A 5,300-year-old murder mystery - Albert Zink

1,312,506 views ・ 2023-08-17

TED-Ed


لطفا برای پخش فیلم روی زیرنویس انگلیسی زیر دوبار کلیک کنید.

Translator: Sara Mohammadkhani Reviewer: Pedram Pourasgari
00:06
On September 19th, 1991, two hikers traversing the Ötzal Alps
0
6919
5464
در ۱۹ سپتامبر ۱۹۹۱، دو کوهنورد که از رشته‌کوه‌های اوتزال آلپ در مرز
00:12
on the border of Austria and Italy discovered a corpse emerging from the ice.
1
12383
4922
اتریش و ایتالیا بالا می‌رفتند، جسدی را دیدند که از یخ بیرون زده بود.
00:17
Researchers soon realized they weren’t looking at the victim
2
17430
2836
پژوهشگران به زودی دریافتند که او قربانی تازه کوهنوری نیست،
00:20
of a recent climbing accident, as initially assumed,
3
20266
3003
چیزی که در ابتدا تصور می‌شد،
00:23
but the mummified body of a man who’d lived about 5,300 years ago,
4
23269
6215
بلکه بدن مرد مومیایی‌شده‌ای بود که حدود ۵۳۰۰ سال پیش می‌زیسته،
00:29
who they came to call Ötzi the Iceman.
5
29484
2961
که آن را اوتزی، مرد یخی نامیدند.
00:35
One early theory for Ötzi’s alpine death was that he was a local shepherd or hunter
6
35823
5256
یکی از تئوری‌های مرگ اوتزی در ارتفاع زیاد این بود که او چوپانی محلی یا شکارچی بوده
00:41
who got caught in bad weather and froze.
7
41079
2669
که در هوای بد گرفتار شده و منجمد شده است.
00:43
However, a shocking discovery eventually revealed his true cause of death
8
43873
4421
اگرچه، کشفی تعجب‌برانگیز نهایتاً علت واقعی مرگش را آشکار کرد
00:48
and upended his story.
9
48294
1794
و داستانش را وارونه گرداند.
00:50
So, what do we know about Ötzi?
10
50129
3003
پس، درباره اوتزی چه می‌دانیم؟
00:53
And how did he die?
11
53132
1502
و او چگونه مُرد؟
00:55
Over the millennia, the Alpine cold and sun protected Ötzi’s body
12
55051
4629
در گذر هزاران سال، سرما و خورشید آلپ با منجمد و خشک کردن متناوب جسد اوتزی،
00:59
from decomposition, freezing and drying it out in cycles,
13
59680
3754
از تجزیه آن جلوگیری کرد،
01:03
and leaving critical clues for researchers.
14
63434
2544
و سرنخ‌هایی اساسی برای پژوهشگران باقی گذاشت.
01:06
Ötzi was about 160 centimeters tall, weighed some 50 kilograms,
15
66395
5256
اوتزی ۱۶۰ سانتی‌متر قد و ۵۰ کیلوگرم وزن داشت،
01:11
and died between 40- and 50-years-old.
16
71651
2919
و بین سال‌های ۴۰ تا ۵۰ سالگی از دنیا رفت.
01:15
He led an active life but had a strong genetic predisposition
17
75029
3879
زندگی پویایی داشت اما از لحاظ ژنتیکی
01:18
for cardiovascular diseases.
18
78908
2044
مستعد بیماری‌های قلبی و عروقی بود.
01:20
His intestines were also parasitized by whipworms
19
80952
3378
روده هایش نیز با کرم شلاقی انگلی شده بود
01:24
and his stomach contained ulcer-causing bacteria,
20
84330
2795
و معده‌اش حاوی باکتری‌های ایجادکننده زخم بود،
01:27
all of which might have caused some unpleasant symptoms.
21
87125
3670
که همگی این‌ها احتمالاً موجب ایجاد علائم آزاردهنده شده بود.
01:31
He died hundreds of years before Stonehenge and the Great Pyramid
22
91379
3587
او سال‌ها قبل از ساخت استون‌هنج و هرم بزرگ مرده بود،
01:34
were constructed, around 3350 BCE.
23
94966
4838
حدود ۳۳۵۰ سال پیش از میلاد مسیح.
01:39
Ötzi lived during the late Neolithic Copper Age,
24
99929
3462
اوتزی در اواخر عصر نوسنگی مس زندگی می کرد،
01:43
when metal extraction and crafting practices
25
103391
2419
زمانی که روش‌های استخراج و ساخت فلز
01:45
were spreading throughout Eurasia.
26
105810
1877
در سراسر اوراسیا رو به گسترش بود.
01:47
Indeed, along with stone arrowheads and knives,
27
107687
3044
در واقع، در زمان سرتیرها و چاقوها،
01:50
Ötzi carried an axe made of copper from what is now Tuscany.
28
110731
4130
اوتزی تبری از مس را از منطقه‌ای حمل می‌کرد که امروزه توسکانی نامیده می‌شود.
01:55
Swaths of his clothing were made of sheep and goat leather,
29
115361
3086
بخش‌هایی از لباس‌هایش از چرم گوسفند و بز ساخته شده بود،
01:58
and his diet included cultivated grains,
30
118447
2503
و رژیم غذایی‌اش شامل غلات کشت‌شده بود،
02:00
all of which suggested that Ötzi’s people relied on certain domesticated animals
31
120950
4880
که همگی نشان می‌دهد که مردم در زمان اوتزی به حیوانات اهلی و محصولات به‌خصوصی
02:05
and crops.
32
125830
1043
نیاز داشتند.
02:07
And when researchers inspected Ötzi’s skin
33
127123
2544
و هنگامی که پژوهشگران پوست اوتزی را
02:09
with light ranging from infrared to UV,
34
129667
2794
با نور طیف فروسرخ تا فرابنفش معاینه کردند،
02:12
they found a total of 61 tattoos.
35
132753
3212
در مجموع، ۶۱ خال‌کوبی یافتند.
02:16
Interestingly, the markings corresponded with areas of Ötzi’s body
36
136132
3503
جالب اینکه این علائم در بخش‌هایی از بدن اوتزی پیدا شده بود
02:19
where he probably experienced pain,
37
139635
2211
که احتمالاً دردی را در آن نقاط حس می‌کرد،
02:21
like from degeneration observed in his knees, ankles, and spine.
38
141846
4296
همچون از کار افتادگی که در زانوها، مچ پا و ستون فقراتش مشاهده شده بود.
02:26
Researchers think that the tattoos might have been intended as treatment—
39
146475
3754
به عقیده پژوهشگران این خال‌کوبی‌ها به عنوان درمان به کار گرفته می‌شدند
02:30
perhaps an early form of acupuncture.
40
150229
2920
یا شاید نوع اولیه‌ای از طب سوزنی.
02:33
Close scrutiny also clarified the circumstances of Ötzi’s death—
41
153566
4338
بررسی‌های موشکافانه‌تر همچنین شرایط مرگ اوتزی را نمایان‌تر می‌کند
02:37
and led to a tantalizing prehistoric murder mystery.
42
157904
3378
و آن را به مرگ مرموز و هیجان‌انگیزی در ماقبل تاریخ بدل می‌کند.
02:41
A decade into studying Ötzi, a CT scan picked up a crucial detail:
43
161490
5005
پس از یک دهه مطلعه بر روی اوتزی، یک سی‌تی اسکن جزئیات بسیار مهمی را برملا کرد:
02:46
there was a flint arrowhead lodged in Ötzi’s left shoulder.
44
166495
4213
یک سنگ چخماق پیکانی در شانه چپ اوتزی فرورفته بود.
02:50
Soon enough, researchers started piecing Ötzi’s final days together.
45
170750
4754
به زودی، محققان آخرین روزهای اوتزی را بررسی کردند.
02:56
A deep cut wound on Ötzi’s hand showed initial signs of healing
46
176047
4254
زخم عمیقی بر دست اوتزی نشانه‌های اولیه بهبود را نشان می‌داد
03:00
and must have occurred just days before his death.
47
180301
2836
و باید چند روز پیش از مرگش رخ داده باشد.
03:03
It was likely a defensive wound which indicated that Ötzi was attacked
48
183179
3712
احتمالاً زخمی دفاعی بوده که نشان می‌دهد اوتزی با تیغه‌ای تیز مورد حمله
03:06
with a sharp blade but fought back and survived.
49
186891
3462
قرار گرفته، اما از خود دفاع کرده و جان سالم به در برده است.
03:10
Ötzi may have dressed the wound with bog moss,
50
190603
2544
اوتزی ممکن است زخم را با خزه باتلاق پانسمان کرده باشد
03:13
which has antiseptic properties and was found with his remains.
51
193147
3879
که خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارد و با بقایای او پیدا شده است.
03:17
Meanwhile, the types and location of pollen in Ötzi’s digestive tract
52
197109
4421
در همین حین، انواع و محل گرده‌ها در دستگاه گوارش اوتزی
03:21
indicated that it was spring or early summer
53
201530
2712
نشان می‌دهد که فصل بهار یا اوایل تابستان بوده
03:24
and that his last three days were hectic.
54
204242
2669
و نیز سه روز آخر زندگی‌اش پرتنش بوده است.
03:27
Ötzi seemed to be fleeing something.
55
207161
3170
اوتزی احتمالاً چیزی را حس می‌کرده است.
03:30
About 33 hours before his death,
56
210498
2544
حدود ۳۳ ساعت پیش از مرگش،
03:33
Ötzi was at an altitude of around 2,500 meters,
57
213042
3879
اوتزی در ارتفاعی حدود ۲۵۰۰ متری
03:36
near the timber line.
58
216921
1126
نزدیک دارمرز بوده است.
03:38
Then, approximately 24 hours later,
59
218047
2878
سپس، حدود ۲۴ ساعت بعد،
03:40
he descended to at least 1,200 meters, to a zone of warmth-loving trees.
60
220925
5839
حداقل ۱۲۰۰ متر به سمت منطقه‌ای از درختان طبع گرم پایین آمده است.
03:46
In his final hours, Ötzi reached an altitude of around 3,000 meters
61
226931
4755
در ساعات پایانی‌اش، اوتزی به ارتفاع ۳۰۰۰ متری می‌رود
03:51
where grasses, sedges, and certain wildflowers dominated.
62
231686
3878
جایی که چمن‌، زنبق زرد و گل‌های وحشی خاصی وجود داشتند.
03:55
His last meal included a large helping of dried wild ibex, roe deer, and grains.
63
235982
6381
در آخرین وعده غذایی‌اش بز وحشی خشک‌شده، آهو و غلات وجود داشته است.
04:02
Then, despite Ötzi’s apparent efforts to escape the conflict,
64
242780
3629
سپس، با وجود تلاش‌های آشکار اوتزی برای فرار از مجادله،
04:06
someone at a distant vantage shot him from behind.
65
246409
3837
شخصی از دور به او شلیک می‌کند.
04:10
The arrow pierced a major artery and embedded itself in his left shoulder,
66
250454
4547
تیر یک سرخرگ اصلی را سوراخ کرد و در شانه چپش فرو رفت
04:15
causing extensive blood loss.
67
255001
2168
که باعث شد خون زیای از دست بدهد.
04:17
Ötzi probably died soon after,
68
257420
2043
اوتزی به احتمال زیاد کمی بعد مرد،
04:19
his remains and all his belongings left undisturbed in the glacier for millennia.
69
259463
4964
و جسد و همه متعلقاتش برای هزاران سال دست‌نخورده در یخ باقی ماند.
04:24
This 5,300-year-old cold case has offered invaluable glimpses into the distant past.
70
264927
6715
این پرونده ۵۳۰۰ ساله اطلاعات ارزشمندی درباره گذشته ارائه کرده است.
04:31
But the mystery of who exactly Ötzi was and why he was killed
71
271726
4212
اما راز اینکه اوتزی دقیقاً که بود و چرا کشته شد
04:35
will probably never be solved—
72
275938
2002
احتمالاً هیچ‌گاه حل نمی‌شود،
04:37
the tangible evidence for the act degraded and carried away,
73
277940
4213
شواهد ملموس این رویداد
04:42
lost to snow drifts long ago.
74
282153
3461
مدت‌ها قبل زیر برف از بین رفته است.
درباره این وب سایت

این سایت ویدیوهای یوتیوب را به شما معرفی می کند که برای یادگیری زبان انگلیسی مفید هستند. دروس انگلیسی را خواهید دید که توسط معلمان درجه یک از سراسر جهان تدریس می شود. روی زیرنویس انگلیسی نمایش داده شده در هر صفحه ویدیو دوبار کلیک کنید تا ویدیو از آنجا پخش شود. زیرنویس‌ها با پخش ویدیو همگام می‌شوند. اگر نظر یا درخواستی دارید، لطفا با استفاده از این فرم تماس با ما تماس بگیرید.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7