سنگ ریزه تبدیل می کنند،

they lop the tops off like giant snowy buzzsaws.

آنها نوک قله مانند تیغه اره خرد می کنند.

So then, how did the icy Mount Everest come to be so tall?

خُب پس، چگونه کوه یخی اورست چنین مرتفع است؟

The cataclysmic continental clash from which it arose

برخورد قاره‌های بزرگ زمین بالا آمدگی را ایجاد کرده

made it huge to begin with.

و آن را برای شروع عظیم نموده است.

Secondly, the mountain lies near the tropics,

دوم اینکه، این کوه در نزدیکی مناطق استوایی قرار دارد،

so the snowline is high, and the glaciers relatively small,

بنابراین مرزبرفی در بالای کوه، و یخچال طبیعی نسبتا کوچک هست،

barely big enough to widdle it down.

به سختی بتواند آن را فرو بریزد.

The mountain exists in a perfect storm of conditions

این کوه در بهترین شرایط طوفان قرار دارد

that maintain its impressive stature.

که قامت چشمگیر آن را حفظ می‌کند.

But that won't always be the case.

اما این همیشه اینطور باقی نخواهد بود.

We live in a changing world where the continental plates,

ما در جهانی که تغییر می‌کند زندگی می‌کنیم، که صفحات قاره‌ای

Earth's climate,

اقلیم زمین،

and the planet's erosive power

و فرسایش قدرتمند این سیاره

might one day conspire to cut Mount Everest down to size.

ممکن است روزی توطئه‌ای برای پائین آوردن ارتفاع کوه اورست بکنند.

For now, at least, it remains legendary in the minds of hikers,

حداقل اکنون، این موضوع همچون افسانه‌ای در ذهن کوه‌نورادن،

adventurers,

ماجراجویان و

and dreamers alike.

خیالپردازان همچنان باقی مانده است.