The rise of modern populism - Takis S. Pappas

636,821 views ・ 2020-08-20

TED-Ed


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: Haval Aso Reviewer: Daban Q. Jaff
00:06
In the mid-1970s, after decades of political turmoil,
0
6685
4347
لە ناوەڕاستی ١٩٧٠، دوای دەیان ساڵ لە ئاژاوەی سیاسیدا،
00:11
Greece finally seemed to be on the path to stability.
1
11032
3660
لە کۆتاییدا دەرکەوت یۆنان لەسەر ڕێگەیەکی سەقامگیر بووە.
00:14
With the introduction of a new constitution
2
14692
2400
لەگەڵ دەستپێکی دەستوورێکی نوێ
00:17
and negotiations underway to enter European institutions,
3
17092
4000
دانووستانەکان دەست پێدەکەن بۆ چوونە ناو ڕێکخراوە ئەورووپییەکان،
00:21
many analysts expected Greek politics
4
21092
2610
زۆر لە شیکەرەوەکان پێشبینی سیاسەتی یۆنانیان کرد
00:23
to follow the pattern of the larger Western world.
5
23702
3370
بۆ ئەوەی دوای شێوازێکی تری جیهانی ڕۆژئاوایی فراوانتر بکەون.
00:27
Then in 1981, a political party called PASOK came to power.
6
27072
5326
دواتر لە ساڵی ١٩٨١، پارتێکی سیاسی کە پێیی دەگووترا پاسۆک دەسەڵاتی گرتە دەست.
00:32
Its charismatic leader Andreas Papandreou railed against the new constitution,
7
32398
5187
سەرۆکە کارێزمایەکەی ئاندریا پاپاندریۆ دژی دەستووری نوێ وەستایەوە،
00:37
and accused those in power of “national betrayal.”
8
37585
4430
ئەو کەسانەی لە دەسەڵاتن بە "خیانەت کردن لە نیشتمان" لە قەڵەمی دان.
00:42
Opposing Greece’s membership in NATO and the European Economic Community,
9
42015
4672
دژایەتی کردنی بە ئەندامبوونی یۆنان لە ناتۆ و کۆمەڵگای ئابوری ئەوروپا،
00:46
Papandreou promised to govern for the betterment of the “common people"
10
46687
4082
پاپاندریۆ بەڵێنی دا بۆ ئەوەی حوکم بکات بۆ باشترکردنی ژیانی "خەڵکی ئاسایی"
00:50
above all else.
11
50769
1880
لەسەرووی هەموویانەوە.
00:52
He famously declared, “there are no institutions, only the people exist.”
12
52649
6002
بەشێوەیەکی جوان ڕایگەیاند، "هیچ دەزگایەک بوونی نییە، جگە لە بوونی خەڵک"
00:58
Papandreou’s rise to power isn’t a unique story.
13
58651
3540
چوونە سەر دەسەڵاتی پاپاندریۆ چیڕۆکێکی بێ وێنە نییە.
01:02
In many democratic countries around the world,
14
62191
2580
لە زۆربەی شارە دیموکراسیەکان لە سەرانسەری جیهاندا،
01:04
charismatic leaders vilify political opponents,
15
64771
3261
سەرکردە کارێزماکان ڕووبەڕووی سیاسیەکانی دژ بە خۆیان دەبنەوە،
01:08
disparage institutions, and claim the mantle of the people.
16
68032
4550
لە نرخی ڕێکخراوەکانیان کەم دەکردەوە، و بانگەشەی باڵاپۆشی خەڵکیان دەکرد.
01:12
Some critics label this approach as authoritarian or fascist,
17
72582
4294
هەندێک لە ڕەخنەگران ئەم ڕێبازە وەسف دەکەن وەک دەسەڵاتخواز یان فاشیست،
01:16
and many argue that these leaders are using emotions
18
76876
3360
زۆربەیان مشتومڕ دەکەن لەسەر ئەوەی سەرکردەکان هەست و سۆز بەکاردێنن
01:20
to manipulate and deceive voters.
19
80236
2920
بۆ بەکارهێنان و خەڵەتاندنی دەنگدەرەکان.
01:23
But whether or not this style of politics is ethical, it's certainly democratic,
20
83156
5253
هەرچەندە شێوازی ئەو سیاسیانە ئەخلاقی بێت یان نا، بێ گومان دیموکراسیە،
01:28
and it goes by the name of populism.
21
88409
3470
و بە ناوی پۆپۆلیستیەوە دەڕوات.
01:31
The term populism has been around since Ancient Rome,
22
91879
3130
چەمکەکانی پۆپۆلیستیی زیاتر دەربارەی زانستی ڕۆمە کۆنەکانە،
01:35
and has its roots in the Latin word “populus” meaning “the people."
23
95009
4568
کە خاوەن بنچینەی خۆیەتی لەناو وشەی لاتینیدا و وشەی " پۆپۆلیست " واتە "گەل".
01:39
But since then populism has been used to describe dozens of political movements,
24
99577
5127
بەڵام لەو کاتەوەی پۆپۆلیستی بەکارهاتووە بۆ کۆمەڵێک بزووتنەوەی سیاسی،
01:44
often with counterintuitive and sometimes contradictory goals.
25
104704
4000
کە بە زۆری پێچەوانەن و هەندێک جاریش دوو ئامانجی دژ بەیەکن.
01:48
Populist movements have rebelled against monarchies, monopolies,
26
108704
3880
بزووتنەوە پۆپۆلیستیەکان هەڵگەڕانەوە دژبە پاشاکان، و قۆرخکارییەکان،
01:52
and a wide variety of powerful institutions.
27
112584
3390
لەگەڵ هەمەجۆریەکی زۆر لە دەزگا بەهێزەکان.
01:55
It’s not possible to cover the full history of this term here.
28
115974
3640
ناکرێت تەواوی مێژووی ئەم چەمکە داپۆشراو بێت.
01:59
Instead, we’re focusing on one specific type of populism—
29
119614
4108
لەبری ئەوە، ئێمە تیشک دەخەینە سەر یەک جۆری تایبەتی پۆپۆلیستی
02:03
the kind that describes Papandreou’s administration
30
123722
2690
ئەم جۆرەشیان ئەوەیە کە وەسفی ئیدارەی پاپاندریا دەکات
02:06
and numerous other governments over the last 70 years: modern populism.
31
126412
5695
هەروەها زۆری حکومەتەکانی ٧٠ ساڵی ڕابردوو: پۆپۆلیستی سەردەم.
02:12
But to understand how political theorists define this phenomenon
32
132107
4442
بەڵام بۆ تێگەیشتن لەوەی کە چۆن تیۆری سیاسیەکان پێناسی ئەم دیاردەیە دەکات
02:16
we first need to explore what it’s responding to.
33
136549
4056
پێویستە سەرەتا لێکۆڵینەوە لەوە بکەین چ وەڵامێکیان دەبێ.
02:20
In the aftermath of World War Two,
34
140605
1860
لەدوای جەنگی جیهانی دووەم،
02:22
many countries wanted to move away from totalitarian ideologies.
35
142465
4393
زۆربەی وڵاتەکان ویستیان خۆیان بە دوور بگرن لە ئایدۆلۆژیای دیکتاتۆری.
02:26
They sought a new political system
36
146858
1954
سیستەمێکی سیاسی نوێیان داهێنا
02:28
that prioritized individual and social rights,
37
148812
2910
کە مافەکانی کۆمەڵایەتی و تاکە کەسی پێشینەیی بووون،
02:31
aimed at political consensus, and respected the rule of law.
38
151722
4307
ئامانج لە کۆدەنگی سیاسیەکان، ڕێزگرتن لە یاسا و ڕێسایە.
02:36
As a result, most Western nations adopted a longstanding form of government
39
156029
5323
لە ئەنجامدا، زۆربەی گەلانی ڕۆژئاوایی حکومەتێکی لەمێژیەنەیان لەخۆگرت
02:41
called liberal democracy.
40
161352
2030
پێی دەوترا دیموکراسی ئازادیخواز.
02:43
In this context, “liberal” doesn’t refer to any political party,
41
163382
3480
لەم ڕووەوە، "ئازادیخواز" ئاماژەی بۆ هیچ پارتێکی سیاسی نەدەکرد،
02:46
but rather a type of democracy that has three essential components.
42
166862
4572
تا ڕادەیەک هەر جۆرێکی دیموکراسی سێ پێکهاتە لەخۆ دەگرێت.
02:51
First, liberal democracies accept that society
43
171434
3144
یەکەم، دیموکراسیە ئازادیخوازەکان قبوڵی ئەم کۆمەڵگایە دەکەن.
02:54
is full of many, often crosscutting divisions that generate conflict.
44
174578
4700
پڕە لە زۆر شت، بە زۆری جیاکردنەوەی ئەو بەشانەی دەبێتە هۆی دروستبوونی ناکۆکی.
02:59
Second, it requires that society’s many factions
45
179278
3060
دوووەم، داوای ئەوە دەکات کۆمەڵگا دەستە بە دەستە
03:02
seek common ground across those divisions.
46
182338
3290
بگەڕێن بەدوای زەوی هاوبەش لە و پارچە جیاکراوانە.
03:05
Finally, liberal democracies rely on the rule of law
47
185628
3510
لە کۆتاییدا، دیموکراسی ئازادیخوازەکان پشت دەبەستن بە یاساکان.
03:09
and the protection of minority rights,
48
189138
2470
پاراستنی مافی کەمینەکان.
03:11
as specified in constitutions and legal statutes.
49
191608
3700
وەک لە دەستور و یاسا شەرعیەکان دیاریکراوە.
03:15
Taken together, these ideals propose
50
195308
2565
بیرۆکەکانی ئەم پێشنیارە، بەیەکەوە وەرگیران
03:17
that tolerance and institutions that protect us from intolerance,
51
197873
4435
ئەو لێبووردەیی و دەستوورانەی کە دەمانپارێزن لە ناهەمواری،
03:22
are the bedrock of a functional and diverse democratic society.
52
202308
4917
بەردی بناغەی فرمان و کۆمەڵگەیەکی دیموکراسی هەمەجۆرە.
03:27
Liberal democracies helped bring stability to the nations that adopted them.
53
207225
4000
دیموکراسی ئازادیخواز یارمەتی هێنانەدی سەقامگیری نەتەوەکانی دا.
03:31
But like any system of government, they didn’t solve everything.
54
211225
4180
بەڵام هەروەک سیستەمێکی دیکەی حکومەت، هەموو شتێکیان چارەسەر نەکرد.
03:35
Among other issues, an ever-increasing wealth gap
55
215405
3560
لەناو کێشەکانی تردا، بەرزبوونەوەی بۆشاییەکی دەوڵەمەندی
03:38
led to underserved communities
56
218965
2310
ڕابەری ئەو کۆمەڵگە بێ خزمەتانە دەکات
03:41
who distrusted both their wealthy neighbors and their political leaders.
57
221275
4639
کە باوەڕیان بە دراوسێ دەوڵەمەندەکان و سەرکردە سیاسیەکان نەماوە.
03:45
In some cases, political corruption further damaged the public's trust.
58
225914
5560
لەم ڕووەوە، گەندەڵی سیاسی زیانێکی زیاتری لە متمانەی گشتی دا.
03:51
Growing suspicion and resentment around these politicians
59
231474
3350
زیادبوونی دوودڵی و ڕەنجان لە دەوری ئەم سیاسیەتمەدارانە
03:54
primed citizens to look for a new kind of leader
60
234824
3150
وایکرد کە هاوڵاتیان بەجۆرێکی تر لە سەرکردە نوێکە بڕوانن
03:57
who would challenge established institutions
61
237974
2420
کە ڕکابەری چەسپاندنی دەستوورەکانی کرد و
04:00
and put the needs of the people first.
62
240394
2830
سەرەتا پێویستیەکانی بۆ خەڵک دەستەبەر کرد.
04:03
In many ways, this reaction highlights democracy in action:
63
243224
4271
لە زۆر لایەنەوە، ئەم کاردانەوە دیموکراسی دیاری دەکات لە کرداردا:
04:07
if the majority of a population feels their interests are underrepresented,
64
247495
4712
ئەگەر زۆرینەی دانیشتوانەکە هەست بکەن بەرژەوەندیان بە کەم سەیر دەکرێت،
04:12
they can elect leaders to change that using existing democratic systems.
65
252207
4937
دەتوانن سەرکردەکان هەڵبژێرن بۆ گۆڕینی ئەو سیستمە دیموکراسیانەی کە هەیە.
04:17
But this is where assertive, modern populist candidates can subvert democracy.
66
257144
5860
لەم شوێنەی کە کاندیدە پێداگر و مۆدێرنەکانی پۆپۆلیستی دەتوانن دیموکراسی لابەن.
04:23
Modern populists identify themselves as embodying the "will of the people,"
67
263004
5564
پۆپۆلیستەکانی سەردەم پێناسی خۆیان دەکەن وەک بەرجەستەکردنی "ویستی گەل"ەکە،
04:28
and they place those interests
68
268568
1910
ئەوان بەرژەوەندیانەیان
04:30
above the institutions that protect individual and social rights.
69
270478
5009
لەسەرووی هەموو دەزگاکان کە مافی تاک و کۆمەڵگە دەپارێزێت.
04:35
Modern populists argue these institutions
70
275487
2970
پۆپۆلیستیەکانی سەردەم دەمەتەقێی ئەم دەستوورانە دەکەن
04:38
are run by a self-serving ruling minority,
71
278457
3110
کە لەلایەن دەسەڵاتێکی کەمینەوە بەڕێوە دەبرێن،
04:41
who seek to control the vast majority of virtuous common people.
72
281567
4204
ئەوانەی کە دەگەڕێن بەدوای کۆنتڕۆڵکردنی زۆرینەی خەڵکی ڕاست ودروست.
04:45
As a result, politics is no longer about seeking compromise and consensus
73
285771
5376
لە ئاکامدا، سیاسیەکان چیتر ناگەڕێن بەدوای سازان و کۆدەنگی
04:51
through tolerant democratic institutions.
74
291147
2800
بەهۆی دامەزراوە دیموکراسیە ڕەواکان.
04:53
Instead, these leaders seek to overturn what they see as a broken system.
75
293947
5729
لەبری ئەوە، سەرکردەکان بەدوای هەڵگەڕانەوەن کە وەک سیستمێکی تێکشکاو دەیبینن.
04:59
This means that where a liberal democracy has the utmost respect for institutions
76
299676
4549
مانای ئەوەیە کە دیموکراسییەکی ئازادیخواز زۆرترین ڕێزی هەیە بۆ دامەزراوەکان
05:04
like courtrooms, free press, and national constitutions,
77
304225
4000
وەکو دادگاکان، ڕۆژنامەگەری ئازاد، و دەستوورە نیشتیمانییەکان،
05:08
modern populists disparage any establishment that disagrees
78
308225
4635
پۆپۆلیستیەکانی سەردەم جیا دەبنەوە لە هەر دامەزراوەیەک کە ناڕازی بێت
05:12
with the so-called “common will."
79
312860
2700
لەوەی پێی بوترێت "سەروەسیەتی خەڵک."
05:15
Modern populist parties have arisen in many places,
80
315560
3160
پارتەکانی پۆپۆلیستی سەردەم لە زۆرشوێن سەریان هەڵدا،
05:18
but the leaders of these movements are remarkably similar.
81
318720
3770
بەڵام سەرکردەکانی ئەم بزووتنەوانە بە تەواوی هاوشێوەی یەکترن.
05:22
They’re often charismatic individuals
82
322490
2070
ئەوان بەزۆری کاسانی کارێزمان
05:24
who identify themselves as embodying the “will of the people."
83
324560
4244
کە خۆیان وەک "سەروەسیەتی خەڵک" بەرجەستە دەکەن.
05:28
They make exorbitant promises to their supporters,
84
328804
2830
بەڵێنی زۆر گەورە و بەهادار بە لایەنگرانیان دەدەن،
05:31
while casting their opponents as traitors actively undermining the country.
85
331634
5096
لە کاتێکدا ڕۆڵی ڕکابەرەکانیان وەک خائین دەنرخاند لە تێکدانی وڵاتەکە.
05:36
But whether these politicians are sincere believers or manipulative opportunists,
86
336730
5006
هەرچەندە ئەم سیاسەتمەدارانە باوەڕداری دڵسۆز یان بەرژەوەندی خوازی کارامەن،
05:41
the dynamics they unleash
87
341736
1650
ئەو جووڵانەی ئەوان وازی لێدێنن
05:43
can be profoundly destabilizing for liberal democracy.
88
343386
4000
دەبێتە زیانێکی گەورە بۆ سەر دیموکراسی ئازادیخواز.
05:47
Even when modern populist leaders don’t follow through
89
347386
2910
تەنانەت ئەگەر سەرکردەکانی پۆپۆلیستی سەەردەمیش پەیڕەوی نەکەن
05:50
with their most extreme promises,
90
350296
2380
بەوپەڕی بەڵێنەکانیانەوە،
05:52
their impact on political discourse, the rule of law, and public trust
91
352676
4976
کاریگەریان لەسەر بابەتی سیاسی، یاساکان، و متمانەی گشتی
05:57
can long outlast their time in office.
92
357652
2930
کاتی زیاتر لە فەرمانگەکەیان دەخایەنێت.
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7