The rise of modern populism - Takis S. Pappas

Tłumaczenie: Krystian Dorożyński Korekta: Ola Królikowska

In the mid-1970s, after decades of political turmoil,

Po dekadach politycznego chaosu, w połowie lat 70.,

Greece finally seemed to be on the path to stability.

Grecja odzyskiwała stabliność.

With the introduction of a new constitution

Wraz z wprowadzeniem nowej konstytucji

and negotiations underway to enter European institutions,

i rozpoczęciem negocjacji w sprawie przystąpienia do Unii Europejskiej

many analysts expected Greek politics

wiele analityków szacowało, że greccy politycy

to follow the pattern of the larger Western world.

obiorą ścieżkę większych krajów zachodnich.

Then in 1981, a political party called PASOK came to power.

Ale w 1981 roku władzę przejęła partia polityczna PASOK.

Its charismatic leader Andreas Papandreou railed against the new constitution,

Jej lider Andreas Papandreou krytykował nową konstytucję

and accused those in power of “national betrayal.”

i oskarżał poprzednią władzę o zdradę narodu.

Sprzeciwiał się członkostwu Grecji w NATO i Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej.

Opposing Greece’s membership in NATO and the European Economic Community,

Papandreou promised to govern for the betterment of the “common people"

Obiecał postawić dobro “zwykłych ludzi”

above all else.

na pierwszym miejscu.

He famously declared, “there are no institutions, only the people exist.”

Głosił, że “instytucje nie istnieją, liczą się tylko ludzie”.

Papandreou’s rise to power isn’t a unique story.

Historia dojścia do władzy Papandreou nie jest wyjątkowa.

In many democratic countries around the world,

W demokratycznych państwach na całym świecie

charismatic leaders vilify political opponents,

wielu przywódców oczernia swoich politycznych wrogów,

disparage institutions, and claim the mantle of the people.

dyskredytuje instytucje i głosi chęć ochrony ludzi.

Some critics label this approach as authoritarian or fascist,

Niektórzy krytycy nazywają to podejście autorytarnym albo faszystowskim,

and many argue that these leaders are using emotions

a wielu uważa, że ci przywódcy wykorzystują emocje,

to manipulate and deceive voters.

żeby manipulować i zwodzić wyborców.

But whether or not this style of politics is ethical, it's certainly democratic,

Etyczny czy nie, ten sposób prowadzenia polityki jest w pełni demokratyczny

and it goes by the name of populism.

i nazywa się “populizmem”.

The term populism has been around since Ancient Rome,

Określenie to istnieje od czasów starożytnego Rzymu

i wywodzi się z łacińskiego słowa “populus”, czyli “lud”.

and has its roots in the Latin word “populus” meaning “the people."

But since then populism has been used to describe dozens of political movements,

Od tamtych czasów populizmem nazywa się dziesiątki ruchów politycznych,

often with counterintuitive and sometimes contradictory goals.

często z nierozsądnymi, a czasem nawet ze sprzecznymi celami.

Populist movements have rebelled against monarchies, monopolies,

Ruchy populistyczne sprzeciwiały się monarchiom, monopolom

and a wide variety of powerful institutions.

i wielu innym silnym organizacjom.

It’s not possible to cover the full history of this term here.

Nie da się przedstawić tu pełnej historii tego terminu.

Instead, we’re focusing on one specific type of populism—

Dlatego skupimy się na jednym, konkretnym typie populizmu,

the kind that describes Papandreou’s administration

który opisuje rządy Papandreou

and numerous other governments over the last 70 years: modern populism.

i wiele innych rządów z ostatnich 70 lat. Na neopopulizmie.

But to understand how political theorists define this phenomenon

Żeby zrozumieć, jak jest definiowany przez teoretyków politycznych,

we first need to explore what it’s responding to.

musimy najpierw dowiedzieć się, na co jest reakcją.

In the aftermath of World War Two,

Po II wojnie światowej

many countries wanted to move away from totalitarian ideologies.

wiele państw chciało odejść od totalitarnych ideologii.

They sought a new political system

Szukały nowego systemu politycznego,

that prioritized individual and social rights,

który traktowałby priorytetowo prawa społeczne i jednostek,

aimed at political consensus, and respected the rule of law.

prowadziłby do politycznego konsensusu i opierałby się na praworządności.

As a result, most Western nations adopted a longstanding form of government

W efekcie większość zachodnich państw przyjęła wieloletnią formę rządu,

called liberal democracy.

zwaną demokracją liberalną.

In this context, “liberal” doesn’t refer to any political party,

“Liberalny” nie odnosi się tu do żadnej partii politycznej,

but rather a type of democracy that has three essential components.

tylko do rodzaju demokracji, opierającej się na trzech filarach.

First, liberal democracies accept that society

Po pierwsze na zaakceptowaniu, że społeczeństwo

is full of many, often crosscutting divisions that generate conflict.

jest różnorodne, a to prowadzi do konfliktów.

Second, it requires that society’s many factions

Po drugie mimo różnic frakcje powinny dążyć

seek common ground across those divisions.

do wspólnego dobra ponad podziałami.

Finally, liberal democracies rely on the rule of law

Po trzecie demokracja liberalna opiera się na praworządności,

and the protection of minority rights,

która chroni też mniejszości,

as specified in constitutions and legal statutes.

jak określono w konstytucji i przepisach prawnych.

Taken together, these ideals propose

Te trzy idee zakładają,

that tolerance and institutions that protect us from intolerance,

że tolerancja i instytucje, które chronią przed brakiem tolerancji,

are the bedrock of a functional and diverse democratic society.

stanowią podstawę sprawnego, różnorodnego i demokratycznego społeczeństwa.

Liberal democracies helped bring stability to the nations that adopted them.

Demokracja liberalna przyniosła stabilność krajom, które ją przyjęły.

But like any system of government, they didn’t solve everything.

Ale jak każdy inny system władzy, ten też nie był lekarstwem na wszystko.

Among other issues, an ever-increasing wealth gap

Stale powiększająca się przepaść majątkowa doprowadziła

led to underserved communities

do powstania zaniedbanych grup społecznych,

who distrusted both their wealthy neighbors and their political leaders.

które nie ufały ani bogatym sąsiadom, ani przywódcom politycznym.

In some cases, political corruption further damaged the public's trust.

W niektórych przypadkach brak zaufania publicznego pogłębiała też korupcja.

Growing suspicion and resentment around these politicians

Rosnące podejrzenia i niechęć do tych polityków

primed citizens to look for a new kind of leader

zmusiły obywateli do szukania zupełnie nowego przywódcy,

who would challenge established institutions

który podważyłby powołane instytucje

and put the needs of the people first.

i traktowałby potrzeby ludzi priorytetowo.

In many ways, this reaction highlights democracy in action:

Ta reakcja pokazuje demokrację w praktyce na wiele sposobów.

if the majority of a population feels their interests are underrepresented,

Jeśli większość uważa, że ich interesy są niedostatecznie reprezentowane,

they can elect leaders to change that using existing democratic systems.

może użyć istniejącego systemu do zmian i demokratycznie wybrać nowego przywódcę.

But this is where assertive, modern populist candidates can subvert democracy.

Ale tutaj asertywni, współcześni kandydaci populistyczni mogą sabotować demokrację.

Współcześni populiści uznają się za wcielenie “woli ludu”

Modern populists identify themselves as embodying the "will of the people,"

and they place those interests

i stawiają ten postulat nad instytucje,

above the institutions that protect individual and social rights.

które chronią jednostkę i prawa społeczne.

Modern populists argue these institutions

Współcześni populiści twierdzą,

że te instytucje są zarządzane przez egoistyczne mniejszości,

are run by a self-serving ruling minority,

who seek to control the vast majority of virtuous common people.

które pragną kontrolować większość cnotliwych, zwykłych ludzi.

As a result, politics is no longer about seeking compromise and consensus

W efekcie polityka przestaje być poszukiwaniem kompromisu

through tolerant democratic institutions.

przez tolerancyjne, demokratyczne instytucje.

Instead, these leaders seek to overturn what they see as a broken system.

Zamiast tego ci przywódcy pragną obalić uważany przez nich szkodliwy system.

This means that where a liberal democracy has the utmost respect for institutions

Tam, gdzie demokracja liberalna darzy najwyższym szacunkiem instytucje,

like courtrooms, free press, and national constitutions,

takie jak sądy, wolną prasę i krajowe konstytucje,

modern populists disparage any establishment that disagrees

współcześni populiści dyskredytują wszystkie placówki

with the so-called “common will."

sprzeczne z tak zwaną “wolą ludu“.

Modern populist parties have arisen in many places,

Współczesne partie populistyczne powstają w wielu miejscach,

but the leaders of these movements are remarkably similar.

ale ich przywódcy mają ze sobą wiele wspólnego.

They’re often charismatic individuals

Często są bardzo charyzmatyczni

who identify themselves as embodying the “will of the people."

i uznają się za wcielenie “woli ludu”.

They make exorbitant promises to their supporters,

Składają zwolennikom wielkie obietnice,

while casting their opponents as traitors actively undermining the country.

a opozycję nazywają zdrajcami, którzy czynnie niszczą kraj.

But whether these politicians are sincere believers or manipulative opportunists,

Niezależnie od tego, czy są szczerzy, czy też to manipulujący oportuniści,

the dynamics they unleash

dynamika, którą tworzą,

can be profoundly destabilizing for liberal democracy.

może dogłębnie zdestabilizować demokrację liberalną.

Even when modern populist leaders don’t follow through

Nawet jeśli współcześni populiści

nie zrealizują wspaniałych obietnic,

with their most extreme promises,

their impact on political discourse, the rule of law, and public trust

ich wpływ na dyskurs polityczny, praworządność i zaufanie publiczne

can long outlast their time in office.

może trwać znacznie dłużej niż ich rządy.