Does your vote count? The Electoral College explained - Christina Greer

Translator: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Аудармашы: Assylai Seitenova Редактор: Asqat Yerkimbay

Most people have heard of the Electoral College during presidential election years.

Сайлау барысында сайлау коллегиясы туралы көп адам естіген болар.

But what exactly is the Electoral College?

Бірақ сол сайлау коллегиясы дегендер кім?

Simply said, it is a group of people appointed by each state

Жалпы айтқанда, олар АҚШ президентін және вице-президентін сайлайтын,

who formally elect the President and Vice President of the United States.

әрбір штат өзі бекітетін адамдар тобы.

To understand how this process began and how it continues today,

Бұл процестің қалай басталғанын және жүріп жатқанын түсіну үшін

we can look at the Constitution of the United States: article two, section one, clause two of the constitution.

АҚШ Конституциясының 2-ші бабы, 1-ші бөлімі, екінші тармағына қараймыз.

It specifies how many electors each state is entitled to have.

Онда әр штаттың қанша сайлаушыға құқығы бар екендігі көрсетілген.

Since 1964, there have been 538 electors in each presidential election.

1964 жылдан бастап әр президенттік сайлауға 538 сайлаушы қатысты.

How do they decide on the number 538?

538 саны қайдан пайда болды?

Well, the number of electors is equal to the total voting membership of the United States Congress.

Бұл сан АҚШ Конгрессіндегі шешуші дауыс беру құқығы бар мүшелердің санына тең.

435 representatives, plus 100 senators, and 3 electors from the District of Columbia.

Құрамға 435 өкіл, 100 сенатор және Колумбия округінен 3 сайлаушы кіреді.

Essentially, the Democratic candidate and Republican candidate

Негізі, АҚШ-тың Демократиялық және Республикалық партия кандидаты

are each trying to add up the electors in every state so that they surpass 270 electoral votes,

538 адамнан тұрған коллегия арасында 270, не одан да көп дауыс санын

or just over half the 538 votes, and win the presidency.

жинау арқылы сайлауды ұтуға тырысады.

So how do states even get electoral votes?

Жалпы, коллегиядағы орындар штаттар арасында қалай бөлінеді?

Each state receives a particular number of electors based on population size.

Әр штаттағы халық санына байланысты орындардың белгілі бір санын алады.

The census is conducted every 10 years, so every time the census happens,

Халық санағы әр 10 жыл сайын өткізіледі. Санақ жүргізілгеннен кейін Штаттар

states might gain or lose a few electoral votes.

бірнеше сайлау дауысын алуы немесе жоғалтуы мүмкін.

Let's say you're a voter in California, a state with 55 electoral votes.

Сіз 55 сайлаушы орны бар Калифорниядан келген сайлаушысыз делік.

If your candidate wins in California, they get all 55 of the state's electoral votes.

Президент болам деген кандидат штатта жеңіске жетсе, сол 55 дауыс оған беріледі.

If your candidate loses, they get none.

Кандидат Калифорнияда ұтылса, 55 дауысты ала алмай қалады.

This is why many presidential candidates want to win states like Texas, Florida, and New York.

Сол себепті де Техас, Флорида және Нью-Йорк секілді аймақта жеңу өте маңызды.

If you currently add up the electoral votes of those three states,

Бұл 3 штаттың өзінен коллегияның

you would have 96 electoral votes.

96 дауысын жинап алуға болады.

Even if a candidate won North Dakota, South Dakota, Montana, Wyoming,

Кандидат Солтүстік және Оңтүстік Дакота, Монтана, Уайомиң, Вермонт,

Vermont, New Hampshire. Connecticut and West Virginia,

Нью-Гэмпширде, Коннектикут және Батыс Вирджиния секілді аймақтарда

they would only gain 31 electoral votes total from those eight states.

жеңіске жетсе де, оның қоржынында тек 31 дауыс жиналады.

Here is where it can get a little tricky.

Осы жерде бір шикілік байқалады.

On a rare occasion, like in the year 2000,

2000-шы жылы бір кандидат жалпыұлттық

someone can win the popular vote but fail to gain 270 electoral votes.

сайлауда жеңіске жетіп, коллегияның 270 дауысын жинай алмай қалды делік.

This means that the winner may have won and collected their electoral votes by small margins,

Бұл деген бір кандидат сайлаушылар саны аз штаттардың көбінде жеңіске жеткенімен,

winning just enough states with just enough electoral votes,

сайлаушылар саны көбірек штаттарда

but the losing candidate may have captured large voter margins in the remaining states.

ең көп дауыс жинаған екінші кандидаттан ұтылатынын білдіреді.

If this is the case, the very large margins secured by the losing candidate in the other states

Сонда бірінші кандидатқа халықтың 50%-нан астамы дауыс бергенімен,

would add up to over 50% of the ballots cast nationally.

жеңісті басты штаттарда көп дауыс жинаған екінші кандидат алады.

Therefore, the losing candidate may have gained more than 50% of the ballots cast by voters,

Ұтылған кандидат 50%-дан астам дауысты жинағанымен,

but failed to gain 270 of the electoral votes.

270 коллегияның дауысын жинай алмағандықтан ұтылады.

Some critics of the electoral college argue the system gives an unfair advantage to states with large numbers of electoral votes.

Сайлау коллегияның кей сыншылары бұл жүйені әділетсіз деп санайды.

Think of it this way.

Жүйеге бір көз жүгіртейік.

It is possible for a candidate to not get a single person's vote -- not one vote --

Кандидат 39 штатта немесе Колумбия округінде еш дауыс алмай-ақ,

in 39 states, or the District of Columbia, yet be elected president by winning the popular vote in just 11 of these 12 states:

тек басты 12 штаттың 11-де жеңіске жетіп, президент болып сайлана алады. Олар:

California, New York, Texas, Florida, Pennsylvania, Illinois, Ohio,

Калифорния, Нью-Йорк, Техас, Флорида, Пенсильвания, Иллинойс, Оһайо,

Michigan, New Jersey, North Carolina, Georgia or Virginia.

Мичиган, Нью-Джерси, Солтүстік Каролина, Джорджия немесе Вирджиния.

Сондықтан екі үміткер де осы штаттарға назар аударады.

This is why both parties pay attention to these states.

However, others argue that the electoral college protects small states

Дегенмен, сайлау коллегиясы Род-Айленд, Вермонт, Нью-Гэмпшир сияқты шағын,

such as Rhode Island, Vermont and New Hampshire,

және Аляска, Уайомиң және Дакота сияқты

and even geographically large states with small populations

аумағы үлкен, бірақ халық саны аз штаттарды

like Alaska, Wyoming and the Dakotas.

қорғайды деген де пікірлерді айтады.

That's because a candidate can't completely ignore small states,

Мәселен, жабық сайлауда коллегияның барлық мүшесі дауыс бергендіктен,

because in a close election, every electoral vote counts.

кандидат кіші штаттарды елемей отыра алмайды.

There are certain states that have a long history of voting for a particular party.

Тарихта жылдар бойы тек бір партияға дауыс беретін штаттар бар.

These are known as "safe states."

Оларды "тұрақты штаттар" деп атайды.

For the past four election cycles -- in 1996, 2000, 2004 and 2008 --

1996, 2000, 2004 және 2008 жылдары болған 4 сайлау циклінде Демократтарды

Democrats could count on states like Oregon, Maryland, Michigan and Massachusetts,

Орегон, Мэриленд, Мичиган және Массачусетс сияқты штаттар қолдаса,

whereas the Republicans could count on states like Mississippi, Alabama, Kansas and Idaho.

Республикашыларды Миссисипи, Алабама, Канзас және Айдахо сияқты штаттар қолдады.

States that are teetering between between parties are called "swing states."

Партиялар арасында теңдікті сақтап отырған штаттарды "тербелмелі штаттар" дейді.

In the past four election cycles, Ohio and Florida have been swing states,

Соңғы 4 сайлау циклі кезінде Оһайо мен Флорида екіұшты штаттар болды.

twice providing electoral votes for a Democratic candidate,

Демократтар партиясына екі рет,

and twice providing electoral votes for a Republican candidate.

кейін Республика партиясына 2 рет таңдау қойып отырды.

Think about it. Do you live in a safe state?

Ойлап қараңыз. Сіз "тұрақты штатта" тұрасыз ба?

If so, is it a Democratic or Republican safe state?

"Тұрақты" болса, қай партияға тұрақты?

Do you live in a swing state?

Әлде "тербелмелі штатта" тұрасыз ба?

Are your neighboring states swing or safe?

Көрші штатты қандай штатқа жатқызасыз?

Is the population in your state increasing or decreasing?

Тұрып жатқан штатта халық саны өсуде ме?

And do not forget, when you are watching the electoral returns on election night every four years

4 жыл сайын сайлау түніндегі нәтижелерді және теледидар экранында

and the big map of the United States is on the screen,

АҚШ-тың үлкен картасын көргенде,

know that the magic number is 270 and start adding.

дауыс сандардың "сиқырлы" 270-ке жеткенше дейін күтіңіз.