The tragic myth of the Sun God's son - Iseult Gillespie

2,118,692 views ・ 2022-01-18

TED-Ed


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: swmaya salim Reviewer: Daban Q. Jaff
00:07
Every morning, Helios harnessed his winged horses,
0
7086
3796
هەموو بەیانیەک، هیلیۆس ئەسپە باڵدارەکانی تاودەدات،
00:10
unleashed his golden chariot, and set out across the sky.
1
10882
4963
گالیسکە زێڕینەکەی بەڕەڵاکرد، بەرەو ئاسمان چوو.
00:16
As the Sun God transformed the rosy dawn into the golden blooms of day,
2
16387
6090
کە خودای خۆر بەرەبەیانی گۆڕی بۆ گوڵە زێڕینەکانی ڕۆژ،
00:22
he thought of those far below.
3
22477
2085
بیری لەوانەی خوارەوە کردبووە.
00:25
Years ago, he fell in love with a water nymph named Clymene.
4
25271
4713
چەند ساڵێک پێشتر، ئاشقی خواوەندی ئاو ببوو بەناوی کلیمن.
00:30
Together, they had seven daughters and one son named Phaethon.
5
30234
4880
بەیەکەوە حەوت کچ و کوڕێکیان هەبوو بەناوی پایسۆن.
00:35
But Helios had a wandering eye.
6
35615
2294
بەڵام هیلیۆس چاوێکی جوڵاوی هەبوو.
00:38
Clymene eventually left him, taking their children with her
7
38367
3754
لەکۆتایدا کلایمن ئەوی جێهێشت و منداڵەکانیشی لەگەڵ خۆی برد
00:42
and marrying King Merops of Ethiopia.
8
42121
2753
و هاوسەرگیری لەگەڵ پاشای مێرۆپسی ئیثیۆپیا کرد.
00:46
When Phaethon was little, Clymene told him tales of his divine father.
9
46209
5338
کاتێک پایثۆن بچوک بوو، کلایمن چیڕۆکەکانی باوکە ئاسمانیەکەی پێگوتبوو.
00:52
As he grew into a young man,
10
52006
2002
کاتێک گەرەبوو بو بە کوڕێکی گەنج،
00:54
he took a special pride in knowing he was the Sun God’s child.
11
54258
4588
شانازیەکی زۆری بەخۆی دەکرد بەزانینی ئەوەی کوڕی خودای خۆرە.
00:59
However, one day, Epaphus, Phaethon’s peer who was himself the son of Zeus,
12
59514
6840
ئیپەفەس کوڕی زیۆس، هاوتەمەنی پایثۆن بوو،
01:06
sought to temper Phaethon’s arrogance,
13
66354
2836
ڕۆژێک بەدوای کەمکردنەوەی خۆبەزلزانینی پایثۆن دەگەڕا،
01:09
taunting that Helios wasn’t his father after all.
14
69357
3670
سەرزەنشتی کرد کە هیلیەس باوکی نییە دوای هەموو ئەمانە.
01:13
With no absolute proof to the contrary, the possibility bore into Phaethon’s mind.
15
73277
6298
بەبێ بوونی بەڵگەی ڕەها بۆ دژەکەی، پێدەچێت چووبێتە مێشکی پایثۆن.
01:19
He feared that his mother had lied.
16
79784
2294
دەترسا لەوەی دایکی درۆی لەگەڵ کردبێت.
01:22
And who was he if not Helios’ son?
17
82495
2919
ئەگەر کوڕی هیلیەس نەبی ئەی ئی کێ بوو؟
01:25
When Phaethon confronted Clymene,
18
85832
2460
کاتێک پایثۆن ڕووبەرووی کلایمن بووەوە،
01:28
she insisted that his father was the powerful Sun God.
19
88292
3712
ئەو سور بوو لەسەر ئەوەی باوکی ئەو خواوەندی بەهێزی خۆرە.
01:32
Nevertheless, Phaethon was seized by doubt.
20
92421
3003
لەگەڵ ئەوشدا، پایثۆن کەوتە گومانەوە.
01:35
So, Clymene sent him off to ask Helios directly.
21
95716
3712
لەبەر ئەوە، کلایمن ناردی بۆ ئەوەی ڕاستەوخۆ لە هیلیەس بپرسیت.
01:39
Walking eastward, Phaethon entered the Sun God’s gleaming palace at last.
22
99971
5922
بەرەو ڕۆژهەڵات ڕۆیشت، لە کۆتایدا پایثۆن چووە ناو کۆشکی درەوشاوەی خواوەندی خۆر.
01:46
Once his eyes adjusted to the brightness,
23
106018
2628
بە جارێک چاوەکانی لەگەڵ ڕووناکیەکە گونجان،
01:48
he saw Helios’ radiant smile and open arms.
24
108646
4630
زەردەخەنەی تیشکدەری هیلیەسی بینی و ئامێزی کراوە.
01:53
When Phaethon expressed his skepticism that Helios was truly his father,
25
113609
4838
کاتێک پایثۆن گومانی خۆی دەربڕی کە هیلیەس بەڕاستی باوکی ئەوە،
01:58
the Sun God only beamed.
26
118447
2169
خواوەندی خۆر تەنیا درەوشاوە.
02:01
To dispel all doubt, he would grant Phaethon anything he wanted.
27
121033
4964
بۆ لابردنی هەموو گومانەکان، هەرشتێک دەبەخشێت کە پایثۆن دەیەوێت.
02:06
Basking in Helios’ glow,
28
126622
2336
خۆخستنە بەر پڕشنگدانەوەی هیلیەس
02:08
Phaethon felt there was but one way to prove their connection to the world—
29
128958
4880
پایثۆن هەستی کرد تەنیا یەک ڕێگا هەیە بۆ سەلماندنی پەیوەندیەکەیان بۆ جیهان_
02:13
and himself.
30
133838
1168
و خۆی.
02:15
He needed to drive Helios’ chariot for a day.
31
135381
3462
ئەو پێویستی بە لێخوڕینی گالیسکەکەی هیلیەس هەبوو بۆ یەک ڕۆژ.
02:19
The Sun God’s smile dimmed.
32
139218
2419
زەردەخەنەکەی خواوەندی خۆر شێوا.
02:21
In his daily journey,
33
141846
1626
لە گەشتی ڕۆژانەیدا،
02:23
he steered his fire-breathing horses through space at top speeds.
34
143472
5589
ئەسپە هەناسە ئاگرینەکانی لێخوڕی بۆ بۆشایی لە بەرزترین خێرایدا.
02:29
The task required masterful control
35
149478
2461
ئەرکەکە پێویستی بە ئەوپەڕی کۆنتڕۆل هەبوو
02:31
to ensure that the chariot raced along its precise celestial trajectory,
36
151939
5047
بۆ دڵنیابوون لەوەی کە گالیسکەکە پێشبڕکێ دەکات بەدرێژایی ڕێڕەوی وردی ئاسمانی.
02:37
with a thin margin separating stability from catastrophe.
37
157403
4254
لەگەڵ لێوارێکی باریک جێگیریەکەی لە بەڵا جیاکردبۆوە.
02:41
Even Zeus wasn’t confident in driving his chariot.
38
161991
3670
تەنانەت زیۆسیش ئاسودە نەبوو لە لێخوڕینی گالیسکەکەی.
02:46
Helios begged his son to reconsider,
39
166120
2503
هیلیەس داوای لە کوڕەکەی کرد بۆ ئەوەی دووبارە
02:48
but Phaethon was steadfast, so the god prepared him for the journey.
40
168706
5214
بیربکاتەوە، بەڵام پایثۆن نەگۆڕا، لەبەر ئەوە خواوەند ئەوی ئامادە کرد بۆ گەشتەکە.
02:54
With a crack of the reins, he was off.
41
174670
3295
لەگەڵ درزێک لە جڵەوەکان، ئەو ڕۆیشت.
02:58
In flight, Phaethon’s mortal insecurities fell away.
42
178424
4671
لە فڕینەکەدا، نائارامیە تیاچووەکەی پایثۆن نەمان.
03:03
But soon, the reins slackened in his hands.
43
183638
3628
بەلام زوو، ڕیشووەکان هێواشبوونەوە لە دەستیدا.
03:07
Unaccustomed to the feathery weight of a mortal,
44
187892
3587
نائاسایی بوو بۆ کێشی سوکی مردوویەک،
03:11
the radiant horses climbed higher and higher.
45
191479
3336
ئەسپە تیشکدەرەکان بەرزتر و بەرزتر دەبوونەوە.
03:15
The chariot whirled past constellations,
46
195107
2962
گالیسکەکە بە پێچەوانەی گەلەستێرەکان دەسوڕایەوە،
03:18
narrowly missing the pincers of Scorpio and the arrow of Sagittarius.
47
198069
5672
ونکردنی چزەی دووپشکەکە و تیرەکەی بورجی تیر و کەوان.
03:23
With the Sun so far away, the Earth darkened,
48
203908
4129
لە دووری زۆری خۆرەوە، زەوی تاریک بوو،
03:28
and the seas began to crackle and freeze.
49
208037
3378
و دەریاکان دەستیان بە درز و بەستن کرد.
03:31
Startled, Phaethon sharply pulled the reins.
50
211499
3712
ڕاچڵەکی، پایثۆن بە خێرای جڵەوەکەی ڕاکێشا.
03:35
The horses lurched and the chariot plunged towards the Earth's surface.
51
215211
4671
ئەسپەکان لاربوونەوە و گالیسکەکە بەرەو ڕووی زەوی قڵپ بۆوە.
03:39
Lakes boiled and forests burned as Phaethon struggled to pull the chariot up,
52
219882
5923
دەریاچەکان دەکوڵان و دارستانەکان دەسووتان کاتێک پایثۆن هەوڵیدەدا تا گالیسکەکە
03:45
leaving deserts in his wake.
53
225805
2544
بەرزبکاتەوە، لەدوای خۆی بیابانی جێهێشت.
03:48
Back on Mount Olympus, the Gods were panicking.
54
228933
4004
گەڕانەوە بۆ چیای ئۆلۆمپەس، خوداوەندەکان دەترسان.
03:53
Zeus saw that Phaethon was destined for a crash that would set the Earth ablaze.
55
233104
6006
زیۆس بینی کە پایثۆن خۆی ئامادەکردبوو بۆ پێکدادانێک کە ئاگری لەزەوی بەردەدا.
03:59
So, he hurled one of his mighty thunderbolts at the boy.
56
239277
3837
یەکێک لە بروسکە بەهێزەکانی خۆی گرتە کوڕەکە.
04:03
The horses tore away,
57
243656
2169
ئەسپەکان پەرتەوازە بوون،
04:05
leaving Phaethon suspended in the heavens for just one moment,
58
245825
6131
پایثۆنیان بە هەڵواسراوی لە بەهەشت جێهێشت بۆ تەنیا خولەکێک،
04:12
before he plummeted to the Earth, into the river Eridanus,
59
252081
5005
پێش ئەوەی بەربێتەوە بۆ زەوی، ناو ڕووباری ئەریدانوس،
04:17
never to resurface.
60
257086
2085
نەگەڕانەوە بۆ سەرەوە تا هەتاهەتایە.
04:19
Phaethon’s sisters gathered on the riverbank to weep,
61
259630
3587
خوشکەکانی پایثۆن لە کەناری ڕووبارەکە کۆبوونەوە بۆ گریان،
04:23
gradually metamorphosing into poplar trees that leaked precious amber into the water.
62
263509
6298
بەرە بەرە گۆڕا بۆ داری سورەچنار کە عەمبەرێکی بەنرخی خستە ناو ئاوەکەوە.
04:30
Zeus repaired the Earth and created an everlasting memorial,
63
270433
4629
زیۆس زەوی چاککردەوە و بیرکردنەوەی هەمیشەیی دروست کرد،
04:35
strewing Phaethon’s likeness in the stars.
64
275062
3379
نەخشاندنی لێکچوونی پایثۆن لە ئەستێرەکان.
04:39
Overcome by grief, Helios had hidden himself from the sky.
65
279108
5297
زاڵدەبێت بەسەری بە پەستی، هیلیۆس خۆی لە ئاسمان حەشاردا.
04:44
But he soon returned, and every day from then on,
66
284405
3462
بەڵام هەر زوو گەڕایەوە، و هەموو ڕۆژێک لەو کاتەوە،
04:47
as he raced through the heavens, he greeted his son.
67
287867
3712
کاتێک پێشبڕکێی دەکرد لەناو بەهەشت، بەخێرهاتنی کوڕەکەی کرد.
04:52
The constellation, known as “Auriga,” or “the charioteer,”
68
292163
4880
گەلەستێرەی ناسراو بە ”ئەوریگا“ یان ”ڕێنیشاندەر،“
04:57
stands as a reminder of a lost young man,
69
297251
3629
وەک بیرخەرەوەی گەنجێکی ونبوو ماوەتەوە،
05:00
and his bid to harness powers far greater than himself.
70
300880
4337
وهەوڵەکەی بۆ جڵەوگیرکردنی هێزەکەی زۆر زیاتر لە خۆی.
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7