The tragic myth of the Sun God's son - Iseult Gillespie

1,954,815 views ・ 2022-01-18

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Krystian Dorożyński Korekta: Ola Królikowska
00:07
Every morning, Helios harnessed his winged horses,
0
7086
3796
Każdego ranka Helios zaprzęgał skrzydlate konie,
00:10
unleashed his golden chariot, and set out across the sky.
1
10882
4963
wyprowadzał złoty rydwan i przemierzał niebo.
00:16
As the Sun God transformed the rosy dawn into the golden blooms of day,
2
16387
6090
Kiedy Bóg Słońca zamieniał różowy świt w złoty rozkwit dnia,
00:22
he thought of those far below.
3
22477
2085
myślał o tych znacznie niżej.
00:25
Years ago, he fell in love with a water nymph named Clymene.
4
25271
4713
Lata temu zakochał się w nimfie wodnej Klimene.
00:30
Together, they had seven daughters and one son named Phaethon.
5
30234
4880
Razem mieli siedem córek i syna o imieniu Fateon.
00:35
But Helios had a wandering eye.
6
35615
2294
Ale Helios oglądał się za innymi kobietami.
00:38
Clymene eventually left him, taking their children with her
7
38367
3754
W końcu Klimene zostawiła go, zabierając ze sobą dzieci,
00:42
and marrying King Merops of Ethiopia.
8
42121
2753
i poślubiła króla Etiopii Meropsa.
00:46
When Phaethon was little, Clymene told him tales of his divine father.
9
46209
5338
Kiedy Fateon był mały, Klimene opowiedziała mu o jego boskim ojcu.
00:52
As he grew into a young man,
10
52006
2002
Kiedy Fateon dorósł,
00:54
he took a special pride in knowing he was the Sun God’s child.
11
54258
4588
szczycił się byciem dzieckiem Boga Słońca.
00:59
However, one day, Epaphus, Phaethon’s peer who was himself the son of Zeus,
12
59514
6840
Ale pewnego dnia Epafos, rówieśnik Fateona i syn Zeusa,
01:06
sought to temper Phaethon’s arrogance,
13
66354
2836
postanowił złagodzić arogancję Fateona,
01:09
taunting that Helios wasn’t his father after all.
14
69357
3670
drwiąc, że Helios nie mógł być jego ojcem.
01:13
With no absolute proof to the contrary, the possibility bore into Phaethon’s mind.
15
73277
6298
Bez dowodu, że było inaczej, myśl utkwiła w umyśle Fateona.
01:19
He feared that his mother had lied.
16
79784
2294
Zaczął się obawiać, że matka go okłamała.
01:22
And who was he if not Helios’ son?
17
82495
2919
Kim był, jeśli nie synem Heliosa?
01:25
When Phaethon confronted Clymene,
18
85832
2460
Gdy Fateon skonfrontował obawy z Klimene,
01:28
she insisted that his father was the powerful Sun God.
19
88292
3712
ta zapewniła, że jego ojcem jest potężny Bóg Słońca.
01:32
Nevertheless, Phaethon was seized by doubt.
20
92421
3003
Ale Fateonem zawładnęły wątpliwości.
01:35
So, Clymene sent him off to ask Helios directly.
21
95716
3712
Klimene wysłała go więc do Heliosa, żeby zapytał go osobiście.
01:39
Walking eastward, Phaethon entered the Sun God’s gleaming palace at last.
22
99971
5922
Podążając na wschód, Fateon wstąpił do błyszczącego pałacu Boga Słońca.
01:46
Once his eyes adjusted to the brightness,
23
106018
2628
Kiedy tylko jego oczy przyzwyczaiły się do jasności,
01:48
he saw Helios’ radiant smile and open arms.
24
108646
4630
ujrzał promieniujący uśmiech Heliosa i jego otwarte ramiona.
01:53
When Phaethon expressed his skepticism that Helios was truly his father,
25
113609
4838
Kiedy Fateon powiedział, że wątpi, żeby Helios był jego prawdziwym ojcem,
01:58
the Sun God only beamed.
26
118447
2169
Bóg Słońca tylko się rozpromienił.
02:01
To dispel all doubt, he would grant Phaethon anything he wanted.
27
121033
4964
Dla rozwiania wątpliwości może obdarować Fateona czymkolwiek zechce.
02:06
Basking in Helios’ glow,
28
126622
2336
Grzejąc się w blasku Heliosa,
02:08
Phaethon felt there was but one way to prove their connection to the world—
29
128958
4880
Fateon poczuł, że jest tylko jeden sposób, żeby dowieść jego powiązania z tym światem
02:13
and himself.
30
133838
1168
i nim samym.
02:15
He needed to drive Helios’ chariot for a day.
31
135381
3462
Chciał przez jeden dzień poprowadzić rydwan Heliosa.
02:19
The Sun God’s smile dimmed.
32
139218
2419
Uśmiech Boga Słońca przygasł.
02:21
In his daily journey,
33
141846
1626
W jego codziennych podróżach
02:23
he steered his fire-breathing horses through space at top speeds.
34
143472
5589
prowadził konie ziejące ogniem przez przestrzeń z najwyższą prędkością.
02:29
The task required masterful control
35
149478
2461
Zadanie wymagało mistrzowskiej kontroli,
02:31
to ensure that the chariot raced along its precise celestial trajectory,
36
151939
5047
żeby mieć pewność, że rydwan podąża dokładnie wyznaczonym niebiańskim torem.
02:37
with a thin margin separating stability from catastrophe.
37
157403
4254
Od katastrofy dzieliła tylko cienka linia.
02:41
Even Zeus wasn’t confident in driving his chariot.
38
161991
3670
Nawet Zeus nie czuł się na siłach, żeby poprowadzić ten rydwan.
02:46
Helios begged his son to reconsider,
39
166120
2503
Helios błagał syna, żeby to wszystko przemyślał,
02:48
but Phaethon was steadfast, so the god prepared him for the journey.
40
168706
5214
ale Fateon był nieugięty, więc bóg przygotował go do podróży.
02:54
With a crack of the reins, he was off.
41
174670
3295
Lejce strzeliły i wyruszył.
02:58
In flight, Phaethon’s mortal insecurities fell away.
42
178424
4671
Wątpliwości Fateona co do pochodzenia zniknęły.
03:03
But soon, the reins slackened in his hands.
43
183638
3628
Wkrótce jednak lejce w jego rękach się poluzowały.
03:07
Unaccustomed to the feathery weight of a mortal,
44
187892
3587
Nieprzyzwyczajone do lekkości śmiertelnika
03:11
the radiant horses climbed higher and higher.
45
191479
3336
promieniejące konie wzbijały się coraz wyżej.
03:15
The chariot whirled past constellations,
46
195107
2962
Rydwan wirował koło gwiazdozbiorów,
03:18
narrowly missing the pincers of Scorpio and the arrow of Sagittarius.
47
198069
5672
ledwie omijając szczypce Skorpiona i strzałę Strzelca.
03:23
With the Sun so far away, the Earth darkened,
48
203908
4129
Kiedy Słońce się oddaliło, Ziemię zaczął obejmować mrok,
03:28
and the seas began to crackle and freeze.
49
208037
3378
a morza zamarzały z chrupotem.
03:31
Startled, Phaethon sharply pulled the reins.
50
211499
3712
Przestraszony Fateon silnie pociągnął za lejce.
03:35
The horses lurched and the chariot plunged towards the Earth's surface.
51
215211
4671
Konie gwałtownie się przechyliły i runęły w kierunku Ziemi.
03:39
Lakes boiled and forests burned as Phaethon struggled to pull the chariot up,
52
219882
5923
Jeziora się gotowały, a lasy płonęły, kiedy Fateon usiłował wznieść rydwan,
03:45
leaving deserts in his wake.
53
225805
2544
pozostawiając po sobie pustynie.
03:48
Back on Mount Olympus, the Gods were panicking.
54
228933
4004
Na Górze Olimp bogowie panikowali.
03:53
Zeus saw that Phaethon was destined for a crash that would set the Earth ablaze.
55
233104
6006
Zeus widział, jak Fateon zmierzał ku katastrofie, która spali Ziemię.
03:59
So, he hurled one of his mighty thunderbolts at the boy.
56
239277
3837
Cisnął więc jednym z potężnych piorunów w chłopca.
04:03
The horses tore away,
57
243656
2169
Konie się wyrwały,
04:05
leaving Phaethon suspended in the heavens for just one moment,
58
245825
6131
pozostawiając Fateona zawieszonego w niebiosach przez krótką chwilę.
04:12
before he plummeted to the Earth, into the river Eridanus,
59
252081
5005
Po chwili Fateon runął na Ziemię, i wpadł do rzeki Erydan.
04:17
never to resurface.
60
257086
2085
Nigdy się z niej nie wynurzył.
04:19
Phaethon’s sisters gathered on the riverbank to weep,
61
259630
3587
Siostry Fateona zebrały się na brzegu rzeki, żeby go opłakiwać,
04:23
gradually metamorphosing into poplar trees that leaked precious amber into the water.
62
263509
6298
zmieniając się powoli w topole, które sączyły do wody cenną żywicę.
04:30
Zeus repaired the Earth and created an everlasting memorial,
63
270433
4629
Zeus naprawił Ziemię i stworzył wieczny memoriał,
04:35
strewing Phaethon’s likeness in the stars.
64
275062
3379
rozsypując podobiznę Fateona między gwiazdami.
04:39
Overcome by grief, Helios had hidden himself from the sky.
65
279108
5297
Ogarnięty smutkiem Helios skrył się przed niebem.
04:44
But he soon returned, and every day from then on,
66
284405
3462
Ale wkrótce potem powrócił, i każdego następnego dnia,
04:47
as he raced through the heavens, he greeted his son.
67
287867
3712
kiedy przemierzał niebiosa, witał swojego syna.
04:52
The constellation, known as “Auriga,” or “the charioteer,”
68
292163
4880
Ten gwiazdozbiór, znany jako Gwiazdozbiór Woźnicy,
04:57
stands as a reminder of a lost young man,
69
297251
3629
symbolizuje pamięć o zgubie młodzieńca,
05:00
and his bid to harness powers far greater than himself.
70
300880
4337
który próbował poskromić moce znacznie od niego większe.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7