The rise and fall of the Inca Empire - Gordon McEwan

Translator: Masood Mousavi Reviewer: Rezvan Mousavi

It was the Western Hemisphere’s largest empire ever,

این بزرگ‌ترین امپراتوری نیمکره غربی است که تا آن زمان وجود داشت،

with a population of nearly 10 million subjects.

با جمعیتی نزدیک به ۱۰ میلیون نفر.

Over an area of more than 900,000 square kilometers,

مردمش در مساحتی بیش از ۹۰۰,۰۰۰ کیلومترمربع

its people built massive administrative centers,

مراکز عظیم فرماندهی،

temples, and extensive road and canal systems.

معابد، شبکه راه‌های گسترده و کانال‌های آب‌رسانی را ساختند.

They did so in an inhospitable, extreme terrain,

و این کارها را در زمین‌های سخت و ناهموار،

all without the use of wheels, horses, iron, or even written language.

و بدون استفاده از هیچ‌گونه چرخ، اسب، آهن یا حتی خط نوشتاری انجام دادند.

Yet within 100 years of its rise in the fifteenth century,

اما امپراتوری «اینکاها» پس از ۱۰۰ سال از ظهورش در قرن پانزدهم،

the Inca Empire would be no more.

دیگر وجود نداشت.

According to legend,

افسانه‌ها روایت می‌کنند که،

the ancestors of the Inca rulers were created by the sun god Inti,

اجداد فرماندهان «اینکاها» را خدای خورشید «اینتی» آفرید.

and they emerged from a cave called Tambo Toco.

و آن‌ها از غاری به نام «تامبو توکو» ظهور کردند.

Leading four brothers and four sisters was Ayar Manco,

سردسته چهار برادر و چهارخواهر، «آیارمانکو» بود،

who carried a golden staff with instructions

که یک عصای طلایی داشت با یادداشت‌هایی

to find the place where it would sink into the ground,

برای پیدا کردن جایی که می‌بایست آن را به زمین فرو می‌کرد،

showing fertile soil.

که نشان‌دهنده‌ی خاک حاصلخیز در آنجا بود.

After many adventures and extensive searching,

بعد از ماجراهای زیاد و جستجوی بسیار،

Ayar Manco and his siblings reached the Cuzco Valley,

«آیارمانکو» و خواهر و برادرانش، به دره «کوزکو» رسیدند.

where the staff pierced the ground.

جایی که با عصا زمین را سوراخ کردند.

After fighting off the fierce local native population,

بعد از جنگیدن با مردمان بومی خشمگین،

they founded their capital,

پایتختشان را بنا کردند.

and Ayar Manco became Manco Capac, the first Sapa Inca, or king of the Incas.

و «آیارمانکو»، «مانکوکاپاک» شد، اولین «ساپا اینکا» یا پادشاه «اینکاها».

Archaeological evidence suggests

شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد

that the Incas first settled in this valley around 1200 CE.

که «اینکاها» اولین بار حدوداً ۱۲۰۰ سال بعد از میلاد مسیح در این دره ساکن شدند.

They remained a small kingdom until 1438,

قلمرو آن‌ها تا سال ۱۴۳۸ کوچک ماند،

when they were nearly overrun by the neighboring Chanka tribe.

زمانی که قبیله «چانکا» بر آن‌ها غلبه کرد.

The Inca king at this time, Viracocha, and his designated heir fled in fear,

پادشاه «اینکاها»، «ویراکوچا»، به همراه وارث خود، از ترس فرار کردند،

but one of his other sons remained

ولی یکی دیگر از پسرانش باقی ماند

and successfully rallied the city’s defenses.

و توانست در دفاع از شهر موفق شود.

For his military skill, he became the ninth Inca ruler,

به خاطر توانایی نظامی‌اش، نهمین فرمانروای «اینکاها» شد،

assuming the name of Pachacuti, or "Cataclysm."

او با نام «پاچاکوتی» یا «کاتاکیلیسم» پادشاهی را در دست گرفت.

Pachacuti expanded Inca rule throughout the Andes mountains,

«پاچاکوتی» فرمانروایی «اینکاها» را در سراسر کوه‌های «آندز» گسترش داد،

transforming the kingdom into an empire through extensive reforms.

و پادشاهی را با اصلاحات گسترده به امپراتوری تبدیل کرد.

The empire’s territory was reorganized as Tahuantinsuyu, or "four quarters,"

قلمرو امپراتوری به‌عنوان «تاهوانتینسویا»، یا سرزمین چهار بخش مجدداً سازمان‌دهی شد،

with four divisions ruled by governors reporting to the king.

به این چهار بخش توسط فرماندارانی که پادشاه تعیین می‌کرد حکومت می‌شد.

Although the Inca had no writing,

با اینکه «اینکاها» خط نوشتاری نداشتند،

they used a complex system of knotted strings called quipu

اما از سیستم پیچیده‌ی طناب‌های بافته‌شده به نام «کیپو» استفاده می‌کردند

to record numbers and perhaps other information.

که اعداد و احتمالاً اطلاعات دیگری را ثبت کنند.

A decimal-based bureaucracy enabled systematic

حکومت ادارى مبتنی بر دهک‌ها

امکان اخذ مالیات به‌صورت کارآمد و منظم را از بخش‌های تحت تسلط امپراتوری فراهم کرد.

and efficient taxation of the empire’s subjects.

In return, the empire provided security, infrastructure, and sustenance,

در عوض امپراتوری هم، امنیت، زیرساخت‌ و معیشت مردم را فراهم کرد،

with great storehouses containing necessities to be used when needed.

با انبارهای بزرگی از مواد ضروری که در صورت نیاز استفاده شوند.

Great terraces and irrigation works were built

تراس‌های به‌هم‌پیوسته و کارهای آبیاری بزرگی ساخته شدند

and various crops were grown in at different altitudes

در ارتفاعات مختلف محصولات مختلفی را بر روی آن‌ها پرورش دادند

to be transported all over the empire.

تا به سراسر امپراتوری انتقال یابند.

And it was during Pachacuti’s reign

و همه این‌ها در زمان سلطنت «پاچاکوتی» بود

that the famous estate of Machu Picchu was constructed.

همچنین ناحیه معروف به «ماچوپیچو» نیز در آنجا ساخته شد.

Pachacuti’s son Topa Inca continued the empire’s military expansion,

«تاپا اینکا» پسر «پاچاکوتی»، گسترش نظامی امپراتوری را ادامه داد،

and he eventually became ruler in 1471 CE.

و او سرانجام ۱۴۷۱ سال پس از میلاد مسیح به فرمانروایی رسید.

By the end of his reign, the empire covered much of western South America.

در اواخر حکومت وی، امپراتوری او بخش اعظمِ غرب آمریکای جنوبی را در اختیار خود داشت.

Topa’s son Huayna Capac succeeded him in 1493.

پسر «تاپا اینکا»، یعنی «هوایانا کاپا» در سال ۱۴۹۳ جانشین او شد.

But the new ruler’s distant military campaigns strained the social fabric.

اما لشکرکشی‌های فرمانروای جدید در مناطق مرزی بافت اجتماعی را از بین برد.

And in 1524, Huayna Capac was stricken by fever.

و در سال ۱۵۲۴، «هوایانا کاپا» دچار تب شد.

Spanish conquistadors had arrived in the Caribbean some time before,

جنگجویان اسپانیایی که مدتی قبل به کارائیب رسیده بودند،

bringing diseases to which the native peoples had no resistance.

بیماری‌هایی را به همراه آوردند که مردم بومی هیچ مقاومتی به آن‌ها نداشتند،

Millions died in the outbreak,

میلیون‌ها نفر در شیوع بیماری مردند،

including Huayna Capac and his designated heir.

ازجمله «هوایانا کاپا» و وارث تاج‌ و تخت او.

The vacant throne ignited a civil war between two of the surviving brothers,

تاج‌وتخت خالی، موجب آغاز جنگ داخلی بین دو برادر زنده مانده شد،

Atahualpa and Huascar,

یعنی «آتاهوالپا» و «هواسکار»،

greatly weakening the empire.

که این جنگ به‌شدت امپراتوری را تضعیف کرد.

In 1532, after finally winning the Inca civil war,

در سال ۱۵۳۲، پس ‌از اینکه جنگ داخلی «اینکاها» به پایان رسد،

Atahualpa and his army encountered the European invaders.

«آتاهوالپا» و نیروهایش با مهاجمان اروپایی روبرو شدند.

Although greatly outnumbered,

هرچند تعدادشان بسیار بیشتر از آن‌ها بود،

Francisco Pizarro and his small group of conquistadors

اما «فرانسیسکو پیزارو» و گروه کوچک جنگجویان او توانستند

stunned the king’s much larger force with guns and horses,

با استفاده از اسلحه و اسب‌ها، نیروهای بی‌شمار پادشاه را متحیر کنند،

neither of which they had seen before.

هیچ‌کدام از آن‌ها قبلاً چنین چیزی ندیده بودند.

Atahualpa was taken captive and killed about a year later.

«آتاهوالپا» اسیر شد و حدود یک سال بعد کشته شد.

The Spanish conquerors were awed by the capital of Cuzco.

پایتخت «کوزکو» اشغالگران اسپانیایی را بهت‌زده کرد.

Pizarro described it as so beautiful that “it would be remarkable even in Spain.”

«پیزارو» می‌گوید: آنجا به‌قدری زیبا بود که حتی در اسپانیا هم‌ چنین چیزی نداریم.

Though the capital had fallen

هرچند که پایتخت سقوط کرده بود

and the native population had been destroyed by civil war and disease,

و جنگ داخلی و بیماری بومیان آن را قلع‌وقمع کرده بود،

some Incas fell back to a new capital at Vilcabamba

برخی از «اینکاها» به پایتخت جدیدی در «ویلکابامبا» عقب‌نشینی کردند

and resisted for the next 40 years.

و برای ۴۰ سال دیگر در آنجا مقاومت کردند.

But by 1572, the Spaniards had destroyed all remaining resistance

اما تا سال ۱۵۷۲، اسپانیایی‌ها همه نیروهای باقیمانده مقاومت را

along with much of the Incas’ physical and cultural legacy.

به همراه بخش زیادی از میراث فرهنگی و هنری «اینکاها» از بین بردند.

Thus, the great Inca empire fell even faster than it had risen.

و این‌گونه شد که امپراتوری «اینکاها» سریع‌تر از آنکه ظهور کرده بود، سقوط کرد.