Does your vote count? The Electoral College explained - Christina Greer

Translator: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: mabbast chato Reviewer: Daban Q. Jaff

Most people have heard of the Electoral College during presidential election years.

زۆر بەی خەڵک دەستەی هەڵبژاردنی بیستووە لەماوەی ساڵانی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا.

But what exactly is the Electoral College?

بەڵام بە دەقیقی دەستەی هەڵبژاردن چییە؟

Simply said, it is a group of people appointed by each state

بەشێوەیەکی سادە بریتیەلە کۆمەڵە کەسێک لەلایەن هەر ویلایەتێکەوە دەستنیشانکراون

who formally elect the President and Vice President of the United States.

بەفەرمی سەرۆک و جێگری سەرۆکی وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا هەڵدەبژێرن.

To understand how this process began and how it continues today,

بۆئەوەی تێبگەین چۆن ئەم پرۆسەیە دەستیپێکردوە و تا ئێستاش بەردەوامە،

we can look at the Constitution of the United States: article two, section one, clause two of the constitution.

دەتوانین سەیری دەستوری ئەمریکای: مادەی ٢ بەشی ١، بڕگەی ٢ دەستور بکەین.

It specifies how many electors each state is entitled to have.

بە شێوەیەکی وورد واتا ئەندامانی دەستەی هەڵبژاردنی هەر ویلایەتێک هەموو دەستەڵاتێکیان پێدراوە.

Since 1964, there have been 538 electors in each presidential election.

هەرلە ساڵی١٩٦٤وە، ٥٣٨ ئەندامی دەستەی هەڵبژاردن لە هەر هەڵبژاردنێکی سەرۆکایەتی هەبوونە.

How do they decide on the number 538?

چۆن بڕیاریان لەسەر ژمارە ٥٣٨داوە؟

Well, the number of electors is equal to the total voting membership of the United States Congress.

باشە، ژمارەی ئەندامانی دەستەی هەڵبژاردن یەکسانن بە دەنگدانی ئەندامیەتی گۆنگرێسی ئەمریکا.

435 representatives, plus 100 senators, and 3 electors from the District of Columbia.

٤٣٥ نوێنەر، و ١٠٠ سیانتۆر و ٣ ئەندامی دەستەی هەڵبژاردن لە هەرێمی کۆلومبیا.

Essentially, the Democratic candidate and Republican candidate

بەشێوەیەکی بنەڕەتی، بەربژێری دیموکراتەکان و کۆماریەکان

are each trying to add up the electors in every state so that they surpass 270 electoral votes,

هەریەکێکیان هەوڵدەدان ئەندامی ەستەی هەڵبژاردن لە هەر ویلایەتێک زیاد بکەن چونکە ئەگەر ٢٧٠ دەنگی دەستەی هەڵبژاردن

or just over half the 538 votes, and win the presidency.

و زیاتر لە نێوەی ٥٣٨ دەنگە بەدەست بهێنن و ئەو سەرۆکایەتی دەبەنەوە.

So how do states even get electoral votes?

کەواتە چۆن ویلایەتەکان دەنگی دەستەی هەلبژاردن بەدەست دەهێنن؟

Each state receives a particular number of electors based on population size.

هەر ویلایەتێک ژمارەیەکی تایبەتی ئەندامی دەستەی هەڵژاردن وەردەگرێت بەگوێرەی قەبارەی دانیشتوان.

The census is conducted every 10 years, so every time the census happens,

سەرژمێری هەموو دە ساڵ جارێک ئەنجامدەدرێت هەربۆیە هەرکاتێ سەرژمێری دەکرێت،

states might gain or lose a few electoral votes.

هەندێک لە ویلایەتکان دەنگی دەستی هەڵبژرادنیان زیاد و کەم دەکەن.

Let's say you're a voter in California, a state with 55 electoral votes.

با بڵێن تۆ دەنگدەرێکی لە کالیفۆرنیا و ویلایەتێک خاوەنی ٥٥ دەنگی دەستەی هەڵبژاردنن.

If your candidate wins in California, they get all 55 of the state's electoral votes.

ئەگەر بەربژێرەکەت لە کالیفۆرنیا بباتەوە، هەمووان ٥٥ دەنگ دەستەی هەڵبژاردنیان بەدەست دەهێنن.

If your candidate loses, they get none.

ئەگەر بەربژێرەکەت بدۆڕێت، هیچ دەنگێک وەرناگرن.

This is why many presidential candidates want to win states like Texas, Florida, and New York.

هەرلەنەر ئەمەشە زۆربەی بەربژێرەکانی سەرۆکایەتی دەیانەوێت ویلایەتەکانی وەکو تێکساس و فکۆریدا و نیۆرک ببەنەوە.

If you currently add up the electoral votes of those three states,

ئەگەر ئێستا دەنگی دەستەی هەڵبژاردن بۆ ئەم سێ ویلایەتە زیاد بکەیت،

you would have 96 electoral votes.

٩٦ دەنگی دەستەی هەڵبژاردن دەبێت.

Even if a candidate won North Dakota, South Dakota, Montana, Wyoming,

تەنانەت ئەگەر بەربژێرەکەت داکۆتای باکور و داکۆتای باشور مۆنتانا و وایۆمینگ،

Vermont, New Hampshire. Connecticut and West Virginia,

ڤیرمۆنت و نیو هامپشایەر، کۆنێکتیکەت، فێرجینیای ڕۆژئاوا بباتەوە،

they would only gain 31 electoral votes total from those eight states.

تەنها ٣١ دەنگی دەستەی هەڵبژاردن لە تەوای ئەم هەشت ویلایەتە بەدەست دەهێنن.

Here is where it can get a little tricky.

لێرەوە کەمێک ئاڵۆزتر دەبێت.

On a rare occasion, like in the year 2000,

لە ڕووداوێکی دەگەمەنی وەکو ساڵی ٢٠٠ دا.

someone can win the popular vote but fail to gain 270 electoral votes.

کەسێک دەتوانی دەنگی گشتی بباتەوە بەڵام لە بەدەستهێنانی ٢٧٠ دەنگی دەستەی هەڵبژاردن شکست دێنێت.

This means that the winner may have won and collected their electoral votes by small margins,

ئەمەش واتا براوە لەوانەیە بردبێتیەوە و بە جیاوازیەکی کەمی دەنگ دەستەی هەڵبژاردنی کۆکراوە،

winning just enough states with just enough electoral votes,

بەبرنەوەی ویلایەتی پێویست لەگەڵ دەنگی دەستەی هەڵبژاردن،

but the losing candidate may have captured large voter margins in the remaining states.

بەڵام ئەو بەربژێرەی دەدۆڕێت لەوانەیە لەو ویلایەتانی هێشتاماون دەنگی زۆینە بەدەست بهێنێت.

If this is the case, the very large margins secured by the losing candidate in the other states

ئەگەر ئەم بارودۆخەکە بێت، دەنگی زۆرینە لەلایەن ئەم بەربژێرەی دەدۆڕیت لە ویلایەتەکای دیکە بۆ خۆی قۆرغبکات

would add up to over 50% of the ballots cast nationally.

لەسەر ئاستی نەتەوە ٪٥٠ ڕێژەی دەنگدان زیاد دەکات.

Therefore, the losing candidate may have gained more than 50% of the ballots cast by voters,

هەروەها، ئەو بەربژێرەی دەدۆڕێت لەوانەیە زیاتر لە ٪٥٠ دەنگی دەنگدەران بەدست بهێنێت،

but failed to gain 270 of the electoral votes.

بەڵام لە بەدەستهێنانی ٢٧٠ دەنگی دەستەی هەڵبژاردن شکستیهێناوە.

Some critics of the electoral college argue the system gives an unfair advantage to states with large numbers of electoral votes.

هەندێک ڕەخنەگر ڕەخنە لە سیستەمی دەستەی هەڵبژاردن دەگرن پێیانوایە پەرژەوەندیەکی نادادپەروەرانە بەو ویلایەتانی ژمارەیەکی زۆر دەنگی دەستەی هەڵبژاردنیان تێدایە پێان دەدەن.

Think of it this way.

بەو شێوەیە بیریلێبکەرەوە.

It is possible for a candidate to not get a single person's vote -- not one vote --

ئەوە ئاساییە بۆ بەربژێرێک دەنگی یەکەس ---تاکە دەنگێک بەدەستنەهێنێت---

in 39 states, or the District of Columbia, yet be elected president by winning the popular vote in just 11 of these 12 states:

لە ٣٩ویلایەتدا، یان ناوچەی کۆلومبیا، سەرۆک هەڵبژێردراوە بە بردنەوەی دەنگی گشتی ١١ ویلایەتی لەم ١٢ ویلایەتە:

California, New York, Texas, Florida, Pennsylvania, Illinois, Ohio,

کالیفۆرنیا، نیۆرک تێکساس فلۆریدا، پەنسلڤانیا ئیلئنۆی، ئۆهایۆ،

Michigan, New Jersey, North Carolina, Georgia or Virginia.

ویمیشیگان نیوجێرسی، کارۆلینای باکور جۆەجیا یان ڤێرجینیا.

This is why both parties pay attention to these states.

هەرلەبەر ئەمەشە هەردوو پارتەکە گرینگی بەم ویلایەتانە دەدەن.

However, others argue that the electoral college protects small states

هەرچۆنێکبێت، هەندێک ڕەخنە لەوە دەگرن کەوا دەستەی هەڵبژاردن پارێزگای لە ویلایەتە بچووکەکان دەکات

such as Rhode Island, Vermont and New Hampshire,

وەکو ڕۆد ئایلاند، ڤێرمۆنت نیو هامپشایر،

and even geographically large states with small populations

و تەنانەت ئەو ویلایەتانەی لە ڕووی جوگرافیەوە گەورەن بەڵام ڕێژەی دانیشتوانیان کەمە

like Alaska, Wyoming and the Dakotas.

وەکو ئەلاسکا، وایۆمینگ، داکۆتا.

That's because a candidate can't completely ignore small states,

هەرلەبەرئەمەشە بەربژێرەکان بەتەواوەتی ناتوانن ویلایەتە بچووکەکان پشتگوێبخەن،

because in a close election, every electoral vote counts.

چونکە لەو هەلبژاردنەی ڕاکابەرەرکان لەیەکەوە نزیکن، هەموو دەنگێکی دەستەی هەڵبژاردنیش دەژمێردرێت.

There are certain states that have a long history of voting for a particular party.

کۆمەڵێک ویلاتەی دڵنیای هەن کەوا مێژوێکی درێژیان هەیە بە دەنگدان بە یەک پارتی دیاریکراوە.

These are known as "safe states."

ناسراون بە"ولایەتە سەلامەتەکان."

For the past four election cycles -- in 1996, 2000, 2004 and 2008 --

بۆ چوار خولی هەڵبژاردنی ڕابردووی ساڵەکانی ١٩٩٦، ٢٠٠٠، ٢٠٠٤ و ٢٠٠٨

Democrats could count on states like Oregon, Maryland, Michigan and Massachusetts,

دیموکراتەکان دەتوان بەشت بە ویلایەتەکانی وەکو ئۆریگۆن و ماریلاند میشیگان ماسا چوسێتسوەک ببەستن،

whereas the Republicans could count on states like Mississippi, Alabama, Kansas and Idaho.

و کۆماریەکان دەتوانن پشت بە ویلایەتەکانی وەکو میسیسیپی ئەلاباما، کانساس، ئایداهۆ ببەستن.

States that are teetering between between parties are called "swing states."

ئەو ویلایەتانەی لەنێوان پارتەکان گۆڕان دەکەن ناسراون بە"ویلایەتە جۆلانەیەکان."

In the past four election cycles, Ohio and Florida have been swing states,

لە چوار خولی ڕابردوو هەڵبژاردندا، ئۆهایۆ و فلۆریدا ویلایەتی جۆلانەیبوون،

twice providing electoral votes for a Democratic candidate,

دوو جار دەنگی دەستەی هەڵبژاردنیان بە بەربژێری دیموکراتەکان دا،

and twice providing electoral votes for a Republican candidate.

و دوو جاریش بە بەربژێری کۆماریەکان دا.

Think about it. Do you live in a safe state?

بیریلێبکەرەوە، ئایە لە ویلایەتی سەلامەت دەژیت؟

If so, is it a Democratic or Republican safe state?

ئەگەر لەوێ دەژیت، ئایە ویلایەتی سەلامەتی دیموکراتەکان یان کۆماریەکا؟

Do you live in a swing state?

ئایە لە ویلایەتی جۆلانەی دەژیت؟

Are your neighboring states swing or safe?

ئایە هاوسێ ویلایەتی سەلامەتی یان جۆلانەیی؟

Is the population in your state increasing or decreasing?

ئایە ڕێژەی دانیشتوانی ویلایەتەکەت زیاد یان کەم دەکات؟

And do not forget, when you are watching the electoral returns on election night every four years

و لەبیری مەکە. کاتێک سەیری تیڤی دەکەیت دەبینیت هەڵبژاردن گەڕاوەتەوە لە هەر چوار ساڵ جارێکی شەوی هەڵبژاردن

and the big map of the United States is on the screen,

و نەخشەیەکی گەورەی وڵاتە یەکگرتوەکانی لەسەر شاشەیە،

know that the magic number is 270 and start adding.

بزانە ژمارەی جادووی ٢٧٠یە و دەست بە زیادکردنیش دەکات.