The hidden treasures of Timbuktu - Elizabeth Cox

Επιμέλεια: Thanasis Zantrimas

On the edge of the vast Sahara desert,

Στις παρυφές της ερήμου Σαχάρα

citizens snuck out of the city of Timbuktu

οι πολίτες βγαίνουν κρυφά στην πόλη του Τιμπουκτού

and took to the wilderness.

και προχωρούν στην ερημιά.

They buried chests in the desert sand, hid them in caves,

Έθαψαν μπαούλα στην έρημο, τα έκρυψαν σε σπήλαια

and sealed them in secret rooms.

και τα σφράγισαν σε μυστικές αίθουσες.

Inside these chests was a treasure more valuable than gold:

Μέσα σ′ αυτά τα μπαούλα υπήρχε ένας θησαυρός πιο πολύτιμος από χρυσό:

the city’s ancient books.

τα αρχαία βιβλία της πόλης.

Founded around 1100 CE in what is now Mali,

Έχοντας ιδρυθεί γύρω στο 1.000 μ.Χ, στο σημερινό Μάλι,

the city of Timbuktu started out as an unremarkable trading post.

η πόλη του Τιμπουκτού ξεκίνησε ως ένας κοινή εμπορική οδός.

But its unique location soon changed that.

Η μοναδική του όμως τοποθεσία σύντομα το άλλαξε αυτό.

Timbuktu marked the intersection of two essential trade routes,

Το Τιμπουκτού σηματοδότησε τη διασταύρωση δύο βασικών εμπορικών οδών,

where caravans bringing salt across the Sahara

όπου τα καραβάνια που μετέφεραν αλάτι σε όλη τη Σαχάρα

met with traders bringing gold from the African interior.

συναντούνταν με εμπόρους που μετέφεραν χρυσό από την ενδοχώρα της Αφρικής.

By the late 1300s, these trade routes made Timbuktu rich,

Έως τα τέλη του 1300,

αυτές οι εμπορικές οδοί έκαναν πλούσιο το Τιμπουκτού.

and the city’s rulers, the kings of the Mali Empire,

Κι οι κυβερνήτες της πόλης, οι βασιλιάδες της αυτοκρατορίας του Μάλι,

built monuments and academies that drew scholars

έχτισαν μνημεία και ακαδημίες που προσέλκυσαν λόγιους

from Egypt, Spain, and Morocco.

από την Αίγυπτο, την Ισπανία και το Μαρόκο.

The city’s prime location also made it a target for warlords and conquerors.

Η κύρια τοποθεσία της πόλης έγινε στόχος πολέμαρχων και κατακτητών.

As the Mali Empire declined, one of its domains, Songhai,

Καθώς η αυτοκρατορία του Μάλι παράκμαζε, ένα από τα φέουδα της, το Σονγκάι,

began to gain power.

άρχισε να ανακτά δύναμη.

In 1468, the Songhai king conquered Timbuktu,

Το 1468 ο βασιλιάς του Σονγκάι κατέκτησε το Τιμπουκτού,

burning buildings and murdering scholars.

καίγοντας κτίρια και δολοφονώντας λόγιους.

But in time, intellectual life in the city flourished again.

Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η πνευματική ζωή στην πόλη άνθισε ξανά.

The reign of the second king of the Songhai Empire,

Η ηγεμονία του δεύτερου βασιλιά της Αυτοκρατορίας Σονγκάι,

Askia Mohammed Toure,

του Άσκια Μοχάμεντ Τούρε,

marked the beginning of a golden age in Timbuktu.

σηματοδότησε την αρχή μιας χρυσής εποχής στο Τιμπουκτού.

He reversed his predecessor’s regressive policies

Αντέστρεψε τις οπισθοδρομικές πολιτικές του προκατόχου του

and encouraged learning.

και ενθάρρυνε τη μάθηση.

The Songhai rulers and most of Timbuktu’s population were Muslim,

Οι ηγεμόνες του Σονγκάι κι η πλειοψηφία του πληθυσμού ήταν μουσουλμάνοι,

and the scholars of Timbuktu studied Islam

και οι λόγιοι του Τιμπουκτού μελετούσαν το Ισλάμ

alongside secular topics like mathematics and philosophy.

μαζί με θέματα κοσμικού περιεχομένου όπως τα μαθηματικά και η φιλοσοφία.

In the libraries of Timbuktu,

Στις βιβλιοθήκες του Τιμπουκτού

tracts of Greek philosophy stood alongside the writings

συγγράμματα της ελληνικής φιλοσοφίας ήταν δίπλα στα γραπτά

of local historians, scientists, and poets.

των ντόπιων ιστορικών, των επιστημόνων και των ποιητών.

The city’s most prominent scholar, Ahmed Baba,

Ο πιο υποσχόμενος λόγιος της πόλης, ο Άχμεντ Μπάμπα,

challenged prevailing opinions on subjects

προκάλεσε τις κυρίαρχες απόψεις σε θέματα από το κάπνισμα έως τη δουλεία.

ranging from smoking to slavery.

Gold and salt trade had funded the city’s transformation

Το εμπόριο χρυσού και αλατιού χρηματοδότησε τη μεταμόρφωση της πόλης

into a center of learning.

σε ένα κέντρο εκπαίδευσης.

Now, the products of that intellectual culture

Τώρα, τα προϊόντα εκείνης της πνευματικής κουλτούρας

became the most sought-after commodity.

έγιναν τα πιο περιζήτητα αγαθά.

With paper from faraway Venice

Με χαρτί από τη μακρινή Βενετία

and vibrant ink from local plants and minerals,

και λαμπερό μελάνι από ντόπια φυτά και μεταλλεύματα,

the scribes of Timbuktu produced texts in both Arabic

οι γραφείς του Τιμπουκτού παρήγαν κείμενα τόσο στα αραβικά

and local languages.

όσο και στις ντόπιες γλώσσες.

Written in calligraphy and decorated with intricate geometric designs,

Γραμμένα στα καλλιγραφικά και διακοσμημένα με πολύπλοκα γεωμετρικά σχέδια,

the books of Timbuktu were in demand among the wealthiest members of society.

τα βιβλία του Τιμπουκτού ήταν σε ζήτηση στα πιο πλούσια μέλη της κοινωνίας.

In 1591, the golden age came to an abrupt end

To 1591 ήρθε το απότομο τέλος μιας χρυσής εποχής

when the Moroccan king captured Timbuktu.

όταν ο μαροκινός βασιλιάς κατέκτησε το Τιμπουκτού.

Moroccan forces imprisoned Ahmed Baba and other prominent scholars

Οι μαροκινές δυνάμεις φυλάκισαν τον Άχμεντ Μπάμπα

και άλλους εξέχοντες λόγιους και κατέσχεσαν τις βιβλιοθήκες τους.

and confiscated their libraries.

In the centuries that followed, the city weathered a succession of conquests.

Στους αιώνες που ακολούθησαν η πόλη υπέστη μια διαδοχή κατακτήσεων.

In the mid-1800s, Sufi Jihadists occupied Timbuktu

Στα μέσα του 1800 σουφιστές τζιχαντιστές κατέλαβαν το Τιμπουκτού

and destroyed many non-religious manuscripts.

και κατέστρεψαν πολλά μη θρησκευτικά χειρόγραφα.

1894, French colonial forces seized control of the city,

Το 1894 οι γάλλοι αποικιοκράτες άρπαξαν τον έλεγχο της πόλης,

stealing even more manuscripts and sending them to Europe.

κλέβοντας ακόμα πιο πολλά χειρόγραφα, στέλνοντάς τα στην Ευρώπη.

French became the official language taught in schools,

Τα γαλλικά έγιναν η επίσημη γλώσσα που διδάσκονταν στα σχολεία,

and new generations in Timbuktu

και νέες γενιές στο Τιμπουκτού

couldn’t read the Arabic manuscripts that remained.

δεν μπορούσαν να διαβάσουν τα αραβικά χειρόγραφα που παρέμειναν.

Through it all, the literary tradition of Timbuktu didn’t die—

Μέσα σε όλα αυτά, η λογοτεχνική παράδοση του Τιμπουκτού δεν πέθανε,

it went underground.

αλλά συνεχίστηκε στην αφάνεια.

Some families built secret libraries in their homes,

Ορισμένες οικογένειες έφτιαξαν μυστικές βιβλιοθήκες στα σπίτια τους

or buried the books in their gardens.

ή έθαψαν τα βιβλία τους στους κήπους.

Others stashed them in abandoned caves or holes in the desert.

Άλλοι τα έκρυψαν σε εγκαταλελειμμένες σπηλιές ή τρύπες μες στην έρημο.

The priceless manuscripts of Timbuktu

Τα ανεκτίμητα χειρόγραφα του Τιμπουκτού

dispersed to villages throughout the surrounding area,

διασκορπίστηκαν σε χωριά σε όλη τη γύρω περιοχή,

where regular citizens guarded them for hundreds of years.

όπου συνηθισμένοι πολίτες τα φυλούσαν για εκατοντάδες χρόνια.

As desertification and war impoverished the region,

Καθώς η ερημοποίηση κι ο πόλεμος έφεραν τη φτώχεια στην περιοχή,

families held on to the ancient books

οι οικογένειες διατηρούσαν τα αρχαία βιβλία

even as they faced desperate poverty and near-starvation.

μολονότι αντιμετώπισαν την ακραία φτώχεια και ήταν στα πρόθυρα του λιμού.

Even today, the struggle to protect the books continues.

Ακόμα και σήμερα συνεχίζεται ο αγώνας για την προστασία των βιβλίων.

From the 1980s to the early 2000s,

Από τη δεκαετία του ’80 έως τις αρχές της δεκαετίας το 2000,

Timbuktu scholar Abdel Kader Haidara painstakingly retrieved hidden manuscripts

ο λόγιος Άμπντελ Κάντερ Χαντέρα ανέκτησε με επιμέλεια τα κρυφά χειρόγραφα

from all over northern Mali and brought them back to Timbuktu.

από όλο το βόρειο Μάλι και τα επέστρεψε στο Τιμπουκτού.

But in 2012, civil war in Mali once again threatened the manuscripts,

Αλλά το 2012 ένας εμφύλιος πόλεμος στο Μάλι για άλλη μια φορά

έθεσε σε κίνδυνο τα χειρόγραφα,

most of which were evacuated to nearby Bamako.

τα περισσότερα από τα οποία μεταφέρθηκαν στο γειτονικό Μπάμακο.

Their future remains uncertain,

Το μέλλον τους παραμένει αβέβαιο,

as they face both human and environmental threats.

καθώς αντιμετωπίζουν ανθρώπινες και περιβαλλοντολογικές απειλές.

These books represent our best— and often only—

Αυτά τα βιβλία εκπροσωπούν τις καλύτερές μας, και συχνά μοναδικές,

sources on the pre-colonial history of the region.

πηγές της προαποικιακής ιστορίας της περιοχής

Many of them have never been read by modern scholars,

Πολλά από αυτά δεν τα έχουν διαβάσει οι σύγχρονοι λόγιοι,

and still more remain lost or hidden in the desert.

κι ακόμα πιο πολλά παραμένουν χαμένα ή κρυμμένα στην έρημο.

At stake in the efforts to protect them is the history they contain—

Η ιστορία τους βρίσκεται σε κίνδυνο στην προσπάθεια για να προστατευτούν,

and the efforts of countless generations to protect that history from being lost.

καθώς και οι προσπάθειες αμέτρητων γενιών

για να αποτρέψουν την απώλεια εκείνης την ιστορίας.